Eigenaren van de hofstede Duin en Vaart
Op de terreinen van de Herenweg waar in de jaren dertig en zeventig van de vorige eeuw de Geleerdenwijk is gebouwd, lag in de 17e en 18e eeuw een hofstede. Aanvankelijk naamloos of genoemd aan de ligging ‘Jan Lottenlaan’ heette deze in later tijd ‘Duin en Vaart’, waarbij vaart op de Leidsevaart duidde. De hofstede lag op een strandvlakte, de z.g. Geestgronden (geest betekent bouwland), gesitueerd tussen de duinreep en de meer landwaarts gelegen (oude) strandwal. Door de lage ligging had hier (moeras)veenvorming plaatsgevonden, vervolgens overstoven met kalkloos zand van de binnenduinen. De Jan Lottenlaan was lange tijd een Oost-West verbinding van de Herenweg in Heemstede/Berkenrode naar Aerdenhout en Vogelenzang. De weg lag iets noordelijk van de tegenwoordige Eijkmanlaan tegenover het Posthuis. Aan de Eijkmanlaan bevindt zich nog een oude grenspaal uit omstreeks 1800 die de grens markeerde tussen Heemstede en Berkenrode.
Na 1743 is de hofstede Duin en Vaart opgegaan in de noordelijker gelegen buitenplaats ‘Berkenrode’.
Plattegrond van Duin en Vaart omstreeks 1720. Rechts de Roomse kerk, aan de overzijde van de Herenweg het Posthuis.
Hendrik Outgerszoon Karreman, geboren omstreeks 1530 in Enkhuizen is de oudst bekende eigenaar. Hij vestigde zich in Heemstede en is in 1611 te Hillegom begraven. De nog naamloze hofstede omvatte al 12 morgen. De jongere weduwe is vermoedelijk op de hofstede blijven wonen. Via een dochter gehuwd met Feijnto Pieters Rijchout ontstond een familierelatie met de in Heemstede woonachtige familie Mattheus Corsz Heemskerk (1575-1627) en Wendel Fijtensdochter [ook Wendelmoet Venters genoemd]. Als erfgenamen/kopers worden tevens Pieter Allertsz en Harmen Heyndrickcxz uit Enkhuizen. In 1644 hebben twee zonen en een schoonzoon het gehele buiten voor ƒ 18.666,- verkocht aan de Haarlemse koopman n bierbrouwer Andries Stilte, overleden na 1675. Hij was o.a. vaandrig van de Kloveniersdoelen. Gehuwd in 1640 met Eva Reyniers (1618-1645) en hertrouwd in 1648 met Lijsbeth Valck, weduwe van Willem Sprincen. In later jaren woonachtig in Amsterdam. De landerijen van Duin en Vaart omvatten zowel teel- als weilanden. In 1652 liet de nieuwe eigenaar zijn grondgebied in kaart brengen door Andries van der Walle. Vervolgens kwam de hofstede aan Willem Stilte die tussentijds bepaalde terreinen verkocht. Toen hij in 1662 het buiten verkocht mat het nog slechts 6 morgen en 263 roeden, maar nu was wel sprake van een “nieuw weldoortimmert huis”. De koopprijs voor Leendert Marcelis bedroeg ƒ 20.000,-. Diens broer Gabriel, ook ijzer- en wapenhandelaar, was eigenaar van Elswout in Overveen. Leendert Marcelis overleed al na vijf jaar en is in 1667 begraven in de Oude Kerk te Heemstede, waar zich nog de grafzerk met inscriptie bevindt.
Portret van Andreas (Andries) Stilte door J.C.Verspronck als vaandeldrager, een Haarlemse bierbrouwer en schutter.Een schilderij van Johannes Verspronck uit 1640 in National Gallery of Art , Washington. Was in bezit van mw. Catalina von Pannwitz van de Hartekamp
J.C.Verspronck. Een tweede schilderij schilderij met Andries Stilte ten voeten uit en een onbekende persoon. Circa 1640 (Columbus Museum of Art, Ohio; in 1980 geschonken door J.C.Willard Loos) )
In 1669 is Duin en vaart door de weduwe Alette den Camere voor hetzelfde bedrag als aankoop overgegaan naar haar zwager Frans (Francois) van Marcelis, heer van het Deense Callenberg, gehuwd met Adriana Pauw, een kleindochter van ridder Adriaan Pauw. Beide echtelieden zijn in de Heemsteedse grafkelder ter aarde besteld in respectievelijk 1705 en 1713. Al in 1685 is de buitenplaats (met uitzondering van het achterste deel) verkocht aan koopman Rogier van Weert (Waert) die 13.750 gulden betaalde. Nog in hetzelfde jaar verkocht hij evhter zijn bezit aan de Amsterdamse magistraat Jeronimus de Haze (Haese) de Giorgio, Heer van Mijnden, de beide Loosdrechten en Stabroek, nu voor ƒ 16.000,-. Ook deze was maar kort eigenaar, want in 1686 is Duin en Vaart voor hetzelfde bedrag getransporteerd aan W.A. van der Stel, zoon van gouverneur van Kaap de Goede Hoop. Dankzij zijn grote liefhebberij, de botanie, kwam de tuin tijdelijk tot grote bloei.
Simon van der Stel (1639-1712) en zijn zoontje W.A.van der Stel (1664-1733) op een schilderij toegeschreven aan J.Weenix,. Het doek in particulier bezit is in 1962 te Dublin verbrand schilderij. Kopie bevindt zich in Stellenbosch
Wapenbord Van der Stel
Monument in kerk Tholen met linksboven heraldisch wapen van der Stel [hij was heer Van Oud en Nieuw Vossemeer].
Catalogus verkoop bomen/planten op Duin en Vaart onder Van der Stel (Paradisus Batavus. Wageningen,Pudoc, 1983.
Willem Adriaen van der Stel bleef eigenaar tot 1697 en zou een jaar later zijn vader als gouverneur in Zuid-Afrika opvolgen.
Het huis van Willem van der Stel in Zuid-Afrika. In 1714 plantte hij hier 5 kamferbomen
Willem van der Stel verkocht het buiten Duin en Vaart aan de Amsterdamse koopman Daniel Kick voor ƒ 17.600,-. Na zijn overlijden ging het buiten over aan zijn zoon Daniel Kick jr. Door de executeurs is het landgoed in 1743 bij openbare veiling voor 18.100 gulden verkocht aan de eigenaar van Berkenrode Mattheus Lestevenon, de Jonge, die het verenigde met Berkenrode en is het herenhuis vervolgens afgebroken.
De herinnering aan Duin en Vaart blijft levendig dankzij een straatnaam Duin en Vaart ter hoogte van het vroegere buurthuis Centrum 111, waar feitelijk ooit het buiten Knapenburg lag. Voor uitvoeriger informatie over de geschiedenis, zie: Hans Krol: De hofstede Duin en Vaart, waar nu de Geleerdenwijk ligt. In HeerlijkHeden, nummer 111, februari 2002, blz. 44-56.
N.B. In de grote Hervormde kerk van Lisse bevindt zich de wit marmeren grafzerk van de heer en mevrouw Van der Stel-de Haese. De o.a. Latijnse tekst op het graf luidt vertaald: Maria de Hase, echtgenote van de heer Wilhelm Adriaen van der Stel, overleden 1 juli 1723, leeftijd 55, en de voornoemde heer, overleden 6 november 1733, leeftijd 70. Zie: M.Verkaik: Een grafzerk in Lisse; de geschiedenis van Willem Adriaen van der Stel. Bennebroek, 1993.
Grafzerk van echtpaar Van der Stel in Lisse
Bijlage: Andries Stilte door J.C.Vespronck als reproductie bij ‘Muurmeesters’ van Sylvia Kieft uit Haarlem
Librariana 
Ik ben zo blij met deze informatie. Ik stam af van deze familie en hoop ooit dit graf te bezoeken.
Beste Kiona,
zou graag in contact met u komen inzake de familie Van der Stel stamboom gegevens te delen.