Tags

bibliotheek Doetinchem, bibliotheken Heemstede, LOC Tilburg, LocHal Tilburg, Maurits Sabbebibliotheek, openbare bibliotheek Tilburg, Sjoerd Koopman, Stichting dr.P.J.Cools

GLOBALE INDELING: 1. Openbare bibliotheek Tilburg, 1a selectie boekenleggers bibliotheek Tilburg/Midden-Brabant, 2. Bibliotheek Den Helder, 3. Bezoek van Koningspaar Willem Alexander en Máxima aan de Parlementsbibliotheek van Canada in Ottawa, 4.Diversen, 5. Verenigde Staten, 5a Presidential libraries, 6. Nederland (1), 7. België, 8 EUROPA , 9. Pronkzaalbibliotheken (Midden-Europa), 10. Bibliobussen / bookmobiles, 11 Oudheid/Antiquity (1), 12. Overige werelddelen, 13. HEEMSTEDE, 13a Oudheid/Antiquity (2), 14. Angkor Wat (Cambodja), 15. Noord-Amerika, USA / Canada, 16 EUROPA (2), 16.1 België (2), 16.2 Luxemburg, 16.3 Frankrijk, 16.4 Duitsland, 16.5 Groot-Brittannië, 16.6 Noord-Ierland (Ulster), 16.7 Marsh’s Library Dublin, 16.8 Portugal, 16.9 Spanje, 16.20 Italië, 16.21 Malta, 16.22 Oostenrijk, 16.23 Zwitserland, 16.24 Denemarken, 16.25 Noorwegen, 16.26 Zweden, 16.27 Finland, 16.28 OOST-EUROPA, 16.29 Griekenland, 16.30 Cyprus, 17. Afrika, 18. Midden-Amerika, Caraïbisch gebied, 19 Latijns Amerika, 20 Azië (+ Istanbul), 21.1 India, 21.2 China, 21.3 Taiwan Korea, Singapore, Maleisië, Thailand, Japan, 22. Australië, Nieuw-Zeeland en Oceanië, 23. Antarctica, 24. NEDERLAND (2).

Tije van der Voort (3) uit Heemstede bezocht 20 augustus 2015 voor de eerste maal de Koninklijke Bibliotheek en het Kinderboekenmuseum in Den Haag. — Tije Vervoort (3) uit Heemstede bezocht 20 augustus 2015 voor de eerste maal de Koninklijke Bibliotheek en het Kinderboekenmuseum in Den Haag. De gevelsteen is afkomstig uit het voormalig bibliotheekgebouw van de KB aan de Lange Voorhout

Ons tweejarige kleinkind Julie Mebis bij haar eerste bezoek 10 februari 2019 aan de NachtWacht-bibliotheek van Plopsaland in Hasselt

Julie Mebis vol verwondering in de Hasseltse NachtWacht-bibliotheek (10 februari 2019)

Bibliotheksgebäude. (Meyers Koversations Lexikon, cica 1900) Bibliotheken: Boston, Greifswald, Chicago, Augsburg, Washington (Library of Congress), Stuttgart.

enkhuisenlibrije — De Librije van Enkhuizen: Bibliotheca Enchusana

enkhuizen1 — Flyer van de librije van Enkhuizen

voormalig gebouw Leesmuseum aan het Rokin in Amsterdam

leesmuseum — voormalig gebouw Leesmuseum aan het Rokin in Amsterdam

Interieur van de Menèndez y Pelayo biblioteca in Santander. Vernoemd naar de gelijknamige Spaanse letterkundige. Bevat o.a 42 OOO Boeken. Bij een restauratie in 2021-2022 werd ontdekt dat houtwormen en xylofagen ofwel houtetende insecten voor miljoenen euro’s schade hebben aangebracht (Spanje Vandaag, 21 juli 2022)

Faixada da Biblioteca Publica de Niterói, Rio de Janeiro, Brasil

Met circa 25.000 boeken van jeugdboekenschrijver dr.Seuss is deze enoenme opwekking om te lezen geplaatst voor het hoofdgebouw van de New York Public Library — Met circa 25.000 boeken van jeugdboekenschrijver dr.Seuss is deze enorme opwekking om te lezen geplaatst voor het hoofdgebouw van de New York Public Library

Atlanta Public Library, interieur jeugdbibliotheek

Granite Library in Salt Lake City, USA (Rob Beishire)

Grote Hal van de Library of Congress in Washington D.C. De grootste bibliotheek ter wereld met alleen meer dan 24 miljoen boeken en talrijke andere collecties, ongeveer 3.100 personeelsleden en een jaarbudget van meer dan 600 miljoen dollar.

OPENBARE BIBLIOTHEEK TILBURG

Ontwerp voorgevel LocHal bibliotheek in Spoorzone Tilburg (Ector Hoogstad Architects / Mecanoo Delft/ Studio Prins)

De grote opening is van 25-27 januari 2019, maar toch al twee weken open voor het publiek. Eigentijdse vormgeving. Positief van een eerste bezoek op 19 januari 2019 waren: gelukkig veel boeken in open uitleen, een jeugdbieb met Efteling-effecten, veel studenten die gebruik maken van de p.c’s, positieve op schrift gestelde reacties van bezoekers. Afgezien van kinderziekten, zoals uitleencomputer die niet werkte, appeltaart in het stadscafé, waar het nabij de in- en uitgang tochtte, leek wel ijstaart zo koud e.d., komt het geheel toch erg fabrieksmatig over. Wat dat betreft kwam het interieur van een bezoek later op de dag aan de openbare bibliotheek in Den Bosch heel wat warmer en gezelliger over. Het is even wennen, zoals dat ook geldt voor de vormgeving van bovenstaande folder. Op 6 februari de nieuwe bibliotheek nogmaals bezocht na een geslaagde reünie, bezocht door Maria Benerink en ikzelf (beiden zowel in Tilburg (eind jaren 60, begin 70 van het vorig millennium in de Willem II straat) als nadien in Heemstede werkzaam geweest in de bibliotheek) in brasserie Anvers aan de Oude Markt. Na een rondleiding verzorgd door Anneke sta ik thans veel positiever tegenover deze bibliotheek nieuwe stijl, een voorbeeld voor bibliotheekinstellingen elders in het land en wens ik Tilburg geluk en succes met het resultaat. Lovende reacties bovendien in de vakpers en landelijke en regionale dagbladen, zoals in de Architect, de Ingenieur, Eindhoven Dagblad, NRC (‘*Centre* *Pompidou in Tilburg*‘), de Volkskrant *‘Geweldige sfeer*‘ en vijf sterren etc.

Boekenleggers van de Bibliotheek Midden-Brabant en de Tilburgse Brandon Pers, gesticht door prof.dr.Frans van der Ven (1907-1999) die ook schreef onder pseudoniem Frans Valkenier.

Boekenleggers openbare bibliotheek Tilburg

Tilburg1 — Vooromslag van in 2003 verschenen gedenkboek openbare bibliotheek Tilburg 1913-2003

De Roomsch-Hatholieke Openbare Leeszaal 'Sinr Dionysius' in Tilburg isop 3 maart 1913 geopend en begon op de bovenetage van boekhandel W.Bergmans op de hoek Markt-Langestraat — De Roomsch-Katholieke Openbare Leeszaal ‘Sint Dionysius’ in Tilburg is op 3 maart 1913 geopend en begon op de bovenetage van boekhandel W.Bergmans op de hoek Heuvelstraat en Langestraat

De eerste leeszaal van de r.k.bibliotheek Tilburg op de bovenverdieping van Bergmans

Opening van de leeszaal in de Willem-II straat 23 te Tilburg op 30 maart 1922. De genodigden, bestaande uit pastoors, burgemeester en wethouders en bestuurders van de bibliotheek poseren in de meeszaal. In het glas-en-loodraam een portret van dr.J.Weijers (1822-1917), mede-oprichter en eerste voorzitter van de r.k. openbare leeszaal in 1913. Ed Schilders maakte mij er op attent dat op bovenstaande foto tweede van links zittend de schrijver Frederik van Eeden is.

Interieur van de in 1913 opgerichte r.k. openbare leeszaal op de bovenverdieping van boekhandel Bergmans aan de Langestraat 67 Tilburg — Interieur van de in 1913 opgerichte r.k. openbare leeszaal op de bovenverdieping van boekhandel Bergmans aan de Langestraat in Tilburg. Op de achtergrond houdt censor dr.M.J.Verhoeven toezicht, in 1922 opgevolgd door dr.P.C.de Brouwer die censor was tot 1939.

in het gedenkboek van Henk van Doremalen: Openbare Bibliotheek Tilburg 1913-2003; schatkamer voor cultuur en informatie'(2003) komen afbeeldingen voor van vroegere censors van de rooms-katholieke leeszaal en bibliotheek pastoor J.van Iersel, dr.M.J. Verhoeven (2x) en dr.P.C.de Brouwer (ook 2x). Nochtans ontbreekt de ls zodanig in 1955 benoemde dr. P.J.Cools. Hij was pater van de missionarissen van het Heilig Hart en is op 63-jarige leeftijd aangesteld als eerste bibliothecaris van de Katholieke Theologische Faculteit in Tilburg. Dr. Cools is bovendien de auteur van het boek ‘Over het conserveren van boeken’ die in 2000 in een heruitgave verscheen van de stichting dr.P.J.Cools, o.a. organisator van de jaarlijkse boekenmarkt ‘Boeken Rond het Paleis’, in 2019 al voor de 21ste keer. Pater Cools is in 1973 overleden (Jef van Kempen)

Bladwijzer uitgave Stichting Dr.P.J.Cools Tilburg met citaat van Frank van Pamelen

Hierna volgde huisvesting van r.k.openbare leeszaal en bibliotheek Tilburg aan de WILLEM II-straat tot 1972 — Huisvesting van r.k.openbare leeszaal en bibliotheek Tilburg aan de WILLEM II-straat 23 van 1922 tot 1972. Hier werkte ik als hoofd van de informatieafdeling nonfictie-boeken van 1970 tot 1972 onder directrice mej. Jos Meuwese.

1938: bij het 25 jarig hubileum van de r.k. openbare bibliotheel Tilburg. V.l.n.r.: drs.l.Michels, H.Mannaerts, professor Cobbenhagen en ir.J.Merxc. — 1938: bij het 25 jarig hubileum van de r.k. openbare bibliotheek Tilburg. V.l.n.r.: drs.l.Michels, H.Mannaerts, professor Cobbenhagen en ir.J.Merxc.

Vooromslag van in 1964 in boekvorm uitgegeven catlogu van rtomans in de r.k. openbare bibliotheek Tilburg

bibliothecaresse Trees Boer, tegenwoordig Van de Klundert-Boers, huldigt een een jong lezertje in de Tilburgse openbare bibliotheek aan de Willem II straat.

In 2003 verscheen een gedenkboek ‘Openbare Bibliotheek Tilburg 1913-2003; schatkamer voor cultuur en informatie. ‘.Ondanks het feit dat mej. Ina Vintges van 1948 tot 1962 directrice was van de openbare leeszaal en bibliotheek Tilburg komt zij in genoemd boek op geen enkele foto voor. Zelf bewaar ik goede herinneringen aan deze echt Haagse dame. Daarom alsnog op een foto gemaakt in haar volgende functie bij de Centrale Vereniging voor openbare bibliotheken in ‘s-Gravenhage

Ina Vintges en Jos Meuwese (Uit: Openbare Bibliotheek Tilburg, 1913-1988, pagina 48

Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Bibliothecarissen (N.V.N.) in 1962 tijdens Bibliotheekcongres in het Kurhaus-Scheveningen. Van links naar rechts: A.van der Laan, mej.V.F.H.E.van Schaick, mej.C.F.Walkate, prof.dr. L.Brummel, mej.mr.M.Wijnstroom, dr.S.van der Woude, mej.J.L.M.TH.MEUWESE, dr.F.P.Koumans en mr.G.A.Hamel.

Mej. Jos Meuwese, directrice van 1962 tot 1988 stond als geen ander aan de basis van de ontwikkeling van het bibliotheekwerk in Tilburg, later gevolgd door Henk Ewoldt, die voordien directeur van de bibliotheek in Schiedam was. Dat Jos Meuwese haar tijd ver vooruit was blijkt uit een bijdrage in het blad ‘020’, jaargang 8, 1985, waarin zij een bijdrage publiceerde over de ‘Paperless library’.

Na een succesvol bezoek op zondag 25 augustus 2019 aan het jaarlijkse evenement ‘Boeken rond het Paleis’ op de terugweg even langs gelopen bij het pand aan de Willem II straat 23, voor drie verhuizingen plaatsvonden en waar tegenwoordig het kantoor is gehuisvest van RIWB Brabant. Tevens de LOC-Hal bezocht welke intussen de ene na de andere prijs dan wel nominatie in de wacht sleept, zoals publieksprijs Beste Gebouw van het Jaar 2019 van de brancheorganisatie van architecten BNA, een van de winnaars van de internationale Plan Award, genomineerd voor de Gulden Feniks en de Dutch Design Award.

Van 1972 tot 1992 was de openbare bibliotheek Tilburg gehuisvest in een kantoorgebouw aan het Koningsplein — Van 1972 tot 1992 was de openbare bibliotheek Tilburg gehuisvest in een appartementengebouw aan het Koningsplein

Poststempel 70 jaar openbare bibliotheek Tilburg, 31-X-1982

Vm. gebouw Koningsplein met op benedenverdiepingen de bibliotheek

Entree bibliotheek Tilburg na 1972 — Entree bibliotheek Tilburg 1972-1992

Leeszaal van de openbare bibliotheek Tilburg aan het Koningsplein na verhuizing vanuit de Willem II-straat

(Uit: Nieuwsblad van het Zuiden, 6 december 1985)

Bibliotheekfiliaal ’t Sant in Tilburg Midden-Brabant) waar José van Gool uit Hilvarenbeek evenals o.a. Anneke jarenlang het lezerspubliek van dienst waren

In 1992 verhuisde de hoofdvestiging van openbare bibliotheek Midden-Brabant naar een nieuw pand aan het Koningsplein

In het digilab op de eerste etage van de Bibliotheek Tilburg Centraal kan men vrij experimenteren met nieuwe media. In de bibliotheek is - in openbare bibliotheken van de Verenigde Staten al gemeengoed - een 3D-printer geinstalleerd, in samenwerking met Fablab 013, Maediamarkt en Itrack. — In het digilab op de eerste etage van de Bibliotheek Tilburg Centraal kan men vrij experimenteren met nieuwe media. In de bibliotheek is – in openbare bibliotheken van de Verenigde Staten al gemeengoed – een 3D-printer geinstalleerd, in samenwerking met Fablab 013, Maediamarkt en Itrack.

Ansichtkaart van Bibliotheek Midden-Beabant, hoofdvestiging Tilburg — Ansichtkaart van Bibliotheek Midden-Brabant, hoofdvestiging Tilburg

DE Kennismakerij in de Spoorzone van Tilburg. De bibliotheek Nieuwe Stijl is een initiatief van de Bibliotheek Midden-Brabant, 2014 Beel papier en weinig boeken. — DE Kennismakerij in de Spoorzone van Tilburg. De bibliotheek Nieuwe Stijl is een initiatief van de Bibliotheek Midden-Brabant, 2014

10 augustus 2018 vanaf het Station Tilburg gemaakte foto van de voormalige LocHal die toen werd verbouwd en waar o.a. de hoofdvestiging van de bibliotheek Midden-Brabant zal worden gevestigd

De Kennismakerij te Tilburg in bedrijf: onderwijscafé 27-1-2015

De voormalige locomotiefhal achter het station van Turk waar de centrale bibliotheek Midden-Brabant in de Spoorzone van Tilburg is gepland in 2018 — De voormalige locomotiefhal ofwel hoofdwerkplaats van de Nederlandse Spoorwegen achter het station van Tilburg waar de centrale bibliotheek Midden-Brabant in de Spoorzone van Tilburg is gepland begin 2019.

Achterzijde folder LocHal: ontdek onze collectie

1a Selectie boekenleggers bibliotheek Tilburg / Midden-Brabant

Bladwijzers van openbare bibliotheek Tilburg, o.a. 75 jaar in 1988

Vier bladwijzers openbare bibliotheek Tilburg

Boekenlegger van theaters Tilburg in samenwerking met de Bibliotheek Midden Brabant

Boekenleggers: Brabantwijzer, en Elektronisch lezen? Bibliotheek Midden-Brabant

Tilburg overweegt een Bibliotheek van de Toekomst als 'Werkplaats van Kennis' te bouwen ten noorden van het Centraal Station. In de zogeheten 'ocomotiefhal', achter het station is 6.500 vierkante meter voor de bibliotheek beschikbaar (persbericht gemeente Tilburg, 31 mei 2013). Impressie van de stadshal met bibliotheek. — Tilburg overweegt een Bibliotheek van de Toekomst als ‘Werkplaats van Kennis’ te bouwen ten noorden van het Centraal Station. In de zogeheten ‘Locomotiefhal’, achter het station is 6.500 vierkante meter voor de bibliotheek beschikbaar (persbericht gemeente Tilburg, 31 mei 2013). Impressie van de stadshal met bibliotheek. [Fontys heeft zich intussen teruggetrokken uit het project].

Ontwerp bibliotheek nieuwe stijl Tilburg, door Ector Hoogstad Architects

Interieurschets kennismakerij Tilburg, vervaardigd door Mecanoo architecten Delft

uit: H.van den Broek, Bibliotheekblad 6/2018)

Uit folder: de Bibliotheek Midden-Brabant Informatie en tarieven 2019

Voorzijde flyer: Ontdek de Bibliotheek LocHal voor kinderen

Voorzijde flyer: Young Adult Event van Bibliotheek Midden-Brabant gewijd aan het thema ‘Grenzeloos lezen’.

‘De LocHal is een spijkerbroek’, column door Timo de Rijk (uit: Podium, magazine voor cultuur & lifestyle, augustus 2019).

Bij de verkiezing ‘BNA Beste Gebouw 2019’ was de LocHal Tilburg genomineerd, won de Noord-Zuidmetrolijn de Juryprijs en werd de LocHal uitgeroepen tot winnaar van de Publieksprijs, door bijna de helft van de tienduizend stemmen te verwerven

Schrijfster en (vm) fotomodel Susan Smit (*1974 Leiden) in de LocHal bibliotheek van Tilburg. In: magazine FOR YOU, beauty , health & Lifestyle in Haarlem, voorjaar 2020, p. 12-19

Susan Smit. Credits, photographer Rene van der Hulst; location LibraryHal Tilburg. Glass Hall in LocHal: http://www.seats2meetcom (For You, Haarlem, 2020, pagina 19)

Boekenleggers: Stem op de LocHal als beste bibliotheek van Nederland

Bibliotheek Tilburg in de LocHal is in coronatijd op 3 november 2020 uitgeroepen tot de beste bibliotheek van Nederland.

*‘Gratis leen n leen is en vitaal levensbelang*‘ Column in Tilburg, door Toine Heijmans (De Volkskrant, 6 november 2020)

Uit: oproep Raad voor Cultuur aan Tjeenk Willink: 477 miljoen extra voor kunst, erfgoed en media (De Volkskrant, 15 april 2021)

Na bezoek aan de Boekenmarktrond het paleis op 29 augustus 2021 nog even de nieuwe Loc-bibliotheek bezocht

Veel reuring in de Tilburgse bibliotheek, 29-8-2021

================================

2. Bibliotheek Den Helder

bibliotheek Den Helder, School 7 genoemd, in 2018 in Kuala Lumpur verkozen tot beste bibliotheek ter wereld, gerealiseerd tussen 2015 en 2017 in een bestaand gebouw met een andere functie

===============================================

3. Bezoek van Nederlands Koningspaar aan de Parlementsbibliotheek in Ottawa, Canada, 2015

2015-05-27 17:14:03 OTTAWA - Koning Willem-Alexander en koningin Maxima tijdens hun bezoek aan de bibliotheek van het Canadese Parlement. Het koningspaar brengt een driedaags staatsbezoek aan Canada. ANP ROYAL IMAGES ROBIN VAN LONKHUIJSEN — 2015-05-27 17:14:03 OTTAWA – Koning Willem-Alexander en koningin Maxima tijdens hun bezoek aan de bibliotheek van het Canadese Parlement. Het koningspaar brengt een driedaags staatsbezoek aan Canada. ANP ROYAL IMAGES ROBIN VAN LONKHUIJSEN

=====

4. Doversen

Interior of the old Chetham library in Manchester

Voorgevel Biblioteca Nacional, sinds jaren 30 gevestigd in een Art Deco gebouw in de hoofdstad Bogota.

Reclamebord voor een Amerikaanse bibliotheek

Imaginaire bibliotheek door Jean-François Rauzier

Nog een illustratie van Rauzier. Zie ook: www.boekendingen.nl — Nog een illustratie van Rauzier. Zie ook: http://www.boekendingen.nl

Man in bibliotheek. Ets door Simon Fokke, 1751

Jakop Slegt: Universiteit en Bibliotheek, 1971. Als prent verschenen bij het boek van bibliothecaris dr. J.Stellingwerff: Inleiding tot de Universiteit

BIBLIOTHEKEN OP PRENTBRIEFKAARTEN ETC.

Het relaas van een verzameling Met het verzamelen van foto’s en prentbriefkaarten met afbeeldingen van bibliotheken, zowel gebouwen als interieurs ben ik bijna 50 jaar geleden begonnen. Het resultaat is nu: ongeveer 10.000 afbeeldingen op echte foto’s of uit kranten en tijdschriften, folders etc., 250 dia’s, een kleine 300 gravures en zo’n 25.000 prentbriefkaarten evenals ruim 300 mapjes met bibliotheekansichtkaarten. Deze bijdrage handelt enkel over ansichten in relatie tot bibliotheken, leeszalen en archieven.

Centre Céramique: stadsbibhliotheek, stadsarchief, tentoonstellingsruimte in Maastricht — Centre Céramique: stadsbibliotheek, stadsarchief, tentoonstellingsruimte in Maastricht

Introductie van de ansichtkaart omstreeks 1870

In de pioniersjaren van de fotografie van omstreeks 1839 tot 1860 zijn nog geen ansichtkaarten verschenen. Zonder enige twijfel waren het Fransen die de fotografie als eersten ontwikkelden en toepasten. Zoals bij meer belangwekkende uitvindingen, de boekdrukkunst voorop, wordt door Engeland en Duitsland getwist om de eeuwige roem van de eerste prentbriefkaart. Die eer lijkt nochtans toe te komen aan een Oostenrijker. De voorgeschiedenis van de ansicht begint in Engeland. In 1840 vatte Sir Rowland Hill in Engeland het idee op de verzender te laten betalen voor de verzending van brieven. Ongeveer tegelijkertijd met de postzegel is de geïllustreerde en voorgefrankeerde briefomslag in omloop gebracht. Een aanzet voor de latere prentbriefkaart. In juni 1870 heeft de Duitser Heinrich Stephan, organisator van de wereldpost, het gebruik van briefkaarten in Duitsland ingevoerd. Nog in hetzelfde jaar kwam A.Schwarz, steendrukker te Assmannshausen, op het idee de kaarten te versieren met opgeplakte ‘Ansichten’ van fraaie plekjes aan de Rijn. Een jaar eerder, in 1869, heeft de Oostenrijker Emanuel Herrmann een geïllustreerde Correspondenzkarte uitgegeven. Die wordt tegenwoordig vrij algemeen als de eerste prentbriefkaart beschouwd. Na introductie van de briefkaart in ons land in 1872 verscheen pas in 1880 een kaart met een illustratie aan de achterzijde (aldus genoemd door filatelisten; kaartenverzamelaars ofwel cartofielen spreken van de voorzijde). Ook in de Verenigde Staten verschenen begin jaren tachtig van de 19^e eeuw de eerste postcards. Sinds 1892 toen in Nederland de particuliere uitgifte van ansichten werd vrijgegeven zijn vele honderdduizenden, verschillende kaarten verschenen. In allerlei drukvormen, aanvankelijk lichtdruk en omstreeks 1900 was de lithokaart in trek. De kleurenkaarten van vòòr 1906 werden nog met de hand ingekleurd. De firma S & W.N.van Nooten in Schoonhoven, een 19^e eeuwse uitgever van kinderboeken, drukte in 1902-1903 niet minder dan 447 verschillende kaarten op de lichtdrukpers met afbeeldingen van plaatsen in de Alblasser-, Krimpener- en Lopikerwaard. In die tijd deed de fotokaart haar intrede: een privé-opname in enkelvoudige of kleine oplage van hooguit 10 stuks. Ook wel naar de gebruikte techniek aangeduid met Bromografia-kaarten, vernoemd naar de gelijknamige uitgeverij in Amsterdam. Er kwamen regionaal of landelijk werkende uitgevers van prentbriefkaarten, van welke in Kennemerland vooral uitgeverij Nauta te Velsen naam gemaakt heeft. In het algemeen worden kaarten van tussen circa 1900 en 1960 als “oud” en van de laatste vier decennia als “nieuw” beschouwd. Kaarten van vòòr 1900 kunnen als de “incunabelen” onder de kaarten worden gerekend, die prijzen van honderden euro per stuk kunnen opbrengen.

Sinds meer dan een halve eeuw zijn de topografische kaarten van stads- en dorpsgezichten, veelal met Groeten uit erg gewild bij verzamelaars: plaatsen, provincies, landen. Bovendien zijn deze te vinden in de topografische atlassen van archiefinstellingen Allengs komen (oude) fantasiekaarten, die puur kijkgenot opleveren meer en meer in de publieke belangstelling. Binnen de plaatsgezichten zijn molens, kerken, scholen, monumenten, bollenvelden, hotels, raadhuizen, kastelen en landhuizen verzamelobjecten. Naast talrijke andere voorkomende onderwerpen kunnen worden genoemd: klederdrachten, militairia, padvinderij, schepen, vliegtuigen, trams, treinen, beroemde personen, filmsterren en Royalty.

18 eeuwse bibliotheek in het College van Altdorf, Duitsland

Prentbriefkaarten worden gevonden op ruilbeurzen, waar overigens voornamelijk handelaren hun ‘handelswaar’ aanbieden, waarbij de vraagprijzen van eenzelfde kaart behoorlijk uiteen kunnen lopen. De Vereniging Documentatie Prentbriefkaarten (V.D.P.) stelt zich ten doel het bijeenbrengen en publiceren van gegevens betreffende prentbriefkaarten teneinde een betere kijk te krijgen op de geschiedenis en ontwikkeling van de kaart. In dat verband is informatie van belang over uitgevers, fotografen, drukkers, illustrators e.d. Door uitgeverij de Europese Bibliotheek in Zaltbommel zijn de laatste halve eeuw, inclusief van tien andere landen, 5,500 boekjes uitgegeven, daaronder van vrijwel alle gemeenten Nederland, soms in meerdere uitgaven (bijvoorbeeld drie van Heemstede). Het vorig jaar is men gestart met een nieuwe reeks ‘Focus op…’, waarin naast ansichten voornamelijk (meer recente) foto’s worden opgenomen.

Cassiodorus (circa 480-5), stichter van het klooster en de bibliotheek van Vivarium in Calabrië. Blad uit de Codex Amiatinus, daterend uit de 8ste eeuw in de Biblioteca Medicea Laurenziana in Florence. — Cassiodorus (circa 485-circa 583), Romeins staatsman en schrijver was in 539 stichter van het klooster met bibliotheek van Vivarium in Calabrië (overigens tijdens de Lombardische invasies vernietigd). In 546 schreef hij dat Totila, koning van de Ostrogoten in 546 Rome plunderde en alle bibliotheken, die intussen allang over hun hoogtepunt heen waren, verwoestte. Blad uit de Codex Amiatinus, daterend uit de 8ste eeuw in de Biblioteca Medicea Laurenziana in Florence. Sommige geleerden veronderstellen echter dat op deze miniatuur niet Cassiodorus maar Ezra is afgebeeld die de bijbel in de Latijnse taal overzet. Het bovenschrift dat hierop duidt is later toegevoegd. De Codex Amiatinus is tussen 689 en 716 vervaardigd in het scriptorium van de noordengelse kloosters van Wearmout en Jarrow.

5. VERENIGDE STATEN

Public Library Seattle, naar een ontwerp van Rem Koolhaas

Onder het begrip librariana worden voorwerpen en documenten verstaan, verband houdend met bibliotheken en/of bibliothecarissen: buttons, badges, bladwijzers, ex-librissen, lepeltjes, souvenirs, penningen, kalenders, boekentassen, bibliothecarissen in cartoons, films en literatuur etcetera. Een verzameling apart is bibliotheken en archieven filatelistisch verbeeld. Recent verscheen in het Duits een catalogus met meer dan 5.000 postzegels van bibliotheken en hun schatten (miniaturen, incunabelen etc.) op postzegels. Zelf publiceerde ik ook over het onderwerp in motiefbladen ‘Papier en Druk’ en ik bereid met een Amerikaanse collega uit Madison een Engelstalige publicatie over dit onderwerp voor. Gedurende de eerste helft van de vorige eeuw zijn in de Verenigde Staten duizenden prentbriefkaarten van bibliotheken op de markt gekomen, vooral van openbare bibliotheken. Die instellingen behoorden tot de prominente gebouwen van een stad of dorp en waren – meer dan in Europa – een bron van plaatselijke trots. Buiten de USA zijn in dat opzicht wellicht enkel Canada en Engeland enigszins vergelijkbaar. Een enorme verzameling van prentbriefkaarten met afbeeldingen van bibliotheek is bijeenvergaard door Norman D.Stevens uit Storrs (Connecticut) die vanaf 1977 niet minder dan ongeveer 25.000 kaarten vergaarde en deze in het Canadian Centre for Architecture in Montreal (Canada) heeft ondergebracht.

Cartoon of Norman Stevens,retired University librarian in Storrs, Ct., and director of the Molesworth Institute

Een gigantisch aantal wanneer men in ogenschouw neemt dat de Verenigde Staten volgens de American Library Association (ALA) 122.265 bibliotheken telt, waarvan – inclusief filialen – 16.180 openbare bibliotheekgebouwen. Hierbij dient in aanmerking genomen te worden dat sommige bibliotheken in een eeuw tijd meerdere keren zijn verhuisd en van bepaalde bibliotheekgebouwen soms talrijke verschillende ansichten in omloop zijn. Meest afgebeeld is zonder enige twijfel het hoofdgebouw (Jefferson building) van de Library of Congress in Washington, gevolgd door de centrale New York Public Library. Zelf beschik ik bijvoorbeeld over respectievelijk 52 en 68 verschillende ansichtkaarten van die instellingen. Voornoemde Stevens, die directeur was van de Universiteitsbibliotheek in Storrs (Connecticut), is tevens de auteur van een boek over het verzamelen van librariana (zie literatuuropgave). Ondanks al zijn bemoeiingen lukte het hem of een ander tot op heden niet in de VS een library museum op te richten. Zijn ansichtkaartencollectie is naar een Canadees architectuurinstituut [Canadian Centre for Architecture, Montreal].Van Norman Stevens ontving ik begin jaren tachtig een honderdtal doubletten van Amerikaanse bibliotheken, waaronder veel typische Carnegie-bibliotheekgebouwen.

Grote leeszaal in Library of Congress, Washington

Carnegie-bibliotheken De staalmagnaat en filantroop Andrew Carnegie (1839-1919), van wie men in 1903 had uitgerekend dat hij een dollar per seconde verdiende, doneerde in totaal 56.162.622 dollar voor de constructie van 2.509 bibliotheken in Engelstalige landen: Canada, Zuid-Afrika, Australië, Nieuw Zeeland, Ierland, Engeland, Schotland. Daarvan ging ruim 40 miljoen dollar naar de oprichting van 1.679 openbare bibliotheek- gebouwen in de USA. Naast de stad Pittsburg als hoofdvestiging van de Carnegie Steel Company is vooral ook Schotland bedacht, waar de grootindustrieel als zoon van een arme wever was geboren om in 1848 naar de Verenigde Staten te emigreren. Carnegie was tevens de financiële weldoener van het Vredespaleis in Den Haag. De eerste bibliotheek die profiteerde van Carnegie’s goedgeefsheid was Dunfermline in Schotland na een bezoek aan die plaats in 1881. Enkele jaren later volgde Pittsburg en vervolgens in snel tempo andere gemeenten in de staat Pennsylvania. In 1893 volgde het plaatsje Fairfield in Iowa met 3.400 inwoners. Carnegie doneerde 40.000 dollar na de vraag van een senator van Iowa die de filantroop hierom vroeg tijdens een treinreis. De vrije bibliotheek is gebouwd in de populaire Richardson Romanesque stijl. Een afbeelding van die Jefferson County Library is in mijn bezit. Sinds 1996 beschikt de openbare bibliotheek van Fairfield over een nieuwe huisvesting en heeft het Carnegie-gebouw een nieuwe – educatieve – bestemming. De laatste jaren worden steeds meer Carnegie-biblliotheekgebouwen met afbeelding van prentbriefkaart op het Internet gezet. In de staat Texas onder het motto “Romancing the legend that is Texas” Als een herinnering aan het verloren architecturale erfgoed heeft men de afgebroken Carnegie bibliotheken afgebeeld: www.texasescapes.com. Prentbriefkaarten van o.a. San Antonio en Fort Worth bevinden zich in mijn collectie. Van de Verenigde Staten bezit ik zo’n 3.000 kaarten. Steden met 20 of meer bibliotheekansichten zijn behalve Washington en New York: de openbare bibliotheken van Boston (148), Chicago (42), Cleveland (30) en Detroit (35); de Harvard UB in Cambridge (31) en Yale UB in New Haven (32).

Typisch voorbeeld van een Carnegie public library, in dit geval van Yorkville, Toronto (Canada)

In 1998 is door een Amerikaanse uitgeverij een bundeltje met prentbriefkaarten uitgegeven: For the Love of Libraries (zie literatuuropgave). De uitgave, waarvan de kaarten los kunnen worden verzonden, telt 32 foto’s, waarvan 21 bibliotheken in de USA, 2 uit Engeland, Frankrijk en Israël, en 1 uit Kroatië, Hongarije, Japan en Italië 1 alsmede 1 bibliobus. In de Verenigde Staten zijn naar schatting 20 tot 30 verzamelaars van dit motief actief, uiteraard voornamelijk bibliothecarissen en liefhebbers van architectuur. Bijna een halve eeuw geleden was Elizabeth Hayward een fanatiek verzamelaarster. E.Day publiceerde in 1976 een artikel over zijn collectie van toen 138 exemplaren (zie lit.opgave). Larry T.Nix, bibliothecaris in Madison, beschikt over ruim 800 ansichten, waarvan 300 van bibliotheken in de staat Wisconsin. Interessant zijn 12 kaarten van door de overkoepelende bibliotheekorganisatie ALA (American Library Association) ad hoc opgerichte kampbibliotheekjes voor Amerikaanse soldaten tijdens de eerste Wereldoorlog. Het archief van de American Library Association, in de Universiteit van Illinois te Urbana-Champaign, bezit enige duizenden afbeeldingen, voortbordurend op een door F.W.Faxon (1866-1936) nagelaten prentbriefkaartencollectie. Dan Lester is in 2000 begonnen zijn collectie library postcards op het Internet te plaatsen met de volgende gegevens: staat/stad/naam bibliotheek/type kaart (lichtdruk, rotogravure e.d)/jaar van uitgave (voor zover bekend) enaantal. Tot op dit moment is dat enkel gerealiseerd voor de staten Alabama, Alaska, Arizona, Arkanzas, Colorado, Georgia, Hawaii en Idaho.

5a. Presidentiële bibliotheken

Eisenhower Presidential Library, Abilene

In de Verenigde Staten krijgt iedere politieke leider van het land sinds de 30^ste president Herbert Hoover (1929-1932) zijn eigen Library, tevens museum en archief. Over het algemeen is sprake van multi-miljoenen dollar projecten die vrijwel uitsluitend met sponsorgelden gefinancierd worden. Op dit moment wordt door de William J.Clinton Presidential Foundation hard gewerkt het benodigde geld bijeen te brengen voor een Clinton Presidential Center and Library tot een bedrag van 125 tot 250 miljoen dollar. Na het aftreden van Clinton ontstond een rel toen bleek dat hij op de laatste dag als president op 20 januari 2001 aan 141 mensen gratie had verleend. Daaronder de naar Zwitserland uitgeweken zakenman Marc Rich, die door de Amerikaanse justitie gezocht werd op beschuldiging van ontduiking van de belastingen ter waarde van 48 miljoen dollar. Diens ex-echtgenote Denise zou o.a. een donatie van 450.000 dollar hebben gedaan voor de te bouwen Clinton Bibliotheek. Clinton reageerde gebeten dat deze donatie absoluut geen voorwaarde was voor gratiëring. Voorlopig is de bibliotheek gevestigd in een bestaand en gerenoveerd gebouw in het centrum van Little Rock, Arkansas. Naar een ontwerp van Polshek Partnership LLP zal aan de zuidoever van de Arkansas Rivier in Little Rock een eigentijds gebouw verrijzen. Om een idee te geven van de enorme omvang, thans al aanwezig: 76,8 miljoen pagina’s papier, 75.000 museale voorwerpen, 1 miljoen 850 duizend foto’s en 50.000 boeken en brochures. Zelf bezit ik op dit moment prentbriefkaarten van de volgende presidentiële bibliotheken: Gerald R.Ford (Ann Arbor,Michigan) 3x, Lyndon Baines Johnson (Austin,Texas) 3x, Herbert Hoover(West Branch,Iowa) 1x, Franklin D.Roosevelt (Hyde Park,New York) 2x, Eisenhower (Abilene,Kansas) 1x, Ronald Reagan (Simi Valley,California) 3x, Harry S.Truman (Independence,Montana) 4x. Kaarten van de Carter, Kennedy, Nixon en Bush bibliotheken in respectievelijk Atlanta (Georgia), Boston (Massachusetts), College Park (Madison) en College Station (Texas) ontbreken nog. Dat deze kostbare instellingen niet slechts depots zijn, bezocht door schaarse onderzoekers, moge blijken uit het feit dat de Nixon Library na de openstelling op 20 juli 1990 binnen twee jaar zijn 2 miljoenste bezoeker verwelkomde. Die ging naar huis met een tas vol Nixon-souvenirs uit de museumwinkel, variërend van boeken tot T-shirts. Alle presidentiële bibliotheken ressorteren bestuurlijk onder de National Archives and Records Administration.

The Clinton Presidential Library and museum in Little Rock

6. NEDERLAND

Interieur van librije in de Grote Kerk ofwel Westerkerk in Enkhuizen. Tekening van J.P.C.Grolman (1841-1927)

Van ons eigen land bezit ik anno bijna 1.700 prentbriefkaarten, geklasseerd in de volgende tien rubrieken: 1. Openbare bibliotheken 2. Universiteitsbibliotheken 3. Wetenschappelijke bibliotheken 4. Klooster- en seminariebibliotheken

Prins Willem Alexander op bezoek in de rococo-bibliotheek van Rolduc, gemeente Kerkrade

5. Kastelen, paleizen, buitenplaatsen, musea 6. Lees- en winkelbibliotheken 7. Vormingscentra, volksuniversiteiten, retraitehuizen, militaire tehuizen e.d. 8. Bejaarden- en vakantiehuizen 9. Diversen 10.Archieven. Ten aanzien van kastelen, verzorgingshuizen, vormingscentra en dergelijke betreft het interieurs van leeszalen en huisbibliotheken. Van de openbare bibliotheken zijn 90 gemeenten vertegenwoordigd. Daaronder een herdruk van de kaart van de eerste in 1892 in ons land opgerichte openbare bibliotheek in het lokaal ‘Concordia’ te Utrecht, ofschoon deze nog eigenlijk meer weg had van een volksleeszaal. De vaste bezoekers waren voornamelijk ontslagen gevangenen en jongens van de ambachtsschool die daar hun boterhammen opaten. De neutraliteit bij de keuze der boeken en kosteloze toegang (afwijkend van de oude volksbibliotheken) zijn volgens bibliotheekbestuurder jonkheer mr.E.A.van Beresteyn de voornaamste redenen geweest Utrecht als eerste (moderne) openbare bibliotheek te accepteren. In 1899 volgde Dordrecht, welk gebouw in de Wijnstraat uitsluitend als bibliotheek werd ingericht. Zowel van het gebouw zijn omstreeks 1910 verschillende prentbriefkaarten vervaardigd, als van het interieur met drie zalen, inclusief een afzonderlijke leeszaal en studiezaal. De boeken zijn tot het plafond opgeslagen en (oudere) heren van stand (en een enkele dame met hoed) zitten aan leestafels in lektuur verdiept. Enkele jaren geleden zijn deze kaarten heruitgegeven. Zeldzaam zijn ansichten van het vooroorlogse parkbibliotheekje (Vondelpark) en kinderleeszaal in het Nutsgebouw aan de Nieuwe Zijds Voorburgwal212 in Amsterdam. Veelvuldig op een prentbriefkaart verschenen is het filiaal van de openbare bibliotheek in Tuindorp Oostzaan met karakteristiek rieten dak. In 1923 als tweede filiaal in de hoofdstad geopend, maar hedentendage niet meer als zodanig in gebruik. Van de moderne bibliotheekgebouwen is de Centrale Bibliotheek in Rotterdam het meest afgebeeld. Bij gelegenheid van het 20-jarige jubileum van de Stichting Nederlandse Bibliotheek Dienst te Leidschendam verscheen in 1990 een fotoboekje ‘Bibliotheken en leeszalen in beeld’. Bedoelde publicatie bevat 72 foto’s en ansichtkaarten van bibliotheekgebouwen en –interieurs in 40 Nederlandse gemeenten van Amersfoort tot Zwolle. De openbare bibliotheken van ’s-Gravenhage en Utrecht zijn elk met 6 plaatjes afgebeeld, gevolgd door Apeldoorn en Rotterdam met ieder 4. Van Haarlem is een ansicht opgenomen van de Grote Markt met de uitgeverij-boekhandel-leesinrichting van J.J.van Brederode, waar men behalve boeken ook tijdschriften kon lenen. Op 29 januari 1794 is door boekhandelaar Adriaan Loosjes Pzn. Het voorstel gedaan voor “de Oprichting van een openbare leesbibliotheec voor den Gemeenen Man, op koste van het Haarlems Dept, ten gebruike van alle zodanige Medeburgers en ingezetenen, die de werken, door dit Departement daartoe geschikt geoordeeld, gratis zouden verkiezen te lezen”. De eerste nutsbibliotheek was zo’n succes dat in het najaar filialen in de zes wijken van de stad kwamen. De Haarlemse nutsbibliotheek heeft nog tot 1966 bestaan. In de bloeitijd telde de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen in 1843 ruim 200 nutsbibliotheken en op het hoogtepunt omstreeks 1890 zelfs 340 van dergelijke instellingen, verspreid over het gehele land met uitzondering van de katholieke provincies Noord-Brabant en Limburg. Fotokaarten van deze instellingen zijn moeilijk te vinden. Afbeeldingen op ansichtkaarten van leesmusea (voor de gegoede burgerij in grotere steden) komen ook weinig voor. Zeer talrijk zijn echter kaarten van bijvoorbeeld de (laatmiddeleeuwse) Librije bij de St.Walburgiskerk in Zutphen.

Interieur van laatmiddeleeuwse Librarije te Zutphen — Interieur van laatmiddeleeuwse Librije te Zutphen

Voorstelling van een legende van A.C.W.Staring uit 'Jaromir te Zutphen'(1832). Het gaat over het verhaal van de duivel die een argeloze monnik een loer tracht te draaien. De satan zou hen als hond overvallen hebben, toe de monnik zijn gelofte om er te vasten verbrak. — Voorstelling van een legende van A.C.W.Staring uit ‘Jaromir te Zutphen'(1832). Het gaat over het verhaal van de duivel die een argeloze monnik een loer tracht te draaien. De satan zou hen als hond overvallen hebben, toe de monnik zijn gelofte om er te vasten verbrak.

Afdrukken in een tegel van 'duivelspoten' die echter van hondenpoten zouden zijn — Afdrukken in een tegel van ‘duivelspoten’ die echter van hondenpoten zouden zijn

Als bijzonder in de verzameling noem ik nog de leeszaal van de Marxistische Arbeidersschool in Amsterdam, de bibliotheek van het interneringskamp in Zeist (van Belgen tijdens de eerste Wereldoorlog) en de huisbibliotheek der Oranje’s op paleis Soestdijk. Interessant zijn ook kaarten van de bibliotheekjes op het voormalige passagiersschip ‘Willem Ruys’ en stoomschip ‘R.van Hasselt’.

Foto van bibliotheek in gijzelaarskamp Sint Michielsgestel, 1942 (Brabants Historisch Informatie Centrum)

Nieuw is een fotokaart van de muziekbibliotheek in Hilversum, waar de orkestprogramma’s werden samengesteld, met Josef Holzer, Benedict Silbermann en Hugo de Groot. In Nederland zijn nog drie verzamelaars van dit motief zijn. Van hen is drs. Sjoerd Koopman het meest bekend, die tot voor kort bij het secretariaat van IFLA (International Federation of Library Associations and Institutions) werkte in het Koninklijke Bibliotheekcomplex, en met wie ik sinds jaren regelmatige ruilcontacten onderhoud.

Openbare bibliotheek in Neede, gehuisvest in een historische boerderij 'De Meijer' — Openbare bibliotheek in Neede, gehuisvest in een historische boerderij ‘De Meijer’

Vooraanzicht centrale openbare bibliotheek Amsterdam (oba), met 28.000 vierkante meter na Birmingham de grootste openbare bibliotheek van Europa (foto Gkmiya)

Interieurfoto van openbare bibliotheek Amsterdam, OBA. (foto Jorge Royan)

Behalve ansichten van bibliotheken verzamel ik ook archiefinstellingen. Daarvan bestaan in verhouding maar weinig kaarten, ook al omdat archieven vaak enkel onderdeel uitmaken van bijvoorbeeld een gemeentehuis of rijksinstelling. Van Nederland noem ik in mijn collectie: het Rijksarchief Noord-Brabant in Den Bosch, muurschilderingen in het Rijksarchief Drenthe te Assen, Gemeentearchief Amsterdam, Gemeentearchief Haarlem, Rijksarchief Zeeland in Middelburg, Kanselarij en Rijks-Archieven te Leeuwarden, en de kamer van rijksarchivaris C.J.Gonnet in de Vleeshal (Haarlem).

Bibliotheek sociëteit de Witte in 's-Gravenhage — Bibliotheek sociëteit de Witte in ‘s-Gravenhage

De bibliotheek van Schiedam in de Korenbeurs

7. BELGIË

België België is momenteel met meer dan 700 kaarten vertegenwoordigd. Meerdere afbeeldingen zijn voorhanden van de Koninklijke Bibliotheek in Brussel, zowel het voormalige als het nieuwe gebouw; de twee bibliotheken van museum Plantin-Moretus, en de Stadsbibliotheek Antwerpen. Verder van de Universiteitsbibliotheek in Leuven, waarvan het huidige gebouw met financiële steun uit Amerika tot stand kwam, evenals van de tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog verwoeste gebouwen, waarbij talrijke manuscripten en kostbare boeken verloren gingen. Voorts zijn abdijbibliotheken van Benedictijnen, Norbertijnen en Cisterciënzers in ruime mate beschikbaar, in onder andere: Averbode, Postel, Achel, Tongerloo, Maredsous, Val-Dieu, Grimbergen, Dendermonde, Westmalle, Chevetogne, Forges-Chimay, Roux, en Rochefort. Bijzonder is een kaart van het interieur van het Institut International de Bibliographie in Brussel. De grondlegger van de moderne documentatie Paul Otlet richtte in samenwerking met Henri La Fontaine dit instituut rond 1900 op met als doel alle boeken, artikelen en zelfs beeldmateriaal uit alle landen van de wereld op één punt te bibliograferen. Toen deze prentbriefkaart werd omstreeks 1910 beschikte men over 11 miljoen fiches, gecatalogiseerd op auteur en ingedeeld over de Universele Decimale Classificatie. Al spoedig was een conflict ontstaan met de (wetenschappelijke) bibliotheekwereld. Ofschoon Otlet met zijn theorie over ‘documentaire informatie’ zijn tijd vooruit was moest men vanwege het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 dit toen nog onmogelijke project stoppen. Een fractie van de 15 miljoen fiches van het Mundaneum in grote catalogusbakken bijeengebracht zijn in de Henegouwse stad Mons (Bergen) bewaard gebleven.

Dominicaner kloosterbibliotheek in België

8 EUROPA

In een Duitse bibliotheek — Voormalige bibliotheek in Cincinnati, USA

Van landen als Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk zijn elk ongeveer 1.000 prentbriefkaarten verzameld. Uit Duitsland een aantal kaarten van bibliotheken in Berlijn, Wolfenbüttel, Leipzig en Weimar. Van Groot-Brittannië de universiteiten in Cambridge en Oxford, de British (Museum) Library in Londen en talrijke boekerijen in landhuizen (manors) en kastelen. Collega Owen Massey heeft zijn (kleine maar groeiende) collectie library postcards op het Internet geplaatst: 30 uit Engeland, 1 uit Wales, 1 uit Noord-Ierland, 2 uit Australië, 1 uit Canada, 1 uit Ierland en 2 uit de USA.Van Frankrijk 28 exemplaren van de (oude) Bibliothèque Nationale in Parijs en veel paleis- en kasteelbibliotheken in Blois, Chantilly, Versailles, Fontainebleau, Compiègne etcetera. Van staten als Oostenrijk, Italië, Zwitserland en Zweden werden tot op heden gemiddeld 500 exemplaren bijeengebracht. Opmerkelijk zijn de qua bouw moderne bibliotheekgebouwen in Finland en Denemarken. Van Rusland is het bijzondere hoofdgebouw (Pashkov Huis) van de Lenin Nationale Bibliotheek ruimschoots vertegenwoordigd. Aan kaarten uit dat onmetelijke land met zovele (openbare) bibliotheken is moeizaam te komen. De meeste prentbriefkaarten uit dat land ontving ik in de jaren zeventig van professor Firsov, docent aan de bibliotheekopleiding aan de Universiteit in St.Petersburg, voorheen Leningrad geheten.

Leeszaal van Nationale Bibliotheek Ierland in Dublin

In Nationale bibliotheken wordt het literair erfgoed van een land bewaard, reden voor vaak prestigieuze gebouwen, zoals de Library of Congress in Washington, de Leninbibliotheek te Moskou en tamelijk recent zijn de kostbare gebouwen in Londen (British Library) en Parijs (Bibliothèque Nationale Mitterand). Van 1986 tot 1993 is het enorme gebouw van de Nationale Bibliotheek van Estland in Tallinn tot stand gekomen.

Verwoesting van de openbare bibliotheek van Sevastopol, Ukraïne, 8 september 1855 op een schilderij van W.Simpson, later ook gelithografeerd door E.Walker

De als gevolg van Duitse bombardementen grotendeels verwoeste Holland House Library in Londen — De als gevolg van Duitse bombardementen ten dele verwoeste Holland House Library in Londen

9. Pronkzaalbibliotheken Een verzameling apart vormen de interieurs van prachtige barok- ofwel pronkzaalbibliotheken in Midden-Europa: Duitsland (vooral Beieren), Oostenrijk, Zwitserland, Zuid Tirol (Italië), Tsjechië en Hongarije. Merendeels stammend uit de 18^e eeuw en verbonden aan kloosters met als hoogtepunten: Wenen (Österreichische Nationalbibliothek), Sankt Gallen en Einsiedeln (Zwitserland), Strahov en Klementinum (Praag), Pannonhalma en Eger (Hongarije), Melk, Admont, Kremsmünster, St.Florian, Seitenstetten etc. (Oostenrijk) en Metten, Waldsassen, Ottobeuren, Amorbach, Fürstenzell (Duitsland). In laatstgenoemd land zijn verder de bibliotheken in Weimar, Wolfenbüttel en Sanssouci (Potsdam) vanwege bouw en inrichting de moeite van het bezoeken waard. Fraaie pronkzalen bevinden zich ook in Spanje (Salamanca , El Escorial nabij Madrid) en Portugal (Mafra en Coimbra) en in Italïe (o.a. Vaticaan, Bibllioteca Marciana in Venetië en klooster Neustift bij Brixen). Ondanks het feit dat tijdens de secularisatieperiode begin 19^e eeuw verscheidene abdijbibliotheken zijn opgeheven – in Zuid-Duitsland werden verscheidene collecties overgebracht naar de Hofbibliothek tegenwoordig Bayerische Staatsbibliothek te München – resteren nog enige tientallen van dergelijke bibliotheken, die tegenwoordig als museum zijn opengesteld maar ook voor onderzoek openbaar. De meeste zijn beschreven en met illustraties verlucht in boekvorm. Zie: literatuuropgave pronkzaalbibliotheken. Van een aantal beschik ik ook over afzonderlijke brochures of artikelen uit periodieken. In ons land is de unieke rococobibliotheek in Rolduc gelukkig behouden gebleven.

Stiftsbibliothek Schlägl, Aigen i.M., Oostenrijk

10. Van 54 bibliobussen in Europa en V.S. zijn prentbriefkaarten in mijn verzameling, ook één van een dergelijke mobiele voorziening in New Delhi. Tevens is gestart met het bijeenbrengen van portretten op ansichtkaarten van bibliothecarissen, vrijwel uitsluitend bekende kunstenaars, geleerden, schrijvers of staatslieden die aan het begin van hun loopbaan of als erebaantje in een bibliotheek werkzaam waren: Lessing, Strindberg, Diderot, Boerhaave, Benjamin Franklin, Mao tse Tung e.v.a. Semi-pornografisch is de kaart van een naakte (model)bibliothecaresse met onderschrift “Read my lips”.

11. Oudheid

Bibliotheek van de Romein Celsus in Efese, Turkije

12. Overige werelddelen

Kaarten van bibliotheekgebouwen buiten Europa zijn moeilijk verkrijgbaar, met uitzondering van de Verenigde Staten (zie boven) en Canada. Afgezien van een flink aantal ansichten van de ten dele herstelde antieke Celsus-bibliotheek in Efese (Turkije) zijn tot op heden voornamelijk openbare bibliotheken uit Zuid-Afrika bijeengebracht, o.a. in Johannesburg, Kimberley, Kaapstad en Port Elizabeth. Ten slotte Nationale Bibliotheken in Midden- en Zuid-Amerika, zoals van Mexico, Guatemala, Peru, Venezuela en Argentinië. Van laatstgenoemde instelling in Buenos Aires was de (blinde) schrijver Jorge Luis Borges, een ver familielid van Maxima Zorreguieta, een aantal jaren directeur. De Universiteitsbibliotheek van Mexico-stad uit 1950 geldt als één van de toeristische trekpleisters, omdat deze helemaal met mozaïeken is bekleed. Op het door de beeldend kunstenaar én architect Juan O’Gorman ontworpen gebouw zien we symbolische voorstellingen van de Mexicaanse cultuurgeschiedenis vanaf de Pre-Columbiaanse tijd. Van de bibliotheek bestaan talloze foto’s en prentbriefkaarten. Uit 1646 dateert de Palafoxiana (pronkzaal)bibliotheek in Puebla, die ook op een postzegel is afgebeeld. Van Australië is vooral de laatste jaren veel bijeengebracht. Een recente aanwinst betreft een kaart van de bibliotheek en het museum van Nieuw Caledonië in Nouméa (Oceanië), ook al op postzegels voorkomend. Opmerkelijk is dat de onderdirecteur van de Nationale Bibliotheek van Jamaica in Kingston naar aanleiding van een verzoek om een ansichtkaart, welke niet bleek te bestaan, liet weten ernstig te overwegen deze in2002 inproductie te zullen nemen. De directeur der Joodse Nationale en Universiteitsbibliotheek berichtte mij zich diep te schamen dat geen ansichtkaarten van zijn instelling voorhanden zijn.

Bezoek van de keizer aan een bibliotheek. Gravure uit de eerste helft van de 18e eeuw.

Schatten uit bibliotheken / boeken en/of lezers op ansichten Zij het (nog) niet fanatiek worden ook prentbriefkaarten van miniaturen, manuscripten, antieke boeken e.d. uit bibliotheken verzameld. Tot op heden circa 2.000. Eenzelfde aantal ansichten is aanwezig van efemera zoals Gutenberg, beelden van beroemde personen met een boek in de hand, boekhandels, boekenstalletjes in Parijs, boekverbrandingen, boekententoonstellingen, schilderijen met lezers of boeken: ‘de Boekenworm’ van Spitzweg en ‘de Bibliothecaris’ van Arcimboldo etc. Een novum: afbeeldingen van Renaissance libraries op kalenders en wenskaarten Eind 2000 is een Zweedse firma gestart met het uitgeven van de mooiste of meest bijzondere bibliotheken (in de gehele wereld) op maandkalenders. Op de kalender van 2001 staan fraaie kleurenafbeeldingen van 12 bibliotheekinstellingen in Europa, die te vinden zijn in Edinburgh, Cambridge, Oxford (alle U.K.), Dublin (Ierland), Coimbra (Portugal), Salamanca (Spanje), Helsinki (Finland), St.Petersburg (Rusland), Waldsassen (Duitsland), St. allen (Zwitserland), Venetië (Italië) en de Vaticaanse bibliotheek. Voor de kalender van 2002 is gekozen voor bibliotheekinstellingen in Freising (Duitsland), Zutphen (Nederland), Parijs (Frankrijk), Wellington (Nieuw Zeeland), Stockholm (Zweden), Oxford en Londen (Engeland), Baltimore en Washington (USA), Wenen (Oostenrijk), Ottawa (Canada) en Praag (Tsjechië). Sinds een aantal verschijnen ook wenskaarten met afbeeldingen van bibliotheken.

Hoe kwam de verzameling tot stand?

Ten slotte nog enige informatie over hoe deze verzameling, die zich nog altijd uitbreidt, tot stand kwam. Door (buitenlandse) reizen (waarbij ik zo mogelijk de openbare bibliotheek ter plaatse bezoek), schenkingen van collega’s en ruilingen. Van leden van het Beschreven Blad ontving ik in de loop der tijd bibliotheekkaarten van Karin Ottenhoff, Willem Kramer, Wim Cerutti, Jan Dekker en Marianne Andriessen-Canoy. Van laatstgenoemde ontving ik in 1974 een kaart van de bibliotheek in het slot van Gué-Péan (Monthou-sur-Cher niet ver van Blois). Zij schreef me: “Hier waren wij op bezoek. Toen dacht ik dat het wel aardig zou zijn voor Uw collectie, al is het geen openbare bibliotheek. Nog steeds ben ik niet bij de openbare bibliotheek te Blois geweest, die heeft een zeer goede naam. Ook was Chopin in het kasteel van Gué-Péan en heeft hij aldaar gespeeld. Ook was er een heel klein museum van de Résistance met een brief van De Gaulle”. Ook oproepen leveren incidenteel wat op. Op het Internet (Ricardo; Verzamel.net; Marktplaats.nl, Qoop.nl)nog weinig. Een oproep in het Algemeen Dagblad had 6 kaarten tot gevolg en een advertentie in ‘Boekenpost’ eenmaal 15 exemplaren van voornamelijk pronkzaalbibliotheken, ontvangen van een dochter van de vroegere gemeentearchivaris in Helmond (wier vader ik in mijn Brabantse tijd nog heb ontmoet). De laatste twee jaar heb ik ook een en ander gekocht op beurzen en vooral veel gekocht van een prentbriefkaartenhandel in Almere. Het vorig jaar zond ik een rondschrijven aan 127 Duitse, Zwitserse en Oostenrijkse bibliotheken. De response was met 98 positieve zendingen boven verwachting. Een vergelijkbare ‘bedelbrief’ aan 110 Amerikaanse bibliotheek- instellingen leverde daarentegen nauwelijks 30 reacties op. Zoals lang niet alle gekochte boeken daadwerkelijk worden gelezen, zijn ook veel prentbriefkaarten nimmer verzonden,hooguit eenkwart is beschreven, soms met interessante informatie van de gebruiker en vanwege het poststempel van belang om de datum te kunnen traceren. Op een kaart van de Johnson Public Library in Hackensack, New Jersey, schreef de afzender: “This is the library in the town I worked in this summer. It is a very nice town as is the library”. Een probleem apart zijn bibliotheekgebouwen die niet als zodanig op de ansichtkaart staan aangeduid. Overgewaaid uit de Verenigde Staten zijn voor de Tweede Wereldoorlog ansichten ook gebruikt als reclamemiddel van firma’s. Hiervan geef ik één voorbeeld. Op een prentbriefkaart met op de voorzijde een afbeelding van de Mitchell Public Library in Hillsdale, Michigan, staat op de achterkant afgedrukt: “Vraag bij uwen winkelier de Zuivere Lofodinsche Levertraan van Hiddo Haan, Groningen, Steentilstraat 35, — N.Ebbingestraat 40. Voor geneeskundig gebruik aanbevolen door verschillende der meest geachte H.H.Doctoren. Bovendien onder voortdurende Controle van Prof. Dr.van Hamel, Roos en Harmens. Overal verkrijgbaar”.

St.Lambertuskerk met pastorie en parochiebibibliotheek in Haelen, Limburg, circa 1930

Literatuur

Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA), sinds 2007 met 28.000 vierkante meter de grootste openbare bibliotheek van Europa, in 2013 overtroffen door Birmingham met 35.000 vierkante meter.

A. Prentbriefkaarten algemeen – Dokkum, J.D.C.van. Een stukje geschiedenis van de prentbriefkaart. 1914. Heruitgave. Groningen, 1988. – Ruyters, Han en Arnoud Voet. De Nederlandse prentbriefkaart; selectie van de mooiste Nederlandse kaarten gerangschikt naar hun onderwerp. Capelle aan den IJssel, 1996. – Ruyters, Han. De prentbriefkaart en haar ontstaan. In: Boekenpost, nummer 50, 2000. B. Librariana – Day,A. Bibliothecal Deltiology, in: Library Review 32, 1976-1977, pp.318-322. – For the Love of Libraries; a book of postcards. Photographs and anecdotes by Diane Asséo Griliches. San Francisco, Pomegranate, 1998. – Gittig, Heinz. Bibliotheken und ihre Kostbarkeiten auf Briefmarken. Katalog.Berlin, 2001. – Obbens, Carla. Bibliotheken en leeszalen in beeld. Zaltbommel, 1990. – Stevens,NormanD. ADutchMuseumacts as: keeper of the Library Past. In:WilsonLibrary Bulletin, June 1977, pp.841-843. – Stevens, Norman D. A Guide to Collecting Librariana.Metuchen,N.J.&London, 198. (Hoofdstukken: Library Postcards en Library Postcards and the Study of Library History, pp.62-73).

De cellist Vedran Smailovic speelt een requiem in de in 1992 verwoeste Nationale Bibliotheek van Bosnië in Serajevo

C. Bibliotheekgeschiedenis

– Bobinsky, George S. Carnegie Libraries; their History and Impact on American Public Library Development.Chicago, 1969.

– Johnson, E.D. History of Libraries in the Western World. Metuchen, 1970. – Mummendey, R. Von Büchern und Bibliotheken.Darmstadt, 1976. – Schneiders, P. Lezen voor iedereen; geschiedenis van de openbare bibliotheek in Nederland. Den Haag, 1990. – Schneiders, P. Papieren geheugen; boek en schrift in de Westerse wereld. Weesp, 1985. – Battles, matthew, Die Welt der Bücher; eine Geschichte der Bibliothek, Düsseldorf, 2003. D. Pronkzaalbibliotheken – Baur-Heinhold, Margaretha. Schöne alte Bibliotheken; Ein Buch von Zauber ihrer Räume. München, 1972. Bevat geïllustreerde beschrijven van ruim 80 bibliotheken in 12 Europese landen. Onder Nederland enkel Universität (sic!) in Den Haag = voormalige Koninklijke Bibliotheek aan het Lange Voorhout. – Goldner, Johannes tekst) en Wilfried Bahnmüller (foto’s). Bayerische Klosterbibliotheken. Naast een ontwikkeling van abdijboekerijen in het algemeen komen 23 (ten dele voormalige) kloosters afzonderlijk aan de orde. – Hobson, Anthony. Great libraries. London, 1970. Rijk geïllustreerde beschrijving van 33 bibliotheken (o.a. Admont, Sankt Gallen, El Escorial), waarvan6 inde Verenigde Staten (Harvard, Yale, Pierpont Morgan Library in New York, Henry E.Huntington Library, in San Marino (California) en University Library van Austin (Texas), rijk aan literaire autografen. – Löschburg, Winfried. Alte Bibliotheken in Europa. Herrsching, 1974. Met een inleiding en beschrijving van ongeveer 50 bibliotheken, waaronder de kerkelijke bibliotheek in Zutphen. – Seidel, Stefanie. Bibliotheken; Die Schönsten Räume/ Die wertvollsten Sammlungen Deutschland, Österreich, Schweiz. München, 1995.(Das Reiselexikon). Bevat een beschrijving van 77 bibliotheken in Duitsland, 32 in Oostenrijk, 1 in Italië en18 in Zwitserland. Hans Krol

13.SELECTIE VAN GRAVURES, ANSICHTKAARTEN EN FOTO’S VAN BIBLIOTHEKEN 1. HEEMSTEDE

Adriaan Pauw (1585-1653) in zijn 'Bibliotheca Heemstediana' Gegraveerd door Cornelis Visscher naar een verloren geraakt schilderij van Gerard van Honthorst — Adriaan Pauw (1585-1653) in zijn ‘Bibliotheca Heemstediana’ Gegraveerd door Cornelis Visscher naar een verloren geraakt schilderij van Gerard van Honthorst

Openbare leeszaal Heemstede, 'De Meerlhorst', Van Merlenlaan 2: 1948-1976 — Openbare leeszaal Heemstede, ‘De Meerlhorst’, Van Merlenlaan 2: 1948-1976

Gemeentelijke openbare bibliotheek Heemstede, Kerklaan 61: 1976-1986

Openbare Bibliotheek Heemstede in vm. Dreefschool gehuisvest sinds 1986 — Openbare Bibliotheek Heemstede, Julianaplein 1, in voormalige Dreefschool gehuisvest sinds 1986

Vroegere bibliotheek van Instituut voor Epilepsiebestrijding Meer en Bosch, Heemstede — Vroegere ontspanningsbibliotheek van het instituut voor epilepsiebestrijding Meer en Bosch in 1932, die volgens gedenkboek ‘Licht en Schaduw’ ‘dikwijls als een medicijnkast doorzocht en benut wordt’. Het instituut [tegenwoordig SEIN, beschikte ook over een uitgebreide vakbibliotheek]

Lees- en studiezaal van de kwekelingen-evangelisten broeders op Meer en Bosch te Heemstede in 1917

Vm. winkel- ofwel leesbibliotheek Van Eijk aan de Binnenweg Heemstede

Voormalig seminarie Hageveld in Heemstede, in het rechterbouwwerk was de bibliotheek gevestigd — Voormalig seminarie Hageveld in Heemstede met rechts de bibliotheekvleugel

Ansichtkaart met priester en studenten in de seminariebibliotheek van Hageveld

Een priester aan de studie in de bibliotheek van kleinseminarie Hageveld. Aangevangen in 1817 was de collectie aanzienlijk, vooral te danken aan de nalatenschappen van leraren en priesters van het bisdom. In 1979 is de bibliotheek ontmanteld.

Prentbriefkaart van interieur bibliotheek kleinseminarie Hageveld, Heemstede

In de bibliotheek van Hageveld, circa 1928 — In de bibliotheek van Hageveld

Bibliotheek van seminarie Hageveld omstreeks 1930

Moderne mediatheek college Hageveld Heemstede

Nog een foto van de madiatheek Hageveld, gelegen op de eerste etage van het koepelgebouw (= voormalige kapel van het kleinseminarie)

=====================================================================

13a Oudheid

In het Duitse Keulen zijn in 2018 rechts op de foto de fundamenten van een Romeinse bibliotheek uit de tweede eeuw opgegraven, met een vergelijkbare opberging van rollen zoals in Efese e.d.

Opgraving van kleitablettenbibliotheek in Ebla, Syrië

Stenen restanten van de Hadrianus-bibliotheek in Athene, in 132 na Christus door de Romeinse keizer gesticht.

De laat-hellenistische bibliotheek in Nysa, Turkije. De resten van de van de bibliotheek werden in 1992 en 1993 opgegraven. Oprichter van de bibliotheek was T.Flavius Severianus Neon.

Klassieke bibliotheek van Side, Turkije — Ruïnes van klassieke bibliotheek van Side, Turkije

Restanten van Romeinse bibliotheek Rogatinus in Noord-Afrika, Timgad (Algerije)

Steen met inscriptie voor de bibliotheek van Timgad

Romeinse ruïnes van de bibliotheek in Timgad

De in 235 na Chr. opgerichte en gerestaureerde Celsusbibliotheek in Efese, Klein Azië (Turkije)

Hans Krol in 2001 bij de schamele restanten van de antieke bibliotheek in Pergamon (Turkije)

Vm. bibliotheek van Augustus in het Forum Romanum, in de ruïne van de oude kerk van de H.Maria

Bibliotheek van de thermen van Trajanus, circa 104 na Christus. De nissen bevinden zich op twee niveaus. Langs de wanden hebben destijds planken met boeken gezeten.

Ten dele uitgegraven villa van de payri in Herculaneum. Was eigendom van Caesar's schoonvader Lucius Calpurnius Piso Ceasonius. Hier zijn 1.00 papyrusrollen ontdekt, tegenwoordig in de Nationale Bibliotheek Te Napels. — Ten dele uitgegraven villa van de payri in Herculaneum. Was eigendom van Caesar’s schoonvader Lucius Calpurnius Piso Ceasonius. Hier zijn 1.800 papyrusrollen ontdekt, tegenwoordig in de Nationale Bibliotheek Te Napels. (Science Photo Library)

14. ANKOR WAT, CAMBODJA:

Plattegrond Angkor Vat tempelcomplex (Cambodja) met ligging van 2 voormalige manuscriptenbibliothekem — Plattegrond Angkor Wat tempelcomplex (Cambodja) met ligging van 2 voormalige manuscriptenbibliotheken

de B-bibliotheek in Angkor Vat, Cambodja — de B-bibliotheek in Angkor Wat, Cambodja [op de plattegrond beneden]

De S-bibliotheek in Ankor Vat, Cambodja — De S-bibliotheek in Ankor Wat, Cambodja [op de plattegrond bovenaan]

Uit: Ancient Angkor book guides, 2013. Met dank aan Huub Dries ==================================

15. NOORD-AMERIKA CANADA=======================

De nieuwe openbare bibliotheek van Edmonton

Exterior Library of Parliament, Ottawa, Canada

Reading Room Library of Parliament, Ottawa, Canada

Interieur van de grote bibliotheek van Montreal

Surrey City Library. Canada. Ontworpen door Bing Thom Architects. In 2011 geopend

Combinatie sinds 2006 van de Nationale Bibliotheek en het Nationaal Archief van Québec, Canada

Leeszaal van Nationale Bibliotheek/Nationaal Archief van Quebec

USA

Carnegie library of Homestead, Munhall, Pennsylvania. Circa 1900

Carnegoe public library, Children's room, Pittsburgh, Pennsylvania. Foto uit begin 20ste eeuw — Carnegie public library, Children’s room, Pittsburgh, Pennsylvania. Foto uit begin 20ste eeuw

New York State Library, Albany. Circa 1900

University Library Ann Arbor, Michigan. 1883

University of Pennsylvania Library, Philadelphia. Circa 1900

Park Ridge Library, USA

Amsterdam Free Library, Amsterdam, New York

Vooraanzicht 'Jefferson-building' Library of Congress. Washington D.C. — Vooraanzicht ‘Jefferson-building’ Library of Congress. Washington D.C.

Hal van de Library of Congress, Jefferson Building,Washington, D.C.

Library of Congress: main reading room. Washington, D.C.

Seattle Public Library, gebouwd onder architectuur van Rem Koolhaas (OMA), 2009

Destroyed Mark Twain Branch Library, Detroit, Michigan (foto Robert Dawson, 2011)

Interieur Pierpont Morgan Library, New York

De dichter en wetenschapper Archibald MacLeish, directeur van de Library of Congress, in de Harvard University Library, 1957

Clifton N.Brakensiek Community Library in Bellflower, California

In park van de stad Bellglower, Californië, staat nbij een bibliotheek een bronzen kunstwerk dat 2 boeken verbeeld onder het motto van Cicero: 'If you have a garden and a library, you have everything you need'. — In park van de stad Bellglower, Californië, staat nbij een bibliotheek een bronzen kunstwerk dat 2 boeken verbeeld onder het motto van Cicero: ‘If you have a garden and a library, you have everything you need’. In het park staan zitjes waar men rustig een boek kan lezen.

Ketchikan Centennial Building with Public Library, Alaska, USA

De Florida Polytechnic University opende in 2014 haar deuren als twaalfde universiteit in de staat Florida. De ontwerper van de campus de Spanjaard Santiago Calatrava ontwierp ook de hightech bibliotheek die helemaal digitaal is en geen fysieke boeken in druk zijn te vinden. De studenten hebben wel toegang tot fysieke boeken via een uitleenprogramma tussen bibliotheken. Zodra een boek twee maal is gelezen door studenten wordt het alsnog aangeschaft. Zo worden er volgens bibliotheekdirecteur Kathryn Miller enkel boeken gekocht die ook echt gebruikt worden.

University of Massachusetts, Library of Amherst

Hoofdbibliotheek van Kent Staats Universiteit, Ohio op een kaart uit 176. Op de achterzijde met tekst: — Hoofdbibliotheek van Kent Staats Universiteit, Ohio op een kaart uit 1976. Op de achterzijde met tekst:’The center of an 8-campus libary network with more than 1.3 million volumes and extensive collections of other research materials. The 12-floor building has study seating for 3500 users and shelf space for nearly 2 million volumes.’

Hoofdbibliotheek Cleveland Public Library - Louis Stokes Wing. On the other side is published: 'When seen it at night the crystalline shape of the Louis Stokes Wing represents the symbol of the Library, the lamp of knowledge. It's a library that kooks to the 21st century'.' — Hoofdbibliotheek Cleveland Public Library – Louis Stokes Wing. On the other side is published: ‘When seen it at night the crystalline shape of the Louis Stokes Wing represents the symbol of the Library, the lamp of knowledge. It’s a library that looks to the 21st century’.’

Geisel library, University of California, San Diego

Queens Borough Public Library, Flushing, New York

De Bloomingdale filiaalbibliotheek van de New York Public Library beging vorige eeuw

De tegenwoordige huisvesting van de Bloomingdale library (NYPL), in de wijk Bloomingdale, deel uitmakend van Broadway in New York

New York Public Library, bookmobile circa 1930

Boston Atheneaum Library, Boston, Massachusetts, USA

Bookmobile San Francisco (Gerard Koskovich)

Greenburgh public library, New York, Westchester County)

Pavonia Branch Library (Jersey City Public Library System). Pavonia is vernoemd naar Michiel Pauw (1590-1640), bewindvoerder van de VOC en broer van Adriaen Pauw, heer van Heemstede

Palo Alto, Californië Stanford University Library

Stanford University Library (Geen Library)

Yale University, Beinecke Rare Book and Manuscript Library, New Haven, Ct., USA

Widener Library, Harvard University, Cambridge, Massachusetts

Widener Library, Harvard University, Cambrigde, Massachusetts (Improbables Libraries, Improbables Bibliothèques)

Vergane glorie van een gesloten school met bibliotheek in autostad Detroit (Chantel Jallais-Perrissol)

Hearst Museum/Castle, the library, San Simeon, Californië (Improbables Libraries, Improbables Bibliothèques)

Peabody Library of John Hopkins University, Baltimore

acquisitieafdeling bibliotheek Boston eind 19de eeuw

A.K.Smiley public library, Redlands, California

Regenstein Library, University of Chicago

Bibliotheek van miljonair en bibliofiel William L.Clements (1864-1931) in Ann Arbor

Bronx Travelling Library, New York, circa 1930

De USA telt circa 36.000 bibliotheken, waarvan bijna 17.000 openbare. Lange tijd de kleinste openbare bibliotheek in de V.S. was Hartland Four Corners, Vermont'. (foto Robert Dawson, 1994) — De USA telt circa 36.000 bibliotheken, waarvan bijna 17.000 openbare. Lange tijd de kleinste openbare bibliotheek in de V.S. was Hartland Four Corners, Vermont’. (foto Robert Dawson, 1994)

Afbeelding van Titular County Library, Allensworth, California, 1995. Oorspronkelijk gebouwd door ex-slaven (Robert Dawson, 1995)

De eerste Carnegie bibliotheek: Braddock Carnegie Library, Pennsylvania (Robert Dawson, 2011)

The Library Company of Philadelphia founded by Benjamin Franklin in 1731, America's first lending library — The Library Company of Philadelphia founded by Benjamin Franklin in 1731, America’s first lending library

Benjamin Franklin opening the first subscription library in Philadelphia

Library Death Valley Natural Park, California 9foto Robert Dawson). — Library Death Valley Natural Park, California (photo Robert Dawson). “This remote lbrary in a trailer is the only library for hundreds of miles”.

Opgeheven 'Mark Twain'-filiaal van de openbare bibliotheek in het failliete Detroit — Opgeheven ‘Mark Twain’-filiaal van de openbare bibliotheek in het failliete Detroit

Sterling Memorial Library, Yale University, New Haven, Connecticut

hunters1 — De nieuwe – september 2019 geopende – Hunters Point Public Library in Queens, New York (kosten 41 miljoen dollar)

hunters2 — Interieur Hunters Point Library, Queens, New York aan het water met zicht op Manhatten

Interieur van Mansueto Bibliotheek, Universiteit van Chicago

Santa Clara University Library, California. The The Automated Retrieval System (ARS) gives access to more than 1 million books.

Public Library van Omaha gebouwd in 1891 onder architectuur van Thomas Kimball

De eerste public library in Chicago, geopend voor het publiek op nieuwjaarsdag 1873

Interior of Iowa State Capiral Law Library, Des Moines

Nieuwe 'Arabian' public library in Scottsdale, Arizona, naar een ontwerp van Richärd + Bauer — Nieuwe ‘Arabian’ public library in Scottsdale, Arizona, naar een ontwerp van Richärd + Bauer

Voorgevel van Mertz bibliotheek met fontein Botanische tuin in New York

Interior of the Boston Public Library with paintings of Puvis de Chavannes

Exterior of the first library with only digital books and information near San Antonio in Bexan County, Texas, USA — Bibliotech: exterior of the first library with only digital books and information near San Antonio in Bexan County, Texas, USA

Interieur van Toronto Reference Library, Canada

Entrance to the Lilian H.Smith branch library in Toronto (photo Greg Stacey)

Foto van een oude 'bookmobile', tussen 1933 en 1936 in gebruik op Prince Edward Island bij de Carnegie Public Librsry — Foto van een oude ‘bookmobile’, tussen 1933 en 1936 in gebruik op Prince Edward Island bij de Carnegie Public Library

De eerste 'bibliobus' in Chilliwack, Brits Colombia, Canada, in gebruik bij de Carnegie Fraser Valley Regional Library van 1930 tot 1934 — De eerste ‘bibliobus’ in Chilliwack, Brits Colombia, Canada, in gebruik bij de Carnegie Fraser Valley Regional Library van 1930 tot 1934

Astor library, voorloper van de New York Public Library

Vooraanzicht hoofdgebouw van de New York Public Library, 43nd. Avenue

Oproep voor boekdonaties aan de New York Public Library in 1918

Hoofdleeszaal van de New York Public Library

Hans Krol in de New York Public Library, 2005

Newyork1 — Lezer in de New York Public Library tegen de achtergrond van een schilderij gewijd aan uitvinder van de boekdrukkunst Gutenberg (Steve MCCurry. Lezen. uitg. Oxfam novib/Fontaine uitgevers, 2016)

Detroit Public Library: entrance to the Rare Book Room

Entrance to former Alcatraz prinson library, San Francisco. Al Capone worked there as a volunteer librarian (photo Angelique Krol)

Voormalige Alcatraz gevangenisbibliotheek, San Francisco, USA (foto Angelique Krol)

Vm. Alcatraz gevangenisbibliotheek in San Francisco (foto Angelique Krol)

Cincinnati and Hamilton County Library. Oude hoofdbibliotheek uit 1874 met 200.000 boeken

Hennepin County Library, Minneapolis (Alex Noriega)

Hal in universiteitsbibliotheek van Houston, Texas. Kunstwerk van Sanborn, 2004

Woestijnbibliotheek 'Loma Colorado' bij Albuquerque, Nieuw Mexico — Woestijnbibliotheek ‘Loma Colorado’ bij Albuquerque, Nieuw Mexico

Interior of the first bookless public library in the world, established in San Antonio, Texas, USA

New Innovation, Science and Technology Building of the Florira Polytechnic University , including a 'bookless university library'. — New Innovation, Science and Technology Building of the Florira Polytechnic University , including a ‘bookless university library’.

Mrs.Kathryn Miller, director library of the Florida Polytechnic University, including a library on the second floor, 11.000 square metres, without physical books.

16. EUROPA (exclusief Nederland, zie 10.)

16.1. België (2)

affligem — Openbare bibliotheek van Affligem

Genk — Bibliotheek van Gent (Belgisch Limburg)

Genk2 — Interieur van openbare bibliotheek Genk

Ontwerp voor nieuwe stadsbibliotheek in Gent

Contouren van de nieuwe stadsbibliotheek in Gent aan de Krook, 2015, die de grootste en modernste van België wordt

Interieur Bibliothèque Solvay, Brussel (I,proables Libraries, Improbables Bibliothèques)

Zicht op de privébibliotheek van Stijn Streuvels in zijn huis het Lijsternest te Ingooigem, gelegen tussen Waregem, Kortrijk en Ronse

Het vroegere Predikherenklooster (hier op 26-7-2011 gefotografeerd) wordt verbouwd tot stadsbibliotheek, van Mechelen, de openen in 2020

Oostelijke zijgevel van de Maurits Sabbebibliotheek, ontworpen door architect Paul van Aerschot

De bibliotheek van de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven is een van de grootste en rijkste theologische bibliotheken ter wereld. Ze werd geopend in 1974 en draagt sindsdien de naam van haar eerste bezieler, de bijbelwetenchapper Maurits Sabbe (1924-2004). De bibliotheek is vanaf het begin geconcipieerd als onderzoeksbibliotheek met bewaarfunctie, Haar bijzonder rijke collectie van 1.300.000 volumes op het domein van theologie maakt haar tot een topbibliotheek. De beschikbaarheid van actuele vakliteratuur op papier en elektronisch trekt niet alleen de eigen professoren en studenten aan, maar ook veel buitenlandse onderzoekers die er voor of langere tijd komen werken. Hiertoe beschikt de bibliotheek over vijf leeszalen met in totaal 140 werkplekken en 85 kantoren. De bibliotheek herbergt tevens verschillende onderzoekscentra, enkele archieven en de redacties van vier internationale tijdschriften.

Maurits Sabbebibliotheek, aquarel door Leopold Geysen

Sinds haar ontstaan heeft de Maurits Sabbebibliotheek een bijzondere erfgoedmissie voor het gedrukte religieuze erfgoed van de lage Landen. In dit kader bewaart zij circa 200.000 oude drukken (van voor 1800), 1.200 handschriften, 702 incunabelen, circa 2.000 postincunabelen, circa 7.500 drukken uit de latere zestiende eeuw, circa 60.000 uit de zeventiende en circa 115.000 uit de achttiende eeuw. Zowel kwantitatief als inhoudelijk behoort de collectie tot de rijkte verzamelingen in Vlaanderen. Onder de topstukken vindt men de Bijbel van Anjou en de bibliotheek van kardinaal d’Alsace.

Leeszaal van Maurits Sabbebibliotheek der Theologische Faculteit Katholieke Universiteit Leuven

bibliotheek van kardinaal d”Alsace in de preciosaruimte van de Maurits Sabbebibliotheek Leuven

Opslag in het Jozef II-magazijn van de Maurits Sabbebibliotheek der Katholieke Universiteit Leuven

========

Stedelijke openbare bibliotheek Kortrijk

Ansichtkaart van Provinciale Bibliotheek Hasselt

Bibliotheek op landgoed Altembrouck in Voeren, België

bornem — Kloosterbibliotheek der Cisterciënsers in Bornem

De grote bibliotheek in museum Plantijn-Moretus, Antwerpen

Koninklijke Bibliotheek Albert 1, Brussel, België

Hans Krol bij zijn tiende bezoek aan de Koninklijke Bibliotheek van België in Brussel, 4 september 2015.

Vooraanzicht Stadsbibliotheek/Erfgoedbibliotheek Antwerpen. Het standbeeld stelt Hendrik Conscience voor

Groepsfoto gemaakt bij huwelijk Angelique Krol en Axel Mebis voor de Stadsbibliotheek en het beeld van Hendrik Conscience in Antwerpen (2018)

Nottebohmzaal in Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen, België

Afbeelding uit 1837 bam de oude bibliotheek van de abdij Ter Duinen in Brugge. De huidige bibliotheek bevindt zich nog altijd op dezelfde plaats — Afbeelding uit 1837 van de oude bibliotheek van de abdij Ter Duinen in Brugge. De huidige bibliotheek bevindt zich nog altijd op dezelfde plaats

Interieur van openbare bibliotheek in Genk

Deel van de 18e eeuwse abdijbibliotheek in Bornem, waarvan het oude bezit momenteel wordt gerestaureerd

Bibliotheek in het Pand, Gent: bibliotheek van de Dominicanen (Bibliotheca Dominicana)

De bibliotheekzalen. Uit: De Sint-Pietersabdij te Gent, Kunstbezit Vlaanderen, 1999-3, pagina 17.

Interieurfoto van stadsbibliotheek Leuven

De universiteitsbibliotheek van Leuven voor de brand van 25/26 augustus 2014

De universiteitsbibliotheek van Leuven na brand in 1914

Peter Vandermeersch schreef bij bovenstaande afbeelding in een artikel over de Eerste Wereldoorlog: ‘De vernieling die het meest tot de verbeelding zou spreken was die van de universiteitsbibliotheek in Leuven, gevestigd in een Lakenhal, een grote gotische hal uit 1317, met zalen vol prachtig schrijnwerk, waar onder meer achthonderd wiegendrukken (boeken gedrukt vóór 1501), talloze middeleeuwse manuscripten, een unieke perkamenten uitgaaf van Vesalius ‘De humanibus corporis fabrica’ en nog pakweg 250.000 boeken werden bewaard. In een vlaag van schrik, boosheid en waanzin werd deze universiteitsbibliotheek met brandpastilles in lichterlaaie gezet. Het vuur verteerde in een mum van tijd een van de mooiste en meest waardevolle bibliotheken van West-Europa. “Door de verlaten straten vlogen half verbrande bladzijden tot in de weilanden buiten de stad.”, aldus historicus Sophie De Schaepdrijver in haar boek over het koninkrijk België tijdens de Tweede Wereldoorlog.’