- Heemsteedse en Bennebroekse Olympiërs (1908-1996)
Bij de eerste moderne Olympische van 1896 namen 245 atleten (enkel mannen) deel uit nog slechts 14 landen. De Nederlandse sportpionier Pim Mulier kon hiervoor weinig enthousiasme opbrengen blijkens zijn woorden: “Voor die Olympische Spelen gevoel ik niet veel en zie er weinig heil in voor de toekomst. Wanneer de eerste wedstrijden plaats zullen hebben te Athene met den Acropolis tot achtergrond en de Ilissus in ’t verschiet, zal men er in opgaan, doch later behoudt men het toneelstuk zonder de coulissen en dan heeft het, naar mijn bescheiden mening, nogal gebreken”. Op dit punt zou de initiatiefvolle Mulier die zovele sporten (veelal vanuit Engeland) voor het eerst in Nederland introduceerde – waaronder voetbal met de oprichting van H.F.C. in de Haarlemmerhout in 1879 (1) ongelijk krijgen.
Bij de volgende Olympische Spelen van 1900 in Parijs was Nederland voor het eerst vertegenwoordigd met 27 deelnemers die in totaal zes medailles vergaarden. Bij de Spelen van 1908 in Londen komen we Heemstede en Bennebroek voor het eerst tegen met de kleiduivenschutters Reindert de Favauge en John Waterloo Wilson.
Tijdens de ‘Centennial’ Zomerspelen in Atlanta (1996) is een recordaantal van 10.298 atleten uit 197 landen geregistreerd, waaronder 240 Nederlandse deelnemers. Onlangs publiceerden Ton Bijkerk en Ruud Pauw het ‘Gouden Boek van de Nederlandse Olympiërs’ (Haarlem, De Vrieseborch, 1996), gevolgd door een bijlage ‘De Olympische Zomerspelen, Atlanta’. Daaruit blijkt dat in totaal 2077 Nederlanders ons land 2626 keer bij de Olympische Spelen hebben vertegenwoordigd. Afgewisseld door 84 beknopte interviews met (willekeurige) ex-deelnemers ‘Olympische stemmen’ zijn per sport alle Olympiagangers alfabetisch geordend, voorzien van geboortedata en -plaatsen (ev. overlijden) en hun prestaties, die dit werk tot een belangwekkend naslagwerk maken. Het omvangrijke archiefonderzoek is gedaan door de heer A.Th. Bijkerk, afkomstig uit Haarlem, tegenwoordig wonend in Fochteloo, tevens secretaris-generaal van de in 1991 opgerichte ‘International Society of Olympic Historians’ (ISOH). Nadat laatstgenoemde in 1993 een brief stuurde aan J. Duizer, beleidsambtenaar sportzaken bij de gemeente Heemstede, met het verzoek om nadere gegevens betreffende de schutter R.de Favauge, roeier Henri Cox en voetballer Loek Biesbrouck, heb ik met enige regelmaat over Olympische deelnemers gecorrespondeerd, daarbij gebruik makend van o.a. adresboeken in de bibliotheek en met hulp ook van de heer Dolf Böing, die gegevens in het plaatselijk bevolkingsregister checkte. Voornoemd boek is uitgangspunt voor een overzicht van Olympiërs uit Heemstede en Bennebroek.
4 deelnemers wonnen 12 medailles
Uit Bennebroek zijn twee en Heemstede 30 oud-Olympische deelnemers achterhaald, inclusief zes vrouwen: Annemieke Fokke (hockey), Marjan Janus (zwemmen), Manon Masseurs (zwemmen), Joke Dierdorp (roeien), Brenda Schultz (tennis), Karin Abma (zeilen), Sarah Siegelaar (toeien). Van hen zijn er 10 geboren in Heemstede en 1 te Bennebroek. Zes sporters overleden te Heemstede, 1 in Bennebroek. Verder zijn nog minstens 13 personen voor een aantal jaren in Heemstede woonachtig geweest. Enkel de hordenloper Arie Klaase is ook in zijn geboorteplaats op 80jarige leeftijd in Heemstede overleden. In Antwerpen (1920) waren de meeste plaatsgenoten aanwezig, namelijk zeven, gevolgd door Amsterdam (1928) met vijf. Seoul (1988) en Barcelona (1992) volgen elk met drie sporters. Tijdens de Olympische ‘Centennial’ Spelen van Atlanta was ‘Heemstede’ met tennister Brenda Schultz present, intussen in het raadhuis te Heemstede getrouwd met de Amerikaan McCarthy en gevestigd in Florida. Verder met de zwemster Manon Masseurs, later verhuisd naar Zwaanshoek. Opmerkelijk is dat Ingrid Haringa (geboren te Velsen), verhuisd naar Hoofddorp, zoowel aan de Olympische Winterspelen 1988 in het Canadese Calgary op onderdeel schaatsen deelnam als aan de Zomerspelen als wielrenster in 1992 en 1996. Op de wielerbaan won zij in totaal twee bronzen en een zilveren medaille, reden waarom zij beide keren officieel werd gehuldigd vanwege haar dienstverband bij de Heemsteedse politie. Sarah Siegelaar, in 1981 geboren in Heemstede won bij roeien met de 8 brons in Athene (2004) en in 2008 Beijing zilver De te jong overleden wegwielrenner Piet Steenvoorden die in 1956 voor de O.S.in Melboume was geselecteerd had de pech niet uitgezonden te worden omdat Nederland om politieke redenen niet deelnam vanwege de Russische inval in Hongarije (2). Van de Olympische Winterspelen is geen enkele Olympia-ganger uit beide gemeenten bekend. Naar de diverse Olympische sporten gerangschikt tellen we de volgende aantallen deelnemers: zwemmen 7; voetbal 6; roeien 5; atletiek en hockey 3; kleiduivenschieten en zeilen 2; schermen en tennis elk 1. Niet verwonderlijk is dat we bij het onderdeel boogschieten alleen Noord-Brabanders tegenkomen en een enkele Limburger en dat in de hockeysport Bloemendalers (tot 1996 maar ook daarna) boventallig aanwezig waren met o.a. P.A.Gunning, Aat de Roos, Jan Schlatmann, Lisette Sevens, Marjolein Eijsvogel en Floris Jan Bovelander.
Elf HPC-Olympiërs
Als leden van sportverenigingen komen we de Koninklijke H.F.C (ook Nico Bouvy, C.H.ten Cate en M.C.Sigmond) tegen, RCH (Loek Biesbrouck en de Haarlemmer Peer Krom), de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging ’t Spaame (3), maar de kroon spant met niet minder dan 11 Olympiërs de Heemsteedse Zwem- en Poloclub (HPC).
In alfabetische volgorde: Jan Bouwman, Johan Bontekoe, Petra Hillenius (uit Spaarndam), Marjan Janus, Gérard de Kort, Hans Kroes (Lisse), Brigitte van der Lans (Lisse), Manon Masseurs, Bertus Mooi Wilten (Haarlem), Abdul Karim Ressang (Aerdenhout) en Joris Tjebbes.
1984 was het gloriejaar van HPC met niet minder dan vier Olympia-gangers in Los Angeles: Petra Hillenius, Gérard de Kort, Hans Kroes en Brigitte van der Lans Andere nationale zwemcoryfeeën uit de ‘gouden tijd’ van de in Heemstede wonende trainer Wim Geurtsen zoals Yvonne van Kuilenburg en Paula van Eijk hebben niet deelgenomen aan de Olympische Spelen. Paula van Eijk moest in 1976 wegens ziekte afhaken voor de O.S. in Montréal.
Ondanks alle internationale zwemprestaties van Nederland in het verleden (voornamelijk bij de dames) wist géén van bovengenoemden eremetaal te winnen.
Ko Korsten, geboren 2-5-1895 in Amsterdam en overleden 3-10-1981 in Heemstede. Deelnemer zwemmen 100 meter vrije slag in Antwerpen (1920).
Heemsteedse stenen in Seoul
In 1988 is aan alle bijna 8.500 atleten gevraagd een steen van huis mee te nemen om er in Seoul als blijvende herinnering aan de Koreaanse Spelen een mozaïek van te maken. In Heemstede zijn met dit doel drie klinkers uit het plaveisel van het Raadhuisplein verwijderd, twee voor de gebroeders Ralph en Sven Schwarz en één voor HPC-zwemmer Hans Kroes. De in Heemstede woonachtige mevrouw Josée de Kort ontfermde zich als chef d’équipe van de elf man sterke zwemploeg over de steen van Hans Kroes, die – woonachtig in Lisse tevens een steen uit Lisse in zijn bagage meenam. De stenen zijn voorzien van een koperen plaatje met inscriptie ‘Heemstede’ en de namen der deelnemende personen en vervolgens in een oranje doek gewikkeld naar Seoul overgevlogen.
WINNAARS VAN OLYMPISCH EREMETAAL
Totale oogst tot 1996: 4 zilveren en 8 bronzen medailles, gewonnen door: – J.L.van Dort, bronzen medaille voetbal (1920); – Annemieke Fokke, bronzen medaille hockey (1988); – J.C.van Hoolwerff, zilveren medaille zeilen (1928); – A.J.L.Katte, zilveren medaille hockey (1928); – J.H.Kruize, bronzen medaille hockey (1948) + zilveren medaille hockey (1952); – F.C.Kuipers, bronzen medaille voetbal (1920); – O.E.eidder van Rappard, bronzen medaille voetbal (1920); – R.Mac Neill, bronzen medaille voetbal (1920); – B.W.J.Verwey, bronzen medaille voetbal (1920), Sara Siegelaar, bronzen medaille roeien (2004) en zilveren medaille roeien (2008).
EEN OVERZICHT (4)
Atletiek
Fredericus Arnoldus ‘Frits’ de Ruijter is 5 april 1917 in Rotterdam geboren, verhuisd naar de Kerklaan in Heemstede en 20 maart 2012 in Heemstede overleden. Hij nam deel aan de 800 meter mannen [4e serie eliminaties tweede in 1:54:4; 3e halve finale zesde in 1:54:6 uitgeschakeld}, 1500 meter [1e serie eliminaties vierde in 3:55:2, niet geplaatst voor de finale].
1. Arie Jan Kaan. 22-12-1901 Haarlem. Overleden 8-10-1991 in Gennep. Deelnemer in 1928 op 110 meter horden series. Van beroep wolhandelaar. Woonde van 1950 tot 1970 Lorentzlaan 11.
2. Adrianus (Arie) Klaase. 23-9-1903 Heemstede. Overleden 2011- 1983 Heemstede. Deelnemer O.S. Amsterdam (1928) 5000 meter series. Geboren Res Novaplein, woonde later als hovenier in de H.Peeperkornstraat. Was lid van de Athletiek Vereniging Haarlem.
3. O.E.van Rappard (5) 2.4.1896 Probolinggo (Ned.O.Indië) Overleden 18-4-1962 te ‘s-Gravenhage. Woonde Herman Heijermanslaan 13 Heemstede. Deelnemer O.S. Antwerpen (1920) series 110 meter horden en in 1924 (Parijs) kwartfinales 110 meter horden en series 400 meter horden. Zie ook onder voetbal.
4. Menno Johannes Menso (1925 geboren in Den Haak, in 1990 overleden te Amsterdam), verhuisde 1-8-1925 naar de Berkenrodestraat 22 Heemstede (in 1927 bij Haarlem geannexeerd). Was middenafstandsloper; nam deel aan de Olympische Spelen van 1924 in Parijs en werd zowel bij de 400 meter als 800 meter bij de series uitgeschakeld.
4a. Weliswaar niet in Heemstede woonachtig, maar enige jaren werkzaam als manager van het sportcomplex Groenendaal was Cornelis (Cees) Koch (*1936 Rotterdam). Voor zijn loopbaan als beheerder maakte hij naam als discuswerper en kogelstoter. Koch nam twee maak deel aan de O.S. in de discipline discuswerpen, in 1960 in Rome, waar hij 22ste werd en in 1964 in Tokio, waar hij als gevolg van een rugblessure niet door de kwalificatieronde kwam. Komende uit Stadskanaal ging Koch in 1971 in Odoorn (Drenthe) wonen.
Hockey
4. Annemieke Fokke. 4-11-1967 Heemstede. Deelneemster 1988 (Seoul), bronzen medaille en in 1992 (Barcelona), met een zesde plaats voor Nederland. Woonde tot 1981 in de dr.Schaepmanlaan, vervolgens woonachtig in Frankrijk. Begonnen bij Alliance, speelde ze bij HGC in Wassenaar.
5. Adriaan Johan Louis Katte. 24-6-1900 Amsterdam. Overleden 4-6-1991 Bennebroek. Won in 1928 met hockeyploeg een zilveren medaille. Was arts van beroep die zich omstreeks 1960 te Bennebroek (Fresialaan) vestigde.
6. Jan Hendrik (Roepie) Kruize (6). 18-1-1925 Heemstede, Tuinwijklaan 30. Overleden 14-2-1992 ‘s-Gravenhage. deelnemer O.S. 1948 (Londen) bronzen medaille en 1952 (Helsinki) winnaar van zilveren medaille. Was verzekeringsmakelaar, vader van Ties, Jan Hidde en Hans Tjebbe Kruize, drie latere Olympische hockeyers. Tijdens de spelen in Londen werd Roepie Kruize in de halve finale tegen India . In Helsinki speelde hij als linksbinnen vervangen door Henk Bouwman, maar speelde alle overige wedstrijden. Hij scoorde zes doelpunten. In Helsinki speelde Roepie Kruize als midvoor in alle wedstrijden.
6a. Henricus Nicolaas ‘Henk’ Bouwman, geboren in Amsterdam 1926, overleden op 27 december 1955 in Baarn. Woonde tijdens oorlogsjaren bij zijn ouders aan de Heemsteedse Dreef in Heemstede. Was in zijn tijd een befaamd hockeyer die in het nationaal elftal speelde. In 1948 won hij bij de Olympische Spelen in Londen met de hockeyploeg een bronzen medaille. Hij speelde als linksbinnen in de halve finale tegen India.
Roeien
7. Henri (Han) Cox. 21-5-1899 Arnhem. Overleden 18-3-1979 Bathmen (Deventer). Deelnemer 1928: dubbel-twee, 5e plaats. Zat tijdens W.O.II in het verzet. Was tandarts van beroep. Huwde in 1929 te Haarlem met Petronella Cornelia Vos. Was lid van de K.R. en Z.V. Het Spaarne. Woonde tot april 1970 Heemsteedse Dreef 156.
8. Ralph Schwarz. 28-3-1967 Haarlem. Op 17 september 1992 door een noodlottig vliegtuigongeval omgekomen in de Verenigde Staten. Woonde in de Componistenwijk. Was evenals zijn broer lid van het Spaarne. 1988 (Seoul) Vier zonder-stuurman: 9e plaats.
9. Sven Schwarz. 3-12-1964 Haarlem. Woonde in Geleerdenwijk. Deelnemer 1988 (Seoul) vier-zonder- stuurman, 9e plaats; 1992 (Barcelona) 4-z-s, 5e plaats.
10. Jan Johan van der Vliet. 5-3-1949 Heemstede. Deelnemer 1972 (München) acht, 9e plaats.
Toevoeging Jaap Reesink, geboren 22-8-1946 te Amsterdam, Vestigde zich in Heemstede in de Alberdingk Thijmlaan. Hij nam deel aan het roeien (acht) in 1968 te Mexico-City. Achtste plaats
Toevoeging 10a Joke Dierdorp. Woonde Bronsteeweg 17. Maakte deel uit van de Nereus-dames-acht in Montréal 1976
Toevoeging 10b Karin Abma. Woonachtig Paulus Potterlaan. Roeide bij O.S.Montréal (1976) bij dames-acht.
Sarah Siegelaar, 4 oktober 1981 in Heemstede. Won als lid van de dames Holland Acht in Athene (2004) een bronzen medaille en in 2008 in Beying een zilveren medaille. Woont in Amsterdam, lid van de roeivereniging Nereus.
Toevoeging: Gerritjan Eggenkamp (geboren 14-11-1975 in Leidden), opgegroeid in Heemstede, thans woonachtig in Amstelveen. Hij was lid van KRZV het Spaarne in Heemstede. Werd bij de Holland Acht achtste bij de Olympische Spelen van 2000 in Sydney en won een zilveren medaille bij de Olympische Spelen van 2004 in Athene.
Schermen
11. Cornelis Weber (7). 7-12-1899 Kota Radja (N.O.I.). Overleden 28-5-1995 Heemstede. Deelnemer O.S. 1936 (Berlijn) Degen-individueel kwartfinale; floret landenwedstrijd- teams kwartfinale. Was vertegenwoordiger van beroep. Woonde vanaf 1940 in Heemstede, eerst in de Mesdaglaan, de laatste jaren in zorgcentrum Het Overbos.
(1) Dr. Gerard Lucas Hofsteenge, geboren in 1908 te Leiden werd in 1933 tweede bij de degen-kampioenschappen van Amsterdam na C.Weber. In dat jaar ging hij naar N.O.I. (Java). Hij is 29 maart 1942 gevangen genomen in Atjeh, 19-12-1944 ziek geworden in kamp 2 Pakan baroe (hospitaal-kamp) en aldaar 19 juni 1945 overleden.
Schieten
12. Romain Henri Theodor David (Reindert) de Favauge. 22-12-1872 Bergen op Zoom. Overleden 8-101949 Bloemendaal. Vestigde zich op 30 juni 1890 (vanuit Göttingen) in Heemstede. Woonde Herenweg 212; in 1927 naar Bloemendaal verhuisd. Deelnemer O.S-.Londen (1908) kleiduiven-trap individueel 22 niet geplaatst in de 3e serie), alsmede O.S.-Antwerpen (1920) kleiduiven-trap individueel niet geklasseerd voor de derde serie; kleiduiven-trap in teamverband 6e plaats.
13. John Waterloo Wilson (8) 1-9-1879 Bennebroek. Overleden 15-3-1940 Amsterdam. In 1908 (Londen) bij onderdeel kleiduiven-trap individueel 8ste.
Tennis
14. Brenda Anne Marie Schultz. 28-12-1970 geboren in Haarlem, (kraamkliniek Uitenbos). Woonde bij haar ouders op de Molenwerfslaan in Heemstede; april 1975 gehuwd met een Amerikaan in het Raadhuis van Heemstede; verhuisd naar Florida. Deelneemster Barcelona (1992) enkelspel 2e ronde; dubbel Ie ronde; Atlanta (1996) onder naam Schultz-Mccarthy enkel 3e ronde; dubbel met Manon Bollegraf een vierde plaats.
Voetbal
Jan Leendert van Dort is 25 mei 1889 in Heemstede geboren en 1 april 1967 te Leiden overleden. . Afkomstig van Ajax, ging hij later naar Vitesse. Was hovenier. later fabrikant/eigenaar. Van Dort speelde in de wedstrijden tegen Luxemburg en Spanje als rechtsbinnen.
15. Louis (Loek) Biesbrouck (9) 20-2-1921, overleden 20-12-2005. Woonde op het adres Leidsevaart 546 (sedert l mei 1927 gemeente Haarlem). Maakte deel uit van Olympische ploeg in 1952 (Helsinki) kwalificatie- ronde.
Albumplaatje margarine van Loek Biesbrouck
16. Jan Leendert (Joop) van Dort. Geboren 27-5-1889 in Heemstede (Achterbuurt). Overleden 1-4-1967 in Leiden. Behaalde in 1920 (Antwerpen) een bronzen medaille. 17. Frederik Carel Kuipers. Geboren 11-7-1899 Eist. Was arts van beroep. Overleden 10-10-1943 Heemstede, maar woonde eigenlijk in Haarlem. 1920 bronzen medaille.
18. Richard Mac Neill. 7-1-1898 Pasoeroean (Ned.O.I.) Overleden 10-10-1963 Heemstede. Woonde Johan Vermeerstraat 1. 1920 bronzen medaille.
19. Bernard Willem Jan (Ben) Verweij. 31-8-1895 Medan (Ned.O.I.). Overleden 18-4-1962 ‘s-Gravenhage. Was fabrikant van tandheelkundige artikelen en woonde voor de oorlog enige jaren op het adres César Francklaan 20. Vier gebroeders Verweij hebben in het eerste elftal van HFC gespeeld. 1920 bronzen medaille.
19a. O.E.van Rappard (zie onder atletiek nummer 3). 1920 bronzen medaille.
Wielrennen
20. Gerardus Jacobus (Gerrit) van Wees (10). 26-1913 Heemstede, Lindenlaan 31. Overleden 5-5-1995 Hoofddorp. 1936 (Berlijn) 4 kilometer ploegenachtervolging series met Ben van der Voort, Chris Kropman en Adri Zwartepoorte. (val van Ch.Kropman en A.Zwartepoorte). Hij was bakker van beroep en lid van de wielervereniging ‘Achilles’ in Haarlem
Huldiging van Ingrid Haringa na het behalen van een bronzen medaille bij het baansprinten op de Olympische Spelen in Barcelona. Op de rug gezien met bloemen voor de politieagente locoburgemeester mw. drs.J.R.Beets-Hehewirth (Heemstede, 7 augustus 1992)
Zeilen
21.Johannes Cornelis van Hoolwerff. 13-4-1878 Hoorn. Overleden 2-8-1962 Heemstede. Woonde na Hoorn in Leiden en vervolgens in een deel van Heemstede dat in 1927 bij Haarlem werd geannexeerd. Sedert begin mei 1961 op het adres J.C.van Oostzanenlaan 8. Was onderdirecteur van de Hollandse Beton Groep. Deelnemer 1928 (Amsterdam). Won met het jacht ‘Hollandia’ op onderdeel 8 meter-klasse zilveren medaille.
22. Ernst Octavianus Moltzer . Amsterdam 1-5-1910. Woonde Anton Mauvestraat 6. Omgekomen bij een poging met een boot naar Engeland te ontvluchten 15-11-1941. Deelnemer 1936 (Berlijn) 6 meter-klasse 8e plaats. Moltzer was adjunct directeur van de n.v. Amsterdamse Likeurstokerij ’t Lootsje der Erven Lucas Bols [In 1969-1970 is de stokerij verhuisd naar Nieuw Vennep omdat uitbreiding in Amsterdam niet mogelijk was]
Een jonge zeiler Ernst Moltzer als Nederlands kampioen in de skiff. Hij was lid van Koninklijke Amsterdamse Roei- en Zeilvereniging ‘De Hoop’ in Amsterdam (alwaar in de loods een boot ligt met als herinnering de naam Moltzer)
Toevoeging 22a Simon Willem Korver, geboren in 1940. Woonde in de Reggelaan. Nam in 1972 als zeiler (Flying D 10) deel aan de Olympische Spelen in 1972.
P.S. Van de Koninklijke Roei & Zeil Vereniging Het Spaarne, opgericht in 1885 en gevestigd in Heemstede namen de volgende 10 leden deel aan de Olympische Spelen; – Olivier Siegelaar (OS 2008 en OS 2012) – Ivo Snijders (OS 2004 en OS 2008) – Gerritjan Eggenkamp (OS 2000 en OS 2004) – Jochem Verberne (OS 2000) – Anita Meiland (OS 2000) – Harriët van Ettekoven (OS 1984, OS 1988, OS 1992) – Catalien Neelissen (OS 1984) – Lynda Cornet (OS 1984) – Ralph Schwarz (OS 1988) – Sven Schwarz (OS 1988 en OS 1992).
Zwemmen- waterpolo
In 1915 vond de opening plaats van de gemeentelijke zwemvijver aan de Glipper Dreef. Na de aanleg besloot een aantal Heemstedearen op 6 oktober 1916 in ‘Het Wapen van Heemstede’ de Heemsteedse Polo Club (H.P.C.) op te richten, waaruit in 1919 de Heemsteedse Reddingsbrigade voortkwam. De Stichting Vereeniging tot exploitatie van een Bad- en Zweminrichting te Heemstede organiseerde samen met H.P.C.[Heemsteedse Zwem- en Poloclub] en de Reddingsbrigade de jaarlijkse zwemfeesten. Sinds 1923 – in dat jaar werd het waterpolokampioenschap behaald – organiseerde H.P.C. langebaanwedstrijden en andere kampioenschappen in de zwemvijvers. In 1925 financierde de gemeente de plaatsing van een springtoren, zodat ook schoonspringers nu in de gemeentelijke zwemvijver hun wedstrijden konden houden. In 1930 kreeg H.P.C. een zilveren medaille voor het ontvangen van een buitenlandse zwemvereniging uitgereikt. Eerder was in 1918 een tweede zwemvijver aangelegd, waarvan de kosten ƒ 11.000,- bedroegen. In de jaren 50 tot 80 zijn vooral onder zwemcoach Wim Geurtsen landelijk en ook internationale grote successen behaald. In 1991 verscheen bij het 75-jarig bestaan een gedenkbundel en in 2016 wordt het eeuwfeest gevierd.
Hans Kroes geboren 3 juni 1965 in Lisse. Lid van HPC Heemstede. Naast de 4 x 100 meter vrije slag estafette mannen en de 4 x 200 meter vrije slag estafette mannen nam Kroes deel aan de 100 meter vrije slag mannen.
Sjoerd Lambertus Mooi Wilten is 30 november 1913 in Semarang en 27 juni 1965 in Eindhoven overleden. Hij was lid van HPC in Heemstede. Van beroep werktuigkundige, ingenieur, later bij de reinigingsdienst. In Berlijn kwam hij in 1936 uit op de 100 meter vrije slag mannen (2e serie eliminaties zesde in 1:03,4 uitgeschakeld).
23 Johan Klaas Bontekoe. 1-7-1943 Assen. 1964; overleden 25 maart 2006 in Amsterdam. Lid van HPC Heemstede. Studeerde economie in Amsterdam, werkte later bij ABN AMRO bank, waarvan vele jaren in het buitenland, meestal Afrika. (Tokyo) 400 Woonde op de Heemsteedse Dreef. 400 meter vrije slag series; 4 x 100 meter vrije slag series; 4 x 200 meter vrije slag estafette series.
1962: Europese kampioenschappen in Leipzig, waar Johan Bontekoe goud won op de 400 meter vrij
24. Jan Bouwman. 27-11-1935 Heemstede, Achterweg 26, overleden 18 december 1999 in Noordwijk. Lid van HPC. In militaire dienst, later zweminstructeur. 1960 (Rome) 100 meter vrije slag series [4e serie eliminaties vierde in 58,8 uitgeschakeld].
25. Jacobus Gerardus (Ko) Korsten. 2-5-1895 Amsterdam. Overleden 3-10-1981 Heemstede (Diaconessenhuis). Woonde feitelijk te Haarlemmermeer. 1920 (Antwerpen) 100 meter vrije slag halve finales.
26. Maria Alida Catharina (Marjan) Janus. 31-1-1952 Heemstede. Woonde in de Troelstralaan, verhuisde naar Heemskerk. 1968 (Mexico) 100 meter schoolslag series [2e series eliminaties vijfde in 1:21:9; uitgeschakeld].
27. Gérard Adrianus Pius de Kort. Leiden, 11-9-1963. Lid van HPC. Woonachtig in de Schilderswijk Heemstede. Deelnemer 1984 (Los Angeles) 100 meter vlinderslag series; 200 meter vlinderslag 13e plaats.
Winterkampioenschappen Hengelo 1983. Hans Kroes (links) feliciteert Gérard de Kort met zijn Nederlands record op de 200 meter vlinderslag
Zwemevenementen waaraan Gérard de Kort deelnam, waaronder O.S. in Madrid en Seoul
28. Manon Masseurs. 29-4-1974 Rotterdam. Woonde bij haar ouders in de wijk Merlenhoven; sinds kort in Zwaanshoek. Pupil van Wim Geurtsen, eerst bij HPC later bij Rapido in Haarlem. Deelneemster 1996 (Atlanta) 4 x 100 meter vrije slag estafette 4e plaats (zwom in de serie).
29. Joris Willem Eelco Tjebbes. 5-11-1929 Vlissingen. Woonde op de Heemsteedse Dreef. Overleden op 31 juli 2001 te Hoogeveen. Arts en chirurg geworden; is verhuisd naar Drente. Deelnemer 1952 (Helsinki) 100 meter vrije slag halve finales; 400 meter vrije slag halve finales. Was na 1958 op het onderdeel 100 meter vrije slag Nederlands recordhouder.
Abdul Karim Ressang (geboren in 1953) was deelnemer bij de Olympische Spelen in Montréal
Portret van de succesvolle HPC-coach Wim Geurtsen, bijgenaamd ‘de kampioenenmaker’ die gedurende 35 jaar talrijke zwempupillen naar de nationale top begeleidde, zoals Yvonne van Kuilenburg, Marjan Janus, Paula van Eijk, Hans Kroes, Manon Masseurs, Johan Bontekoe, Karim Ressang, Gerard de Kort e.v.a
‘Een feestelijke gebeurtenis bij de Heemsteedse Polo Club in de zomer van 1936: aanvoerder Guus Braam wordt gehuldigd ter gelegenheid van zijn honderdste wedstrijd voor het eerste zevental. H.P.C. behoorde toentertijd tot de sterkste waterpoloclubs van het land. Menige Heemstedenaar zal zich de ontmoetingen herinneren tussen H.P.C. en tegenstanders als ’t IJ, de Dolfijn, H.Z.& P.C, ZIAN en de Waterratten, die in het schilderachtige zwembad Groenendaal altijd grote belangstelling trokken. H.P.C. werd opgericht p 6 oktober 1916 door de heren J.Hasper, J.Kersten, J.Talma, N.Vos en J.Waldkötter. Aanvankelijk legde de club zich uitsluitend op het polospel toe, maar na enige tijd werden ook zwemwedstrijden gehouden. Prominente polospelers uit de geschiedenis van H.P.C. waren vooral Guus Braam – deze speelde tot zijn drieënveertigste jaar in het eerste zevental, hetgeen een unicum mag worden genoemd – Herman Leijenaar, Jan Kooyman, Wim Nollenaar, Han Eldering, Bertus Mooi, Frits de Geest en Evert Vrugt. Ook tal van nationaal bekende zwemmers kwamen uit de gelederen van H.P.C. voort. We denken weer aan een Guus Braam en Bertus Mooi. Verder Charles Kemper, Ad Sipkema, Marius Mauritz, Joris Tjebbes, Johan Bontekoe en Ruud Prins. En om ook de dames niet te vergeten: de namen van Marjan Janus en Yvonne van Kuilenburg mogen met ere worden vermeld! Met vele sterke jeugdzwemmers is er bij H.P.C. nog altijd volop leven in de brouwerij. Op de foto zien we het volgende poloteam: Herman Leijenaar, Wim Molenaar, Guus Braam, Luuc Köhler (met cap), Bertus Mooy, Joop Uitendaal en de in witte badmantel gestoken Jan Kooijman. Verder van links naar rechts; V.Visser (official K.N.Z.B.), Engelenberg, Truus Wildeboer, Hannie de Carpentier, Jopie Vermeer, Han Bakker (H.P.C.’s latere secretaris), Bert Vermeer, onbekende, Klaartje Huijg, Frieda Kan (met tulband), Jan Thijssen, Lou Vermeer, Bertus Kooijman, Frans Samson en helemaal rechts Roel Engelenberg. De dame rechts boven met witte hoed is mevrouw Knuyt-van Laer, destijds een bekende figuur bij H.P.C.’ (Arie Kramer)
‘Door de jaren hebben bij H.P.C. ook de dames het waterpolospel beoefend. Zij bereikten zoals bij de heren van H.P.C. wel het geval was, weliswaar nooit de topklasse van de K.N.Z.B., maar het plezier is er nooit minder om geweest en met veel enthousiasme hebben de Heemsteedse dames altijd aan de competitie deelgenomen. Op deze foto uit 1938 zien we het eerste dames zevental met in hun midden de heer A.J.J.Verspoor, die gedurende een lange reeks van jaren voorzitter was van H.P.C. en een warm propagandist van de zwemsport was en van de schoolzwemwedstrijden. Op de achterste rij: Caro Kan, de heer Verspoor, Frieda Kan en Els Kloots. Frieda Kan trouwde met een zoon van de heer Verspoor en emigreerde, evenals haar zuster Caro, naar Canada. Vooraan: Minca Steenhuysen, Rietje Bakker, Mies van der Zouwe en Polly Schalen.’ (Arie Kramer).
Deel van affiche HPC uit 1987 Voor Seoul 1988: HPC levert Olympische kandidaten. Daartoe kwalificeerden zich Hans Kroes, die ook deelnemer was bij de Olympische Spelen van 1984 in Los Angeles, en Gérard de Kort, eerder ook deelnemer in Los Angeles
HPC = Heemsteedse Zwem en Poloclub is 6 oktober 1916 opgericht. In 1991 is bij het 75-jarig bestaan een gedenkuitgave verschenen. Momenteel wordt door mw. Mieke Schaap het archief van de vereniging geïnventariseerd bij het Noord-Hollands Archief in Haarlem
Honkbal
Dave Draijer van de Hoofddorp Pioniers
Dave Draijer, geboren op 30 september 1973 in Heemstede) deed 2 x mee als honkbalspeler in 2004 in Athene (zesde plaats Nederland) en in 2008 te Beijing (zevende plaats).
Noten
(1) Vanaf 1893 speelde HFC op een terrein achter het ‘Wapen van Heemstede’ beschikbaar gesteld door mevrouw H.Dolleman-Thierry de Bye, afgewisseld door een fraai veld aan de Meerweg. Sinds 1899 op de definitieve huisvesting aan de Spanjaardslaan tot 1 mei 1927 in Heemstede gelegen.
(2) “Dit was voor Piet Steenvoorden de grootste teleurstelling die hij in zijn wielerleven moest verwerken. Hij had als geen ander naar de Spelen toegeleefd, het had zelfs aan een zijden draadje gehangen of hij was niet meegegaan, maar uiteindelijk behoorde Piet bij de geselecteerden “ (citaat uit: Excelsior 50 jaar jong; een Haarlemse wielerclub blikt terug. 1986, blz.60).
(3) Het Spaame-damestrio Lynda Cornet, Harriët van Ettekoven en Catalien Neelissen maakte in 1984 deel uit van de ‘bronzen acht’ op de Olympische Spelen in Los Angeles. Zij waren afkomstig uit respectievelijk Leiden, Zandvoort en Haarlem.
(4) Ten aanzien van de Olympische Spelen van gehandicapten zijn geen andere namen bekend dan Heemstedenaar C. Hill die op 17-12- 1980 in de Burgerzaal van het Heemsteedse Raadhuis door burgemeester jhr.mr.O.R.van den Bosch is gehuldigd wegens het behalen van goud op het onderdeel tafeltennis voor geamputeerden.
(5) Oscar Emile ridder van Rappard, civiel-ingenieur, nam deel als hordenloper én voetballer tijdens de O.S. van 1920 Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog gokte hij op het verkeerde paard door zich als bestuurslid aan te sluiten bij de door zijn broer dr.Ernst Herman ridder van Rappard gestichte Nationaal-Socialistische Nederlandse Arbeiders Partij (NSNAP), destijds een van de drie gelijknamige fascistische splinterpartijen, sterk anti-semitisch en imitaties van de Duitse nazi-partij NSDAP.
(6) J.H.Kruize, winnaar van twee medailles, was vader van drie Olympische hockeydeelnemers, namelijk Ties, Hans Tjebbe en Jan Hidde, alledrie geboren in den Haag, in respectievelijk 1952, 1954 en 1961.
(7) Bij de verschijning van de publicatie ‘Gouden boek van de Nederlandse Olympiërs’ portretteerde het weekblad Elsevier in de editie van 20 juli 1996 zes Nederlandse oud-Olympiërs van 90 jaar of ouder. Daaronder de in Haarlem geboren Jan Dirk Schepers (98), die in 1936 evenals C.Weber deelnam op het onderdeel schermen. Weber is in 1995 op 95-jarige leeftijd overleden.
(8) John Waterloo Wilson was een achterkleinzoon van de in Engeland geboren Thomas Wilson welke zich in 1833 vanuit België in Haarlem had gevestigd en daareen katoendrukkerij, -blekerij en -ververij oprichtte. In 1869 sloot de fabriek. Het Wilsonplein herinnert aan deze familie. John Waterloo Wilson was firmant bij de destijds grote bouwfirma J.v.d. Vliet & De Jonge en woonde na zijn Bennebroekse tijd op ‘de Beek’ in Bloemendaal. Zij grote hobby was schieten, eerst op kleiduiven, later op wild. Wilson’s compagnon, de Bloemendaler Cornelis David van der Vliet, nam ook deel als kleiduivenschutter op de Olympische Spelen in Antwerpen van 1920.
(9) Over Loek Biesbrouck verscheen o.a. een artikel van Arie Kramer: ‘De roemruchte voetbaljaren van recordhouder Loek Biesbrouck’ in ‘De Heemsteder’ van 11 december 1996.
(10) Over baanrenner Gerrit van Wees publiceerde ik een artikel in ‘De Heemsteder’ van 6 juli 1994.
(11) E.O.Moltzer is bij een poging Engeland te bereiken in de Noordzee omgekomen 15 november 1941 na een poging met twee anderen met een motorboot vertrokken van het strand nabij Castrïcum – om naar Engeland over te steken. De historica mevrouw dr.A.Huisman-van Bergen uit Leiden was zo vriendelijk kopieën van geautoriseerde verklaringen te doen toekomen.
Hans Krol
Twee aanvullingen van Olympiërs woonachtig in Heemstede:
– F.A. de Ruyter (geboren in 1917 te Rotterdam, verhuisd de Kerklaan): Athletiek Londen 1948, deelnemer 800 meter hardlopen kwartfinales en in de series 1500 meter.
– Jaap Reesink (geboren 22-8-1946 te Amsterdam), gevestigd in de Alberdingk Thijmlaan, die deelnam aan het onderdeel roeien (acht) in 1968 te Mexico-City.
P.S. Ingrid Haringa (geboren 11 juli 1964 in Velsen) was woonachtig in Hoofddorp en in Heemstede werkzaam bij de gemeentepolitie. Naast Robert de Wit was zij de enige landgenoot die zowel deelnam aan de Olympische Zomerspelen als aan de Olympische Winterspelen: bij het schaatsen in 1988 en wielrennen in 1992 en 1996. Bij de laatste discipline was zij succesvol en won in totaal 3 medailles, te weten, in 1992 een bronzen medaille bij de sprint en in 1996 in Atlanta brons bij de sprint en zilver in de puntenkoers.
Olympische Winterspelen
In 1992 nam Heemstedenaar Johan Zwaal (27 jaar) deel aan de Olympiade in Albertville, Frankrijk. Bij het onderdeel freestile skiing (ballet) werd hij 17de.
BIJLAGE In Jaarboek 2007 van de Stichting Reünisten Hageveld zijn 4 oud-Hagevelders beschreven die hebben deelgenomen aan de Olympische Spelen, evenals 2 (eigenlijk 3) coaches. (Heemstede, 2008, p. 14-28). Onderstaand zijn de samenvattingen weergegeven.
=======
BIJLAGE: ZES OUD-HAGEVELDERS DIE ALS DEELNEMER OF COACH DEELNAMEN AAN DE OLYMPISCHE SPELEN: Gérard de Kort, Wigert Thunissen, Bart Schouten,Anita Meiland,, Annemarie Kramer, Kirsten van der Kolk. Uit: Jaarboek Stichting Reüunsten Hageveld 2007. Heemstede, 2008, artikel van Elianne Meijer, p. 14-28.
=========
CARLIJN SCHOUTENS geboren in 1974 in de USA groeide zij op in Heemstede en schaatste zij in 2013/2014 voor Nederland via de IJsbaan in Haarlem. In 2018 zij bij de Olympiche winterspelen in Pyeongchang, Zuid-Korea, een bronzen medaille namens de USA bij de schaatsploegenachtervolging.
Librariana 