BENNEBROEK – GESCHIEDENIS TOT FUSIE MET BLOEMENDAAL 1-1-2009 – met circa 1000 illustraties/ DOESER.

Tags

A.S.Talma, Arnout van Gilst, Duinlust, Eikenhorst, Geleerde Man, Godfried Bomans, Hardenbroek, Herman Kruyder, Huis te Bennebroek, J.C.Nachenius, J.J.Doeser, Linnaeushof, Luciaklooster, Sacré Coeur, St. Luciaklooster, Toon Hermans, Truus Loeff, Ursula von Pannwitz, Willink, Zwetsloot

BENNEBROEK Van grafelijk eigendom via ambachtsheerlijkheid Heemstede, gevolgd door zelfstandigheid, naar een fusie met Bloemendaal per 1 januari 2009  

Bennebroek, Heemstede, Haarlem etc. op een gravure van Hendrik Moolenijzer uit circa 1810.

Plattegrond van de gemeente Bennebroek uit 1865 (J.Kuijper plattegronden)

Plattegrond Bennebroek en omgeving, circa 1930

Bennebroek: van Heemstede via zelfstandigheid naar Bloemendaal

Het monumentale huisje van Loeff aan de Bennebroekerlaan. Het dateert uit de 17e eeuw en is bewoond geweest door de beeldhouwster en tekenares Geertruida (Truus) Loeff-van Someren (1904-2001)

Schilderij van het huisje van Loeff, dat in juni 2021 wordt aangeboden op veilingsite van Eland-De Zon in Amsterdam

“’T verruklijk Bennebroek, in Kenmerland gelegen, Deelde ondanks ’t grieven dat oorlogswee, In de alleraangenaamste vree Ofschoon verdeeld, is ’t eens, smaakt des den besten zegen” (L.van Ollefen over Bennebroek, in: De Nederlandsche stads- en dorpsbeschrijver. Deel IV Kennemerland. Amsterdam, 1796).

Het mysterie van het verdwenen gobelin in Bennebroek (Weekblad, 30-7-2015)

Verdwenen gobelin Pauw Bennebroek (Ernst Deurloo)

Erfgoedprijs HBHB naar St.Luciaklooster (de Heemsteder, 14-6-2018)

Gravure van Hervormde Kerk Bennebroek door Anna Catharina Brouwer (UB-Leiden)

De voorgenomen herindeling van Bennebroek bij de gemeente Bloemendaal is aanleiding om beknopt de geschiedenis van deze plaats te beschrijven. De nadruk zal daarbij liggen op het ontstaan, de verzelfstandiging in 1653 en de meest recente ontwikkelingen.

Het wapen van Bennebroek, dat teruggaat naar de burggraven van Leiden

De legende van het middeleeuwse nonnenklooster Toen de heer P.N.van Doorninck in 1892 als burgemeester van Bennebroek een ‘Inventaris van het Oud Archief der Heerlijkheid en gemeente Bennebroek’ samenstelde schreef hij in de toelichting “nadat de West-Friezen het klooster te Egmond geplunderd en verbrand hadden, bouwde Dirk II, Graaf van Holland (942-988), aldaar een nieuw klooster van steen voor de monniken en verplaatste de nonnen naar Bennebroek bij Haarlem. Erlanda, zuster van Graaf Dirk II, was de eerste abdis”.  Anderen voegden toe dat deze Verlinde ofwel Arlinde de grondlegster zou zijn geweest van de vermaarde Haarlemmer Bleek, feitelijk veel later gelegen in de omliggende ambachten Bloemendaal, Overveen, Heemstede en Bennebroek. De eerste akte in het Bennebroekse heerlijkheidsarchief dateert pas van 3 september 1464. Van Doorninck baseerde zich evenals auteurs voor en na hem op een geschrift van een pater in het Karmelietenklooster te Haarlem: Johannes a Leydis ofwel Jan Gerbrandszoon van Leiden. Die schreef in het Latijn in opdracht van abt Nicolaas van Adrichem tussen 1477 en 1484 het ‘Chronicon Egmundanum’ een kroniek van de abten van Egmond. Hij zal zich daarbij gebaseerd hebben op het ‘Necrologium van Beka’, annalen toegeschreven aan Johannes de Beke, die als plaats Bennincbroek noemde.  In een oudere bron uit omstreeks 1214 wordt in het geheel geen plaatsnaam genoemd. Oud Rijksarchivaris mr. J.W.Groesbeek heeft als eerste dit raadsel proberen te ontrafelen. Hij wijst erop dat in West-Friesland een plaats Benningbroek ligt, maar geeft toe dat daarmee het probleem dat het zusterklooster in vijandig Westfries gebied zou zijn gebouwd niet is opgelost. Bennebroek als plaatsnaam nabij Haarlem wordt voor het eerst pas omstreeks 1300 genoemd. De historicus Jan van Leiden was bekend met onze omgeving en heeft er bij de overplaatsing van de nonnen naar Bennebroek “niet ver van Haarlem bij het dorp Heemstede” van gemaakt. Oud-gemeentesecretaris C.Bregman die in 1982 een boek over Bennebroek samenstelde schreef ook over middeleeuwse klooster dat door de golven van het Haarlemmermeer verzwolgen zijn en eindigt zijn verhaal met: “Nee, Bennebroekers, dat klooster laten we ons niet ontnemen!” De Egmondse pater J.Hof publiceerde in 1973 een uitvoerig en wetenschappelijk gedocumenteerd boek: ‘De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573’. Omdat het bericht van de verplaatsing van de Egmondse religieuze zusters als een legende werd beschouwd heeft hij een en ander bewust helemaal buiten beschouwing gelaten. De destijds in Bennebroek woonachtige historicus dr. H.A.van Vessem heeft vijf jaar later nog eens alle bronnen op een rijtje gezet. Hij besluit zijn studie met één resterende verklaring voor de vermelding van Bennebroek door Jan van Leiden. Als Haarlemmer moet hij op de hoogte zijn geweest van een mondelinge overlevering dat er ooit een klooster in Bennebroek was. Gelet op het feit dat een en ander meer dan 5 eeuwen later is opgeschreven lijkt dat zeer onwaarschijnlijk, zodat we definitief van een legende mogen spreken. ============================================================= Klaas Kolijn, later ontmaskert als de Haarlemse plaatsnijder Reinier de Graaf, schreef omstreeks 1700 een pseudo-Rijmkroniek die omstreeks 1170 geschreven zou zijn door een Egmonder monnik, ongeveer een eeuw voor Melis Stoke, en noemde daarin het klooster van Bennebroek: “Als oic zin zusters eel (1)             (1) = edele zuster Arlinde scank (2) een Misgewade    (2) = schonk Kostelike en van stade (3)              (3) = van waarde Ende was als ick hou gewis The Bennebrucke ti ierste Abdis”. =================================================================  Het ontstaan van Heemstede als ambachtsheerlijkheid  

Mede door toedoen van voornoemde monnik Jan van Leiden is lange tijd verondersteld dat Heemstede (bij Haarlem) al in 989 wordt vermeld. Graaf Dirk II en zijn gemaling schonken onder ‘Hemstede’ in dat jaar een manse (12 morgen land of een hoeve) aan het klooster van Egmond. Met de opbrengst via pacht verkregen de kloosterlingen inkomsten. In 1083 is deze schenking bevestigd door graaf Dirk V bevestigd. Intussen weten we dat deze gift grond betreft in het nog bestaande buurtschapje ‘Heemstede’ op de grens tussen Castricum en Heemskerk. In De Middeleeuwen behoorden de dorpen van het Haarlemmerambacht tot de grafelijke domeinen.  Nadat Haarlem in 1245 stadsrechten kreeg van graaf Willem II zijn de omliggende plaatsen of wel (ambachts)heerlijkheden geleidelijk in leen gegeven aan ridders. Ten tijde van Graaf Floris V, dus voor 1296 – de authentieke aktes gingen helaas verloren – is Heemstede vermoedelijk omstreeks 1285 in leen gegeven aan ene Reinier van Holy, oorspronkelijk afkomstig uit Holy of Hoylede nabij Vlaardingen, die een edelmanswoning bouwde en zich voortaan Van Heemstede noemde. Merkwaardig is dat hij zijn kasteel bouwde op de drassige veengrond nabij het Spaarne in plaats van op de zandgrond van de oude strandwal. Als reden hiervoor wordt de ligging aan het Spaarne genoemd met wellicht een mogelijkheid van tolheffing. Het geslacht Van Heemstede behield het gelijknamige ambacht tot 1472 inbezit. De in Holland machtige heren van Brederode komen we tegen in o.a. Aelbrechtsberg (Bloemendaal), Tetterode (Overveen), Vogelenzang, Aerdenhout, Zandvoort en Velsen. In 1568 is de toenmalige schout van Heemstede (tevens Bennebroek) Jacob van Ilpendam, die ook in dienst is geweest als geheimschrijver van de Heren van Brederode, op last van Alva door de Raad der Beroerten (‘Bloedraad’)  in Brussel onthoofd. Tegelijk met o.a. de graven van Egmond en Hoorne (Horn). Hendrik van Brederode werd bij verstek ter dood veroordeeld, maar was toen al in ballingschap overleden. “Die woninge van Bennebroek” De historici Blok en Obreen schreven over Jan Arend Sceven als ‘Heer van Bennebroek’. Dat zou erop duiden dat Bennebroek een zelfstandig ambacht is geweest. Daarvoor is nochtans geen enkel bewijs gevonden, enkel dat hij als ‘heer’ de ridderslag heeft ontvangen. Ook hier heeft mr. J.W. Groesbeek veel archivalisch onderzoek gedaan en kon hij niet anders dan tot de conclusie komen dat Bennebroek tot de verzelfstandiging in 1653 deel uitmaakte van de heerlijkheid Heemstede. Het riddermatig geslacht Sceven begint met Jan, vermeld in charters van 1316 en 1329. Zijn zonen Jan en Jan Aernt Sceven bezaten land in Bennebroek en noemden zich met toenaam ‘Van Bennebroek’. Hun edelmanshuis, aangeduid als ‘Die woninge van Bennebroek’ lag echter binnen de ‘vrijheid’ ofwel het rechtsgebied van Haarlem. Niet ver van het Spaarne en het Rozenprieel, mogelijk de rozentuin van zijn kasteel. De gebroeders kwamen later in conflict met de graaf. Justine, de weduwe van Jan Sceven, hertrouwde met heer Dirk, burggraaf van Leiden. Zij werd zelf burggravin en het wordt niet onmogelijk geacht dat de Haarlemse straatnaam Gravinnesteeg [vroeger Burggravinnesteeg] naar haar vernoemd is. Bennebroek, “in de banne”[=rechtsgebied] van Heemstede De naam Bennebroek wordt over het algemeen als volgt verklaard. Het eerste deel zou slaan op een (Friese) mansnaam Benne of Benno. Welke (edel)man daarmee is bedoeld blijft in nevelen gehuld. Over het tweede deel ‘broek’ bestaat meer duidelijkheid. Dat betekent oorspronkelijk ‘moeras ofwel laaggelegen drasland, waterland’. Ook in Engelse toponiemen komt het voor zoals in Broughton en Brocton. Een vroegere verklaring maar intussen verworpen hypothese is dat Bennebroek oudtijds Baduhennabroek heette, naar het Baduhenna’s woud [Baduhenna was volgens geschiedschrijver Tacitus een Germaanse godin. Nog een verklaring is “binnen het broek”, dus binnen het moeras of veen waar, nabij het Haarlemmermeer, de eerste bewoning zou hebben plaatsgevonden. De oudste overgeleverde spellingen zijn wisselend Bennebroec, Bennebroeck, en Bennebroek, een enkele keer ook Benningbroek, feitelijk gelegen in West-Friesland. De ligging was zuidelijk van de grens met Hillegom – sinds 1840 tevens grens van Noord- en Zuid-Holland en noordelijk tot bijna het Slot van Heemstede. In veel geschriften is sprake van Bennebroek, in de ban(ne) van Heemstede. De grond bestond uit strandvlakten en duinen en aan de oostelijke zijde nabij het Haarlemmermeer moerassige lage grond en bossen. De strandvlakten zijn ontgonnen ten behoeve van houtwinning. Voorts zijn weiden aangelegd, wat onder meer blijkt uit de benaming ’s Gravenmade [Grave = graaf en made betekent zoveel als weide dat als hooiland werd aangewend]. In de 14^e eeuw verkochten de graven van Holland stukken grond aan poorters van Holland en aan de heer van Brederode. De terreinen nabij het Haarlemmermeer zijn gebruikt voor het steken van turf, als brandstof gebruikt door onder meer de heren van Brederode.

Van het turfsteken in Bennebroek zijn geen voorstellingen overgeleverd. Bovenstaande ets van J.C.Philips uit 1741 heeft betrekking het steken van turf in de Hollandse venen buiten Amstelveen.

In de 15^e eeuw moesten de burgers bijdragen aan de geldheffingen “die door de gemeene landschzaken vereischt werden”. Belastingvaststellingen hadden o.a. plaats in 1477, 1494 en 1514. Het plaatselijk bestuur van Heemstede bestond uit een 68-jarige schout en 5 “buyrluyden” ofwel raadsleden. In 1494 bestond het ambacht, inclusief Bennebroek dat overigens niet afzonderlijk is vermeld, 65 haardsteden evenveel als bij het overlijden van Karel de Stoute in 1477, thans echter waren 7 huizen onbewoond. De middelen van bestaan waren: 1) landbouw, 2) veeteelt (“coeyen”) en vrachtvervoer met paard en wagen. De inkomsten van de bevolking waren intussen drastisch gedaald met als verklaring dat voorheen veel werd verdiend met het delven van turf. De turfgraverij was echter na 1477 onmogelijk geworden door het uitgeput raken van veen binnen de gemeente. In 1514 was het aantal huizen gestegen tot 82, waarvan 7 gelegen in de Hout en daar vaak leegstaand. Het aantal zielen blijft steeds onvermeld maar moet in dat jaar tussen de 300 en 400 hebben bedragen. Uit een ‘maatboek’ van 1544 weten we dat in het deel van Heemstede dat Bennebroek heette 12 huizen telde, in 1561 uitgebreid tot 14 op een oppervlak van ongeveer 228 hectare, allemaal gelegen ten oosten van de Binnenweg en Schoollaan, waarbij de meeste huizen nabij het huidige buurtschap De Glip in Heemstede waren geconcentreerd. Eind 16^e en begin 17^e eeuw lagen aan de oostzijde van de Binnenweg enkele hofsteden zoals Swartenburg, Nollenburg en Hoppenburg. Na 1622  is een nieuwe kern ontstaan rond de nieuwe zandvaart Roodeheller Zandvaart (nu Bennebroekervaart geheten). Aan de graaf van Holland werd in de Middeleeuwen belasting betaald door het vervoer met paard en wagen “tusschen Maes en Zijp” ofwel geheel Holland. Ten gevolge van afkalving van grond bij heftige stormen op het Haarlemmermeer nam het grondgebied geleidelijk af. Waterstaatsingenieur J.C.Ramaer berekende dat gedurende drie eeuwen voor de droogmaking van Heemstede ongeveer 94 hectaregrondgebied verloren ging, exclusief de eilanden ‘Mient’ (1544:6 hectare) en het wat kleinere ‘Voorburch’ ofwel ‘Gravensloot’ in de monding van het Spaarne. [Het totale verlies van in totaal 20 ambachten rond het Haarlemmermeer zou tussen 1544 en 1852 dankzij “de vratige wolf” naar schatting zelfs 3.600 hectare hebben bedragen]. In 1795 bedroeg het aantal inwoners van Bennebroek 366. Het hoogste aantal was 5.842 in1981. Ondanks alle nieuwbouw is vanwege de gezinsverdunning dit aantal in 2008 gedaald tot 5.150. Nicolaas Pauw officieus en Adriaan Pauw (Jr.) officieel als eerste ambachtsheren van een zelfstandig Bennebroek “Korts vond ick Bennebroeck sijn’ hoven en sijn’ versche Bleickereien, Sijn’ eicken Wilderniss en groene Galerijen., En Vaer en Grootevaer en Grootevaers kinds kind, (1) Van velen om veel deughds, en ander veel, bemint”. Constantijn Huijgens, in: Uytwandeling, 1669 (1) Met ‘Vaer’ wordt Adriaan Pauw; ‘Grootevaer’ Reinier Pauw en ‘Grootevaers kinds kind’ Adriaan Pauw Jr. bedoeld.

Portret van Adriaen Pauw door Anselm van Hulle in Vredeszaal, stadhuis Münster

Met de aankoop door Adriaan Pauw van de heerlijkheid Heemstede voor ƒ 36.000,- in december 1620 kreeg het ambacht een man met visie en ambities, die tweemaal tot raadpensionaris is gekozen en een belangrijke rol speelde bij de vredesonderhandelingen in Munster. Hij tilde Heemstede uit de Middeleeuwen in de nieuwe tijd. Renoveerde en vergrootte het slot, meestal aangeduid als “Huys te Heemstede”, liet Heemstede in kaart brengen, stichtte een protestantse kerk, een nieuw schoolgebouw, liet wegen en vaarten aanleggen, stimuleerde de blekerijnijverheid etcetera. IJdel als hij volgens tijdgenoten was ‘verzamelde’ bij een kleine tiental heerlijkheden, voornamelijk rond het Haarlemmermeer en verder (via vererving) Oosterwijk bij Beverwijk, Schakenbosch (onder Voorschoten) en Hogersmilde (Drenthe). Niet voor niets sprak men in dit verband tijdens de Gouden Eeuw enigszins smalend van een ‘Pauwenstaart’ . Uit zijn eerste huwelijk in 1606 met Anna Seys, die 1,5 jaar later kwam te overlijden, is één zoon geboren: Nicolaas. In 1610 hertrouwde Pauw met Anna van Ruitenburg, uit welke verbintenis 1 dochter en 5 zonen volgden.

Portret van Nicolaas Pauw (1607-1640) door J.A.van Ravesteyn (foto RKD Den Haag)

In 1630 trouwde met pracht en praal in de Kerk van Heemstede zijn oudste zoon Nicolaas Pauw met de toen 16-jarige Anna van Lockhorst, telg uit een oud-adellijk geslacht dat in de 16^e eeuw het kasteel van Heemstede in eigendom had bezeten. Na de kerkelijke plechtigheid is nog drie dagen feest gevierd op het ouderlijk slot. Als huwelijksgeschenk ontving Nicolaas van zijn vader het goed Oosterwijk in Beverwijk. Voorts het deel vanouds Bennebroek geheten van de Heerlijkheid Heemstede. In december 1630 is doorgezworen landmeter Hendrik Simonsen Duindam een exacte en gedetailleerde kaart van Bennebroek vervaardigd. Nicolaas tooide zich met de titels Heer van Bennebroek en Oosterwijk. Een erkenning van de belening door de Staten van Holland en West-Friesland heeft niet plaatsgevonden. Nicolaas, die een zwakke gezondheid had ging op zijn hofstede Oosterwijk in Beverwijk wonen en na de ontbinding van zijn huwelijk acht jaar later gaf hij Bennebroek onderhands door aan zijn jongste halfbroer Adriaan.

Adriaan Pauw jr. ambachtsheer van Bennebroek als president van het Hof van Holland. Ets door Romeyn de Hooghe

Adriaan Pauw (1649-1719) en echtgenote Cornelia Pauw (1626-1692) en 2 kinderen van wie rechts de toen 4-jarige Anna Christina Pauw (1649-1719). Schilderij van Johannes Mijtens uit 1653 (foto RKD)

Pas na het overlijden van de raadpensionaris wordt Bennebroek, gescheiden van Heemstede, officieel door de Staten van Holland beleend aan Adriaan Pauw jr. in een charter van 28 mei 1653. De acte waarin de grenzen werden vastgelegd, sindsdien nauwelijks gewijzigd, dateert van 31 mei 1653. Een later afschrift uit 1661 is getekend door Johan de Wit, die Adriaan Pauw in 1653 als raadpensionaris was opgevolgd. Verdeling van de enorme erfenis van de vader bleek tamelijk gecompliceerd. Door de vier (mannelijke) erfgenamen zijn niet minder dan tien juristen ingeschakeld, te weten mr. Simon van Leeuwen, rechtsgeleerde in Leiden, de Leidse hoogleraren A.Vinnius, J.Maestertius en D.van Keulen. Verder mr. W.Bisschop en mr. W.van der Aa, advocaten voor het Hof van Holland. Ten slotte: D.de Jonge, F.van der Meer, M.van der Goes en P.van Peene. Deze brachten gezamenlijk vier verschillende adviezen uit, die geen van alle integraal zijn uitgevoerd. Uiteindelijk is via een dading ofwel schikking een compromis bereikt, waarmee iedereen kon instemmen. De oudste nog in leven zijn zoon Gerard Pauw is toen met Heemstede beleend.

’s Gravenmade. Uit Martin Bunnink,: ‘s-Gravenmade – wonen op de weide van de graaf. In: HeerlijkHeden, 163, winter 2015, pagina 38.

De in 1682 door Adriaan Pauw jr. gestichte kerk in Bennebroek

Interieur Hervormde kerk Bennebroek (foto Jan Teengs, 2016)

Kerkje van Bennebroek (foto Jan Teengs, 2016)

Interieur kerk Bennebroek tijdens Open Monumentendag 2016 (foto Jan Teengs)

Predikantenbord in kerk van Bennebroek  met namen van alle voorgangers, vanaf Petraeus,(1659-1679)  tot R.Holwerda van 1995-2001. (foto Jan Teengs)

Uit: Adriaan Dortsman 1635-1682. De ideale hracht; door Pieter Vlaardingerbroek met een inleiding van Koen Ottenheym. Amsterdm, 2003.

De Hervormde Kerk van Bennebroek,. Vervolg uit: Adriaan Dortsman 1635-1682.  W.Books, 2003. pagina 39

De gevolgen voor Bennebroek waren o.a. dat men een eigen dorpsschool kreeg (1653), een eigen predikant (1659) en een eigen kerk (1680). Adriaan Pauw woonde in een in Den Haag door hem gebouwd herenhuis aan de Herengracht en zomers in Bennebroek, vanaf 1657 de hofstede ‘Duinwijk’, later bekend als het ‘Huis te Bennebroek’. Op 3 januari 1654 verzochten 30 ingezetenen van Bennebroek aan de nieuwe ambachtsheer  om een aparte vierschaar te mogen hebben, wat werd bewilligd. De eerste schout Bartholomeus van Hove, behield zijn functie als schout van Heemstede. Hij stelde een tiental bekwame inwoners uit Bennebroek voor, waaruit vijf schepenen zijn gekozen. Vergaderd werd in herberg ‘De Swarte Hond’, tevens Rechthuis genoemd. Landmeter Floris Tromp tekende in 1659 een nieuwe grondkaart van de heerlijkheid Bennebroek. Er zijn grenspalen geplaatst en de afscheiding van Heemstede gaf enige meningsverschillen tussen de broers over bepaalde zaken die uiteindelijk in goed overleg zijn opgelost. Problemen hebben zich nog wel voorgedaan bij de kerkelijke splitsing. Na de verzelfstandiging had Bennebroek recht op een eigen Hervormde predikant en kerk, voorrechten die feitelijk te duur betaald zijn. Gerard Pauw als Heer van Heemstede bedong namelijk van zijn broer Adriaan dat de helft van de collecte voor de armen der diaconie in de kerk van Bennebroek – nota bene als geschenk! – aan de gemeente te Heemstede moest worden afgedragen. De verzorging van de armen kwam niettemin zonder enige tegemoetkoming vanuit Heemstede geheel ten laste van de diaconie in Bennebroek. Pas in 1807 is deze verplichte uitkering afgekocht.

Kaart met blekerijen in de heerlijkheid Bennebroek ten zuidwesten van de Bennebroekerlaan, in 1686 vervaardigd door Jan van Leeuwen (Historische atlas van Kennemerland. door Ben Speet, 2015)

Gravure Bennebroek met kerk op de achtergrond. Uitgave van Hendrik Moolenijzer, circa 1810.

Andries Schoemaker (atlas): De Bennebroekerlaan bij de Geleerde Man. 1725 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag)

Tekening door Vincent Janszoon van der Vinne: de Herenweg tussen Hillegom en Bennebroek. (NHA)

===

Oude prentbriefkaart van Huize Duinlust aan de Schoolllaan in Bennebroek 

In 1896 is de villa DUINLUST gebouwd, Schoollaan  72 Bennebroek, in opdracht van bloemist H.M.Parmet en vernoemd naar een nabijgelegen en ongeveer tezelfdertijd gesloopte buitenplaats. Na verschillende woonbestemmingen is het monumentale pand aangekocht door Stadsherstel Amsterdam die het in 2021/2022 grondig restaureerde. Op woensdag 29juni 2022 vindt de openingsplechtigheid plaats en kan het resultaat van nieuwe Duinlust worden bekeken.

Tussen Bosch en Duin (Uit informatieblad van Stadsherstel, 2021)

Uit: informatiefolder van Stadsherstel. In 1926 vond een verbouwing plaats onder architectuur van N.J.Nijman uit Heemstede. Op het dak zijn na 1950 dakkapellen aangebracht, de luiken verwijderd en in 1985 zijn in de villa zes appartementen ingericht.

Priester M.A.Thompson (1871-1938) op circa 75-jarige leeftijd. Hij was van 1898 tot 1912 als opvolger van zijn vader directeur-hoofdredacteur van het r.k.dagblad De Maasbode. Later tot 1923 rector van de nonnen van Bennebroek venoemd, in 1926 opgevolgd door H.van den Heuvel. Woonde enige tijd op Duinlust, vierde zijn priesterjubilea in het Sint Luciaklooster, verhuisde later naar Voorschoten. In 1938 overleden. Over zijn verleden bij krant, zie: Hans Vermeulen, De Maasbode, de bewogen geschiedenis van “de beste courant van Nederland”.  1995.

Na Thompson woonde rector H.F.J.M.van den Heuvel in Duinlust. (bericht in Nieuwe Haarlemche Courant van 1-8-1962)

Op 29 juni 2021 is het vernieuwde Duinlust gedrieën heropend dankzij restauratie door Stadsherstel  (Amsterdam). Op de foto links directeur Netwerk de Heeren van Zorg: Aristoteles Noutsis, midden Michiel van der Burght, adjunct directeur Stadsherstel en rechts wethouder en locoburgemeester Nico Heijnk van de gemeente Bloemendaal., woonachtig in Bennebroek. Als architect werkte aan het project mee Brandjes van   Baalen; constructeur: De Beaufort Bouwadvies en als aannemer fungeerde : Akerbouw

De open dag bij de opening op 19 juni 2021 werd druk bezocht door naaste buren, bestuursleden van historische verenigingen e.d. Belangstellenden konen een brochure met informatie meenemen.

(Heemsteeds Nieuwsblad, 6 juli 2022)

Nieuwe glans voorvilla Duinlust in Bennebroek (door Arthur de Mijttenaere, Haarlems Dagblad, 28 juli 2022)

===

Litho van etablissement de Geleerde Man (P.J.Lutgers, 1837-1844)

Herberg de Geleerde Man te Bennebroek op een tekening van J.Cats uit 1773

De Oude Geleerde Man in Bennebroek begin 1900

Restaurant de Oude Geleerde Man in 1931 met uitbater H.J.van Trigt

Interieur restaurant de Geleerde Man, april 1989

De Geleerde Man werd in mei 1986 geschreven door Michel van der Plas; in augustus met de hand gezet uit de Lutetia en met een illustratie van Willem Snitker in 100 exemplaren gedrukt door de Mercator pers en is op 1 september 1986 gepresenteerd in restaurant De Geleerde Man te Bennebroek.

De Geleerde Man; illustratie door Willem Snitker

Vers De Geleerde Man in de vorm van een acrostichon door Michel van der Plas

Na het overlijden van ambachtsheer Adriaan Pauw in 1697 is hij opgevolgd door zijn toen enige nog levende kind Anna Christina Pauw (1649-1719).

De volgens tijdgenoten beeldschone Anna Christina Pauw, gehuwd met Nicolaas Sohier de Vermandois, en ambachtsvrouwe van Bennebroek van 1697 tot 1719 (foto RKD-Den Haag)

Adriana Constantia Sohier de Vermandois (1675-1735), dochter van Nicolaas Sohier de Vermandois en Anna Christina Pauw. Ambachtsvrouwe van Bennebroek van 1719 tot 1735. Zij is op 29-12-1735 begraven in de familiegrafkelder van de Hervormde kerk. Schilderij van Jan van Heinsbergen uit 1687 (foto RKD-Den Haag)

Opmerkelijk is dat Jan van Haensbergen in 1687 nog een tweede portretschilderij vervaardigde van van Adriana Constantia Sohier de Vermandois, nu afgebeeld met een hond (foto RKD-Den Haag)

Postzegel uitgegeven door Ciskei (1994) met voorstelling van het VOC-schip ‘Bennebroek’, (genoemd naar de plaats), in 1708 gebouwd in opdracht van de VOC in Amsterdam en in 1713 voor de kust van Zuid-Afrika vergaan. Van de ongeveer 150 opvarenden overleefden slechts 5 personen, 4 gered door een Engels schip en 1 die naar de kust gezwommen uiteindelijk Kaapstad wist te bereiken.

Tekening van Bruin van Hilten (1765-1845) uit 1785. ‘meesterschilder van huizen, rijtuigen en heraldische wapens’ die in zijn vrije tijd ornamenten tekende en graveerde. Hij bewoonde het huis Binnenweg 10 in Bennebroek.

Huis te Bijweg in Bennebroek op een foto uit 1917

Kerkje van Bennebroek – achter glas – ;door Aleid Slingerland (Provinciehuis Haarlem)

Kerk Bennebroek. Houtgravure in Zondagsblad van Oprechte Haarlemsche Courant, 2 november 1903

Haagsche Straatweg, Bennebroek. Houtgravure uit Zondagsblad van Oprechte Haarlemsche Courant, 9 mei 1910

Weg naar Dageraad, Bennebroek. Houtgravure uit Zondagsblad van Oprechte Haarlemsche Courant, 23 mei 1910.

Bennebroek en de Glip, uitsnede van de kaart van Engelman uit 1794

Schoolstraat Bennebroek (Zondagsblad, 26 0ktober 1903)

Hare Majesteit Koningin Wilhelmina richt bij het bivak te Bennebroek het woord tot de aldaar gelegerde officieren in de mobilisatietijd (1914-1918), nabij het Huis te Bennebroek (De Prins, 1916)

Latere ontwikkelingen “Dit is wel een klein, maar echter tevens een der vermaaklijkste gedeelten van het grijze Kennemerland; men kan er met waarheid van zeggen dat het ’t nabuurig Heemstede den voorrang van landlijk schoon betwist”  (L.van Ollefen, 1796) Tot 1891 waren de burgemeesters van Heemstede tevens burgemeester van Bennebroek, met uitzondering van J.van Lith die van 1838 tot 1853 enkel burgemeester van Bennebroek, toen Jan Dolleman die functie in Heemstede vervulde. In de ‘Franse’ Tijd is bij Keizerlijk Decreet van 21 oktober 1811 met ingang van 1 januari 1812 wederom bij Heemstede verenigd. Na de bevrijding van de Franse bezetters (1813) werd de gemeente Bennebroek weer bij Koninklijk Besluit met naam hersteld. Toch zou het nog tot 3 april 1817 duren toen bij besluit van de provincie de werkelijke scheiding plaatshad. In 1852 vragen Gedeputeerde State aan het College van Burgemeester en Wethouders van Bennebroek om de gemeente met Heemstede te verenigen. Ondanks het feit dat mr. M.S.F.de Moraaz Imans tevens burgemeester van Heemstede was stelt het bestuur van Bennebroek voor om de Glip ofwel Princebuurt bij Bennebroek te voegen. De door de provincie beoogde opheffing ging niet door.

Schilderij van huisje mw. Loeff aan de Reek (Bennebroekervaart) in Bennebroek

Winterlandschap Bennebroek door A.van Noort, circa 1970

Bloeiende hyacinthenvelden nabij de Hervormde Kerk van Bennebroek in 1910. destijds eigendom van Dirk Bakker. Rechts staat meesterknecht Eef Arxhoek en links van hem één van de losse krachten.

Briefhoofden enkele voormalige kwekerijen in Bennebroek

Bollenveld aan de Meerweg in Bennebroek, 1907 (NHA)

Bloembollenvelden in Bennebroek, circa 1930

Bloembollenvelden bij Bennebroek

Het terrein van kwekerij Van Lierop in 1946 met links de bloembollenschuur

In 1920 is wederom even sprake van annexatie maar het enige gemeenteraadslid P.van Aalst die zich een voorstander toonde kwam daar schielijk op terug. Het zou tot 9 oktober 1940, toen in andere omstandigheden met een Duitse bezetter, dat het Provinciaal Bestuur in een brief aan het Bennebroekse college suggereert de gemeente bij Heemstede te voegen, waarmee een financieel levenskrachtiger gemeente in het leven zou worden geroepen. Met allerlei argumenten, waaronder het gestegen aantal inwoners tot bijna 3.000 en een financieel gezonde begroting achtten burgemeester en gemeentesecretaris in een zogeheten preadvies een vereniging met Heemstede “niet noodzakelijk” . Ook de gemeenteraad van Heemstede verklaarde zich op één stem na tegen en één bestuurder noemde het voorstel zelfs “verderfelijk”. Op 4 november is in Bennebroek het eerder genoemde preadvies door de gemeenteraad van Bennebroek met 4 tegen 3 stemmen aangenomen. Op het laatst van de oorlog hebben de Duitse bezetters aangedrongen op samenvoeging maar zover is het gelukkig niet gekomen. Intussen streed de gemeente Heemstede al vanaf 1867 tegen de annexatieplannen van de Spaarnestad. Talrijke goed geargumenteerde verweerschriften ten spijt is bij Wet van 21 april 1927 Heemstede-Noord gewijzigd in Haarlem-Zuid, waarbij het inwonertal van Heemstede van ruim 17.000 naar 11.562 daalde. Bij gelegenheid van het 750-jarig jubileum van Haarlem in 1995 kwam de discussie van Groot-Haarlem opnieuw ter discussie. Eén jaar later kwam de nota uit ‘Haarlem in perspectief; gemeentelijke schaalvergroting in het samenhangend stedelijk gebied van Haarlem’. De gemeente Haarlem richtte zich in een lijvig boekwerk op inlijving van zes buurgemeenten: Heemstede, Bennebroek, Zandvoort, Bloemendaal, Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Uit een oogpunt van strategisch beleid zijn de drie randgemeenten Heemstede, Bloemendaal en Bennebroek in overleg gegaan op den duur te fuseren [tot een nieuwe sterke gemeente Bloemenstede(broek)]. Mede op basis van een KPMG-rapport ‘Eindrapportage; meerwaarde van fusie van de gemeente Bennebroek, Bloemendaal en Heemstede’ hebben de drie gemeenteraden op 23 mei 1996 inmeerderheid in principe besloten om een toekomstige fusie na verder onderzoek na te streven. Het bestuur van Bennebroek schaarde zich zelfs unaniem achter dit besluit. Het CDA zei te gruwen van het idee “om Bennebroek te laten verworden tot ‘wijk 16’ binnen Groot-Haarlem”. In 1997 kwam een nieuw tweedelig vervolg onderzoeksrapport uit, nu uitgevoerd door Moret Ernst en Young: ‘Van de Rand en de Hoed’. Ondanks alle goede voornemens trok de gemeente Bloemendaal zich als eerste uit de besprekingen tot fusie terug, spoedig gevolgd door Bennebroek. Intussen waren de aanspraken van Haarlem op de randgemeenten in de ijskast gezet. Al in 1842 is op de lijn Haarlem-Leiden een spoorstation Bennebroek-Vogelenzang geopend. Het huidige monumentale gebouw verrees in de jaren 1860-1861. Overigens aan de Vogelenzangse kant van de Leidsevaart gelegen en sinds 1944 gesloten. De plaatselijk roemrijke Centenbrug over de Leidsevaart, oorspronkelijk daterend uit 1834 en aanvankelijk met jonkheer Willem Philip Barnaart van Bergen als eigenaar, vormt de verbinding tussen Bennebroek en Vogelenzang. Tevens van toepassing is op de gemeenten Heemstede en Bloemendaal is dat de 3 B’s: buitenplaatsen, blekerijen en bloembollenbedrijven in het verleden een rol van betekenis hebben gespeeld. De grootste werkgever van Bennebroek is het psychiatrisch ziekenhuis ‘De Geestgronden’, vroeger wat verwarrend met de gelijknamige plaats ‘Vogelenzang’ geheten.

Het oude raadhuis van Bennebroek, gebouwd in 1893 en tot 1972 in gebruik toen men Vanuit de Rijksstraatweg naar een nieuw gemeentehuis aan de Bennebroekerlaan verhuisde. De klok is in 1899 door burgemeester P.N.van Doorninck geschonken

Het raadhuis van Bennebroek, ontworpen door architect Maarten van Wensveen

Het Hofje Van Verschuer Brants aan de Binnenweg, in 1900 gebouwd naar een ontwerp van Johannes Wolbers. Op een gedenksteen staat: ‘Deze steen is gelegd namens vrouwe A.M.Baronesse Van Verschuer geb. Brants door Jeanette M.Gerth van Wijk 8 oktober 1900’.

De eerste bewoners van het hofje Van Verschuer Brants in 1901

Bewoners en genodigden bij de viering van het halve eeuwfeest van huize Van Verschuer Brants te Bennebroek in 1951

Oorlogsmonument 1940-1945 in Bennebroek, vervaardigd door mevrouw G.J.Loeff-van Someren Gréve (foto gemaakt na de onthulling 3 mei 1947 door J.W.van Borselen)

De nieuwe burgemeester van Bennebroek jonkheer van Schuijlenburch (Katholieke Illustratie, 1911)

De nieuwe burgemeester Jhr. L A.van Schuilenburch wordt in en open calèche in Bennebroek binnengehaald (Katholieke Illustratie, 1911)

BURGEMEESTERS VAN BENNEBROEK NA DE FRANSE TIJD (tot 1891 tevens van Heemstede met uitzondering van J.van Lith) Tussen vierkante haken is aangegeven op welke bladzijden de burgemeester is beschreven in het boek van Annabelle Meddens-van Borselen: De Tijden veranderen; burgemeesters van Heemstede en Bennebroek 1811-1997.

1817-1837  W.H.Gerlings  [11–14]

1838-1853 J.van Lith [15-16]

1853-1853 M.S.F.de Moraaz Imans [18]

1853-1856 M.S.P.Pabst  [19]

1856-1874 Cornelis van Lennep  [20-22]

1874-1891 J.Ph.Dolleman  [22-25]

1891-1902 P.N.van Doorninck  [28-30]

1902-1911 B.J.D.Zubli [30-32]

1911-1919 L.A.van Schuylenburch [32-34]

1919-1921 J.Th.M.Smits van Oyen [38-39]

1921-1925 N.L.M.Tilman [39-42]

Installatie van burgemeester N.L.M.Tilman in 1921. Van links naar rechts: P.van Aalst, W/Prins, J. Huysmans, P. Bakker, L.N.M.Tilman, J.F.van Lierop [naar weelke wethouder het Van Lieroppark in Bennebroek is vernoemd], C.Loeff (staand), P.Zeestraten en J.Dubbis

1925-1955 K.J.G.Hardenbroek [43-48]

Viering van 12,5 jubileum van burgemeester Hardenbroek als burgemeester van Bennebroek, gezeten aan het hoofd van de tafel met rechts zijn echtgenote

1955-1975 D.Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren [55-58]

Afscheid van de aimabele burgemeester, een echte gentleman, D.Tomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren in 1975

In de nacht van 4 op 5 november 1980 is brand uitgebroken in het raadhuis van Heemstede. Er is toen 10.000 gulden beloning uitgeloofd voor vinden van de dader(s), die voor zover bekend niet is/zijn achterhaald. (Buijze Pers). Een jaar later, in 1981, is de Gereformeerde kerk van Bennebroek door brand verwoest.

vervolg brand raadhuis Bennebroek in 1980

Bericht over duur herstel raadhuis (Haarlems Dagblad, 7 november 1980)

vervolg van herstel Bennebroeks raadhuis (Haarlems Dagblad, 7 november 1980)

1975-1983 J.de Widt [61-62]

De gemeenteraad van Bennebroek onder voorzitterschap van burgemeester J.de Widt, november 1979; rechts zittend wethouder Zwetsloot en links wethouder Korteling

1983-1989 G.H.van Egerschot [64-66]

G.H.van Egerschot poseert in 1989 bij zijn afscheid met de gemeenteraad van Bennebroek  op de trap van het raadhuis. Van boven naar onder: K.Ferwerda, E.W.H.Holterman, J.Mellema (gemeentesecretaris), J.Frugte, C.Warmenhoven, mw.J.Vermeulen, H.J.Israel, mw.G.Weijers, Karel Zwetsloot, mw.A.C.M.Steeman-Wolfs, Lex Koppen, mw.Kok-Dankert, Gerard van Egerschot

1989 (2 april) -1 maart 2001 C.E.Dalhuizen-Polano [67–68]

1 april w001 – 23 februari 2005 A.E.Koningsveld-den Ouden

8 april 2005 – 1 november T.van der Stroom-van Ewijk (burgemeester van Heemstede)  waarnemend

1 november 2005 – 15 januari 2008 J.F.C.van Leeuwen waarnemend

22 januari 2008 – 31 december 2008  M.Beens-Jansen  waarnemend

Karel Zwetsloot, middenstander en lokaal CDA-politicus was vanaf 1973 gemeenteraadslid en wethouder, in 1983 bovendien loco-burgemeester tot de benoeming van G.H.van Egerschot en in 1989 tot de benoeming van mevrouw Dalhuizen-Polano. In 1989 stopte hij met de politiek na 16 jaar wethouderschap. Hij kreeg de eretitel; ‘onderkoning van Bennebroek’ (foto uit Haarlems Dagblad 2december 1983)

Wethouder K.Zwetsloot installeert 6 april 1984 de nieuwe burgemeester drs.G.H.van Egerschot

Installatie van drs. Gerard H.van Egerschot tot burgemeester van Bennebroek 2 april 1984 door wethouder Karel B.F..M.Zwetsloot (NHA)

Als gevolg van het vertrek van burgemeester J.de Widt naar Best [later benoemd in Soest] wachtte Bennebroek op een nieuwe burgemeester. Dat werd drs.G.H.van Egerschot uit Delfzijl. Op 6 april werd hij in een speciale zitting van de gemeenteraad geïnstalleerd door loco-burgemeester Zwetsloot. Voor de heer Van Egerschot was dit zijn eerste gemeente als burgemeester; in Delfzijl was hij enige tijd wethouder geweest. In zijn toespraak liet hij weten dat hij dit moment, het aanvaarden van dit unieke ambt, een zeer belangrijk gebeuren vond. Hij toonde zich ongeduldig om met het werk in Bennebroek te beginnen. In het vervolg van zijn betoog pleitte hij voor een goede hamonie tussen het particulier en algemeen belang.at hem betreft zullen de deuren van het gemeentehuis altijd open staan. De gemeenteraad moet zich gesteund weten door de burgers. In de reacties van de gemeenteraadsleden kwam duidelijk naar voren, dat momenteel één van de grootste knelpunten is Bennebroek is de ontwikkeling van het centrumplan. Er zullen op dit vlak in de komende tijd diverse keuzen moeten worden gemaakt.

Loco-burgemeester Karel Zwetsloot overhandigt de voorzittershamer aan de geïnstalleerde burgemeester mevrouw C.Dalhuizen-Polano, 16-11-1989 (NHA). Op 16 bovember 1989 vond de installatie plaats van mevrouw C.E.Dalhuizen-Polano als opvolger van burgemeester Van Egerschout. Voor haar komst in Bennebroek was zij tien jaar wethouder en loco-burgemeester van Warmond.

Burgemeester mevrouw C.E.Dalhuizen-Polano met Commissaris van de Koningin der Provincie Noord-Holland drs. R. de Wit.

Journalste Marilou den Outer publiceerde een boek over Zwetsloot: ‘De winkel die er niet mocht komen; het verhaal van de Bennebroekse oud-ondernemer “opa” Karel Zwetsloot

Magda Kal was tot 2005 gedurende 11 jaar wethouder voor de VVD in Bennebroek Het Haarlems Dagblad kopte 31 maart 2005 ‘De koningin van Bennebroek treedt af’.

Een nieuw hoofdstuk: fusie met Bloemendaal

Drie burgemeesters omstreeks 1994 die voornemens waren te komen tot één gemeente: Bloemenstede(broek). V.l.n.r.mw.L.Dalhuizen-Polano (Bennebroek), mr.M.K.Kamphuis (Bloemendaal) en mw. N.H.van den Broek-Laman Trip (Heemstede). Alle goede bedoelingen – en in rapporten door externe deskundigen vastgelegde voordelen ten spijt – ging de beoogde fusie niet door, omdat zich eerst bestuur van Bloemendaal zich terugtrok, gevolgd door Bennebroek.

Op advies van het provinciaal bestuur, bleek gelet op de conflicten die zich eind 20^e eeuw binnen het gemeentebestuur van Bennebroek voordeden, een herindeling onvermijdelijk. De gemeenteambtenaren gaven zelf aan dat er te weinig kwaliteit en kwantiteit is om grotere projecten zoals ‘de Oude Kern’ tot een goed einde te brengen. Oud-gemeentesecretaris Jan-Dick de Kort die na zes jaar Bennebroek verruilde voor de gemeente Diemen stelde in ‘Binnenlands Bestuur’ van 15 september 2006 dat de bestuurscrisis [“Lid worden van de gemeenteraad van Bennebroek staat gelijk aan zelfkastijding’] leidt tot problemen in de bedrijfsvoering. Op basis daarvan suggereerde ook hij schaalvergroting ofwel herindeling met een of meer naburige gemeenten als enige oplossing om aan de gerezen problemen het hoofd te bieden. De gemeenteraad van Bennebroek ging hiermee akkoord in een soms emotioneel debat op 15 december 2005. VVD en CDA stemden voor het principe-besluit, de PvdA was tegen.

2007: de gemeenteraden van de gemeenten Bloemendaal en Bennebroek op de grens tussen beide gemeenten: de fietsbrug over de Leidsevaart. In het midden mat ambtsketen de waarnemend burgemeester van Bennebroek J.F.C.van Leeuwen.

De gemeenteraadsleden van Bloemendaal en Bennebroek bijeen op de fietsbrug over de Leidsevaart. In het midden met ambtsketen burgemeester J.F.C.van Leeuwen (uit: Fusienieuws Bloemendaal Bennebroek, jaargang 1 nummer 1 juni 2007)

Nog twee weken daarvoor had in een raadscommissie de VVD aangegeven dat er alles aan gedaan moest worden om Bennebroek als gemeente overeind te houden. VVD-fractievoorzitter Dolf Joustra kwam hierop schielijk terug en sprak nu de woorden: “We zijn tot de conclusie gekomen dat we niet langer zelfstandig kunnen blijven.” De heer Han van Leeuwen, waarnemend burgemeester van Bennebroek, stuurde onmiddellijke een sms-je naar zijn collega Wil van Gelder van Bloemendaal met de volgende tekst: Wim. Bingo! Raad heeft principe-uitspraak gedaan voor herindeling. M.v.groeten, Han”. Een commissie uit de gemeenteraad is besprekingen aangegaan met delegaties van de gemeentebesturen Heemstede en Bloemendaal. Bennebroek sprak voorkeur uit van een samengaan met Bloemendaal èn Heemstede. Laatstgenoemde gemeente wees die suggestie, gelet op de ervaringen van enkele jaren  eerder, resoluut van de hand. Uiteindelijk kwam men de slotconclusie dat Bloemendaal met al vier kernen (Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout en Vogelenzang) meer zekerheden aan Bennebroek zou geven om als een bestaande kern te blijven fungeren. Zo zal bijvoorbeeld de loketfunctie voor burgerzaken e.d. in het gemeentehuis van Bennebroek, ook interessant voor de bewoners van Vogelenzang, in stand blijven. Het bestuur van Heemstede zou daarentegen bij een fusie Bennebroek volledig willen laten opgaan binnen de gemeente Heemstede. Reden voor het gemeentebestuur van Bennebroek, de gezamenlijke historie en ligging met Heemstede ten spijt, om voor Bloemendaal te kiezen. Beide gemeenten, Bloemendaal en Bennebroek, hebben op 29 maart 2007 een ontwerp vastgesteld voor de voorgenomen fusie. Een fusiecommissie bestaande uit een delegatie van beide gemeenten en met een externe voorzitter is aan het werk gegaan. Bij de begrotingsbehandeling 2007 in oktober 2006 bleek de gemeente een solide begroting te kunnen presenteren met reserves van in totaal ruim 10 miljoen euro. Toegezegd werd dat medio 2007 een referendum onder de plaatselijke bevolking zou worden gehouden om de burgers hun mening te vragen over de toekomst van het dorp. Ook het opgerichte ‘Bloemendaals Referendum Comité’ was hiervoor, maar uiteindelijk werd anders besloten. De Eerste Kamer is al in juni akkoord gegaan met de nieuwe samenvoeging van beide gemeenten en Gedeputeerde Staten van Noord-Holland hebben op 24 juni 2008 de grenzen van de nieuwe gemeente vastgesteld. Op 1 januari 2009 is de fusie tussen Bloemendaal en Bennebroek een feit.

De gemeenteraad van Bennebroek neemt afscheid, inclusief waarnemend burgemeester mw. Ria Beens (vooraan links) In het midden de heer Rikus Alberts (CDA-fractievoorzitter).In het midden vooraan raadsoudste mw. Gerry Weijers die met 21 jaar raadslidmaatschap namens het CDA  een koninklijke onderscheiding ontving, evenals rechts van haar de heer Dolf Joustra, na 18 jaar raadslidmaatschap voor de VVD (Haarlems Dagblad, 19 december 2008)

Adieu zelfstandig Bennebroek. Op 18 december 2008 kwam de gemeenteraad van Bennebroek voor de laatste keer bijeen voor een bijzondere vergadering. De voltallige raad poseerde hierna op de trap vn het gemeentehuis. Op de foto van boven naar onderen en van links naar Rechts: Henk Schell (PvdA), Nico de Vrede (PvdA), Loes van den Berg (PvdA), Caroline Heeremans (CDA), Wim Brussaard (VVD), Dolf Joustra (VVD), Frans Schuring (VVD), Ria Beens (burgemeester), Rikus Alberts (CDA), Guus Belien (CDA), Roel Schotanus (PvdA), Onno Matthijssen (griffier) en Gerrie Weijers-van Vugt  (CDA)  (foto Maarten van Wamel, in Heemsteedse Courant, 31 december 2008).

Met ingang van die datum moeten voor alle inwoners dezelfde belastingtarieven gelden en dienen regels en verordeningen voor iedereen gelijk te zijn. Op 19 november 2008 zullen verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad plaatsvinden, die uit 19 leden komt te bestaan, 2 meer dan in Bloemendaal nu. De meeste gemeenteambtenaren uit Bennebroek zijn intussen naar het Bloemendaalse raadhuis verhuisd of naar de locatie Brouwerskolk in Bennebroek. Sociale Zaken is eerder in het kader van regionale samenwerking naar het gemeentehuis van Heemstede overgegaan. Al in 1986 is het oude Bennebroekse archiefmateriaal verhuisd naar het toenmalige gemeentearchief Haarlem, tegenwoordig Noord-Hollands Archief geheten.

Oude ansichtkaart van de protestantse Willinkschool aan de Rijksstraatweg in Bennebroek

Foto’s van de School met den Bijbel, beter bekend als de Willinkschool voor Protestants Christelijk Onderwijs (Maarten Verkaik)

De laastste ambachtsvrouwe van Bennebroek freule Willink bij de eerstesteenlegging van de gereformeerde kerk. Daarbij zien we de heer De Kogel, econoom van ‘Vogelenzang”, dominee Van Wijngaarden en meester Meijer van de ‘School met den Bijbel’

                                                                                 Bennebroekerbrug, circa 1905

Ten aanzien van het gemeentehuis wordt vooralsnog gedacht aan een uitbouw van de bestaande huisvesting aan de Bloemendaalseweg. De gemeente Bloemendaal heeft vanwege de voorziene uitbreiding met spraakmakende billboards en een nieuwe website tal van vacatures opengesteld. Na ongeveer 368 jaar deel te hebben uitgemaakt van de gemeente Heemstede en 356 jaar zelfstandigheid [uitgaande van de officiële zelfstandigheid en de Franse Tijd buiten beschouwing gelaten] gaat Bennebroek als vijfde kern binnen de gemeente Bloemendaal een nieuwe toekomst tegemoet.

Soldaten tijdens de mobilisatie begin 1940 nabij Huis te Bennebroek

Geallieerde vliegtuigen met maan boven de Zwarteweg Bennebroek (Heukels)

de oude trambrug in Bennebroek

Zakken met meel en kisten met chocola, sigaretten etc. uitgegooid door vliegtuigen op eiland tussen Bennebroek en Vogelenzang

De trambrug in Bennebroek; visie op haar toekomst (Marie-Christine Marres. in: Ons Bloemendaal, voorjaar 2014, pagina 26-27).

Bennebroek was wat oppervlak betreft met slechts 179 hectare ofwel nog geen 2 vierkante kilometer de kleinste gemeente van ons land, maar kon zich wèl profileren als de gemeente met de grootste traditionele speeltuin van Europa. Ondanks het aanwezige groen is Bennebroek na Voorburg, Bussum en Leiden de meest versteende gemeente, een situatie die met de fusie tot de nieuwe gemeente Bloemendaal aanzienlijk zal veranderen. Het inwonertal van Bloemendaal stijgt naar omstreeks 22.000. Wat het aantal ingezetenen betreft blijft Bloemendaal de grootste kern met circa 6.054 inwoners, gevolgd door Bennebroek: 5.100, Aerdenhout: 4.427, Overveen: 4.074 en Vogelenzang: 2.322. Op politiek terrein zal in de toekomst vrijwel zeker nog het nodige gebakkeleid worden, maar de verwachting is evenzeer dat de identiteit van de Bennebroeker tengevolge van de fusie behouden blijft. Hans Krol (Heemstede) Ambachtsheren- en vrouwen van Bennebroek 1653-1950 Adriaan Pauw (1653-1697) Anna Christina Pauw (1697-1719) Adriana Constantia Sohier de Vermandois (1719-1735) [Periode, waarin de opvolging niet was voorzien (1735-1737] Procureurs bij de Staten van Holland en Westfriesland (1737-1738) Willem de Bruijn (1738-1761) Johannes Nutges (1761-1777) Ida Maria van Hoogstraten (1777-1784) Gerrit Nutges (1784-1816) Johanna Maria Nutges (1816-1858)

Johanna Maria Nutges (1784-1858). Pasteltekening toegeschreven aan Heinrich Siebert (RKD, Iconografisch Bureau)

Gerrit Willink (1858-1876)

Gerrit Willink (1814-1876) (RKD, Iconografisch Bureau)

Elisabeth Aleida Nutges (1876-1899) Johanna Georgina Maria Willink (1899-1927)

Johanna Georgina Maria Willink (1848-1927). Foto uit 1896. (RKD, iconografisch bureau)

Arnoldine Leonie Willink (1928-1950)

‘Mooi dorp; Bennebroekse verhalen’ begin 2014 verschenen boek met verhalen van Bennebroekers opgetekend door Sybil van Dam. De publicatie verscheen bij gelegenheid van 5 jaar Bennebroek, gemeente Bloemendaal en bevat een voorwoord van burgemeester R.Th.M.Nederveen.

Achteromslag van uitgave: ‘Mooi dorp; Bennebroekse verhalen’. Aan de verhalentafel is meegewerkt door Clemens Huijsmans, George Huijsmans, Jaap Vreeken, Herman Brink, Co van Maris, Co v.d.Mooren, Teuna Beugeling, Truus van Dijk-Beugeling, Kees Schrama, Leo Teeuwen, Alie de Vries, Martin de Vries, Ans van Galen, Martin Bunnik, Frans Akersloot, Frans Lommersde, Janny Lommerse, Rob Hinse en Yvonne Tempelman. Het boek is verkrijgbaar via Bruna in Bennebroek of http://www.sybilvandam.nl

Aandacht in ‘Mooi dorp’ uiteraard ook aan de laatste ambachtsvrouwe van Bennebroek freule Arnoldoldine Leonie Willink.

Schildpadschild beschilderd met het wapen van de Heren van Bennebroek, circa 1640-1650. Afkomstig uit de wapenzaal van het huis te Heemstede, dat in 1810 werd afgebroken. Afkomstig van Willem Hekking Jr.en via Oude Doolhof en Historisch Museum Amsterdam thans in bruikleen Rijksmuseum

Laantje van Kortekaas ten westen van vm. café ‘Berg en Dal, tegenwoordig terreinen van de Geestgronden (foto Jacob Olie uit 1895)

Villa Welgelegen, Bebnnebroekerlaan 219 in Bennebroek. Bewoond door o.a. bloemist en wethouder J.C.van der Laan en in de jaren 20/30 door J.M.F.Steenhagen. 

Kerk te Bennebroek. Uit: Atlas Andries Schoemaker, circa 1720 (Kon. Bibliotheek Den Haag)

Hervormde kerk van Bennebroek. Aquarel in 1832 vervaardigd door Alexander Oltmans jr.

Piet Wiegman: afbeelding van het kerkje van Bennebroek (linosnede)

Herberg De Geleerde Man op een gravure uit omstreeks 1750/1770 Anonieme ets naar Pieter Barbiers Pzn.?). Links de herberg met uithangbord van man in toga met trapleer, midden een soort koetshuis met boven de deur “De Geleerd….” en de Heerenweg met een rijtuig

De Heerenweg met op de achtergrond herberg De Geleerde Man. Tekening uit 1773

De plaats en kolfbaan achter herberg ‘De Geleerde Man’ Aquarel door Jurriaan Andriessen uit omstreeks 1800

Nabij ‘de Geleerde Man’ , aquarel door Jurriaan Andriessen, circa 1800

Achter etablissement ‘De Geleerde Man’ in Bennebroek. Tekening door H.Scholten, 1820 (Noord-Hollands Archief)

De Geleerde Man. Steendruk van P.J.Lutgers, circa 1842

Uithangbord De Geleerde Man Bennebroek (foto Ferro)

Beeld van de Geleerde Man, vervaardigd door Karel Gomes en op 24 augustus 1991 door toenmalig eigenaar J.Plasmeijer overgedragen aan de gemeente Bennebroek (foto Cees Peper)

Beeldje van de Geleerde Man door Karel Gomes(HVHB)

De Oude Geleerde Man in 1931 met o.a. eigenaar H.J.van Trigt

Prentbriefkaart uitgegeven door Nauta & Zn. van de Oude Geleerde Man in Bennebroek

Ansichtkaart van de Oude Geleerde Man. Uitbater Arie Siliakus introduceerde nadien een nieuwe huisstijl waarmee niet iedereen gelukkig was.

Interieur van de Oude Geleerde Man, Bennebroek

A.Siliakus (rechts) was eigenaar van de Oude Geleerde Man van 1970 tot 1991. In het midden: chef-kok H.Bavelaar en links: G.Boon (oberkelner).

De (nieuwe) Geleerde Man aan de Bennebroekerlaan in Bennebroek, o.a. druk bezocht door Leidse studenten en heren uit Haarlem. In de winter van 1928-1929 brandde de zaak af.

Landschap met bleekvelden bij Bennebroek.Op de achtergrond het Haarlemmermeer. Tekening van Daniël Kerkhoff uit 1817 (Teylers Museum)

De hofstede Huis te Bennebroek (litho P.J.Lutgers, 1837-1844)

De hofstede Duinlaan onder Bennebroek, getekend en gelithografeerd door P.Lutgers omsteeks 1840

Koetsje getrokken door 1 paard en langs de Herenweg een rustende marskramer, aangesproken door een keurige dame, nabij Bennebroek even voorbij de Hartekamp. Tekening van J.Goll van Franckenstein die in 1775 door Kennemerland reisde. (Noord-Hollands Archief, Haarlem)

Tekening van de tuinkoepel van Johan Valckenaer op de zanderij van Bijweg (Schapenbosch/Croesbeek) tussen Benneboek en Vogelenzang. Circa 1818

Opschrift voor de koepel op Schapenbosch van mr. Johan Valckenaer, gedicht door diens vriend Willem Bilderdijk. Toen de zanderij later in andere handen overging is de koepel gesloopt en verdwenen daarmee ook de aangebrachte dichtregels.

Tekening van oude boerderij Swartsenburg grenzend aan het Haarlemmermeer (nu Ringvaart).

Oude prentbriefkaart van huize Duinlust , gebouwd in 1895 in opdracht van bloemist Herman Adolph Parmet , Schoollaan 72. Deel uitmakend van voormalig buitenplaatsje, later rectoraatswoning, waar o.a. M.A.Thompson, hoofdredacteur van de Maasbode – in 1926 ontslagen na en conflict – heeft gewoond. Nadien door  rector H.F.J.M.van den Heuvel van het zusterklooster  Sint Lucia tot 1962.

Het Huis te Bijweg in Bennebroek begin 1900

Een marskramer op weg naar mogelijk Bloemendaal, Kleverlaan Foto van Leonard Baruch (1905-1978).

De familie Landré ging tijdens de eerste jaren van de Eerste Wereldoorlog op vakantie naar Bennebroek en logeerde dan in hotel de Geleerde man. Prijs per persoon was 9 2,50 per persoon per dag all inclusive. Uit: ‘Joop Landré vertelt, een anekdotische biografie. 1994.

Vaandel van A.D.V.E.N.D.O., Christelijke muziekvereniging Vogelenzang Bennebroek, opgericht 21 november 1928 (Regionaal Archief Dordrecht)

De Harmonie ‘Kunst Na Arbeid” (Bennebroek, Vogeklenzang, Zwaanshoek) in 1968 gefotografeerd vóór de Hartekamp. Van links naar rechts bovenste rij: Nico van der Meer, Pol de Vries, Piet Reeuwijk (later voorzitter), Janus de Vries, Tiny Hulsbosch, Jac.Kat, Willem de Greef en zonder uniform dirigent Arie de Vries, Edgar Kat, Martin de Vries, Ko de Vries, Jan van der Meer, Jaap van der Schrier, Willem Hulsbosch sr., Jan van Dam. Tweede rij: André de Vries, dan de drumband met Lenie Leeuwen, Anneke Lommerse, Ruud Wesselius en tamboer-maitre Fred van der Hengst, Riet Teeuwen, Willem Smit, Truus Teeuwen en Jaap de Vulder. Derde rij van boven: Wim Reeuwijk, John de Winter, Fred van Wieringen, Ruth Lommerse, René Reeuwijk, Yvonne Wesselius, Marijke Lommerse, Anton Lommerse. Voorste rij: Pieter de Vries, José Brouwer, Corrie Smit, Siev Heemskerk, Lidy de Vries, Marja Lommerse, Wil van der Linden en Wilma Lommerse. [Op de foto ontbreekt o.a. Theo van Excel].

Opening van ‘de Meerklank ‘6 februari `1988. Voor de deur KNA-voorzitter H.Alberts, KNA-lid J.W.Hulsbosch (die ook de eerste steen legde), burgemeester G.H.van Egerschot en wethouder K.B.F.M.Zwetsloot.

het orgel van Christiaan Müller in de Nederlands Hervormde Kerk te Bennebroek. Met toelichtende informatie: handclavier: prestant 8, holpijp 8, octaav 4, fluit 4, gemshoorn 2, quintfluit 3, sexquialtra (2 st.),. mixtuur (2 en 3 st.) – voetclavier: holpijp 8, fluit 4, gemshoorn 4 [nieuw binnenwerk van Dekker].

Portret van baron K.J.G.van Hardenbroek, burgemeester van Bennebroek van 1925 tot 1955

Livreiknopen van huis personeel Van Hardenbroek (HVHB)

Livreiknoop ‘Semper Idem’ personeel baron van Hardenbroek

De Blauwe Tram rijdend oor de Bennebroekse duinen over het tracé dat tegenwoordig de Bennebroekerdreef is, 1948 (Wim Wegman)

De Trambrug in Bennebroek glossy B = Bloemendaal, winter 2019, pagina 40)

CentenbrugBennebroek (glossy B = Bloemendaal, winter 2019, pagina 40)

Illustraties van de Krakeling en Van Ittersumlaan in Bennebroek. Uit Panorama Stad Amsterdam, 16-3-1939, nummer 11.

De Blauwe Tram rijdend over de trambrug in Bennebroek, mei 1948 (Wim Wegman)

Duitse soldaten druipen af in Bennebroek terug naar de ‘Heimat’ 6 mei 1945

Olieverfschilderij van bollenvelden tussen Hillegom en Bennebroek door Anton L. Koster (1859-1937)

A.L.Koster. Tulpenveld en riethoop bij Bennebroek (Venduehuis der notarissen, 2020)

Hyacinthenvelden in Bennebroek (Leipzig, Trenckler, 1907)

Omderstaand: pentekening van Piet Wiegman: station Vogelenzang/Bennebroek

In 1978 is de viering van 325 jaar Bennebroek op grootse wijze gevierd. Hier arriveert ambachtsheer Adriaan Pauw jr. per boot.

Huiasarts Gerrit Manschot uit Bennebroek op weg naar een patiënt

Hotel-café-restaurant De Oude Geleerde Man aan de Rijksstraatweg in Bennebroek

Voor de opening in 1963 van de speeltuin in de Linnaeushof was hier een showtuin, in 1955 gesticht door Henry W.Roozen. Vanaf 1975 definitief enkel speeltuin en is de vroegere kas als binnenspeeltuin in gebruik. De Linnaeushof van Roozen werd overgenomen door Piet Grijpstra uit Winterwijk. Medio juli 2012 is ‘de grootste speeltuin van Europa’ door de familie  Grijpstra verkocht aan de Spaanse ASPROgroep, een internationaal pretparkenconcern. Bovenstaand een financieel overzicht van het begin.

Ontwerp affiche door Reyn Dirksen voor ‘Europa’s mooiste tuin’ Linnaeushof in Bennebroek, 1956

de Linnaeushof afficheert zich als Europa’s grootste speeltuin [ tot voor de fusie met Bloemendaal gelegen in de qua oppervlak kleinste – en meest versteende – gemeente van Nederland]

Promotiekaart van speeltuin Linnaeushof

Bij de opening van de speeltuin Linnaeshof in Bennebroek op 13 mei 1963 door Godfried Bomans. In 2013 wordt het halve eeuwfeest gevierd.

promotiekaart van het Godfried Bomans Genootschap: Godfried Bomans op de waterscooter in de Linnaeushof

John S.Rice, ambassadeur van de Verenigde Staten in Nederland opende in 1964, begeleid door Haarlemse bloemenmeisjes, Linnaeushof in Bennebroek

De Linnaeushof in 1964 (foto N.H.Archief)

Opening waterfietswedstrijd door Godfried Bomans in de Linnaeushof, 9 juli 1964

Godfried Bomans bij opening van speeltuin de Linnaeushof in Bennebroek, 1967

Bloembollenveldaan de Bennebroekerlaan met in de verte de bollenschuur van Henri Roozen (thans Linnaeushof)

Oude kaart van de Linnaeushof, een speeltuin met meer dan 200 traditionele attracties

De Linnaeushof als bloemenpark ten tijde van de familie Roozen

Linnaeushof: park en vijver met zwanen

Wandelaars in het bloemenpark Linnaeushof

Linnaeushof met waterval

Kaart van Linnaeushof in Bennebroek. Een uitgave van Rob Hinse, speelgoedwinkel, Bennebroekerlaan 29

Linnaeushof Bennebroek met beeldhouwer, minicorso en park als afbeeldingen

Linnaeushof: minicorso

Linnaeushof Bennebroek: speeltuin, 1967

Speciale enveloppe uitgegeven bij gelegenheid van opening jubileumfestiviteiten NUSO in de Linnaeushof te Bennebroek, 23 september 2006

Godfried Bomans heeft in Linnaeushof een waterfietswedstrijd geopend en geeft een demonstratie, 9 juli 1964

Indianen in Bennebroek! de Linbnaeushof, in: Sjors, 12 augustus 1967

de Linnaeushof in Bennebroek (Sjoerts, 12 augustus 1957)

Indianen in Bennebroek, de Linnaeushof. (Sjors, 12 augustus 1957)

===================================================

Herinneringsbank vroegere directeur van instelling ‘Vogelenzang’

Huisarts Gerrit Manschot op weg naar een patiënt in Bennebroek

G.Manschot 40 jaar arts in Bennebroek  (Haarlems Dagblad, 14-9-1966)

Literatuur – W.A.Beelaerts van Blokland. De Burggraven van Leiden vòòr 1339. In tijdschrift ‘De Nederlandsche Leeuw’, maart 1922. – Bennebroek – Vogelenzang; bijdragen tot geschiedenis en volkskunde van een voormalig blekersdorp. Meppel, 1965. – C.Bregman. Houdt U ook zo van Bennebroek? Bennebroek, 1972. – J.W.Groesbeek. Bennebroek; beeld van een dorpsgemeenschap. Bennebroek/Zutphen,1982. – J.W.Groesbeek. Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland. Rijswijk, 1981. – H.Krol. De Haarlemse annexatie van 1927 en wat daaraan in Heemstede voorafging. In: Oud-Heemstede-Bennebroek, nummer 89, 1996, blz. 123-146. – H.Krol. Adriaan Pauw (1622-1697); president van het Hof van Holland en eerste ambachtsheer van een zelfstandig Bennebroek. In: Nieuwsbrief VOHB, nummer 46, 1985, blz. 12-19. – H.Krol. Heemstede in 1494 en 1514. In: Nieuwsbrief VOHB, nummer 49, augustus 1986, blz. 2-4. – A.Meddens-van Borselen. De tijden veranderen; burgemeesters van Heemstede en Bennebroek 1811-1897. Alkmaar, 1997. – D.Riupassa. Inleiding bij de inventarissen van de archieven van Bennebroek. Haarlem, 1989.

Bij de presentatie in het gemeentehuis van het fotoboek ‘Bennebroek in grootmoederstijd’, samengesteld door Daphne Riupassa, 8 mei 1988. Vooraan rechts staand, daarnaast links Hans Krol

– M.Verkaik. Het Huis te Bennebroek en z’n bewoners. Bennebroek,1992. – H.A.van Vessem. Het klooster van Bennebroek; een onderzoek naar de plaats van de mondelinge overlevering in de historiografie. In: Haerlem Jaarboek 1978. Haarlem, 1979, blz. 77-84 N.B. De Nota’s ‘Toekomstvisie’ en ‘Dorpskernenbeleid’ zijn te lezen via de site: www.fusiebloemendaalbennebroek.nl

Opschrift ‘de Graeve Tromp’, Binnenweg 14 Bennebroek. Thans woonhuis, voorheen ook herberg

Het kunstenaarsechtpaar Herman en Jo Kruyder woonde van 1919-1923 in de Meester Lottelaan te Heemstede en vervolgens enige tijd in een met riet gedekt huis in de Kleine Sparrenlaan te Bennebroek waar bovenstaande foto’s zijn gemaakt.

Tekening: langs de Weeligenberg (Hillegom) op weg naar Bennebroek

Boerderij bij Bennebroek, getekend door Jan Coenraad Nachenius (1890-1987). 1918 (Teylers Museum)

Boerderij bij Bennebroek door J.C.Nachenius, 1918 (Teylers Museum)

De Hervormde Kerk te Bennebroek, door Chris Schut, 1990

Huizen aan de Bennebroekse Binnenweg. Tekening door Chris Schut, 1990

De Roohellerbrug en de Reek, door Chris Schut 1990

De Oude Geleerde Man, getekend door Chris Schut, 1990

Installatie van burgemeester N.L.M.Tilman 3 februari 1922. Van links naar rechts: P.van Aalst, W.Prins, J.Huysmans, P.Bakker, N.L.M.Tilman, J.F.van Lierop, C.Loeff (staand), P.Zeestraten en J.Dubbis

In ‘zondagse’ kledij poseert de jeugd van Bennebroek begin 20e eeuw aan de Reek

Bennebroekerlaan op een kaart uit 1960

Rijksstraatweg 26, woonhuis en praktijk van huisarts John van Hoolwerff in Bennebroek (foto Jeroen van der Werff)

John van Hoolwerff en familie. Uit: Ons Bloemendaal, nummer 4, jaargang 44, voorjaar 2020. Artikel door Pieter van der Werff, John van Hoolwerff. Was er een adellijke afkomst?

De Binnenweg omstreeks 1890 met vooraan links de vroegere toegangspoort/oranjerie van het Huis te Bennebroek, dan de vm. dienstwoning (tuinmanshuis). An het eind op de hoek van de Meerweg en links van de Schoollaan de pastorie

Binnenweg met vm. Jagershuis nabij de Hervormde Kerk met op de voorgrond Jan Olie. Foto door Jacob Olie uit 1892 (Beeldbank Stadsarchief Amsterdam).

Rijksstraatweg Bennebroek nabij café Berg en Dal. Meisje met een kinderwagen en in de berm Jan Blomberg met hoge hoed. Foto van Jacob Olie uit 1895 (Beeldbank Stadsarchief Amsterdam).

Overweg Vogelenzang-Bennebroek in 1925

Station Vogelenzang-Bennebroek, in 1881 gebouwd en door Ign. Bispinck gefotografeerd vanaf het tweede perron richting Heemstede. Op het perron staat voor de foto het stationspersoneel + kinderen Bispinck als wachtende reiziger.

Van Maris: bloembollenkwekers tussen Bennebroek en Hillegom

Ober bollenkwekersfamilie Van Maris, in: ‘Bloeiende Bedrijvigheid; door Marcel Bulte en Win Post. Haarlem, De Vrieseborch, 2002, p. 205.

vervolg Van Maris (pagina 206) met de bloembollenschuur van Leonard van Maris aan de Schoollaan in 1998.

landelijk gezicht Bennebroek (Nauta Velsen 3484 , circa 1904)

De Leidsevaart bij Bennebroek (Nauta Velsen 3370, circa 1904

Bennebroekerlaan en -vaart. 1904

Gepubliceerde inventarissen – Inventaris van het oud archief der heerlijkheid en gemeente Bennebroek, met lijsten der Heeren, Predikanten, enz. van Bennebroek en Heemstede; opgemaakt door P.N.van Doorninck. Haarlem, Gebr. van Brederode, 1892. – Daphne Riupassa/Gemeente Bennebroek: Archieven van Bennebroek. Deel 1: Inleiding bij de inventarissen bvan de archieven van Bennebroek [bevat geschiedenis en literatuuropgave. Deel 2: Inventaris van het archief van de ambachtsheerlijkheid Bennebroek (1464) 1653-1899. Deel 3: Inventaris van het archief van het ambacht Bennebroek 1654-1811 (1853). Deel 4: Inventaris van de archieven van de gemeente Bennebroek 1816-1930 (1977). Deel 5: Inventaris van het archief van de Bennebroekerpolder (1653) 1752-1974. Deel 6:Inventaris van de archieven van de Hervormde Gemeente Bennebroek 1663-1944. Alle 6 uitgaven verschenen in Haarlem, 1989. De archieven van Bennebroek bevinden zich in hert Noord-Hollands Archief.

Jonkheer Leopold Adolf van Schuijlenburg/Schuylenburg (1870-1948), burgemeester van Bennebroek van 191 tot 1919. Geschilderd door A.Pirsch

Jeanne Maria de Geer, echtgenote van jhr. L.A.van Schuylenburg; portret door A.Pirsch

Het vm. Huis te Bijweg

Schoolstraat Bennebroek. Houtgravure firma Enschede uit Zondagsblad Oprechte Haarlemsche Courant, 26 october 1903

Trappenhuis van Huis Te Bennebroek

Oude ansichtkaart van Schoolstraat in Bennebroek

Schoollaan Bennebroek in 1960

De Hervormde Kerk van Bennebroek. In 2013 verscheen een monografie over architect Adriaan Dortsman (1635-1682). Geboren in Vlissingen studeerde hij in Leiden en groeide Dortsman uit tot éen van de belangrijkste architecten van de zogenaamde Strakke Stijl (circa 1660-1710), waarin het gebruik van klassieke orden tot een minimum werd beperkt. Hij is mede beeldbepalend geweest voor de architectuur aan de Amsterdamse grachten met ontwerpen als de Ronde Lutherse Kerk (nu Koepelzaal Renaissance Hotel) , het Walenweeshuis (nu Maison Descartes) en de tweelingpanden Keizersgracht 672-674 (nu Museum van Loon)

In het boek ‘Adriaan Dortsman 1635-1682 De Ideale Gracht’ schrijft Pieter Vlaardingerbroek: ‘De kerk in Bennebroek was in 1664 begonnen naar ontwerpen van Pieter Post, maar toen in 1665 de bouw stopte, waren alleen de funderingen gerealiseerd. De onvoltooide kerk werd vanaf 1679 afgebouwd onder leiding van Dortsman. Vermoedelijk heeft hij het ontwerp van Post ingrijpend gewijzigd, want het gehele gebouw en vooral het interieur ademt de sfeer van Dortsman. De preekstoel en het doophek zijn zeer vergelijkbaar met de preekstoel van de Oosterkerk in Amsterdam, terwijl de zuilen langs de gevels en het gedrukte stucgewelf in het interieur veel voorkomen in zijn kerkontwerpen. De sobere buitenzijde van de kerk die alleen versierd wordt met lisenen (pilasters zonder basement en kapitelen), was passend voor een kleinere dorpskerk.’

Hervormde Kerk Bennebroek. Houtgravure uit Oprechte Haarlemsche Courant van 2 november 1903

Armenbus links in de gevel van de kerk te Bennebroek (foto Voc Klep)

Interieurfoto Ned. Hervormde Kerk Bennebroek

Kerk van Bennebroek. Tekening door Hendrik Tavenier, 1783 (N.H.Archief)

Geslachtswapen van de families Willink (links in blauw drie gouden eikels aan een gouden takje, met het wapen van Bennebroek als hartschild) en Nutges (rechts in blauw een pronkende pauw), bevestigd op de bank der ambachtsheren van Bennebroek in de Hervormde Kerk.

Grafsteen van David Aarnoud Willink, 47 jaar oud overleden, in grafkelder Nutges en Willink in Bennebroek

portretgravure van professor Theodorus van Kooten (1749-1813), woonde met Valckenaer op Huis te Bijweg, begraven in Bennebroek

Advertentie uit Opregte Haarlemsche Courant van 22-12-1929 betr. overname blauwselfabriek onder Bennebroek. Blauwsel was een witmaker voor textiel, in de linnenindustrie en blekerijen gebruikt om linnengoed te ‘blauwen’.

J.J. (Jaap) Doeser (1884-1970), boerderij aan vaart

Ursula von Pannwitz op 10-jarige leeftijd

Catalina von Pannwitz met enige dochter Ursula

Op 27 maart 1940 trouwde Ursula von Pannwitz met John Pelham, 8e graaf van Chichester. Na het burgerlijk huwelijk in het raadhuis van Heemstede had kerkelijke inzegening plaats in de Ned. Hervormde Kerk van Bennebroek (zie foto). Het society-huwelijk werd vervolgens gevierd op de Hartekamp, in aanwezigheid van o.a. prins Bernhard en prinses Juliana. In 1942 kwam de graaf bij een auto-ongeluk om het leven.

Huwelijksfoto van John Buxtom Pelham, achtste graaf van Chichester) en Ursula von Pannwitz (Sieghard von Pannwitz)

Foto van Ursula omgeven door bloemen na de huwelijksplechtigheid op de Hartekamp

De Zwarteweg, winkelstraat bij uitstek van Bennebroek

Nog een foto van de Zwarteweg Bennebroek met in het midden Bruna

Oude ansicht van de rooms-katholieke Sint Josephkerk en Franciscus basisschool in Bennebroek. Een uitgave van boekhandel ‘Bevo’

Na 125 jaar komt in 2022 een einde aan de Sint Jozef Parochie in Bennebroek (vooromslag Klaverblad, maart 2022)

De Centenburg over de Leidsevaart tussen Bennebroek en Vogelenzang, gefotografeerd in noordelijke richting door Ignatius Bispinck

Burgemeester D.Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slogteren (1910-1991), die van 1955 tot 1975 burgemeester was van Bennebroek, op bezoek in de Sint Franciscusschool.

Bloeiende tulpenvelden tussen Bennebroek en Vogelenzang

Bij de Geleerde Man. Aquarel door Jurriaan Andriessen omstreeks 1800

De plaats en kolfbaan achter de Geleerde Man op een aquarel van Jurriaan Andriessen (NH-Archief)

Achter de Geleerde Man. Tekening door H.Scholten, 1820 (NH.Archief)

Gezicht van de Geleerde Man. Tekening in Oostindische inkt door Egbert van Drielst (NH-Archief)

Het koetshuis van de Hartekamp was gelegen aan de zuid-ingang op grondgebied van Heemstede

Op 2 september 1968 ging bij een felle uitslaande brand het koetshuis van de Hartekamp verloren.

Bloembollenkwekers zijn bezig met het weghalen van stro waarop bollenvelden in Bennebroek zijn afgedekt (foto Van Gelderen, 2 maart 1963)

De vroegere showtuin van John van Grieken met een doorkijk naar de voormalige buitenplaats ‘Duinzicht’ in Bennebroek op een foto uit circa 1960

Erepoort ‘Hulde aan het bruidspaar, 21 juni 1871’Dat betrof mr.David A.Willink, zoon van mr.Gerrit Willink, heer van Bennebroek, en Fréderique L.M.O.E.Schuijt (Prov. Atlas NH)

Gemeenteleden maken zich druk voor een te bouwen Gereformeerde kerk en pastorie in Bennebroek

Eerste steenlegging 15 juli 1939van Gereformeerde Kerk Bennebroek in 1939 door freule A.L.Willink.

De in 1939 aan het Akonietenplein naar een ontwerp van de Aerdenhoutse architect Cornelis van de Linde (1886-1941) gebouwde Gereformeerde kerk Bennebroek

Na de brand van de kerk in 1980

De Gereformeerde Kerk van Bennebroek

Het orgel in de Gereformeerde Kerk in Bennebroek

Het trefpunt bij de Gereformeerde Kerk aan het Akonietenplein in Bennebroek

De villa Vredenhof in Bennebroek

Gereformeerde kerk Bennebroek, Akonietenplein, 1939.

De Gereformeerde kerk van Bennebroek voor en na de brand van 1981. Het kerkgebouw ging verloren, de pastorie bleef behouden

De eerste steen voor psychiatrisch ziekenhuis door professor C. Lindeboom en gebouwd onder architectuur van A.T.Kraan, vond plaats op 27 september 1927 en al een jaar later kwam het hoofdgebouw gereed. Op deze staatsiefoto zijn alle genodigden op de gevoelige plaat vastgelegd op 11 september 1928.

Hakhout bijeenvergaard voor verwarming van ‘Vogelenzang’ in oorlogstijd.

Evacuatie per trein vanuit Bennebroek naar Franeker en Ermelo. Op 23 en 26 februari 1943 zijn 369 patiënten en ongeveer 100 personeelsleden naar Franeker overgebracht en op 1 en 4 maart 1943: 384 patiënten met 128 personeelsleden naar Ermelo. [Uit: G.A.Lindeboom, Gedenkboek van de vereniging tot christelijke verzorging van geestes- en zenuwzieken 1884-1984.]

Gedenkraam in herinnering aan Stichting Vogelenzang 1945-1945, geplaatst in de kapel van het psychiatrisch ziekenhuis te Franeker

Bennebroek, Hillegommerstraat, 1907

De trambaan over de Bennebroekervaart bestaat nog

Bezoek van H.M.Koningin Juliana aan psychiatrische inrichting Vogelenzang eind jaren 60 in Bennebroek (foto Bob van der Lans)

Psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang

Vooraanzicht psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang, in 1926 gebouwd naar een ontwerp van architect A.T.Kaan.

Gelijkenis met de vroegere gereformeerde kerk van Bennebroek (1939-1981) heeft het kerkgebouw van complex Stichting Vogelenzang/de Geestgronden, Rijksstraatweg 113. In 1932 ontworpen door architect A.T.Kraan sr., die al in 1926 het hoofdcomplex had getekend. In de raadsvergadering van 6 juli 2006 heeft de gemeenteraad van Bennebroek de monumentenverordening vastgesteld, die de juridische grondslag vormde om roerende zaken als gemeentelijk monument aan te wijzen. Anno 2013 telt Bennebroek 24 gemeentelijke, 6 provinciale en 4 rijksmonumenten. Alle 44 monumenten (in totaal telt Bloemendaal 314 monumenten) zijn afgebeeld en beknopt beschreven in een door Wim Post samengesteld boekwerk: ‘De monumenten van de gemeente Bloemendaal; Aerdenhout, Bennebroek, Bloemendaal, Overveen en Vogelenzang’. 2011).

Hoofdgebouw en watertoren inrichting Vogelenzang (de Geestgronden) in Bennebroek

Psychiatrische inrichting ‘Vogelenzang’ met paviljoen Lokhorst

Ontwenningskliniek in psychiatrische inrichting Vogelenzang (foto Sem Presser)

Oude ansichtkaart van de Schoollaan met voormalige pastorie van Bennebroek

Huis te Bijweg In Bennebroek op een prentbriefkaart uit circa 1925

Schoollaan Bennebroek, 1960, uitgave van de Bazaar.

Ansichtkaart van Bennebroekerbrug in Bennebroek

Koninginnedag festiviteiten aan de Roohellervaart in 1993

Prentbriefkaart van Bennebroekerlaan

Installatie burgemeester jhr. mr.L.A.van Schuijlenburg in Bennebroek. Uit: De Leidsche Courant; geïllustreerd zondagsblad, 19 maart 1911.

Installatie van burgemeester jhr. mr.L.A.van Schuilenburg. Uit: De Leidsche Courant van 19 maart 1911.

Begraafplaats van Hervormde Kerk en Algemene begraafplaats in Bennebroek. Uit: B.Bloemendaal, jaargang 4, zomer 8, zomer 2017, p. 98.

R.K.Begraafplaats in Bennebroek. Aangelegd in 1897. Uit: B.Bloemendaal, jaargang 4, nummer 8, zomer 2017, pagina 102.

Foto van een in 1925 gehouden bazar voor een goed doel in het verenigingsgebouw Rehoboth aan de Schoollaan. Te zien zijn o.a. dominee J.G.Lekkerkerker en zijn vrouw, mevrow Van Waveren, Jo Honnebier, juffrouw A,L.Willink, mevrouw Teixeira de mattos en juffrouw Van der Laan, kleindochter van dokter Van der Laan (Daphne Riupassa)

Ansichtkaart van Sacré Coeur in Bennebroek

Vm. leessalon van meisjesinternaat Sacré Coeur

De kapel in de tijd dat Sacré Coeur meisjespensionaat was en Frans naast Nederlands de voertaal

Luchtfoto KLM van Klooster St. Lucia uit de Katholieke Illustratie, circa 1930

Sint Luciaklooster Bennebroek VH PENSIONAAT Sacre Coeur

Tegeltablaeu Sacre Coeur in de voorgevel van het gebouw (foto collectie mw. Henriëtte Laverman, Bennebroek)

Koosterkapel Zusters Franciscanessen van Bennebroek

Vm. Lourdesgrot van het Sint Luciaklooster

Klooster Sint Lucia met een beeld van Christus. Uitgave van ‘de Bazar’ in Bennebroek

Zusters Franciscanessen van Bennebroek, St. Luciaklooster (KDC-Nijmegen)

Zuster Angeline gaf zangles in de Sint Luciaschool Bennebroek, 1937 (KDC-Nijmegen)

Zusters Franciscanessen van Bennebroek, circa 1950 (1)

Zusters Franciscanessen van Bennebroek (2), circa 1950

Beeld van Maria met kind in de tuin van het Sint Luciaklooster

Beeld van de Heilige Franciscus, patroon van de zusters Franciscanessen van Rotterdam/Bennebroek

De zusters Franciscessen van Bennebroek bij de poort van het klooster

Mediterende zusters Franciscanessen in de tuin van het Moederhuis Bennebroek

Foto uit leerjaar 1945-1946 van de openbare lagere school, destijds aan de Schoollaan in Bennbroek. Het schoolhoffd was de heer Van Beek. Verder op de bovenste rij v.l.n.r. meester Albers, Joop van Kampen, Floor Harren, Corry Smit, Jopie Weltevreden, Minca Philippo, ?, Jelle Snijder, ?, Gerrit van Wieringen, ?,. Tweede rij van boven: Kopie Lmmers, Nel v.d.Meer, ?, Wil Marseille, ?, Tiny Jansen,. Zittend: juf. Proper,en daarnaast drie leerlingen waarvan de namen ontbreken. Derde rij van boven: Wout Philippo, en in het midden met kuif vermoedelijk Adriaan van Aalst. verder onbekend

Ansichtkaart uit 1902 van de Bennebroekerbrug

Bennebroeks Bier dankzij Danny Captijn en Hans de Vries). XXL glossy voor kust en bloemenstreek, juni 2021

Voormalig station Vogelenzang-Bennebroek, gebouwd in 1881

Anichtkaart van de Rijksstraatweg in Bennebroek

In 1903 is aan de Rijksstraatweg 79 in Bennebroek de villa ‘Bosch en Duinzicht’ gebouwd

Villa Bosch en Duinzicht, in 1926 verbouwd in opdracht van bewoner burgemeester K.J.G.baron van Hardenbroek.

Prentbriefkaart Bennebroek uit 1915

Een feestelijk gezelschap op de fiets komende van Hillegom en rijdende richting Heemstede en Haarlem op de Herenweg in Bennebroek op 18 juli 1908 bij het zilveren jubileum van de ANWB

Rijksstraatweg Bennebroek omstreeks 1920

Binnenweg Bennebroek

Krakeling Bennebroek

De ‘blauwe’ elektrische tram in Bennebroek bij de brug over de Bennebroekervaart en kruising met de Bennebroekerlaan rijdende richting Hillegom en Leiden, 14 mei 1948 (foto P.H.du Croix)

Villa Eikenhorst aan de Rijksstraatweg Bennebroek kort na de bouw

Villa Eikenhorst, Rijksstraatweg 71, in 1918 ontworpen door Jan Gratama. Provinciaal monument

Vh. Eikenhorst geheten, aan de Rijksstraatweg Bennebroek (gemeente Bloemendaal), ontworpen door Jan Gratama

J.F.van Lieroppark in Bennebroek (onlyexpats

Villa Bosch en Duinzicht aan de Rijksstraatweg Bennebroek (foto A.J.van der Wal, 2005)

Ansichtkaart van de Rijksstraatweg in Bennebroek uit omstreeks 1950

Bollenkwekers aan het afdekken in bloembollenveld bij Bennebroek, 8 maart 1963 (Nationaal Archief)

Ansichtkaart van Duinlaan in Bennebroek

Op straat gezet Marokkaans gezin voor het nog niet geopende gemeentehuis in Bennebroek, 1979 (foto Bertien van Manen)

Installatie in de raadzaal van Bennebroek van burgemeester drs. G.H.van Egerschot, 2 april 1984 (foto C.de Boer, NHA). Op de eerste vrouw ook zijn echtgenote en 2 kinderen.

Burgemeester mevrouw C.Dalhuizen-Polano op de fiets in Bennebroek, 1996 (foto  Hendriks, NHA)

Ansichtkaart uit circa 1930 van de Bennebroekerlaan

Zilveren Jubilé van Theodorus Henricus Jacobus Abels. Hij was van 1897 tot 1907 pastoor te Bennebroek (Sint Bavo, 1904, pagina 521)

Portret van pastoor Leonaredus Josephus Marria Janssen-Schidt (1867-1957) die van 1941 tot zijn emeritaat in 1956 pastoor was van se Sint Joseph-parochie van Bennebroek

Bidprentje pastoor L.J.M.Janssen-Schmidt

Priestergraf rooms-katholieke kerkhof van Bennebroek

31 december is de elektrische tram in gebruik genomen, hier rijdend door het duin. Op 2 januari 1949 maakte de tam zijn laatste rit door Bennebroek

De Amerikaanse ambassadeur in Nederland John S.Rice na opening van de Linneaushof, 21 april 1964

Koningin Juliana bezoekt psychiatrische instelling Vogelenzang in Bennebroek en ontvangt bloemen van een patiënte, 3 september 1978 (foto Bert Verhoef)

Foto uit de begintijd van de School met den Bijbel, gesticht in 1904. Met schoolhoofd D.J.van Es en ‘juffrouw’ H.A.van der Snel.

De Reek, Bennebroek. Uit: Kopperboekje KVG Haarlem, 1984 (Grafica Bennebroek b.v.)

Café-restaurant Oud Berg-en Dal aan de Rijksstraatweg in Bennebroek

Ansichtkaart van Bennebroekerlaan, Bennebroek

Houten woonhuis in 1920 op basis van een bouwpakket vervaardigd, type Bennett Homes, Kleine Sparrenlaan

Bennett home Bennebroek

Eric J.Coolen. Bennett Home in Bennebroek, waar Toon Hermans van 1956 tot 1958 met zijn gezin woonde.  (Haarlems Dagblad, 7 april 2023)

Op 1 september ging bij een uitslaande brand het voormalig koetshuis van de Hartekamp, gelegen op grondgebied van Bennebroek, helaas verloren (foto Ben Hansen)

Het Huis te Bennebroek, nu met serviceflats, Binnenweg 6

Kaarten van tuin Huis te Bennebroek’, allebei in 1761 vervaardigd door landmeter-kaartenmaken A.Snoek. Links met geometrische tuin en rechts met slingerpaden in landschapsstijl (Noord-Hollands Archief)

Het door architect Eli Saraber ontworpen Huis te Bennebroek na afbraak van het oude huis in de eerste helft van de 19e eeuw.

Ansichtkaart uit omstreeks 1920 van het Huis te Bennebroek

Exterieur van vm. Huis te Bennebroek (foto G.J.Dukker, 1969)

Trappenhuis vm. Huis te Bennebroek (foto G.J.Dukker, 1969)

Salon in vm. Huis te Bennebroek

Interierfoto vm. Huis te Bennebroek (foto G.J.Dukker, 1969)

Interieurfoto van Huis te Bennebroek met grisaille boven deurpost, 1950

Het Jagershuis tegenover het Huis te Bennebroek aan de Binnenweg. Het historische gebouwtje moest wijken voor nieuwbouw (foto G.J.Dukker, 1968)

Gedenknaald ter herinnering aan het bezoek van koningin Wilhelmina tijdens mobilisatie aan het instructiebataljon uit Kampen op een wei bij het Huis te Bennebroek in 1916 (foto G.J.Dukker)

Bezoek van koningin Wilhelmina aan het bivak in Bennebroek op 11 augustus 1916

Koningin Wilhelmina inspecteert tijdens WO I, in de mobilisatietijd, het instructiebataljon soldaten gelegerd op het terrein van Huis te Bennebroek, 11 augustus 1916

Koningin Wilhelmina inspecteert in 1916 het in Bennebroek met tenten gelegen kamp van het instructie-bataljon uit Kampen (Het Leven, 22-8-1916)

Bezoek koningin Wilhelmina Bennebroek tijdens mobilisatie 1916

Penning vervaardigd in herinnering aan bezoek koningin Wilhelmina aan bivak Bennebroek 11 augustus 1916

Uit: Josi Smit: J.D.Zocher ujt. 1791-1870 architect en tuinarchitect. Rotterdam, 2008

Oranjerie met toegangspoort van huize Bennebroek op een foto uit omstreeks 1905. Links de tuinmanswoning Binnenweg 8

Freule Arnoldine Leonie Willink met chauffeur Jan Krullaarts komen de uit de poort van de oranjerie bij het Huis te Bennebroek. Tekening van H.Rotgans

Nog een gedenknaald in de vorm van een obelisk op boetstuk geplaatst nabij het hofje van de Van Verschuer Brants Stichting in Bennebroek. In 1835 vervaardigd door Ch.Sigouilli en Zoon te Amsterdam. Voorzien van decoraties zoals familiewapens en brandende harten. Het monumentje stond aanvankelijk op de Hartekamp en is opgericht ter ere van de heer Mattheus Pieter Brants (1779-1829) en Agatha Petronella Hartsen (1784-1835). (Rijksmonumenten.nl)

Interieurfoto Van Verschuer Brants Stichting aan de Binnenweg (foto G.J.Dukker, 1977)

Op 18 juli 1908 organiseerde de ANWB vanwege het 25-jarig bestaan een fietstocht. Hier passeert het feestelijk gezelschap Bennebroek (foto NHA)

‘De nieuwe burgemeester van Bennebroek jhr. van Schuijlenburch, deed de vorige week zijn intrede in dat mooie dorp uit de Bloembollenstreek en werd in de plechtige raadsvergadering geïnstalleerd. Onze fotograaf kiekte den burgemeester met zijn gade bij aankomst aan het station Vogelenzang-Bennebroek, waar de wethouders en autoriteiten hen afwachtten’. (Uit: Nieuwe Haarlemsche Courant van 11 november 1911).

‘De nieuwe burgemeester van Bennebroek met zijn echtgenote in feestelijken stoet bonnenrijdend, waar een talrijke menigte den heer en mevrouw van Schuijlenburch verwelkomde’. (Uit: Nieuwe Haarlemsche Courant, 11 november 1911).

Installatie van burgemeester N.L.M.Tilman in 1922. Van links naar rechts (de man half op de foto helemaal links onbekend): P.van Aalst, W.Prins, J.Huysmans (staand), P.Bakker, de nieuwe burgemeester Tilman (in 1925 geschorst en ontslagen), J.F.van Lierop, C.Loeff (staand, loco-burgemeester P.Zeestraten (staand) en J.Dubbis.

Foto uit het Spaarnestad Fotoarchief (1939) met statige bomen langs de Bennebroekerlaan ter hoogte van huize Flora, nr. 43. Rechts de Reek.

Uit: Geillustreerd Zondagsblad van de Nieuwe Haarlemsche Courant van 6 juni 1909.

Uit: Zondagsblad van de Nieuwe Haarlemsche Courant, 13 juni 1909.

Het voormalig koetshuis van de Hartekamp ging door brand verloren. 1-9-1968 (foto Ben Hansen)

Binnen een half uur is het vm. koetshuis van de Hartekamp door een felle brand verwoest. De oorzaak bleef onopgehelderd. 1 September 1968 (foto Ben Hansen)

In 2011 is door de Hervormde Kerk in Bennebroek een beveiligingsdienst ingeschakeld om een al te fanatieke kerkganger, de 75-jarige heer Koomen, te weren (Dakzoekje).

Oude foto van de Meerweg en Bennebroekervaart/de Reek in Bennebroek

Een stoomlocomotief die in het bevoren water van de Bennebroekervaart terecht kwam

Uit: Geïllustreerd Politie Nieuws, 6 mei 1876. Ongeluk waarbij 5 personen en 2 paarden zijn verdronken.

‘In den nacht van Woensdag op Donderdag is in de Haarlemmermeer bij Bennebroek het volgend treffend ongeluk voorgevallen. Mevrouw de wed. Van de Pol, geb. Vredenburgh, van Haarlem, haar broeder, de heer Vredenburgh, van Amsterdam, haar dochter en schoonzoon, zijnde de heer F.van Schelven en echtgenoote, en hun eenig kind, een meisje van 3 jaar, allen van Haarlem, keerden tot ongeveer half twaalf uren in een met twee paarden bespannen rijtuig uit Haarlemmermeer terug, alwaar zij tegenwoordig waren geweest bij de voltrekking van het huwelijk van den zoon van mevr. Van de Pol. De koetsier, door de duisternis misleid, is aan het eind van den Bennebroekerweg nabij Bennebroek, in de Ringvaart gereden, met het ongelukkig gevolg dat alle vijf personen zijn verdronken. Alleen de koetsier is met groot levensgevaar gered kunnen worden. Ook de paarden zijn verdronken. Een der verdronkenen is spoedig levenloos opgehaald; de overigen zijn eerst in den vroegen morgen te ongeveer vijf uur opgehaald; dezen bevonden zich toen nog in het rijtuig. Door de duisternis en de diepte ware alle aangewende pogingen tot redding vruchteloos. De verslagenheid is algemeen groot, vooral ook bij de pasgehuwden. De vijf lijken zijn onder toezicht van den burgemeester van Haarlemmermeer op een wagen van baron Van Verschuer naar het lijkenhuis te Hoofddorp vervoerd, om aldaar voorlopig bewaard en later aan de familie te worden overgegeven, waarna ze vermoedelijk naar Haarlem zullen worden overgebracht.’

Het bestuur van de in 1961 opgerichte Tennis Vereniging Bennebroek in 1980. Achtste rij van links naar rechts: Hans Vermeulen, Hans Tekelenburg, Miep Overing, Fred Loeffen. Midden; Dick Dekker, Hans Wassenberg. Voorgrond: Olga van der Wel (ov.) en Lies Everstijn.

Bloembollenvelden nabij de Bennebroekerlaan. Uit: het Schouwvenster, 1926

Voormalige boerderij aan de Meerweg in Bennebroek (foto Y.Th.Heins, 2001)

De Bennebroekerlaan omstreeks 1898 richting Haarlemmermeer met links de rails van de stoomtram

In 1925 is muziekvereniging ‘Kunst na Arbeid’ vereeuwigd. Op het gras zitten Jaap van der Schrier, Theo van Kampen, Piet de Vries, Chris Gerritsen, Chris Otte en Arie Treffers. Andries Gerritsen, Jan Altena, Toon Verstraten, Gerrit Blokker en andere prominenten delen de middelste rij met dirigent Jan Rap en voorzitter Dirk de Wit. Onder de staande musici bevinden zich Jan de Groot, Bram Altena, Henk Arxhoek en Tinus Brouwer (Daphne Riupassa)

Vaandel der Christelijke muziekvereniging A.D.V.E.N.D.O. Stichting Vogelenzang Bennebroek, opgericht 21 november 1928 (Archief Dordrecht)

Letterlievende Vereniging J.J.Cremer speelt De Schoolmeester (Gerrit vn de Linde)  en Jacob van Lennep in o.a. de Hervormde Kerk van Bennebroek; door Ans Windhorst, 2003

De electrische tram in Bennebroek achter Hervormde Kerk. Tot 1932 had hier de stoomtram gereden. Over de brug werd de Binnenweg naar Heemstede en ten slotte Haarlem gevolgd.

Het tehuis ‘Meerleven’ in Bennebroek dat in 1971 tot stand kwam onder de bezielende leiding van wethouder J.J.C.Jongmans

Ansichtkaart van de Bennebroekerlaan

Lunchroom ‘Het Hoekje’ aan de Rijksstraatweg in Bennebroek had evenals herberg de Oude Geleerde Man er recht tegenover een terras. Verkeerslichten ontbraken nog. Mogelijk zit bakker Johannes van Houweninge op het terras bij te komen (Daphne Riupassa)

Ansichtkaart uit 1910 van een zomerse tour Hillegom-Bennebroek, hier  op de Rijksstraatweg te Bennebroek

Oude ansichtkaart van een stoomtram op de Oosteinderbrug van Bennebroek naar Hillegom

Raadhuis Benneboek. Voorzijde gemeentegids Bennebroek 1988

De Reek Bennebroek. Voorzijde gemeentegids 1989

Bibliotheek Bennebroek. Voorzijde gemeentegids 1990

Antiek bord van Bennebroek, als illustratie gebruikt op voorzijde van Gemeentegids Bennebroek 1998

Gemeenteraad Bennebroek. Zittend v.l.n.r.: wethouder M.C.Kal-Telkamp (VVD), burgemeester mw.C.E.Dalhuizen-Polano, gemeentesecretaris R.Menke en wethouder E.W.H.Holterman (PvdA). Staand v.l.n.r.: J.H.Assies (VVD), D.J.Joustra (VVD), C.Warmenhoven (VVD), Th.N.Brogt (VVD), H.Alberts (CDA), mw.C.P.M.C.Verdonk-Breek (CDA), R.N.Schotanus (PvdA), mw.C.C.J.M.Weijers-van Vugt (CDA) en A.P.Koppert (D66).  2000

Tombre; door Rob Scheen, 1996. Locatie: Narcissenlaan/Fresialaan Bennebroek

Open Boek door Eric Claus, 1990. Locatie: Bennebroekerlaan naast de openbare bibliotheek Bennebroek

Sculptuur Vliegende vogels/rust in beweging; door Frans van der Veld 1992. Locatie: Julianaplantsoen

Bouw wijk Bloemveld. Voorzijde gemeentegids Bennebroek 2000

Parnassialaan in het nieuwe bouwproject Bennebroek, 2000

Kinderdagverblijf ‘De Ballon’, Bennebroek

Bennebroekerlaan, Bennebroek

Gemeenteraad Bennebroek 2000. Zittend van links naar rechts: wethouder E.W.H.Holterman (PvdA), burgemeester mw. C.E.Dalhuizen-Polano, gemeentesecretaris J.D.de Kort en wethouder mw.M.C.Kal-Telkamp (VVD). Staand van links naar rechts: R.T.G.van der Veldt (CDA), mw.C.P.M.C.Verdonk-Breek (CDA), D.J.Joustra (VVD), R.N.Schotanus (PvdA), Th.M.Brogt (VVD), H.Alberts (CDA), A.J.Brentjes (VVD), mw. G.C.J.M.Weijers-van Vugt (CDA) en A.P.Koppert (D66).

Schoollaan in Bennebroek met kinderen voor de pastorie en links in de verte Sacré Coeur, later Sint Luciaklooster

Voorafgaand aan het bevrijdingsfeest in Bennebroek is in augustus 1945 een ereboog geplaatst aan het begin van de Schoollaan. In het midden een portret van koningin Wilhemina en aan beide zijden doorgekruiste portretten van Hitler en Napoleon.

Jan Makkes (1935-999): Gezicht op Bennebroek

Station Vogelenzang-Bennebroek, 1930

Rijksstraatweg Bennebroek circa 1910

Versiering van het raadhuis van Bennebroek, Rijksstraatweg 27, ter gelegenheid van het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard op 7 januari 1937.

Foto van kruidenierswinkel Hulsebosch, Binnenweg 35 Bennebroek. Op de foto vervaardigd bij een (tweede) huwelijk staan o.a. Rie Hulsbosch (links met strikje), naast de bruid grootvader Hulsbosch , daarnaast de zuster van de bruid en achteraan met pet Karel Hulsbosch.

de (Nieuwe) Geleerde Man aan de Bennebroekerlaan op een oude ansichtkaart

De Hartekamp met theekoepel aan de Herenweg op de grens van Heemstede en Bennebroek met grenspaal. Tekening uit 1795

Filmregisseur Gerard Rutten maakte in samenwerking met prins Bernhard een reportage met als onderwerp ‘de prins na 1 jaar in bevrijd gebied’. Op de achtergrond tramhalte in Bennebroek. Foto uit 1946

Chronologisch overzicht van artikelen over Bennebroek verschenen in HeerlijkHeden – C.Peper: De Geschiedenis van ‘De geleerde Man’. Nr. 23 (1980) – [I. van Thiel] Drogisterij ‘De Spatel’. Nr. 30 (1981) – H.Krol: Bennebroek in de letterkunde. 2 delen. Nrs. 32 en 33 (1982) – H.Krol: Adriaan Pauw Jr. (1622-1697); president van het Hof van Holland en eerste ambachtsheer van een zelfstandig Bennebroek. Nr. 46 (1985) – J.Belonje: Een eenzaam monumentje te Bennebroek [Naald 1916] Nr. 53 (1987) – J.Belonje: Een verloren monumentje te Bennebroek [graf professor Theodorus van Kooten] Nr. 54 (1987) – H.Krol: Tsaar Alexander in Bennebroek; de keizer aller Russen sprak op 2 juli 1814 historische woorden. Nr. 59 (1989) – M.Verkaik: Bivak in Bennebroek. [1916]. Nr. 62 (1989) – M.Verkaik: Plechtige Stenen in Bennebroek. Nr. 64 (1990) – M.Verkaik: Gebrandschilderd glas in kerkramen. Nr. 65 (1990). – M.Verkaik: Gebouw Rehoboth; een klein monument? Nr. 66 (1990) – M.Verkaik: Wie was Nicolas Baron Sohier de Vermandois? Nr. 67 (1991) – H.Krol: Legendevorming en volksgeloof in Heemstede en Bennebroek. Nr. 67 (1991) – M.Verkaik: Wandeling langs de grenspalen rondom Bennebroek. Nr. 67 (1991) – V.Klep en H.Krol; Kleine en verborgen monumenten in Heemstede en Bennebroek. Nr. 70 (1991)

ARITIUS SYBRANDUS TALMA (* 19 februari 1864 Angeren – ov. 19 februari 1964 Haarlem)

Nederlands politicus, was aanvankelijk Nederlands Hervormd predikant en werd in 1901 lid van de Tweede Kamer voor de Anti-Revolutionaire Partij

De begrafenis van oud-minister A.S.Talma te Bennebroek.

Van de meer dan 30 predikanten der Hervormde Kerk in Bennebroek sinds 1659 (begonnen met Jacobus Petraeus) zijn dominees als J.A.Gerth van Wijk, H.S.J.Kalf, J.van Winterswijk van betekenis geweest voor de lokale zielzorg. De landelijk meest bekende predikant is zonder twijfel Aritius Sybrandus Talma, die deze functie tussen 1914 en 1916 gedurende 21 maanden vervulde. Talma was een voortrekker in de Nederlandse Arbeidersbeweging en grondlegger van de sociale wetgeving. Niet voor niets zijn minstens 50 straten naar deze A.R.politicus vernoemd, in deze regio in Hillegom, Bennebroek, Heemstede, Haarlem en Haarlemmerliede. Zijn beeltenis staat op een postzegel uit 1936 en in Tietjerksteradeel bevindt zich bij het gemeentehuis een standbeeld; in Bennebroek een plaquette op zijn graf van het kerkhof. De strijd in de Tweede kamer hadden zijn krachten gesloopt, zoals iemand schreef ‘In Den Haag heeft Talma gestreden en in Bennebroek geleden’. Het was voor hem een grote vreugde om in 1914 als predikant in het kleine en rustige Bennebroek te worden beroepen. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak heeft hij op vrijwillige basis als veldprediker gepreekt onder de gemobiliseerde soldaten van Nieuwerbrug aan de Rijn en in Haarlemmerliede. Voorts in Bennebroek cursussen opgezet voor de christelijke Werkmansbond. Citaat uit een necrologie in ‘Het Centrum’ van 15 juli 1916: ‘(…) Deze man heeft veel gewerkt en onvermoeid ging hij naar de Bennebroeksche parochie waar hij rust probeerde te vinden in den stillen arbeid die niet minder dan de onstuimige politieke strijd de liefde bezat van zijn hart. Doch aldra ging het gerucht, dat ook de stille rust van Bennebroek hem geen herstel van krachten schonk. Men hoopte, men wenschte onzerzijds vooral vurig, dat Talma weer in volle kracht zich zou kunnen geven aan de ontzettende worsteling onzer dagen. God de Heere beschikte anders. (…)’. Talma genoot groot respect, maar vanwege zijn gezondheid was hij de laatste maanden van 1915 en eerste van 1916 als voorganger meer af- dan aanwezig. Op 1 april 1916 ging hij met emeritaat en nog geen 3,5 maand later op 12 juli overleed Talma in het Diaconessenhuis te Haarlem, slechts 52 jaar oud geworden.

A.S.Talma achter zijn bureau in de pastorie te Bennebroek

Cartoon van tekenaar Albert Hahn over de arbeidsduur en minister Talma (IISG)

In 1936 door de PTT geëmitteerde postzegel met portret van oud-minister en dominee A.S.Talma (1864-1916)

Grafmonument van staatsman dominee A.S.Talma (1864-1916), vervaardigd door de beeldhouwer Dirk Wolbers op de begraafplaats van de Hervormde Kerk in Bennebroek (1918). Het C.N.V. onderhoudt nog altijd zijn graf. Twee beelden die arbeiders voorstellen en In het midden een medaillon met onderschrift  A.S.Talma

Ansichtkaart van rusthuis Talma-Louise in Brummen

– M.Verkaik: Bennebroekse grenzen. Nrs. 71 en 72 (1992) – M.Verkaik: IJskelder van Vredenhove in Bennebroek. Nr. 73 (1992) – M.Verkaik: Gedenkstenen en huisnamen in Bennebroek. Nr. 76 (1993) – M.Verkaik: Huize Eikenhorst te Bennebroek. Nr. 77 (1993) – M.Verkaik: Het Paradijs in Bennebroek verdwijnt. Nr. 78 (1993) – M.Verkaik: Waar in Bennebroek vinden we De Haan en De Hond. Nr. 79 (1994) – Salomo’s oordeel in Bennebroek [over haardplaat uit Huis te Bennebroek]. Nr.80 (1994) – M.Verkaik: Monument in Bennebroek. [over bevrijdingsmonument] Nr. 82 (1994) – H.Krol: Een bruiloft/riddertoernooi (1871) en inboedelveiling in Bennebroek (1950). Nr. 83 (1995) – M.Verkaik: Bezetting en bevrijding in Bennebroek. Nr. 84 (1995) – M.Verkaik; ‘De Schoolmeester’ in Bennebroek. [= ds.Gerrit van de Linde] Nr. 88 (1996) – M.Verkaik: De Bataafs-Franse Tijd in Bennebroek. Nr. 89 (1996) – M.Verkaik: Het oude kerkhof van Bennebroek. 3 delen Nrs. 90 en 1991 (1996) en 92 (1997) – H.Krol: Heemsteedse en Bennebroekse Olympiërs. Nr. 91 (1997) – H.Krol: In Heemstede en Bennebroek (ten dele) gesitueerde romans. Supplement. Nr. 93 (1997) – H.Krol: Historie van glasschilderkunst in Heemstede en Bennebroek. Nr. 93 (1997) – H.Krol: Literaire tocht door Heemstede en Bennebroek in boekvorm. Nr. 94 (1997) – Herinneringen van een boekhandelaar aan ‘de Paarse Freule’ [= A.L.Willink]. Nr.94 (1997) – H.Krol: Tranen in Bennebroek en Meerenberg; Maria de Neufville’s “Verhaal van myn droevig leeven” Nr. 94 (1997) – M.Verkaik: In de ban van de Krakeling. Nr. 95 (1998) – M.Verkaik: Een patriot in Bennebroek. [= ds. M. den Appel] Nr. 96 (1998) – M.Verkaik. Armenzorg in Bennebroek. 4 delen Nrs. 97 en 98 (1998), 99 en 100 (1999) – H.Krol: Recente uitgaven betreffende Heemstede en Bennebroek. Nr. 99 (1999) – L.Nelissen: Bennebroekse orgels (N.H.Kerk en Lucia Klooster) Nr. 100 (1999) – H.Krol en H.Renders: Incident rond Jan Hanlo in de Linnaeushof. Nr. 100 (1999) – M.Verkaik: Een watertoren in Bennebroek. Nr. 101 (1999) – H.Krol: Heemstedenaren en één Bennebroeker [=A.S.Talma] filatelistisch verbeeld. Nr. 101 (1999) –  M.Verkaik: Huis te Bijweg van Hofstede tot Villawijk. 2 delen Nr. 102 (1999) en Nr. 103 (2000) – A.Meddens-van Borselen: Vermiste militairen uit Bennebroek en Heemstede in de Franse Tijd. Nr. 102 (1999) – H.Krol: Chr. Frederick Franck (1755-1816); een veelzijdig kunstenaar, verdronken in de Bennebroekervaart. Nr. 104 (2000) – M.Verkaik: Een honderdjarige in Bennebroek [Hofje Van Verschuer-Brants] Nr. 105 (2000) – M.Verkaik: ’s Gravenmade in Bennebroek. Nr. 106 (2000) – H.Krol: Treurig verlies van 2 limietpalen in Bennebroek. Nr. 109 (2001) – J.Hanlo: Op zoek naar narcissen in Bennebroek. [brief] Nr. 110 (2001) – M.Verkaik: De geschiedenis van de Bennebroekerpolder. Nr. 110 (2001) – M.Verkaik: Huize Lindenhoeve in Bennebroek Nr. 111 (2002) – H.Krol: Cyypers genootschap vraagt monumentenstatus aan voor R.K. Kerk-, Klooster- en Schoolcomplex in Bennebroek. Nr. 113 (2002) – M.Verkaik: Bruggen en vaarten in Bennebroek. Nr. 114 (2002) – M.Verkaik: Perikelen rond de scheiding van Heemstede en Bennebroek. Nr. 115 (2003) – M.Verkaik: Het Huis der Gemeente in Bennebroek. Nr. 116 (2003) – J.de Nijs: Herinneringen aan…1. Melkhandel Bakker (Bennebroekerlaan 53) en 2. Manufacturenwinkel Trossèl (Bennebroekerlaan 35). Nr. 116 (2003) – A.Meddens-van Borselen: De bevolking in Bennebroek 107-1850; een eerste verkenning. Nr. 116 (2003) – H.Krol: De schone en rijke “Juffrouw van Bennebroek” Anna Christina Pauw (1649-1719) als gewilde huwelijksdochter. Nr. 117 (2003) – M.Verkaik: Honderd jaar Willinkschool Bennebroek. Nr. 121 (2004) – M.Verkaik: De baronnen van de Niënhof. Nr. 122 (2004) –  H.Krol: Een strijdbare bleker uit Bennebroek: het 350^ste sterfjaar van Pieter van Hulle. Nr. 126 (2005) – C.Peper: Oud Bennebroek in schilderijen [Gabe de Vries]. Nr. 127 (2006) – M.van Bourgondiën: Nollenburg, het verhaal van een verdwenen hofstede. 3 delen. Nrs. 127, 128 en 129 (2006)

Oude ansichtkaart van Bennebroekerlaan met 2 hondenkarren

– H.Krol: Buin van Hilten en de geschiedenis van zijn huis aan de Binnenweg in Bennebroek. Nr. 128 (2006) – H.Krol: J.J.van der Werff (1783-1848), gemeentebode van Bennebroek en kunstschilder/tekenaar. Nr. 129 (2006) – H.Krol: De Leidsevaart 3,5 eeuw geleden in acht maanden gegraven. 2 delen. Nrs. 131 en 132 (2007) – W.de Wagt: Het raadsel van Sparrenduin. Nr. 135 (2008) – E. van Westerloo: Telefonie in Heemstede en Bennebroek rond 1900. Nr. 137 (2008) – De Bennebroekerbrug, vroeger en nu. Nr. 138 (2008) – M. van Buuren: De Dageraad en omgeving in Bennebroek. Nr. 140 (2009)

Interieur Binnenweg 35 Bennnebroek (met panelen afkomstig uit Het Huis te Bennebroek)

Romantisch tafereel in historisch pand aan de Binnenweg

Grisaille boven deurpost in monumentaal pand aan de Binnenweg in Bennebroek

– M. van Buuren: Het Hofje van Verschuer Brants. Nr. 141 (2009) – M. van Buuren: Autocoureur Lex Beels. Nr. 142 (2009) – H. Krol: De horeca van Heemstede en Bennebroek in heden en verleden. Special bij HeerlijkHeden Nr. 142 (2009) – M. van Buuren: Het familiealbum van de kleindochter van de dominee; Anneke Lekkerkerker vertelt bij foto’s van haar ouders en grootouders. Nr. 143 (2010) – M. van Buuren: Van meubelchits, schellekoorden en ripsche gordijnen; herinrichting van het Huis te Bennebroek in 1862. Nr. 146 (2010) – M. van Buuren: ‘De tiendaagsche tocht van het Instructie-bataljon’; de achtergrond van de gedenknaald aan de Binnenweg te Bennebroek. Nr. 147 (2011) – M. van Buuren: ‘Tehuis voor ouden van dagen uit den gegoeden stand’; het Willinkhuis: van erfenis tot sloop. Nr. 148 (2011) – M. van Buuren: 25 jaar Albert Heijn, 75 jaar Zwetsloot, 100 jaar kruidenier, Nr. 149 (2011) – M. de Bruijn: De onbekende jaren van minister en dominee Syb Talma. Nr. 150 (2011) – M. van der Wel: ‘Le petit paradis du cher Benn’brouck’. Nr. 150 (2011) – M. van Buuren: Stil toegedekt door het groen; een serene begraafplaats in het oude duin [Stichting Vogelenzang, nu GGZ inGeest] Nr. 150 (2011) – A. Kroon: de buitenplaatsen in Heemstede en Bennebroek. Nr. 151 (2012) – M. van Buuren: ‘Kunst na Arbeid’ maakt muziek sinds 1902; de oudste vereniging van Bennebroek. Nr. 151 (2012)

De Centenbrug over de Leidsevaart, verbinding tussen Bennebroek en Vogelenzang op een foto uit 1877 (Noord-Hollands Archief)

Foto genomen na de installatie van burgemeester mr. K.J.G.baron van Hardenbroek in 1925. Voorste rij v.l.n.r. gemeentesecretaris J.E.Tillema, W.van Waveren, de burgemeester, J.Dubbis en P.Zeestraten. Staande: o.a. gemeentepolitieagent Taeke Bos, ambtenaar C.Loeff, W.Prins en helemaal rechts rijkspolitieman Vos.

Afscheid van burgemeester D.Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slocgteren in 1975. Hij werd opgevolgd door de heer J.de Widt, die 22 augustus is geïnstalleerd (en na Bennebroek nog burgemeester is geweest van achtereenvolgens Best en Soest).

De vernieuwde Centenbrug heropend door burgemeester H. de Widt van Bennebroek in 1982. (foto N.H.Archief)

Schoollaan Bennebroek,
1946

De Schoollaan vanuit het zuiden omstreeks 1905. In de as van de weg is het pand Binnenweg 14 zichtbaar.

Naast Vernooy stond Karel Hulsbosch in Bennebroek geregistreerd als vrachtrijder. Met zijn paard en wagen ging hij langs de huizen om afval op te halen om vervolgens te storten op de gemeentelijke vuilnisstort. Foto uit circa 1930.

Rijksstraatweg Bennebroek

Gezicht op de Bennebroekerlaan. Plaat uit J.W.de Groot, De Bloembollenvelden. Uitgave van Haarlemsche Stoomzeepfabriek ‘Het Klaverblad’ uit 1918.

Bennebroekerlaan op ansichtkaart uit 1910

Bennebroekerlaan, Bennebroek

Foto uit omstreeks 1928 van muziekvereniging Kunst Na Arbeid (KNA) met kiosk op de achtergrond op het vroegere ‘Paardenweitje’ op de hoek waar nu de Schoollaan en Willinklaan bij elkaar komen. Uit: G. Beliën, 100 jaar KNA muziek in Bennebroek, Vogelenzang en Zwaanshoek. 2003-2004.

Mevrouw Truus Loeff-van Someren Greve was beeldhouwster en woonde in een karakteristiek pand aan de Bennebroekervaart. Zij bereikte een hoge leeftijd (1904-2001) en is hier op 90-jarige leeftijd gefotografeerd.

De beeldhouwster mw. Truus Loeff-van Someren Grève aan het werk met een borstbeeld van geoloog en auteur van ‘Het kleienboek’ Pieter van der Lijn

C.Bregman was van 1929 tot 1956 gemeentesecretaris van de gemeente Bennebroek. Bij publiceerde enkele boeken en was mede-oprichter van de Historische Vereniging Heemstede Bennebroek.

Bloembollenvelden in Bennbroek, circa 1930

Vm. bollenschuur van P.Nelis en Zn., tegenover stichting de Geestgronden.

Hyacinthenvelden aan de Meerweg in Bennebroek. Ansichtkaart uit 1907

Advertentie van bloemisterij Nic. Roozen & Zonen

Getekende kaart van pensionaat Sacré Coeur, 1895

Lourdesgrot Sint Luciaklooster, Bennebroek. Het Mariabeeld uit 1897 is intussen verdwenen.

12 augustus 1967 wijdde het weekblad Sjors van de Rebellenclub een artikel aan indianen in de Linnaeushof van de heer Roozen te Bennebroek. De heer J.Heijink uit Bennebroek, voormalig boekhandelaar te Rotterdam, hield zich een groot deel van zijn leven bezig met de indianen en gaf mede het tijdschrift KIVA uit.

In 1885 is de Hollandsche Cultuur Maatschappij opgericht, welke firma zich richtte op grootschalige export van bloembollen. In 1924 ontwierp architect J.Zietsma een nieuw bedrijfspand voor de ‘Bulb’. In 1930 ging dit bedrijf failliet. Het gebouw, Leidsevaartweg 1 ligt in Heemstede vlakbij Bennebroek, en is tegenwoordig een provinciaal monument

De gemeenteraad van Bennebroek onder voorzitterschap van burgemeester Hans de Widt, november 1979. Rechts van hem wethouder K.Zwetsloot gezeten en helemaal links wethouder G.J.Korteling. De heer De Widt is na Bennebroek burgemeester is Best geweest en vervolgens van Soest.

Wethouder en loco-burgemeester Karel Zwetsloot (die de eretitel had van ‘onderkoning van Bennebroek’) installeert burgemeester drs. G.H.Egerschot op 6 april 1984 in het raadhuis.

Burgemeester C.E. Dalhuizen-Polano heeft de voorzittershamer ontvangen van wethouder Karel Zwetsloot

Zwetsloot. Vier generaties winkeliers. ‘Een familiebedrtijf is een levensstijl’,in: B. [Bloemendaal glossy, jaargang 16, 2019, nummer 14, pagina 39]

Treurbeuk Krakeling Bennebroek (foto Vic Klep, 1991)

Oude ansichtkaart uit begin 1900 van de Bennebroekerlaan

Langs de Bennebroekerlaan

Aquarel op een ansichtkaart van de Bennebroekerlaan en Bennebroekervaart met bruggetje naar het pittoreske huisje waar beeldhouwster mw. Truss Loeff-van Someren Gréve woonde. Deze kaart werd door Joke Kuiper verzonden naar zuster Angelica, Sint Luciaklooster 12, Bennebroek

Stenen brug over de Bennebroekervaart naar de Binnenweg met huis ‘de Grave Tromp’ en wat verderop een huis met trapgevel

Binnenweg met links het (afgebroken) Jagershuis

Het zogeheten ‘Jagershuis’ aan de Binnenweg was eigendom van de familie Willink van Huis te Bennebroek. De huisbewaarders, de heer en mevrouw Westmaas hebben hier meer dan een halve eeuw gewoond. Op het huis stond het beeld van een jager, dat op een gegeven moment is ontvreemd. Ondanks protesten is het pand gesloopt voor nieuwbouw.

Als gevolg van het toenemend verkeer is het huis ‘Quatre Bras’ op de hoek van de Rijksstraatweg en Zwarteweg – evenals een deel van de Oude Geleerde Man – in de jaren 20 gesloopt. Dokter Van Aalst, die als huisarts de heer Kouwenaar was opgevolgd woonde tot de sloop in 1928 in het herenhuis ‘Quatre Bras’ .

Op de hoek van de viersprong stond ook het door burgemeester P.N.van Doorninck na 1891 gebouwde villa ‘Vredenhoef’. Op de hoeken van de Bennebroekerlaan/Herenweg ofwel Rijksstraatweg waren twee kanonlopen ingegraven. Langs de Bennebroekerlaan stonden iepenbomen.

In 1931 is het grote huis ‘Vredenhoef’, bewoond door Willem Zweerts de Jong, op de hoek van de Bennebroekerlaan en Herenweg door brand verwoest

De Binnenweg in Bennebroek met op de achtergrond het torentje van de Hervormde Kerk. Ansichtkaart uitgegeven doorwinkelier Rob Hinse, Bennebroekerlaan 29

Binnenweg Bennebroek in 1960

Muziekvereniging  Kunst na Arbeid brengt een serenade aan Bloemhof in 1968.

De  beeldhouwster mw. Truus Loeff-van Someren Grève aan het werk met een borstbeeld van geoloog en auteur  Pieter van der Lijn

Een feestelijk gezelschap op 18 juli 1908 komende van Hillegom passeert Bennebroek bij gelegenheid van een fietstocht georganiseerd bij het 25-jarig bestaan van de ANWB.

de Van Ittersumlaan in Bennebroek

Nieuwbouw in Lage Duin Bennebroek

Historisch Bennebroek: de Reek. Uitgave van Rob Hinse

Oude ansicht van Rijksstraatweg Bennebroek

de Rijksstraatweg in Bennebroek, vroeger ook aangeduid met Haagsche Straatweg

De villa Bosch en Duinzicht, vroeger bewoond door burgemeester mr.K.J.G.baron van Hardenbroek en zijn familie

Binnenweg 10, een 17e eeuws pand met een nieuwe trapgevel uit 1945

Schoollaan met links de vroegere pastorie

Huizen aan de Schoollaan in Bennebroek

Centenbrug in Bennebroek  (1834) (B., nummer15)

Trambrug (1932) Bennebroek (B., nummer 15)

De Zwarteweg in Bennebroek met woonhuizen en nabij de Rijksstraatweg een aantal winkels.

Advertentie van bloemenhuis P.W.Köper in Bennebroek, uit de Heemsteder van 1934

Reclame van Koper tuinaanleg Bennebroek uit 1929

Oorlogsmonument ‘Wenende vrouw’, 3 mei 1947 geplaatst aan de Bennebroekerlaan, vervaardigd door beeldhouwster Truus Loeff-van Someren Gréve

Model van sculptuur ‘Troonwisseling’ van koningin Juliana en prinses Beatrix, april 1980, door Wil Jonker uit Haarlem. Het origineel in brons gegoten is in 1984 geplaatst op het Beatrixplein te Bennebroek

De heer G.J.M.Kabel, pastoor in Bennebroek van 1897 tot 1907 (KDC-Nijmegen)

De heer F.J.M.Wassen, pastoor in Bennebroek van 1915-1937 (KDC-Nijmegen)

Aan de nestor van de luchtvaartpublicisten in ons land, de 69-jarige Henri Hegener uit Bennebroek (rechts op de foto) in Den Haag een prijs uitgerekt voor luchtvaartjournalistiek door lt.-generaal H.Schaper (foto Peter van Zoest).

Het kunstenaarsechtpaar Herman en Jo Kruyder-Bouman woonde na Heemstede van 1922 tot 1927 in een eigen gebouwd huis in de Sparrenlaan te Bennebroek. Hier op een foto uit 1924.

Herman Kruyder en zijn echtgenote met hun twee honden in Bennebroek

Herman Kruyder: Het lange dorp. Bennebroek, 1922-1926

Herman Kruyder: Landschap bij Bennebroek, circa 1925.

Herman Kruyder: Klokken van Bennebroek

Herman Kruyder: sneeuwlandschap in Heemstede

Herman Kruyder: zelfportret

Herman .Kruyder. Het Groenendaalse bos in Heemstede bij avond . Circa 1919 (RKD)

ARNOUT VAN GILST

Arnout van Gilst (*1898 Den Haag – ov. 1981 Bennebroek): schilderij van boeren aan het ploegen.

Arnout van Gilst. Dorkijk door duin naar zee , 1941 (Catawiki, maart 2021)

Arnout van Gilst: Schelpenvisser

Arnout van Gilst: Hollands landschap (het Spaarne?)

Jacobus Johannes DOESER (1884-1970)

Jacobus Doeser. Uit: De Valk Lexicon kunstenaars Laren-Blaricum

Jacob Doeser De Leidsevaart bij Bennebroek Vogelenzang

Doeser: schilderij genaamd ‘de ontmoeting’ (Het Leven, 1913)

Jaap Doeser. Drie engelen. Aquarel. 1938

J.J.Doeser: het afscheid  (Het Leven, 1913)

J.J.Doeser: winter (Het Leven, 1913)

J.J.Doeser: donker stadsleven (Het Leven, 1913)

J.J.Doeser; Koningin Wilhelmina (RKD)

Jaap Doeser, gouache van Indonesiër

Jaap Doeser: boer met vee in Wassenaar.

Jaap Doeser. zonder titel. gouache

J.J.Doeser, Boten op het IJ nabij de Prins Hendrikkade in Amsterdam

J.J.Doeser. Zee- en duingezicht

Jap Doeser: bloeiende zonnebloemen, geschilderd vanuit het huis van de familie Westrik met huizen aan de Bennebroekerlaan op de achtergrond (foto Martin Bunnik)

Jap Doeser: de Nederlands Hervormde Kerk van Bennebroek (Martin Bunnik)

J.J.Doeser: pot met hortensia’s

Jaap Doeser. Vaas met rozen (veiling De Ruiter, Klaaswaal, 2020)

Een andere bekende kunstschilder die de vorige eeuw lange tijd in Bennebroek woonde was J.J.Doeser ofwel Jaap Doeser. Geboren in 1884 te Utrecht. Woonde en werkte in Laren (tot 1914), Utrecht (1915), vervolgens in Zandvoort, Noordwijk (1915-1919), Parijs, atelier in Brunoy (1920), Leipzig en sinds 1940 in Bennebroek waar hij gastvrijheid genoot bij de familie Westrik in de villa Welgelegen aan de Bennnebroekerlaan 10 (informatie Martin Bunnik) .In 1970 overleden te Heemstede.  Op deze foto zien we de door Doeser geschilderde Amsterdamse Poort in Haarlem. Hij was lid van Kunst Zij Ons Doel Haarlem [De kunstschilder Arnout van Gilst (geboren in 1898 in Den Haag) woonde in de periode van Doeser in de Beukenlaan te Bennebroek, waar hij in 1982 overleed. ]

Jaap Doeser: ‘Het bruidspaar'(in bezit van de familie Westrik, waarin Doeser liefderijk was opgenomen). In ‘Houdt U ook zo van Bennebroek?’van C.Bregman (1972), is op de pagina’s 105-106 een korte levensbeschrijving van J.J.Doeser opgenomen met bovenstaande foto

J.H.de Bois: Schilderijen door Doeser in het Frans Hals-Museum. Uit Haarlems Dagblad van 8 mei 1939

J.J.Doeser (1884-1970) landschap in de herfst  Elswout in Overveen

Acherzijde Doeser Elswout

Jaap Doeser: boerderij in Frankrijk

Jaap Doeser. Klooster (in Frankrijk?) Catawiki

J.J.Doeser (1884-1970 Molen aan een plas

J.J.Doeser. Boerderij in Frankrijk

De AANWINST: JACOB DOESER. Uit: Trouw van 15 november 2001

Het bloemstuk van Doeser dat voor 46.000 gulden van eigenaar wisselde (thans in Singer Museum Laren; met dank aan Martin Bunnik)

Avondstemming met maanlicht; door J.J.Doeser

J.J.Doeser (1884-1970) Berglandschap met paard en wagen

J.J.Doeser: schaapskooi

J.J.Doeser: Boerderij met korenschoven (kunsthandel Han Vos)

J.J.Doeser: Bloeiende bollenvelden (Simonis & Buunk)

2 x Doeser bij Fisher’s Auction 9 februari 2019

Boerderijen aan vaart. (Galerie Wijde meren)

Jaap Doeser: bloemstilleven.

Jaap Doeser. Bloemstilleven