HERMAN HEUFF (1875-1945)

Tags

Dirk Stigter, Dorstige Kuil, Kunst zij ons Doel

Tijdens een bezoek van Probus Kennemerland onder leiding van drs. Niek van Trigt (o.a. voorzitter van de Stichting Veteranen Autobussen) aan het NZH Vervoer Museum in Haarlem kwamen we tot onze verrassing een glas-in-lood raam (1881-1931) tegen, ontworpen door Herman Heuff en uitgevoerd door H.Liekes in Den Haag (foto Huub Dries)

 

Uitsnede van glas-in-lood raam, door Herman Heuff in mei 1931 in opdracht van de NZH ontworpen ter gelegenheid van het halve eeuwfeest. Tegenwoordig aanwezig in het NZH Vervoer Museum in de Waarderpolder (adres A.Hofmanweg 35) te Haarlem (foto Huub Dries)

 

Expositie ‘Haarlem aan het Spaarne’ met werk van Herman Heuff (Bericht uit: Haarlems Dagblad van 22 juni 2015).

Druksteen: Ere-tentoonstelling Herman Heuff 60 jaar in Zwaanshoek [voor nadere informatie zie onder reacties: Martie Griep]

Blind geworden kunstenaar woonde 27 jaar in De Dorstige Kuil

Keramiek door Herman Heuff

HERMAN HEUFF (1875-1945)

De op 9 juli 1875 in ’s-Gravenhage geboren Herman Davinus Heuff, sinds 1918 in Heemstede woonachtig, was een veelzijdig kunstenaar: schilder, aquarellist, etser, steendrukker, illustrator, ceramist. Experimenteel en volhardend paste hij zijn kunst niet slechts toe op linnen en papier, maar ook op porselein, eterniet, cement en beton. Nadat in 1932 volledige blindheid hem trof schakelde hij over op aardewerkplastieken. Zijn werkzaamheid op zovele terreinen in de beeldende en grafische kunsten inspireerde de Haarlemse kunstcriticus J.H.de Bois in zijn ‘Haarlemsche schilders van dezen tijd’ tot de volgende rijmregels: “Hij tekent, hij schildert, hij etst en graveert / Hij maakt ’n affiche, hij heeft bouwkunst geleerd / Hij drukt zelf z’n prenten, en naar wensch hij styleert / Heeft met Doncker behangselpapier gecreeërd en al in 1921 beton gemetalliseerd” enz.

Levensloop

Hermann Heuff getekend door zijn vriend Henri Pieck in 1915

Herman Heuff is geboren als zoon van Dirk Johan Heuff, in 1875 inwonend conciërge op het Ministerie van Financien. Al op de lagere school gaf de jonge Heuff aanleg tot tekenen, maar ondanks het succes van de Haagse Teken-Academie moedigden zijn ouders geen artistenloopbaan aan, maar een meer zekerheid biedende ambtelijke werkkring. Op jonge leeftijd leerde hij zijn latere vrouw kennen, Tanna Schoonakker, met wie hij op 20 juli in Zierikzee trouwde. (1). Het was de Rotterdamse kunstenaar Donnay die Heuffs’ talent als grafisch kunstenaar ontdekte en via wiens bemiddeling reproducties in ‘De Kunst’ verschenen. Met het uitbreken van de wereldoorlog in 1914 toen de kunsthandel instortte, hief Donnay zijn zaak op en nam zijn verzameling postzegels als basis voor een filateliezaak, wat toen lucratiever was… Nog geen twintig jaar oud reisde Heuff naar Londen om er voor een fabrikant behangselpatronen te tekenen. Hij ontmoette daar de Haarlemse kunstenaar Ko Doncker, doch keerde terug in ons land en aanvaardde een baan als tekenaar bij het Kadaster. Met succes had hij een cursus in bouwkundig tekenen voltooid en van 1902 tot 1905 de avondcursus der Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag gevolgd. Bovendien leerde hij veel van de omgang met A.Ph.Derkzen van Angeren en van de vader der befaamde etser Marius Bauer, George Hendrik Bauer (1856-1902), die zowel huis- als rijtuig- en decoratieschilder was. Ook leerde hij veel van de kunstenaars Willem de Zwart en Theo van Hoytema. Voorts werkte Heuff onder Floris Arntzenius (1864-1925), die evenals zijn leerling talrijke stads- en dorpsgezichten tekende en etste. Beider werk vertoont verwantschap met de Haagse School. Na zijn ambtelijke uren zat Heuff vaak tot in de nachtelijke uren over de etsplaat gebogen te werken. In zijn vrije tijd zwierf hij graag. Voor zichzelf maakte hij een exlibris  dat een buitenhuisje toont met rieten dak en de spreuk ‘Lukt ’t vandaag niet dan morgen’,  een verbastering van de Zeeuwse wapenspreuk ‘Luctor et Emergo’ (2). Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en in 1914 besloot Herman Heuff zijn vaste baan als ambtenaar op te geven om zich geheel aan de vrije kunst te wijden, na achtereenvolgens werkzaam te zijn geweest bij Rijkswaterstaat, het Kadaster en het Departement van Financiën aan de Kneuterdijk. De belangrijkste thema’s die Heuff schilderde, tekende dan wel graveerde waren stads- en dorpsgezichten, onder andere in Zuid-Holland, Zeeland (Zierikzee, Veere etc.), Antwerpen, Florence en Venetië, torens, oude buurtjes, schepen, dieren en bloemen.

Olieverf van Corte del Ancora, Venetië, 1928 Metzemaekers)

Na een reis naar Italië bezocht Heuff voornamelijk het zonlicht en neigt zijn werk meer naar de Amsterdamse School van impressionisten. Zijn leven als beeldend kunstenaar heeft gedeind op de ritmen van een inspirerende onzekerheid. Als vrijheidsmens had hij behoefte aan avontuur en leed daarom des te meer onder de tragiek die hem in 1932 trof toen hij zijn gezichtsvermogen verloor. Sinds die tijd legde hij zich voornamelijk toe op het pottenbakken en maakte veel dierplastieken. Van deze aardewerkplastieken is in 1937 een tentoonstelling gehouden in het Haarlemse Waaggebouw. Na Voorburg vestigde Heuff zich in 1916 als zelfstandig kunstenaar in een pand aan de Koudenhorn te Haarlem, tot hem ruim twee jaar later de kans geboden werd een historisch pand te betrekken aan de Koediefslaan 69 in Heemstede, waar hij kort na de Bevrijding op 1 juli 1945 is overleden. Aanvankelijk was sprake van een atelier voor vrije en gebonden kunsten. Voor de laatste categorie met gebruiksdrukwerk als affiches, reclamedrukwerk, glas-in-lood en kunstnijverheid had hij medewerkers tot zijn beschikking. Na het overlijden zijn in het huis zijn echtgenote en dochter blijven wonen.

Herman Heuff aan het werk in zijn atelier

(1) Uit dit huwelijk zijn drie dochters geboren: 1) Tannetje Hermine (196-2001), 2) Saskia Jobina (1909-1993) en 3) Janke Carolina (1905-1971). (2) Van Herman Heuff zijn vier exlibris bekend, alle vervaardigd in de etstechniek. Enkele van die boekmerken vertonen een picturaal element. Ze zijn gemaakt voor hemzelf en 3 familieleden: 1) H.Heuff (‘Lukt ’t vandaag niet dan morgen’), 2) D.J.Heuff (‘Die wil varen met verstand, bemint de zee en blijft te land’), 3) J.A.Heuff (‘Hou vol’), 4) Saskia Heuff (‘Komt, o zonne en zendt uw stralen in mijn herte’).

De Dorstige Kuil aan de Koediefslaan

De Dorstige Kuil in Heemstede (2012)

De 17^e eeuwse herberg De Dorstige Kuil aan de Herenweg is in 1795 opgeheven en op deze plaats is voor de Amsterdamse koopman J.B.van Keulen een herenhuis, het voormalige Kennemeroord, gebouwd. Tegenover Oud Berkenroede ligt de Koediefslaan, vanouds verbindingsweg tussen de Herenweg en de Binnenweg. Al aangegeven op kaarten uit het begin van de 17^e eeuw en in 1696 komt de naam ‘Koedieflaan’ voor. Verondersteld wordt dat deze naam is afgeleid van de herberg ‘Koedrift’ en de weg waarlangs het vee naar de nabijgelegen weiden werd gedreven. Overigens bestaat ook nog een hardnekkige overlevering dat hier in de 17^e eeuw een koeiendief zou hebben gewoond. Na opheffing van herberg De Dorstige Kuil is omstreeks 1800 Hermannus Schipper om de hoek van de Herenweg aan de Koediefslaan een nieuwe tapperij Dorstige Kuil begonnen. In 1907 was Petrus Jacob Preijde uitbater dit koffiehuis, “dat zowel door fietsers als wandelaars druk werd bezocht” , aldus de Gids van Heemstede en Bennebroek uit dat jaar.

Advertentie van café De Nieuwe Dorstige Kuil uit een Gids van Haarlem en omstreken van 1906.

Diens vader Jacob Preijde was al sinds 1872 kastelein van deze uitspanning. In 1909 ging deze nering op de fles en is het pand voor 14.000 gulden verkocht aan de eigenaar van  buitenplaats Kennemeroord. Na de Eerste Wereldoorlog zijn hier tijdelijk vluchtelingen uit België opgevangen en daarna vestigde zich hier schilderijenrestaurateur Frans Vos. In 1918 is De Dorstige Kuil overgegaan in handen van de familie Heuff en in het lage gedeelte vestigde de kunstenaar zijn atelier. Vlakbij hem woonde de intussen reeds lang vergeten Dirk Verèl (geboren in 1892), onder andere leraar Nederlands, toneelman, hoorspelpionier, auteur, maskerontwerper, kunstschilder, aquarellist, tekenaar en etser van landschappen, stillevens en portretten. In de memoires van literatuurcriticus C.J.E.Dinaux (1898-1980) – zoon van de Heemsteedse postkantoor-directeur E.T.J.inaux – ‘Levend verleden: literaire herinneringen’ staat een houtsnede van Verèl afgebeeld, die de jong gestorven musicus Hans de Bock (destijds woonachtig in de Kerklaan) voorstelt.

Houtsnede door Dirk Verèl van Hans de Bock (zoon van de kunstenaar Théophile de Bock) uit 1921

Naast De Dorstige Kuil stond het huis ’t Nippertje, voormalige tuinmanswoning van Kennemeroord met van 1932 tot 1938 als laatste bewoners de familie Van Pel, die zich herinnerden; “Je hoorde Heuff  altijd langs lopen, met z’n tikkende stokje tegen de muur van ons huis.” Bij de aanleg van de Burgemeester van Lennepweg in 1936 moest deze woning wijken.

Herman Heuff met wandelstok voor huis ’t Nippertje aan de Koediefslaan (NHA)

 

Huis ’t Nippertje (voormalige tuinmanswoning van Kennemeroord) voor de afbraak in 1936 met daarachter De Dorstige Kuil, van 1918 tot 1945 woonhuis en atelier van Herman Heuff (NHA)

 

Bij een door de Kunstkring Heemstede in 1929 georganiseerde tentoonstelling van Grafische Kunst waren behalve van Dirk Harting en Herman Heuff ook werken aanwezig van prof. A.J.Der Kinderen, Debora Duyvis, prof. P.Dupont, C.C.Haverkamp, Th.van Hoytema, Willem van Konijnenburg, M.F.van der Valk en prof. Jan Veth

Dat de Koediefslaan rijk was aan creatief talent moge blijken dat aan de overzijde van Heuff onder anderen woonden de romanschrijfster Minca Verster-Bosch Reitz en in het op in 2012 te koop staande herenhuis Koediefslaan 64 de kunstschilder van bloembollenvelden Anton L.Koster. Ook hield de te jong gestorven graficus en musicus Jurriaan Andriessen in deze laan domicilie en woont hier nog de liedjeszanger en componist Boudewijn de Groot. In de jaren zeventig van de vorige eeuw is de kunstzinnige traditie van de Dorstige Kuil nog voortgezet met de vestiging van kunstschilder Paul Koning en kunstfotograaf Harm Botman. De sloopvergunning van het uitgeleefde monument was al gegeven, maar dankzij een alerte wethouder H.J.Verkouw, gesteund door de Bond Heemschut en Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek, is deze op het nippertje ingetrokken. Sedert 1980 is dit historische pand uit de 18^e eeuw na een grondige restauratie en verbouwing door de gemeente Heemstede verhuurd ten behoeve van de Gerrit Barger Mavo. Tegenwoordig is op dit adres de stichting voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Iris gevestigd. Het in 1980 gerestaureerde pand is geplaatst op de rijksmonumentenlijst.

Voorgevel van De Dorstige Kuil met plaquette ter nagedachtenis van Herman Heuff

H.G.Cannegieter schreef in 1924 over huis en atelier van Heuff onder meer: “Om een verzameling van Heuff’s teken- en schilderwerk te genieten, moet men hoezeer ze bij den kunstkooper tot hun recht komen, deze eigenlijk bezien in hun eigen omgeving. Hetzij in des kunstenaars woning, het ruime, ouderwetsche buitenhuis aan de Koediefslaan te Heemstede, dat vol hangt van kunstschatten ook van andere hand, hetzij in de oude Haarlemsche Waag, die den schilder lief is als zijn eigen thuis en waarin hij zo omstreeks Kerstmis een tentoonstelling pleegt in te richten van zijn eigen werk. Wie zijn ruim atelier bezoekt, dat is gelegen in hetzelfde pand waar Craandijk zich wandelend door Nederland, zich nog laafde in de herberg vanouds De Dorstige Kuil, zal daar de reusachtige etspers geflankeerd zien door specimina van gebruiks- en binnenhuiskust, die blijk geven hoezeer deze geïnspireerde de materie beheerscht. Hij zal den kunstenaar daar aantreffen als huisvader van een genoeglijk gezin, de zorgen des levens braveerend ter wille van het gemeenschappelijk geluk, dat schoonheid en onafhankelijkheid haar toegewijden gunnen. Een uurtje, in zulk een omgeving doorgebracht, verzoent het met de woestenij onzer geïndustrialiseerde cultuur, die Goddank, toch ook haar oases blijft te bezitten.” 

Het bestuur van Kunst Zij Ons Doel, in 1922 gefotografeerd in de tentoonstellingsruimte van het Waaggebouw. Van links naar rechts: Hendrik van Borssum Buisman, Johan Post, Reinier Heiloo, Henri Boot, voorzitter Anton L. Koster, zaalknecht Hessels (staand), secretaris Adriaan Mioleé, Hendrik Jan Wesseling, Jan Wiegman en Hendrik Heuff

Etser en illustrator

Reclameontwerp van Herman Heuff voor de Amsterdamse firma C.Alberts en Zoon (Drost-archief)

In Dordrecht lid zijnde van Pictura, sloot Heuff zich in Haarlem al snel aan bij ‘Kunst Zij Ons Doel’, van welk kunstenaarsgezelschap hij zich tevens als een actief bestuurslid ontwikkelde. In de olieverfcomposities van Heuff herkent men zijn illustratief talent. Hij was in feite meer illustratief schilder dan kolorist en voor alles graveur. Sommige doeken werden niet op locatie, maar via schetsen en tekeningen op het atelier vervaardigd. Hij signeerde zijn grafisch werk vaak met de letters HH aaneengesloten in een cirkeltje. Heuff bestudeerde nauwgezet de etsen van Rembrandt en streefde voortdurend naar technische vervolmaking. Over het algemeen zij de kleine etsjes, o.a. van bruggetjes en van het kerkje in Spaarnwoude, artistiek interesanter en levendiger dan zijn prenten van groot formaat. De spanning van zijn lijn is niet groot genoeg om grote lijnverbeeldingen te dragen. De nakomeling kan met weemoed in Heuff’s prenten zien, hoe mooi en weldadig aandoend de oud-Hollandse stad was. “Dat zijn graphische arbeid het werk der Ouden in herinnering brengt door innerlijke verwantschap, doet Heuff als een echt-Hollandsche kunstenaar kennen.”, aldus Anne Hallema. Het monumentale boek ‘Amsterdam oud en nieuw’ door Cornelis J.Gimpel (Meulenhoff, 1918) is rijk geïllustreerd naar tekeningen van Heuff, dat om tekst en tekeningen een betrouwbare bron is voor de geschiedenis en topografie van onze hoofdstad. Acht tekeningen zijn verder opgenomen in het boek van W.L.Leclercq: ‘Hoe Karel zeeman werd’ (Elsevier, 1927). Naar zijn ets ‘Peretak’ uit 1909 is bovendien een druktechnisch fraaie reproductie opgenomen in het ‘Winterboek 1934/1935’ van het Comité voor Arbeid aan Werklooze Intellectueelen (Haarlem, 1934).

Receptie ter gelegenheid van het eeuwfeest van tekencollege Kunst Zij Ons Doel in Haarlem in de bovenzaal van het Concertgebouw (1921). Eerste rij, staand van links naar rechts: Jan Wiegman, Adriaan Miolée, Samuel Klinkenberg, Anton Koster, Reinier Heiloo, Hendrik Jan Wesseling,. Herman Heuff. Tussen Heiloo en Wesseling is Henri Boot zichtbaar.

Herman Heuff was een van de vijf kunstenaars die in 1931 uitgenodigd zijn 12 aquarellen te vervaardigen van de Zuiderzeewerken, die bij gelegenheid van de afsluiting en gedeeltelijke drooglegging als kleurenreproducties in portefeuille zijn verspreid door de Amsterdamse handelsdrukkerij Holdert & Co. Eén jaar later werd Heuff volledig blind ten gevolge van een niet te genezen oogziekte en met deze handicap was het onmogelijk geworden nieuwe tekeningen of etsen te maken. Als gevolg hiervan moest hij zijn baan als esthetisch adviseur bij de NZH opgeven Hij stelde zijn werkgever voor collega-lid van de KZOD Ben Kamp aan te nemen, wat ook is gebeurd. De Nederlandsche Exlibris-Kring verleende in 1933 zijn tussenkomst om vier door Heuff gegraveerde boekmerken voor 1 gulden per stuk te verkopen. Er is een Heuff-fonds opgericht waarbij deelnemers werd gevraagd tien gulden te storten om hem in zijn levensbehoud en dat van zijn gezin te ondersteunen. Met burgemeester Van Doorn als beschermheer bestond het bestuur uit ir.W.J.Burgersdijk (directeur NZHTM) als voorzitter, gemeenteambtenaar J.Waldkötter fungeerde als secretaris, en huisarts dr.M.Colenbrander als penningmeester. Donateurs ontvingen jaarlijks een ets van Heuff als waardering. Verscheidene kunstbroeders brachten een kunstwerk in, o.a. juni 1933 bij een benefiet-tentoonstelling geveild. Heuff behield zijn optimisme en werklust en met bewonderenswaardige energie is hij aan het boetseren gegaan van kleine plastieken en keramische objecten, ook al beschouwde hij deze kunstvormen als een surrogaat. Deze aardewerkvoorwerpen zijn toenmaals door Brouwer’s Aardewerkfabriek te Leiderdorp uitgevoerd.

Kommetje met floraal decor vervaardigd door Herman Heuff

Heuff exposeerde enkele malen op de Vierdaagse tentoonstelling te Amsterdam. Verder in de hoofdstad in Kunstzaal Buffa en Zoon Amsterdamse Stadgezichten (1923) en op de expositie Onze Kunst van Heden (1939). In het buitenland is zijn werk uitgestald geweest in Leipzig, München, Antwerpen en Florence. Bij gelegenheid van zijn zestigste verjaardag had in 1935 in het Frans Hals Museum een ere-tentoonstelling plaats van schilderijen, aquarellen, etsen en steendrukken. Ten slotte is in 1937 een collectie aardewerkplastieken in het Waaggebouw te Haarlem tentoongesteld. Zijn werk, meer dan 600 schilderijen en 250 stuks grafiek omvattend, bevindt zich nog onder talrijke particulieren en in de volgende openbare verzamelingen: Gemeentemuseum Den Haag (schilderij Mont Michel uit 1920), Rijksprentenkabinet Amsterdam, Teylers Museum, Noord-Hollands Archief Haarlem, British Museum Londen, Bibliotheque Nationale in Parijs en het Zeeuws Museum te Middelburg. Door ir. B.W.Colenbrander werd een etsje van een brug over het Spaarne geschonken aan de Historische Vereniging Heemstede Bennebroek. Bovendien zijn  drie etsen ontvangen van kunstminnaar Dirk Stigter uit Haarlem en is een grote ets uit 1910 van een molen aangekocht.

Foto van de Haarlemse rijksambtenaar en kunstverzamelaar Dirk Stigter, uit een artikel van Michiel Jonker, ‘Verzamelen is op pad gaan’ , in: ‘Kunst op papier’, september-oktober 2004., p.14-17. Dirk Stigter is 6 april 2011 op 83jarige leeftijd overleden. Hij was jarenlang gemeenteraadslid in de Spaarnestad en behalve als verzamelaar actief bij verschillende culturele organisaties, zoals de Vishal, Toneelschuur en de Kunstlijn.

Herman Heuff gaf in zijn Voorburgse periode les aan Louis Stiel (1881-1950) en Gerard de Zoete (1879-1967). In Heemstede leerde glazenier Nicolaas Schrier (1900-1989), bekend geworden als glazenier en sierkunstenaar, het etsdrukken in het atelier aan de Koediefslaan. Ook gaf hij les aan zijn vriend en etser Johannes Waldkötter, één van de oprichters van de Vereniging Oud Heemstede Bennebroek. Anton Pieck beschouwde Heuff schatplichtig voor zijn etswerk. In het atelier van Heuff in Voorburg drukte Pieck in 1911 zijn eerste etsen. De Haagse vriendschap is na 1918 in Heemstede voortgezet, evenals met tweelingbroer Henri Pieck. In de ‘Haagse’ periode had Heuff ook veelvuldig contact met Adriaan Mioleé. Omtrent persoon en werk zijn in de loop van zijn leven ongeveer 20 artikelen verschenen o.a. in Panorama, Morks Magazijn, Ons Nederland, Opgang, Boekcier, De Kunst en Revue Moderne Illustre.

Krijttekening van Herman Heuff door Adriaan Miolée

 

Gezicht op de Jodenhouttuinen  in de oude Jodenbuurt van Amsterdam  met op de achtergrond de toren van de Oude Kerk door Herman Heuff in augustus 1932 vervaardigd. Mogelijk het laatste werk dat hij voor zijn in 1932 opgetreden oogziekte die blindheid veroorzaakte heeft vervaardigd. De thans verdwenen straat is ook verbeeld door de kunstenaars Willem Witsen, Sal Meijer en M.H.MacKenzie.

Waardering Als persoon was Heuff volgens personen die hem gekend hebben beminnelijk en ondanks zijn innerlijke smart meestal goed gehumeurd. Tijdens de oorlog nam hij zijn kunstbroeder Ben Kamp met diens gezin in zijn huis op. Graficus Sem Hartz typeerde hem als een nette burgerman. Hij leefde in een tijd, vooral na de Eerste Wereldoorlog, waarin slechts weinig belangstelling bestond voor grafiek, vergeleken met het schilderij soms als ‘minderwaardig’ beschouwd. Heuff kende zijn sterke en beperkingen, was zonder pretentie en wilde niet hoger aangeslagen worden dan hij zichzelf taxeerde. Het moeten missen van zijn gezichtsvermogen sinds 1932 was een ernstige handicap. In feite was het boetseren hem maar voor een deel dierbaar. Ondanks zijn blindheid reisde hij nog veelvuldig naar een boekbinder in Den Haag of naar één van zijn drie dochters in Zeeland, gehuwd met een huisarts. Een andere dochter woonde bij hem in De Dorstige Kuil. In 1989 zijn in de gemeentelijke openbare bibliotheek Heemstede meer dan 50 werken van Heuff tentoongesteld. Voornamelijk etsen, maar ook een aantal schilderijen, sepiatekeningen, een gedenksteen en door Heuff verluchte boeken. Bruiklenen zijn toen ter beschikking gesteld door verzamelaar M.A.de Vries uit Bennebroek en tevens door mevrouw C.H.van Noort, mevrouw M.van Luin-Riemersma uit Heemstede en de heer F.Nederstigt uit Haarlem. Daarbij onder meer een schilderij met afbeelding van ‘Achterzijde huizen Koediefslaan’, een doek ‘Zuider Buitenspaarne en etsen van de Bakenesserkerk en Smedestraat, de Zomervaart en Kerklaan. Het was een postuum eerbetoon aan de kunstenaar die de laatste 27 jaar van zijn leven in Heemstede doorbracht en aan wie sommigen nog herinneringen bewaren. In augustus 2008 is op initiatief van de heer P.E.Servatius uit Amsterdam door de oudste kleindochter Karin van Koesveld-Groet aan de voorgevel van De Dorstige Kuil een plaquette onthuld ter herinnering aan haar grootvader.

Herman Heuff. Boot in het Spaarne te Haarlem (Kunstveiling.nl juli 2022)

 

Plaquette Heuff, ontworpen door Mombers

 

Wethouder mw. Beets-Hehewerth na onthulling van Heuff-plaquette in 2008

Herman Heuff is kort voor zijn zeventigste verjaardag na zijn overlijden op 1 april 1945 op de Algemene Begraafplaats begraven, welk graf in 2007 is geruimd. In diverse recent verschenen overzichtswerken is Heuff opgenomen (1), maar een meer uitvoerige monografie ontbreekt nog altijd. De waarde van zijn schilderijen variëren tegenwoordig van een paarhonderd tot meer dan 5.000 euro, maar etsen zijn al voor minder dan 100 euro te koop bij o.a.  Beekmans Prenten in Haarlem (2). Hans Krol

                               Boslandschap bij een meer; olieverfschilderij door Herman Heuff

Heuff aquarel van een molen

 

Herman Heuff: Vissersboot op de Zuiderzee (Haffmans Antiek)

 

Aquarel van landschap met molen; door Herman Heuff

 

Aquarel van Herman Heuff: straat Hoornhaven, 1920

 

Stadsgezicht Veere door Herman Heuff (bijlage Haagsche Post, Kerstnummer 25 december 1923)

 

Herman Heuff (1875-1945: aquarel van ingang paviljoen Welgelegen, 1939 Kunstcollectie provincie Noord-Holland)

(1) O.a. in: –  A.van der Kuijl; Kunst Zij Ons Doel; 175 jaar Wel & wee van een Haarlemse Kunstenaarsvereniging. Haarlem, 1996; –  M.Huig: De bloei van Haarlem; Kunstleven aan het begin van de twintigste eeuw. Bussum, 2001. Zie ook: ‘Van linie en stamme Heuff’ Genealogie van het geslacht Heuff, door G.Heuff en L.M.van der Hoeven. Hilversum, Verloren, 2007. Voor informatie over de relaties tussen Herman Heuff, G.H.Bauer, Adriaan Miolée en Anton Pieck, zie hoofstuk 2 ‘Rondom Den Haag 1911-1916’, in het boek van H. Vogelenzang: Anton Pieck bekend, onbekend. Kampen, Kok, 1995. (2) In 1999 liet Robert Cöhrs uit Zierikzee een metershoge reproductie vervaardigen van de aquarel die Herman Heuff in 1911 van de Beddeweeg in het Zeeuwse stadje maakte. In 2004 vond een tentoonstelling plaats in de kerk van Brouwershaven met werken van Heuff en in 2005 exposeerde Jan Louter in zijn kunsthandel ‘de Directiekamer’ te Middelburg ook werk van Heuff.

Necrologie verschenen in het Haarlems Dagblad, maandag 2 juli 1945

 

Zelfportret van Herman Heuff

 

Herman Heuff maakte vrijwel geen portretten. Hij maakte een uitzondering boor het echtpaar Van Ellinkuizen en tekende hun zoon, de toen tienjarige Dries (Dries Heeroma)

 

Herman Heuff: plaat van baggerwerken

 

Herman Heuff. De Vissersbocht in Haarlem in winterstemming. Circa 1932. (Galerie Nieuw Schoten Haarlem)

 

Herman Heuff illustreerde verscheidene publicaties, zoals het jeugdboek ‘Hoe Karel zeeman werd’ van W.L.Leclercq, met 8 tekeningen buiten de tekst (Amsterdam, Elsevier, 1927).

 

Illustratie van een schoener door Herman Heuff in het boek ‘Hoe Karel zeeman werd.’

SCHILDERIJEN EN AQUARELLEN VAN HERMAN HEUFF

Huisje in de sneeuw; door Herman Heuff (D.Heeroma, wiens grootvader Andries van Ellinkhuizen bevriend was met Heuff)

 

Herman Heuff: Zuider Buitenspaarne, circa 1920

 

Herman Heuff: aquarel van ingang paviljoen Welgelegen aan de Dreef in Haarlem, 1939.

 

Herman Heuff. paneel van boot aan het Spaarne (kunsthandel Zuijderwal)

 

Herman Heuff: duinen bij Burg-Haamstede, Zeeland

 

Herman Heuff. Panorama van schilderij van Zwolle aan de IJssel, circa 1920

 

Herman Heuff. Sloot met wilgen. Pastel

 

Zeilboten op een poldervaart door Herman Heuff (Simonis & Buunk)

                                                  Herman Heuff: boslandsschap bij water (Catawiki)

Polderlandschap met molen. Aquarel door Herman Heuff, 1901

 

Herman Heuff: aquarel van stadsgezicht Hoorn

 

Herman Heuff: olieverfschilderij van Zuider Buiten Spaarne

 

Herman Heuff: ets van een waterplas met boot

 

Herman Heuff: Gezicht op Zierikzee met poortgebouw

           Ets van doorkijk in de Noordhavenpoort te Zierikzee; door Herman Heuff

De straat Bloemendaal in Zaltbommel met op de achtergrond de Gasthuiskapel (in Stadskasteel Zaltbommel; foto Marcel Linssen/BD)

 

Aquarel en gouache van de Gasthuisstraat in Gorinchem (Simonis & Buunk)

 

Herman Heuff: gezicht op de haven van Menton, Frankrijk

 

H.D.Heuff. Aquarel van: Gezicht op de haven van Dordrecht

 

Vm. Bierkade in Den Haag, in 2011 geveild bij Glerum in Amsterdam

 

Herman Heuff: de Waag in Alkmaar

 

Herman Heuff gravure van een dorpsgezicht. Kanaal met ophaalbrug (Nederhorst den Berg?)

 

Ets van het Academiegebouw aan het Rapenburg te Leiden door Herman Heuff

 

Stadsgezicht Haarlem met oude Bavokerk en stadhuistoren op de achtergrond

 

Spaarnehoek te Haarlem in wintertooi (22-1-2002 geveild bij Christie’s in Amsterdam voor 4.113 Euro)

 

Herman Heuff: Gezicht op Zierikzee met de Lievensmonstertoren (Maarschalk)

 

Herman Heuff: straatje in Zierikzee (Stadhuismuseum Zierikzee)

 

Herman Heuff: Zuidhavenpoort in Zierikzee

 

Herman Heuff: Zicht op Den Briel

 

Herman Heuff: boerderij langs rivier

 

Herman Heuff: Venetiaans tafereel (D.Heeroma)

 

Herman Heuff: olieverf van duinlandschap (Catawiki, 2022)

 

H.D.Heuff. Tekening van schip in haven. Veiling Bubb Kuyper november 2022 nummer 77/4041

                                 ETSEN EN TEKENINGEN VAN HERMAN HEUFF

Herman Heuff: houtskooltekening, getiteld ‘In het duin’

 

Herman Heuff: ets van Antwerpen met O.L.V.kerk

 

Oude fuiken. Ets van Herman Heuff uit 1903

 

Herman Heuff: ets van Torensteeg in Rotterdam

 

Herman Heuff: ets van een hooiberg

 

Herman Heuff: Leidschendam

 

Herman Heuff: schilderij van een wintergezicht bij Voorburg

 

Herman Heuff. Spuistraat Den Haag, 1935 (Catawiki, 2020)

 

Herman Heuff ets van de Halve Maansteeg. Brug met Munttoren, Amsterdam (Catawiki, 2020)

 

Herman Heuff: ets van een besneeuwde boerderij

 

Tjalk, door Herman Heuff (1908)

 

Ets door Herman Heuff van de oude St. Bavo in Haarlem

 

Ets van het Binckhorstlaantje met knotwilgen voor de bebouwing in Den Haag (?) door Herman Heuff, circa 1925

 

Ingelijste ets door Herman Heuff van  molen ‘de Adriaan’ aan het Spaarne in Haarlem . Vermoedelijk uit omstreeks 1920-1925. De oorspronkelijke molen is in 1932 door brand verwoest.

 

Ets van houtzaagmolen de Eenhoorn in Haarlem, door Herman Heuff

 

Heuff: boerderijen aan het water, 1913 (kunsthandel Zuijderwal)

 

Ets van Heuff: boerderij en hooischelf

 

Perentak, naar een ets van Herman Heuff, in: Winterboek 1934-1935 van het comité voor arbeid aan werklooze intellectuelen. 1934, pagina 23.

Herman Heuff: gezicht op Antwerpen. Uit: Gedenkboek van het 5-jarig bestaan van den Kunstkring ‘Heemstede (1931)

Ets van boerderij Boot in Schouwen, Zeeland, door Herman Heuff, october 1925

 

Tol bij de Haagse Schouw bij de Hoge Rijndijk in Leiden. Ets van Herman Heuff uit 1920

 

Onderstuk van houtzaagmolen De Eenhoorn in Haarlem. Sepiatekening door Herman Heuff uit 1922

 

Herman Heuff; ets ‘aan de sleep’  (het Spaarne?), 1925

 

Bij een tentoonstelling van grafische kunst in 1929, georganiseerd door de Kunstkring Heemstede (opgericht in 1927) was Herman Heuff met een ets van Antwerpen vertegenwoordigd.

 

Herman Heuff: gravure van Vicolo di Basso Porto in Napels (1913) (Teylers Museum)

Ets van een gezicht op Veere; door Herman Heuff

Herman Heuff: ets van een boerderij in de winter, 1924

 

Boerderijen aan het water, ets,1913, Herman Heuff

 

Herman Heuff: ets van een boot met gestreken zeilen

 

Herman Heuff: ets van de haven in Volendam

 

Amstel 56-54, Amsterdam, op een ets van Herman Heuff

 

Herman Heuff: beurspoortje in Amsterdam

 

Ets van de Halvemaansteeg in Amsterdam

 

Ets van Gezicht bij de Herengracht; door Herman Heuff

 

Eis: schaatsenrijden; door Herman Heuff (1914).

 

Steendruk van Zuiderzeeweren (graven van een geul) door Herman Heuff, 1931

 

Aquarel Zuiderzeewerken (oppersen van zand voor de dijk) door Herman Heuff, tevens aangewend als kleurenreproductie voor kalenderplaat (1932)

 

Herman Heuff: ets van een gezicht op Zierikzee uit 1911

 

Schilderij van poortgebouw Zierikzee door Herman Heuff

 

Hefbrug. Ets door Herman Heuff

 

Herman Heuff: een platbodem aan de walkant. Heuff vervaardigde hiervan tevens een ets (D.Heeroma)

 

Herman Heuff: besneeuwde platbodem, ets uit circa 1910

 

Ets van Herman Heuff: Dorpsstraat

 

Ets van Florence, Italië, door Herman Heuff

 

Herman Heuff: gezicht op Leidschendam (ets)

 

Herman Heuff: tekening van ruïne van Brederode (NHA)

 

Boerderij Boot in Schouwen. Ets door Heuff, october 1925

 

Ophaalbrug, ets van Hermann Heuff

 

Herman Heuff, getekend door A.Miolée

                                       EXLIBRIS DOOR HERMAN HEUFF

Exlibris (ets) voor en door Herman Heuff

 

Exlibris van Herman Heuff voor J.A.Heuff (circa 1933)

 

Exlibris van Herman Heuff voor Saskia Heuff

 

Exlibris door Herman Heuff voor D.J.Heuff

Bijlage: Etsen van Herman Heuff; door A.J.Vervoorn

A.J.Vervoorn: Etsen van Heuff. Uit: Boekenpost, nr. 54, juli/augustus 2001.

 

Vervolg: Etsen van Heuff. Uit: Boekenpost 54, juli/augustus 2001.

 

Schilderij met fraaie impressie van een straatje, Beddeweeg, Zierikzee, door Herman Heuff.

            Herman Heuff. Boerderij met kale bomen. Ets uit omstreeks 1910 (Frans Halsmuseum)

Ets van een boot, een houten blazer, door Herman Heuff, gedateerd 7 februari 1908 (Evert Heskes)

 

Keramische sculptuur van een vrouw door Herman Heuff, 1936

 

Vaas door Herman Heuff

 

Fabeldier. Keramische kandelaar door Herman Heuff

 

Herman Heuff maakte deel uit van de Kunstkring Heemstede opgericht in 1927 als lid van de commissie voor beeldende kunst

 

Vooromslag van een in 1932 verschenen jubileumuitgave: Kunstkring Heemstede. De brochure bevat als nummer 30 een ets van Antwerpen met de O.L.Vrouwekerk.

 

Herman Heuff: schilderij van de Zugspits in Beieren, Duitsland

 

Stilleven van Herman Heuff, aanwezig in het pand van de Dorstige Kuil aan de Koediefslaan te Heemstede wat de kunstenaar woonde en zijn atelier had. Zie: Herman Heuff op de Heemsteedse Kunstbeurs, in: HeerlijkHeden nummer 171, winter 2017, pagina 51 (foto Marc de Bruijn; met dank aan Theo Out)

 

Gravure van Herman Heuff:  Den Haag ‘Oud Wyd en Zyd’,  1924.

BIJLAGE: Herman Heuff; door Anne Hallema, in: Opgang 1923

Herman Heuff, Opgang 1923 (1)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (2)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (3)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (4)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (5)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (6)

 

Herman Heuff, Opgang 1923 (7)

 

Herman Heuff, Opgang 1923  (8)

Carla van der Stap: Affiche tentoonstelling Herman Heuff. In: HeerlijkHeden, nummer 194, 2022, pagina 45)

Brief Herman Heuff aan jonkheer Hendrik Teding van Berkhout, directeur van het Rijksmuseum, 21 februari 1932

Herman Heuff. Ets van de Zomervaart met de Oude Bavo op de achtergrond en rechts de Romolen (NHA)

Herman Heuff: krijttekening met zicht op de ruïne van Brederode (NHA)

Herman Heuff op de Heemsteedse Kunstbeurs. Uit: HeerlijkHeden ,nummer 171, winter 2017, pagina 51.

Onderstaand van de heer Gert Wentzel ontvangen documentatie betreffende het december 1932 in het leven geroepen Herman Heuff Fonds

Haagsche Courant, 6 maart 1933)

(Nieuwe Haarlemsche Courant, 26 november 1932)

(Nieuwe Haarlemsche Courant, 26-11-1933)