DIRK HARTING voortreffelijk beoefenaar van de grafische kunst
DIRK HARTING (1884-1970) Herman Heuff (1875-1945) was zowel kunstschilder als kunstgraveur, zijn Heemsteedse vakbroeder Dirk Harting echter vrijwel uitsluitend graficus, vooral een knap etser. Laatstgenoemde graveerde ook postzegels en exlibris en maakte verder litho’s en tekeningen en een enkele maal aquarellen alsmede schilderijen in olieverf.
Zijn thema’s waren: stadsgezichten (torens, stegen, grachten, hofjes, poorten en kerken), landschappen (duin- en zeegezichten), portretten, bloemen en bomen. In de Nederlandse grafiektraditie bereikte Harting een grote hoogte. Zijn adagium was: “Ik wil dat een ets ook inderdaad een prent zal zij en niet een verkapt schilderij of de imitatie van een aquarel”. Harting gaf de werkelijkheid nuchter en zakelijk weer, zonder invloed van enig ‘isme’, maar louter zoals hij de dingen zag. Zijn etsen geven ons de artisticiteit van het métier zelve, zijn persoonlijke visie op de realiteit weer. Wat in de etsen van Harting treft is zoals Herman Moerkerk heeft opgemerkt: “de zuivere trouwhartige weergave van lijn verhouding.” De ambachtelijk werkende kunstenaar had een sterke opmerkingsgave ontwikkeld en zijn techniek was een minutieuze. Dirk Harting woonde en werkte achtereenvolgens in Amersfoort, Utrecht, Amsterdam (Sloten), Haarlem en van 1923 tot 1970 In Heemstede. Hij is 86 jaar geworden en verreweg het grootste deel daarvan, namelijk sinds 1923 woonachtig geweest op het adres Jan Miense Molenaerplein 2 waar ook zijn drukpers stond. Toen hij zich hier vestigde was de omgeving vrijwel onbebouwd en moest bijvoorbeeld de Heemsteedse Dreef nog aangelegd worden en was de verbinding tussen Haarlem vanuit de Hout en Heemstede een in 1857 aangelegde grindweg. De huizen J.M.Molenaerplein 1-7 zijn ontworpen door het architectenbureau De Bruin en Jonkheid. Toen Harting een verbouwing van zijn woonhuis niet rond kon krijgen mocht hij voor een groot deel met etsen betalen.
Levensloop Dirk Herman Michaël Harting is op 8 maart 1884 te Salatiga op Java geboren. Bijna acht jaar later volgde in Batavia zijn broer Pieter, die korte tijd leraar aan de HBS in Haarlem was, filoloog, en vanaf 1925 hoogleraar in de Engelse taal- en letterkunde (eerst in Groningen, sinds 1937 in Amsterdam). De familie keerde uit Nederlands-Indië terug naar het vaderland en vestigde zich in Amersfoort, een gemeente die die in het grafisch werk van Dirk Harting een centrale plaats inneemt. Als kind reeds bleek zijn aanleg voor tekenen. Na de middelbare school werd Dirk ingeschreven op de Veeartsenijschool in Utrecht, maar op 20-jarige leeftijd schakelde hij over op de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in de hoofdstad. Zes jaar duurde deze voortreffelijke leerschool, van 1904-1910, onder leiding van professor P.Dupont voor de grafische vakken en van professor August Allebé. Uit 1907 dateren zijn eerste werkstukken en uit maart 1908 stamt zij ets voorstellende een antieke drukpers, vervaardigd ter herinnering aan he in gebruik nemen der plaatdrukpers bij de Amsterdamse Academie. Voorts zijn ets van de Grimnessersluis in Amsterdam nabij het Rokin verkreeg Harting in 1913 de Willink van Collenprijs en vijf jaar later verwierf hij een zilveren medaille van de stad Utrecht voor zijn bekende ets van van de Amerfoorte O.L.Vrouwekerk. Hij was lid van de kunstenaarsgenootschappen ‘Arti et Amicitiae’ en ‘St. Lucas’ in Amsterdam en van ‘Pulchri Studio’ in Den Haag. Toen hij in 1912 voor het eerst sedert de Nederlandse Etsclub ‘De Grafische’ ontstond, voluit geheten ‘Vereniging tot Bevordering der Grafische Kunst’, sloot Harting zich aan met o.a. Veldheer, Moulijn, Derkzen van Angeren, Jan Poortenaar, Dirk Nijland, J.M.Graadt van Roggen en Huib Luns – tegenwoordig klinkende namen in de grafische kunst. In de jaren vòòr 1940 is ‘De Grafische’ een vitale kracht geweest die heeft gerust op de brede onderstroom van realisten en decoratieven. Met Aart van Dobbenburgh, Dake en Jan Sluijters leverde Harting tevens bijdragen aan een in 1914 gestarte serie wandgrafiek en verder was hij van 1946-1949 voorzitter van de etsclub. In 1929 is de kunstenaarsvereniging ‘De Spaak ‘ opgericht die tot doel had voor- en najaar verkooptentoonstellingen te organiseren. Tot de leden behoorde in de loop van haar bestaan o.a. Dirk Harting, Gerard Huijsser, Julia Giesberts, Ben Kamp, E.L.E.Woutersen-van Doesburg, Chr. Bartels, Cor Dik, J.Veringa, Tom Grootens en Waalko. Van enige tientallen etsen van Harting zijn afrdukken verschenen als ansichtkaart, kalenderplaat of illustratie in topografische boeken. Als ‘kunstgraveur in Sloten’ ontving hij van de Nederlandse Posterijen opdracht voor een postzegel in boekdruk van koningin Wilhelmina en profil.
Deze verscheen in 1913 (tot 1931) op de markt evenals in Curaçao en Nederlands-Indië. Buitengewoon fraai en karakteristiek is het exlibris ontworpen voor F.Bothma. Het is een penseeltekening met Oost-Indische inkt en stelt een duinlandschap voor, één van zijn favoriete motieven. Bovenaan in het beeld staat de tekst ‘Aimer à travers tout’ en onderdaan de naam en aanduiding ‘exlibris’, alles in duidelijk eenvoudige, maar zuiver gevormde letters. Van 1936 tot 1948 was Harting privaatdocent in de grafische vakken aan de Technische Hogeschool Delft en hij doceerde bovendien een tiental jaren aan de Haagse Technische Academie. Dirk Harting gaf les en raadgevingen aan de talrijke jongere etsers en graveurs, en aldus bracht hij zijn moeizaam verworven wetenschap en kunstzinnigheid over een nieuwe generatie. Van hen kunnen worden genoemd: D.R.v.d.Berg, G.J.M.Lutz, S.A.Velsen, D.P.H.Wentzel, W.A.de Wijn, W.C.Gerritsma en D.van Hessen.
Bekwaam etser Etsen: (een tekening door middel van een zuur op een metalen plaat laten inbijten) heeft Nederland sinds Lucas van Leyden en Rembrandt, meer dan enig andere grafische techniek internationale belangstelling bezorgd. Omstreeks de vorige eeuwwisseling was het Willem Witsen (1860-1923) die het geëtste stadsgezicht nieuwe impulsen gaf waarvoor een nieuwe markt was ontstaan en op welk motief vele jongeren, waaronder Harting zich toelegden. Dirk Harting trad in het voetspoor van de al op 40-jarige leeftijd overleden Pieter Dupont (1870-1911). Ook de Amsterdamse etser-impressionist Maurits W.van der Valk (1857-1935) beïnvloedde hem. Harting’s etsen zijn nauwkeurige gedetailleerde karakterbeelden genoemd, waarin sfeer en stemming subliem zijn weergegeven, veelal exacter van weergave dan de meer artistieke benadering van zijn leermeester of Witsen. Door zijn via oefening en studie de techniek geheel eigen te maken ontwikkelde hij als het ware een grafisch oog. Elke prent vergde weken, soms zelfs maanden van geduldige arbeid. Centimeter voor centimeter is zo’n etsplaat tot in de finesses bewerkt. Zij kracht was z’n enorme geduld. Etsen van Harting zijn op enige afstand soms nauwelijks te onderscheiden van foto’s. Wellicht mede ten gevolge van de donkerbruine tot komt zijn etswerk soms wat zwaar en droefgeestig over. Hij was overigens veel minder productief dan bijvoorbeeld Marius Bauer en Willem Witsen. Het meest van zijn werk heeft betrekking op stadsgezichten in Amsterdam en Amersfoort. Daarnaast maakte hij prenten naar gebouwen of oude buurtjes in Utrecht, Groningen, Den Haag en Enkhuizen.
Vanaf 1923 in Heemstede woonachtig, dicht bij het Spaarne, heeft hij in alle vier jaargetijden het Zuiderbuitenspaarne getekend en geëtst”. Typisch is dat wij op deze, meestal maar smalle strookjes papier toch juist een treffende indruk krijgen van de wijde ruimte, die de hemel en zijn weerspiegeling in deze panorama’s scheppen” meent J.D.Voskuil. Harting vervaardigde ook talrijke duinlandschappen rond Zandvoort en Velsen. Verder in Haarlem de r.k. kathedraal Sint Bavo, de straat Nieuw Heiligland, de Amsterdamse Poort, de uitgang van het Proveniershuis en Houtzaagmolen aan het Spaarne (1). Van de Cruquius-poldermolen maakte hij een aquarel. Van zijn reizen naar Portugal en Spanje bracht Harting zorgvuldig behandelde tekeningen terug.
(1) In catalogus ‘Harlemia Illustrata’ (Haarlem, 1983) zijn de volgende 7 etsen van Dirk Harting uit de regio Haarlem van omstreeks 1930-1935 vermeld: – 1360 De Amsterdamse Poort, circa 1935, 35 x 23 cm. – 1361 De Nieuwe Kerk, 32 x 15 cm. – 1362 Houtzaagmolen aan het Spaarne (De Eenhoorn), 10 x 33 cm., circa 1920, afdruk in groen.
Winters watergezicht door Dirk Harting
– 1363 De Kathedraal St.Bavo, 56 x 43 cm.
– 1364 Het Zuider buiten Spaarne met de Grote Kerk aan de horizon. Een zeer fraaie ets, 15 x 49 cm, afdruk in groen, circa 1930 – 1365 Duingezicht bij IJmuiden
Ets van Dirk Harting (nummer 48 tijdschrift Halycon), gedrukt door Ets- en plaatdrukkerij J.H.A.Hodiamont in Maastricht.
Ets (épreuve)natuurlandschap omgeving Haarlem; door Dirk Harting
– 1366 ‘Julidag’ (aan het Spaarne), ets in groen, 7,5 x 28 cm. A.G.van der Steur voegt hieraan toe: “Verschillende van zijn etsen zijn in de zogenaamde droge naald techniek uitgevoerd, de afdrukken zijn in diverse kleuren inkt en op diverse soorten papier. Net als de Amsterdamse etser Willem Witsen experimenteerde Harting met zijn fraaie materialen en de resultaten mogen er zijn!” Verzamelaar Behalve etser was Harting ook een groot kenner en verzamelaar van prenten van voorgangers en zijn tijdgenoten, die vaak via ruil of schenking verkregen werden. In 1960 omvatte zijn collectie die hij ook voor studie gebruikte meer dan 2000 stuks en een selectie uit dat materiaal is in december van genoemd jaar tentoongesteld in het Bloemendaalse kunstcentrum Bloemenheuvel. Naast de inkomsten van zijn colleges in Delft moest Harting leven van zijn ambacht en kunst. Hij kreeg soms opdrachten, zoals voor Duin en Kruidberg in Santpoort en de kathedraal in Haarlem of voor portretten. Veel van zijn grafisch werk is verkocht via kunsthandel Koch en de Bijenkorf in Amsterdam. Een kleine ets was al voor tien euro verkrijgbaar, maar na de Tweede Wereldoorlog was moderne grafiek vrijwel onverkoopbaar. Harting reisde overal in het land om etsen te ruilen en verkopen. Hij was op zijn vakgebied hoogontwikkeld, belezen en muzikaal aangelegd, maar geen wereldse man. Zijn echtgenote mevrouw Harting-Tichelaar, die hij lang overleefde, was oorspronkelijk zangeres. Uit het huwelijk is één dochter geboren, mevrouw Giesberger-Harting, die begin jaren 80 vanuit Heemstede naar Haarlem is verhuisd. Intussen ben ik er via mevrouw Annemarie Harting (die een stamboom Harting bijhoudt) dat de enige dochter van Dirk Harting: mw, Johanna (‘Hansje’) Giesberger-Harting op 2 december 2000 op 88-jarige leeftijd is overleden, blijkens een rouwadvertentie in De Volkskrant en NRC van 8 december 2002.
Harting was een trouw lid van de Rotary en rookte in zijn lange leven vele duizenden sigaren. Hij had een goede neus om bijvoorbeeld Rembrandt-etsen op te sporen. De laatste jaren van zijn leven nam alle belangstelling af en hield hij zich nog slechts bezig met beuzelarijen. Zijn levenslange vriend S.L.Hartz karakteriseerde hem in het jaarboek Haerlem 19170 als een “goede en bovenal trouwe vriend” en voegde daaraan toe: “Dirk was de meest genereuze gever van alle verzamelaars die ik ooit gekend heb.” Gedurende oorlog drukte Harting op zijn pers een door Sem Hartz in koper gegraveerd (fraudebestendig) paspoort, waarvan de ontwerper tegen Lisette Lewin (‘Het clandestiene boek 1940-1945’) zei; “Al mijn kennis, opgedaan bij het vervaardigen van bankbiljetten zat in dat paspoort.” Waardering Harting exposeerde op de ‘Vierjaarlijksche’ te Rotterdam en Amsterdam, in Utrecht (1918), de wereldtentoonstellingen in New York en Budapest en op de internationale tentoonstelling van 1916 te San Diego. Bij gelegenheid va zijn 70ste verjaardag vond een ere-tentoonstelling plaats in ‘Het Huis van Looy’ te Haarlem (catalogus, juli 1954). Op zijn 75ste had bovendien een expositie plaats in zijn vroegere woonplaats Amersfoort. Bijna een eeuw na zijn geboorte, van 5 tot 27 november 1983, zijn in cultureel centrum ’t Oude Slot in Heemstede ongeveer 90 werken uit particulier bezit uitgestald, na een officiële opening door H.L.Prenen. Uiteraard voorkomende in de gespecialiseerde encyclopedieën, is over zijn werken de volgende tijdschriften gepubliceerd: ‘Morks Magazijn’ (1914), ‘Eigen Haard’ (1914), ‘Op de Hoogte’ (1939) en in ‘Halycon’ . Vooral de Haarlemse kunstcriticus Jan D.Voskuil heeft zijn werk raak getypeerd evenals de kunstenaar Herman Moerkerk. In het gezochte Winterboek 1934/1935 (Haarlem, De Spaarnestad, 1935) is naar een eerder bekroonde ets van Harting op groot-formaat de Grimnessersluis te Amsterdam afgebeeld. Portretten heeft hij in verhouding weinig gemaakt; tot de fraaiere werken op dit terrein behoren steendrukken van prins Hendrik der Nederlanden, de Bloemendaalse kunstenaar Oscar Mendlik, vrouwenarts dr.Frieda C.van Hasselt, en van J.E.de Vos van Steenwijk, van 1937 tot 1941 burgemeester van Haarlem en na de oorlog commissaris van de koningin in Noord-Holland.
Getekend zelfportret van Dirk Harting (Frans Hals Museum)
Harting’s grafisch werk bevindt zich onder meer in de Rijkscollectie, Provinciale Atlas/Noord-Hollands Archief in Haarlem, het Postmuseum (Den Haag), museum Boymans van Beuningen (Rotterdam), Rijksprentenkabinet (Amsterdam), Teylers Museum , Frans Hals Museum), Universiteitsbibliotheek Leiden. In het buitenland in de Bibliothèque Nationale (Parijs), British Museum, (Londen), het museum in Saint Louis (USA) en andere particuliere en openbare verzamelingen in de Verenigde Staten. Een collectie van meer dan 100 prenten is bijeengebracht door mevrouw J.A.Strootman-Erenst in Velsen. Diverse prenten zijn ook aanwezig in de collectie van de Historische Vereniging Heemstede Bennebroek/Bibliotheek Heemstede (1). Werk van Harting wordt nog regelmatig via kunst- en boekveilingen aangeboden. Bij gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag is hij door heel kunstminnend Haarlem en vakvrienden uit het gehele land op initiatief van W.J.Gorter stijlvol gehuldigd in het Frans Hals Museum. Ook talrijke autoriteiten waren aanwezig, zoals burgemeester mr.A.G.A.Ridder van Rappard die om de herkenbaarheid een bewonderaar was van deze meester in de kunst. Barend Rijdes, zelf ziek zijnde was niet aanwezig, wèl zijn echtgenote en schreef over de bijeenkomst in zijn uitgegeven ‘Literair Dagboek’ op 9 maart 1964: Gorter hield de feestrede, maar maakte daarbij zonder bronvermelding gebruik van Harry Prenens’ vers in Haarlems Dagblad – wat des te pijnlijker werd toen Harry daarna daarna aan de beurt was (waarschijnlijk zonder Gorter gehoord te hebben) en….zijn vers voordroeg! De verzen van Harry, dit tussen haakjes, zijn niet van deze tijd maar ik heb er een zwak voor, door de spitse woordspelingen die hij erin aanwendt – in hun soort zijn zij kunst. Harting werd de moeite van een antwoord (waar hij erg tegenop zag) bespaard; de ‘versnaperingen’ werden betaald door de Rotary”. De heer Gorter overhandigde bij die gelegenheid aan de jubilaris een dummy van een aan Harting te wijden boek, dat nochtans nimmer verschenen is.
(1) Door D.Stigter geschonken gravures van Dirk Harting: – O.Z.Achterburgwal Amsterdam, 30 x 11 cm. – litho 22 x 17 cm. Monogram. Epreuve d’Artiste. Gesigneerd. Portret van dr.F.C.van Hasselt, aet.66 – Zuiderkerk Amsterdam. 59×29,5 cm. Op Van Gelder koperdrukpapier. Rechtsonder in koperdruk: D. Harting ’46. – Kerktoren te Amersfoort. 59×29,5 cm. Proef op wit papier. – Enkhuizen. 48,5x 62,5 cm. Proefdruk. Linker-stuk ten dele gegraveerd.
Tekening met portret van Pieter Harting (1813-1885) door Dirk Harting, 1905
Portret (ets) van de kunstschilder Oskar Mendlik (1871-1963) door Dirk Harting, 1941 (RKD, anno 2010 te koop bij Galerie Nieuw Schoten Haarlem).
Dirk Harting: ets van prins Hendrik van Mecklenburg Schwerin, 1934
Dirk Harting: portret van een oud-Hollandse heer
1970 en daarna
De grafisch kunstenaar Dirk Harting is 28 augustus 1970 op 86-jarige leeftijd overleden en het stoffelijk overschot werd op Westerveld in Driehuis gecremeerd. Meer dan een halve eeuw heeft Dirk Harting zich met perfect vakmanschap bezig gehouden met het ambacht en de kunst van de grafiek. Ongeveer 37 jaar heeft hij in zijn thuis-atelier in Heemstede gewerkt en daarna nog één decennium hier gewoond. Van 5 t/m 27 november 1983 zijn 90 etsen, vervaardigd tussen 1927 tot begin jaren 60 tentoongesteld geweest in het Oude Slot (geopend door drs.H.L.Prenen); 9 april 1989 verscheen een uitvoerig artikel van ondergetekende over Dirk Harting in de Heemsteedse Courant; 1990 gevolgd door een overzichtsexpositie in de gemeentelijke openbare bibliotheek Heemstede. Grafisch werk van Dirk Harting wordt regelmatig aangeboden via kunsthandels, antiquariaten en op veilingen. Een grotere collectie van ‘Philip J.’, ten dele oorspronkelijk van mw. Giesberger-Harting, is op 1 december 2000 geveild bij Bubb Kuyper in Haarlem. Hans Krol
ETSEN VAN DIRK HARTING
Lijnbaansgracht Amsterdam. Est door Dirk Harting (1884-1970)
Amsterdam Oude Zijds Voorburgwal; ets van Dirk Harting
– Enkhuizen
================================================
HAARLEM
===============================================================
Grimnessesluis 1 in Amsterdam
CATALOGUS VAN ETSEN DIRK HARTING UIT 1983 NAAR AANLEIDING VAN EEN TENTOONSTELLING IN HET OUDE SLOT, HEEMSTEDE 
BIJLAGE: OVERZICHT VAN 55 ‘ETSEN VAN DIRK HARTING 1927’ MET PRIJSOPGAVE UIT DAT JAAR , WELWILLEND TER BESCHIKKING GESTELD DOOR DIRK JAN HARTING
![Ets van Dirk harting. Mogelijk 'Plaslandschap', nummer 55 uit catalogus Oude Slot [Frank Kortstee]](https://ilibrariana.files.wordpress.com/2012/09/plaslandschap-dirk-harting.jpg)
Nog een ets van Wilg(en) aan een water; épreuve d’artiste Dirk Harting [A.Schelling-Mattheus] Zie catalogus Oude Slot, nummers 56,57, 58: knotwilg.
De heer van der Lee uit Amersfoort berichtte me dat zich in het museum van Amersfoort zich een beeldje bevindt, gedateerd 1938 als keramisch object, welk portret zeer waarschijnlijk Dirk Harting voorstelt.
Bijlage: ets van Dirk Harting in bezit familie Vandebelt
===============
2 meegezonden foto’s bij reactie van Kees Venema, 8 september 2021
====================================
Librariana 
Wat prachtig om dit alles te lezen over de kunstenaar D. Harting! Wat veel informatie bij elkaar! Ik zocht naar informatie over hem en zijn werk omdat ik een kunstwerk (ets) van hem in bezit heb en er meer over wil weten..
Fantastisch om eindelijk eens iets uitgebreids te mogen te lezen over D. Harting. Ook ik ben in het zeer gelukkige bezit van de prachtige ets “hangende fuchsia’s”. Maar kwam naar diverse pogingen enkel op Amerikaanse veilingssites terecht.
Bestaat er een oeuvre overzicht van Harting? Ik zou graag een jaartal aan mij ets willen toekennen.
Heel hartelijk dank voor de uitgebreide informatie.
In antwoord: er bestaan wel enkele artikelen over de etsen van Dirk Harting, maar een uitvoerige studie van zijn oeuvre ontbreekt nog en het is mij op dit moment niet bekend of ergens nog ies van een persoonlijk archief bewaard is gebleven, mogelijk bij familie, Harting had 1 dochter. Probleem ten aanzien van de etsen is dat deze niet zijn gedateerd. Met een groet, Hans Krol N.B. Nadien vernam ik dat de enige dochter Johanna (‘Hansje’) Giesberger-Harting in het jaar 2000 is overleden. Uit het huwelijk zouden 3 kinderen zijn geboren, 2 overleden en 1 zoon die is geëmigreerd naar de Verenigde Staten.
Hartelijk dank voor uw antwoord. Nogmaals erg bedankt voor het posten van deze uitgebreide informatie.
En uiteraard een vriendelijke groet terug, Kim
Mijnheer Hans Krol, Dirk Harting was familie van mij en ik heb hem gekend. Ik reageerde eerder op uw site. Ik heb 7 verschillende gekleurde bloemen van hem, naast de Gladiolen op uw site. Verder heb ik een ets:’t Hoendiep Groningen met schuiten in het water’. Verder weet ik van het bestaan van een tekening van een vrouwelijk naakt van de hand van Dirk Harting. Ik kreeg een foto van die tekening toestuurd via een tussen persoon.
En Dirk Harting heeft een serie tekeningen gemaakt van zijn directe familie, ooms en tantes, waarvan een aantal in mijn bezit zijn.
Jeanne van Ammers-Douwes
Erg leuk om dit artikel over Dirk Harting te zien! Hans Krol dank. Ik kende het artikel al in krant-uitvoering. Ik ben van kindsbeen af een Harting-fan en voel ik me me op de een of andere manier geroepen een wat diepere studie van zijn werk en leven te (gaan) maken. Na een uitvoerige inventarisatie van zijn (complete) werk, o.a. met hulp van de drie grote archieven (Amsterdam, Haarlem en Amersfoort), ben ik al behoorlijk eind gevorderd. Ik was bezig contacten te leggen met familie (waaronder zijn kleinzoon in de V.S.) toen ik door ziekte een tijdlang op non-actief werd gesteld.
Ik hoop echter in 2013 de draad weer op te kunnen pakken en verder met mijn interviews en speurtocht naar artikelen over Harting te gaan. Alle hulp is welkom.
Vriendelijke groet, Paul Wap
Ik heb uw artikel gelezen over D.Harting, daar ik zelf een ets bezit van hem, deze is dezelfde als de bovenste ets, hoek Prinsengracht, Brouwers- gracht, deze is gesign. en gedat. en gesign met potlood, D.Harting, deze zit in een oude lijst met glas er voor,
Afm. met lijst 63 cm-50 cm en de ets maat is +/_ 54 m-50 cm, ik wilde je even laten weten.
Met vriendelijke groet, Fam A. Timmermans Breda
Hallo Paul.
Ben je nog verder gekomen met je onderzoek? Ik ben wel benieuwd naar het totale oeuvre van hem.
En misschien kan ik je ook helpen.
Erwin Meijers
Beste Erwin,
Dank voor je reactie. Het “onderzoek” heeft om gezondheidsredenen lang stil gelegen.
Ik heb recent de draad weer opgepakt. Allereerst wil ik de werken in het Rijksmuseum bekijken. Er zijn daar een flink aantal werken die ik nog niet ken. Als dat eenmaal gebeurd is laat ik via deze site wel weten of ik inmiddels iets “publiceerbaars” heb
(en evt. nog hulp kan gebruiken). Ik maak meteen van de gelegenheid gebruik via deze weg te vragen of er iemand is die de ets van “Sluishuisje” in Groningen kent,
mij volledig onbekend.
Vriendelijk groetend,
Paul Wap
Beste Mijnheer Paul Wap
.
De heer Dirk Harting woonde een tijd in verzorgingshuis Rustoord, Westerhoutpark in Haarlem.Daar liet hij twee etsen achter na zijn overlijden. ‘Duin-en Kruidberg’ en een Katwijks meisje met kap.Het laatste heeft bij mij een plaats gekregen. het werd door zijn kleindochter Hansje, gekocht toen het verzorgingshuis gesloten werd.Hansje was mijn vriendin.Als u mij een e-mailadres stuurt. stuur ik een foto van het meisje met kap naar u toe en kunt u wellicht iets meer hier over vertellen.
Groet van Alice Nederkoorn
Beste Alice,
Dank voor het bericht. Excuus voor de late reactie. Een ziekenhuisopname was daar debet aan. Alle wetenswaardigheden over Dirk Harting zijn welkom, zo ook deze. Ik heb daar nog wel enkele privé-vragen over als dat mag. Het is voor het eerst dat ik over een Katwijks meisje hoor, althans een ets daarvan. Ik kan er op voorhand dus helaas niets over vertellen. Ben wel erg nieuwsgierig. Mijn e-mail: wap.arnold@gmail.com . Bij voorbaat dank.
Met vriendelijke groet,
Paul Wap
Met heel veel plezier heb ik het artikel over Dirk Harting gelezen. Zelf zijn wij verzamelaars van “prentkunst” en in onze verzameling hebben we o.a. werk van Dirk Harting. één daarvan is in dit artikel opgenomen met als titel : “Huizen nabij Koppelpoort”te Amersfoort circa. 1900.
Graag wil ik melden dat deze titel niet strookt met de afbeelding. Afgebeeld is de Kamperbinnenpoort (gezien vanaf de Weversingel)
De huizen aan de li. zijde zijn inmiddels afgebroken waardoor nu, vanaf dezelfde standplaats, een veel ruimer cq. vollediger beeld van de poort te zien is. Dit wilde ik u graag laten weten. Hartelijke groet
J.Nekkers, Amersfoort
ik heb in mijn bezit een ets, met als onderschrift “Langegracht amersfoort 1914, epreuve dartiste met een originele handtekening van harting. heb ik hiermede iets waardevols in handen?
De richtprijs via een veiling is veelal tussen de 60 en 120 Euro.
Beste Dirk Harting liefhebbers,
Ik heb nog een aantal prachtige etsen van Dirk Harting die ik te koop aanbied. Dit omdat mijn Dirk Harting verzameling gedurende de afgelopen jaren helaas te groot is geworden. Etsen worden alleen aan liefhebbers van Dirk Harting aangeboden. Allen uiteraard origineel en potlood gesigneerd.
Vriendelijke groet,
P. Mulder
Beste P. Mulder,
Is uw aanbod nog steeds geldig? Zo ja, heeft u ook de duinetsen?
Vr. groet,
R. de Jongh
Geachte mijnheer Hans Krol, Dirk Harting was een volle neef van mijn moeder en een oom van mij. Ik heb hem goed gekend. Ik heb een aantal etsen van hem en aquarellen en tekeningen die hij van onze familie leden maakte.
Met vriendelijke groet,
Jeanne van Ammers-Douwes
Beste Hans Krol,
Ik beschik ook over etsen van Dirk Harting, geërfd van mijn vader Jan Dirk Harting. De etser is een ver familielid. Ook heb ik een overzicht van zijn etsen met de toen gevraagde prijzen in mijn bezit. Ik ga voor u na welke bijdrage ik kan leveren en hoor graag op welke wijze ik die kan aanleveren.
Met vriendelijke groeten,
Dirk Jan Harting (1947)
Beste Hans Krol,
Bedankt voor deze uitgebreide info. Ik heb vandaag een kleine ets van Dirk Harting gekocht op de markt in Delft. Het is gezien de afbeeldingen en het formaat waarschijnlijk “Plaslandschap” (nr 55 uit de lijst van de Catalogus van etsen uit 1983, tentoonstelling Heemstede), het heeft een titel aan de voorzijde, wel “epreuve d’artiste” en rechts zijn handtekening “D Harting”.
Als je een afbeelding wilt, of info, kunt u me e-mailen.
Groet,
Frank
Beste Hans Krol,
Ik stuur je een in mijn bezit zijnd overzicht toe getiteld ‘Etsen van D. Harting 1927’. Er staan 55 etsen in afgebeeld, inclusief de prijzen ervan in 1927 ‘Op Hollandsch papier’ en ‘Op Japansch papier (proefdruk)’.
Ik hoop dat de gemaakte scans van voldoende kwaliteit zijn om ze bij de informatie over Dirk Harting op te nemen.
Met vriendelijke groeten,
Dirk Jan Harting (1947)
beste ik ben via erfenis in mijn bezit gekomen de amsterdamse poort in haarlem van de heer dirk harting kan iemand mij vertellen of het waarde heeft?
vr bedankt j sluijter
Afhankelijk van kwaliteit, al of niet ingelijst e.d. circa 50 tot 100 euro. In twee commerciële webwinkels wordt voor een Harting-ets van de Amsterdamse Poort respectievelijk 150 en 240 euro gevraagd.
kwaliteit is in mijn ogen goed en ja zit in oorspronkelijke lijst, kan het zijn dat het een bruin achtige ets is?
vrg sluyter
ik had al wat gezien van de heer Harting en was er helemaal weg van heb nu twee etsen over a dam op een veiling gekocht
en kijk er met liefde en bewondering naar
Wat leuk om dit te lezen. Ik heb de Grimnessesluis II in Amsterdam van Dirk Harting aan de muur hangen. He plekje zelf is nauwelijks veranderd. Los van bestemming ( Horeca)
Hallo
Ik heb van mijn vader een ets geërfd van de kunstenaar D. Harting.
Een landschap met wilg.
Links staat er Epreuve d’artiste
En rechts zijn naam
Heb ik nu wat waardevols in handen?
Bij de foto van de ets staat “Huizen nabij Koppelpoort in Amersfoort. Ets van Dirk Harting uit circa 1900”, waarschijnlijk naar het onderschrift bij de ets 25 uit de tentoonstelling in 1927.
Dit moet volgens mij zijn: Zicht op de Kamperbinnenpoort vanaf de Weverssingel.
Het gezicht op de Kamperbinnenpoort vanaf de Zuidsingel is ets 30 van dezelfde tentoonstelling (Zuidsingel Amersfoort III).
Mogelijk kunt u deze aanvullingen in het overigens verder heel interessant artikel verwerken?
Wat een prachtig overzicht van het werk van Harting. Zelf ben ik in het bezit van de ets ” Enkhuizen” , gekocht in de tachtiger jaren. Geniet nog elke dag van het verfijnde werk.
zijn er goede taxateurs bekend die kunnen beoordelen of ik copieen heb of echte, ik heb er bij de nalatenschap van een van mijn beide grootouders 3 gevonden
mail svp naar
marianneraymakersatgmailpuntcom
In antwoord: iedere antiquair maar ook een antiquaar kan al of niet een loupe zien of een ets origineel is dan wel sprake van een afdruk, vaak uit een boek afkomstig.
Goeie avond. Ik zie nr 46 staan in de catalogus. Deze ets/ gravure heb ik in mijn bezit. Ben benieuwd wat wat deze waard is. Zit nu in oude lijst waarvan het glas kapot is
Beste Hans Krol, ik heb een ets van Dirk Harting in bezit. Het werk is ondertekend met: Nieuwe Kerk. Haarlem. épruve d’artiste linksonder. Rechtsonder zijn signatuur DHarting. In uw voortreffelijke overzicht op deze website is het kunstwerk ook opgenomen. Ik ben voornemens de ets aan deze Nieuwe Kerk te schenken.
Met vriendelijke groeten, michielmaters@gmail.com
Beste Paul Wap,
Ik reageer op uw oproep om nadere informatie over het door u genoemde ‘Sluishuisje’ te Groningen. Dit huisje stond (het bestaat niet meer, verwoest in de oorlog) bij de sluis in het Damsterdiep. Het stond in Groningen bekend als het ‘Poortershuisje’, een verbastering van Poortiershuisje. Hier woonde namelijk de poortwachter van de Steentilpoort in de stadswallen. Dirk Harting heeft hier inderdaad een ets van gemaakt die zich in mijn collectie bevindt. Wellicht was u inmiddels al op de hoogte van deze gegevens, dan ten overvloede.
Met vriendelijke groeten,
Hans van Westing.
ik krijg net via onderzoek door dat hij gehuwd is geweest met Antoinette Francoise van der Pant in 1840, zij overleed in 1869, maar ik kan dit qua jaartal niet plaatsen
(Van der Pant komt voor bij ons in de fam., stamboom, en ik heb dus een werkje en twee copieen van werken van hem )
Klopt dit ?? Want de jaartallen kloppen niet helemaal ???
Geachte mevrouw Raymakers,
Er zijn meerdere Dirk Hartings of Dirken Harting. De graficus waar het hier over gaat was Dirk Herman Michael Harting en leefde van 1884 tot 1970. U zat dus even bij de verkeerde Dirk en echtgenotes. Het sierlijke schrift en de krulletters onder bepaalde Harting etsen maken hem niet minder echt. Dergelijke etsen zijn vaak gemaakt ter gelegenheid van iets, in opdracht van of door derden gedrukt. Ze zijn (in principe) net zo echt als de Harting gesigneerde.
Met vriendelijke groet,
Paul Wap
Dit account niet meer gebruiken ivm overlijden
Beste Hans,
Dank voor de reactie op mijn vraag over het “Sluishuisje”. Dat het hier waarschijnlijk ging om het “Poortershuisje” was me inmiddels bekend maar de overige informatie is zeer welkom. Dank. Dat neemt niet weg dat ik de ets nog nooit gezien heb en er erg nieuwsgierig naar ben. Als u in staat zou zijn er een foto van te kunnen maken en die mij opstuurt zou dat helemaal schitterend zijn. e-mail: wap.arnold@gmail.com
De inventarisatie van Hartings werk vordert gestaag, alleen het prentenkabinet Amsterdam nog. Mijn gezondheid laat me alleen vaak in de steek. Nogmaals dank.
Vriendelijk groetend,
Paul Wap
is er iets bekend van de vrouw van Dirk Harting, hij trouwde 2x, en ik zie genoemd antoinette francoise van der Pant,gehuwd met hem in 1840 en overleden in 1867 , waarna hij hertrouwde met Burgerhart, . Van der Pant komt aan mijn moeder s zijde voor dit zou kunnen verklaren waarom ik drie werkjes van hem heb . ( eentje is zeker echt, de twee anderen hebben van dat “sierlijke”schrift onder de gravures
Ik probeer er achter te komen of dit echt familie is , er zaten aan mijn moeders kant wel schilders ( oa tekenschool vaandrager-bik) en Wouters, en of ze elkaar echt gekend hebben ….
(mogelijk heb ik dit al eerder hier gevraagd, maar ik kan niks terug vinden )
Mijn Heer Hans Krol
Ik ben een poosje in het bezit van een ets van Heer Dirk Harting op deze ets staat Amsterdam Keizersgracht een grachten pand met een deel van schip er voor mijn vraag is Wanner is deze ongeveer getekend
Vriendelijke groeten Jan Werner
Mij niet exact bekend, maar Amsterdamse taferelen van Harting dateren voornamelijk uit de periode tussen 1910 en 1916
Ook ik ben al jaren in bezit van een lief etsje met wilgen ik ben benieuwd wanneer deze gemaakt is, misschien kan ik u een foto toesturen Mvg arrie Schelling-Mattheus
Beste Paul Wap,
Ik reageer op de oproep om informatie over de in Museum Flehite opgedoken litho. Het betreft een portret van Dr. Frieda van Hasselt (1891-1979). Deze informatie komt voor op eenzelfde litho in mijn collectie. Zij was één van de eerste vrouwelijke chirurgen in Nederland.
Met vriendelijke groeten,
Hans van Westing.
Beste Hans,
Ik heb dezelfde litho in mijn bezit. Deze ooit op een veiling gekocht met diverse andere tekeningen en litho’s van Dirk Harting. De informatie die ik op het passe-partout heb staan luidt ‘tante’. Overigens zit er ook een plastic exemplaar tussen waarop e.e.a. is ingekrast. Of dit de basis voor de litho vormde, geen idee.
Mvg,
Perrie Mulder
Klopt, met dank, ik ga dit aanpassen en een portretfotootje uit Haerlem Jaarboek 1979 daarbij plaatsen.
Beste Hans,
Een jaar of tien geleden vond ik in Engeland een vrij groot schilderij van de Brouwersgracht hoek Prinsengracht in Amsterdam. Olieverf op doek. Ik kan geen signatuur vinden. Het lijkt erg veel op de ets die Harting maakte op dezelfde hoek maar van een iett andere plek bekeken. Ik kan je een foto opsturen met de vraag of je meer over dit schilderij kunt vertellen (wel of geen Harting) Mogelijk wil je mij een e-mailadres geven om dat te kunnen doen.
Hartelijke groet,
Kees van den Bosch
Amstelveen
Goedendag.
Ik ben in het bezit van een ets met de signatuur van D. Harting die ik nog niet op internet ben tegengekomen.
Ook niet op uw website.
ik kan een foto sturen als ik een mailadres heb.
groet
Theo
Met dank. Het is 1 van de circa 15 etsen die Dirk Harting vervaardigde van duinlandschappen (geïnspireerd op omgeving Bloemendaal). Ik meen DH48 te lezen, wat op 1948 zou duiden. Zal de gravure op de site als aanvulling voegen.
Beste Hans, Bij de afbeeldingen staat een door Dirk Harting ontworpen litho (proefdruk) voor een Chocoladedoos van Droste (chocoladetulpen). Is bekend uit welke periode de proefdruk dateert en of Harting meer ontwerpen voor Droste heeft gemaakt? Ik zou de informatie graag willen opnemen in een boek over Droste.
Hartelijke groet, Job Koens, Rotterdam
Dag Job Koens, heden heb ik getracht te achterhalen wat mijn bron is voor de Droste-doos met tulpen, ontworpen door Dirk Harting. Die heb ik (nog) niet kunnen achterhalen. Harting is bijna uitsluitend bekend als etser, maar maakte ook tekeningen (vooral van personen) en aquatinten (van bloemen). Momenteel is HVHB-archief vanwege een verbouwing elders opgeslagen en niet raadpleegbaar.Helaas kan ik niets zeggen over tijdstip e.d., maar zal dat zo mogelijk later doen. Als Heemstedenaar is ten aanzien van Droste tekenaar/illustrator Jan Wiegman welbekend als ontwerper van het eerste Droste-mannetje, later gestyleerd door Cassandre, maar dat is u vanzelfsprekend bekend.
Beste Hans,
Hartelijk dank. Ik ben erg benieuwd. Wat Jan Wiegman betreft weet ik dat hij behalve het oorspronkelijke Droste mannetje nog veel meer prachtige ontwerpen voor Droste heeft vervaardigd. In het boek waar ik mee bezig ben -Droste, een blik waardig- zal een aantal afbeeldingen van verpakkingen staan waar zijn ontwerpen aan ten grondslag liggen. Ook aan andere ontwerpers die voor Droste hebben gewerkt zal aandacht worden besteed.
Hartelijke groet, Job Koens, Rotterdam
Hallo, de “historische figuur” (een van de kleine etsjes) is overduidelijk een portret van W.A. Mozart. Ik vond recent een ets van John Dons ((1915-1942) geïnterneerd in Kamp Amersfoort en gefusilleerd door de SS) die een “copy” lijkt van de bekende Amersfoort OLV “Lange Jan” ets van Dirk Harting. Ben benieuwd naar de “connectie”. Ik heb een flink aantal van Hartings etsen verzameld.
Gerbrand Caspers, Sneek
Beste Hans Krol,
Ik reageer op de herkomst van de ‘Droste tulpen’. Deze litho werd in november 2015 bij Catawiki geveild. Waarschijnlijk heeft u de afbeelding toen van het internet geplukt. Deze prent maakt inmiddels deel uit van mijn collectie.
Met vriendelijke groeten,
Hans van Westing.
Beste Hans Westing en Hans Krol,
In verband met prent die deel uitmaakt van de collectie van Hans Westing zou ik graag met hem in contact willen komen. Is het mogelijk mijn mailadres aan Hans Westing door te geven, zodat hij contact met mij op kan nemen. Voor het boekje waar ik mee bezig ben zou ik namelijk graag een afbeelding van de betreffende litho willen gebruiken van minimaal 300 dpi.
Alvast bedankt voor de medewerking en een hartelijke groet,
Job Koens
Separaat zal ik het email adres van Hans van Westing doen toekomen. Mvg, Hans Krol
Hello,
My name is Nancy Giesberger. My husband Dirk Giesberger was the youngest of Hansje Harting Giesberger’s five children (he was the only son, born in 1949). I knew “Mama Hansje” and her daughters Hansje and Liesbet very well, as Dirk and I married in 1990. My sisters-in-law are now deceased, and Dirk died very recently, on January 30, 2018. (Maine, USA) I have a very good selection of Dirk Harting etchings, which I treasure. Both the Hartings and the Giesberger were extraordinary families. To my knowledge, the closest direct descendent are the three sons of Hansje Giesberger Fokkema (Diederik, Klaas, and Victor). I would be happy to hear from any other family members.
Nancy Giesberger
Hello Nancy Giesberger, I guess that you wrote from Maine. I have known your mother in law Hansje Giesberger-Harting. Her father Dirk Harting was a full cousin of my mother. The mother of Dirk Harting was the sister of my mother’s father, my grandfather. She was Jacoba van Lessen who married Dirk Harting in the Dutch East Indies where she was a teacher and her husband Dirk Harting sr was a teacher too. They married in 1881. Dirk Harting was born in the Dutch East Indies in 1884. my grandfather was the youngest brother of Jacoba van Lessen: Bram van Lessen.
I wrote a book about the family van Lessen which was ready in Febraury 2017 with countless pictures in it. The mother of the etcher Jacoba van Lessen was the 4th of 11 children and many pictures were made and shared.
Your husband Dirk Giesbergers’ mother Hansje Giesberger Harting had a full cousin Anna Harting who is still alive and in her late 80/ties in Amsterdam. She could tell you the most about the Harting family. I visited her last year to bring the book on the family van Lessen.
Hope to hear from you. ……my mother was also a Jacoba van Lessen, who married D. Douwes.
Warm greetings from Holland,
Jeanne van Ammers Douwes, Ochten, Holland
Hello Nancy,
I made the familytree of the Giesbergers, please let me know your mailaddress.
Beste Hans Krol,
Ik heb door erfenis een prachtig etsje ontvangen: een epreuve d’artiste met duinlandschap.Achterop staat een plakkertje: BM Leidsestraat 74, wat mogelijk de verkopende boek-en kunsthandelaar zou kunnen zijn, en het met potlood geschreven nummer 2640.
Op zoek naar de maker kom ik uw prachtige overzicht tegen, waarvoor dank, en ik vraag me af of u interesse heeft in een foto van de ets.hij is 15 x 6 cm groot.
Hartelijke groet, Loes van Delft
Beste Hans Krol,
Sinds enkele dagen zijn wij in het bezit van een Ets van Dirk Harting uit 1915. Het betreft: Prinsengracht, hoek Brouwersgracht Amsterdam. Op de foto die u toont van dit schilderij staat geen signatuur. Op de Ets die wij bezitten is dat wel te zien. Dit komt, omdat er bij onze lijst nog een lichte rand is te zien met alle informatie erop. Op de tekening zelf staat zijn naam helemaal rechts onder. Bij uw schilderij zal het net onder de lijst terecht gekomen zijn. Als we een e-mailadres hebben kunnen we daar foto’s van opsturen. Mijn man kwam nog tot een bijzondere ontdekking. Namelijk als we kijken op een foto staat er een huis meer op dan op de Ets van Dirk Harting. Dit is aan de zijde Prinsengracht. Is dat u ook bekend? We zijn erg benieuwd hoe dit zit. Mogelijk kwam het wat betreft compositie beter uit?
De ontvangen foto’s hoek Brouwersgracht/Prinsengracht in dank ontvangen en als bijlage aan het eind geplaatst. Met hartelijke groet, Hans Krol
Dat is snel! Prachtig!Hartelijk bedankt!Verzonden vanaf mijn Samsung Galaxy-smartphone.
Dirk Harting heeft op zaterdag 11 september 1954 een interview gegeven in het programma “Kroniek van Letteren en Kunsten” (tussen 15:00 en 15:40) op Hilversum 2 (KRO). De interviewer is Theo Frenkel sr.
Mooi overzicht van een van de betere etsers in NL.
Ik kwam laatst een ets tegen van Willem Gerard Hofker, ets “Ni Kenjoeng (bij lamplicht), sep. 1946 met op de az beschreven druk Dirk HARTING.
Ik weet niet of hij dit voor meerdere kunstenaars etsen deed afdrukken of dat dit een vriendendienst was.
Ik heb onlangs een oud, vuil, “ongesigneerd” schilderij van een paar oude huizen verworven, dat toch gesigneerd bleek te zijn: D. Harting. Na wat zoekwerk op internet bleek het exact de afbeelding van de Grimmesluis (Grimnessesluis) te zijn, met dezelfde keuvelende buurvrouwen. De vraag is: heeft hij dit in zijn studententijd geschilderd en heeft het als voorbeeld voor zijn ets gediend, of was het andersom?