Tags
Conan the librarian, Dampierre, Dick Reumer, Dolly Parton, dr.ir.H.Bussemaker, Harm Botman fotograaf, Henry la Fontaine, Herman Liebaers, Lazy Bones, little free libraries, Margreet Wijnstroom, Marilyn Monroe, Mauretanië, Milco Aarts, minibibliotheken, minibliotheken Bloemendaal, Mundaneum, Nico Vriend, Noord-Hollands Archief, Oprah Winfrey, Paul Nauta, Paul Otlet, Tilboektoe Mali, Ton Wijnstroom, Wim Koops
LIBRARIANA DEEL 39, 2013 (MEI/JUNI 2013)
“Eer[der] schept men water met een zeef, dan wijsheid zonder boeken” (gevelspreuk op voormalige boekhandel in de binnenstad van Delft) “Cutting on libraries during a recession is like cutting hospitals during a plague” (Eleanor Crumblehulme) Over boeken, letters, boekhandels, tentoonstellingen en literatuur In Volkskrant Magazine van 16 maart 2013 wijdde verzamelaar en televisiemaker Jigal Krant een bijdrage aan vooromslagen van boeken (fictie) onder de titel ‘Bookalikes’. Bovendien zijn een paarhonderd voorbeelden van boekomslagen verkleind weergegeven. Hij stelt dat romans worden gedomineerd door niet meer dan vijf of zes smaken, zoals ogen, benen, ruggen, (achter)hoofden. Keuze van de foto’s die Nederlandse boeken sieren zijn een keuze van de uitgever en vaak afkomstig van digitale fotobanken als Getty, Trevillion, Arcangel e.d. “Omdat de uitgevers uit dezelfde beeldbanken vissen gebeurt het ook regelmatig dat er verschillende boeken uitkomen met bijna hetzelfde plaatje voorop. Zo lijkt ‘De vergelding’ van Jan Brokken verrassend veel op ‘Soerabaja’ van Pauline Slot. Beide omslagen tonen een soldaat die danst met een dame in een rode bloemetjesjurk, ingekaderd van schouder tot knie.” De illustraties blijken afkomstig uit een fotoserie die wordt aangeboden door de Spaanse fotobank Arcangel. De schrijver meent verder dat foto’s beter verkopen dan grafische ontwerpen. Sinds 2012 portretteren fotograaf Chris Hoefsmit en verslaggever Kees van der Linden Haarlemse winkeliers. Op 5 april kwam boekhandel Gillissen aan de Rijksstraatweg aan de orde, een firma die teruggaat tot 1783 toen Adriaan Loosjes zijn boekenwinkel in de Damstraat opende, later verhuisd naar de Gedempte Oude Gracht en ten slotte naar de Grote Houtstraat. Daar is de zaak van Loosjes in 1973 opgeheven, maar het filiaal in Haarlem-Noord bleef bestaan. Daar nam Nannie Gillessen (60) de zaak over samen met als compagnon Anneke Lissenberg (57) en werd de winkelnaam Loosjes gewijzigd in Gillissen & Co. Eerstgenoemde laat weten dat zij elkaar kennen van hun studie sociologie en dat zij na haar studie “bij boekhandel Blokker in Heemstede is gaan weken, waar ik het vak goed heb geleerd.” Beiden zijn enthousiaste boekverkopers die hun klanten zo goed mogelijk adviseren en laten weten dat hun huis ook vol staat met boekenkasten staat en ook naast het bed liggen stapels. Heel wat minder enthousiast is antiquaar Ysbrand van der Molen (68), vroeger aardrijkskundeleraar en na en reorganisatie werkloos geworden. Met zijn atlassencollectie en een verzameling schoolplaten van een basisschool is hij een boekwinkel begonnen. Atlassen maar ook andere oude boeken verkoopt hij nu weinig meer, omdat die handel zich nu voornamelijk op het internet afspeelt. “De romantiek is er helaas van af. Behalve internet is ook de vergrijzing er oorzaak dat de handel terugloopt. Er wordt meer opgeruimd dan er wordt opgenomen”. Met zorg stelt hij vast dat er in twee jaar 120 antiquariaten zijn verdwenen. Aan zelf boeken plaatsen op het internet begint hij niet vanwege het vele werk daaraan verbonden. “Ze komen maar hier, maar zo langzamerhand is het hier stil geworden.” , stelt hij vast. Belcampo voor verzamelaars. Op 1 maart 2013 is in de bibliotheek van Groningen bij de wederopstanding van het Belcampo Genootschap een catalogus gepresenteerd met literair erfgoed van Herman Pieter Schönfeld Wichers (1902-1990), als literator bekend onder de schuilnaam Belcampo. Samensteller is Nick ter Wal van antiquariaat Fokas Holthuis die zijn privéverzameling in 2012 te koop aanbood. De catalogus met beschrijvingen telt 91 nummers, verdeeld over rubrieken met titels als ‘Uitgaven’, ‘Vertaalt & vertaald’, ‘Verspreid werk’, ‘Brieven’, ‘foto’s’, ‘tekeningen & curiosa’ en ‘Uit de bibliotheek van Belcampo’. Zoals ik onlangs met eigen ogen heb kunnen vaststellen is museum Boerhaave zeer de moeite waard om bezocht te worden. Aanleiding voor mijn bezoek was de expositie ‘Geletterd & Geleerd. Brill: 330 jaar typografie voor de wetenschap.’ Een expositie die van 10 november 2012 tot 19 mei 2013 was te zien en een eerbetoon aan de Leidse Koninklijke firma Brill. Sinds haar ontstaan in 1693 – aanvankelijk onder de naam Luchtmans- geniet Brill een internationale reputatie als uitgever van wetenschap, maar vooral als specialist in het weergeven van tekst in uiteenlopende, complexe vooral Oosterse talen. Een andere aanleiding voor de expositie was het gereedkomen van de ‘Brill’, het speciaal ontworpen lettertype dat Brill in staat stelt met Latijnse lettertekens en willekeurig welke diacrieten exotische talen weer te geven, ongeacht het medium. Ook het Griekse en het Cyrillische schrift kan daarmee gemaakt worden. Bij de tentoonstelling verscheen tevens een catalogusboekje als handleiding. Zowel Boerhaave als Museum Meermanno hebben vanwege bezuinigingen van het rijk minder te besteden, maar blijven voortbestaan. Het Haagse boekenmuseum, beschouwd als het oudste boekenmuseum ter wereld (opgericht in 1852) heeft in 2012 zes mensen moeten ontslaan. Positief is dat men het bezoekersaantal binnen drie jaar meer dan verdubbelde. Iets jonger dan Brill, namelijk 310 jaar oud, maar nog altijd onder dezelfde familienaam is de koninklijke Joh. Enschedé in Haarlem, Dat wordt gevierd met een dubbeltentoonstelling ‘Stempel in de Stad’ in het Noord-Hollands Archief (Janskerk tot 2 augustus) en de Hoofdwacht (tot 29 september aan de Grote Markt). In 1990 verhuisde Enschedé van de binnenstad naar het industrieterrein Waarderpolder. Bij de tentoonstelling verscheen o.a. een vouwblad met een plattegrond en uitleg bij een Enschedé-wandeling door het centrum van Haarlem.
Menno Hertzberger Prijs 2012 voor Ton Croiset van Uchelen De jaarlijkse prijs van de Nederlandsche VerenIging van Antiquaren is op 15 november 2012 uitgereikt aan drs. A.R.A. (Ton) Croiset van Uchelen. Hij ontving deze op 15 november in de aula van de Koninklijke Bibliotheek vanwege zijn algehele verdiensten voor het boekenvak. De prijswinnaar, in 1936 geboren te Naarden, was van 1962 tot 1997 als (hoof)conservator, laatstelijk ook onderbibliothecaris bij de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. Van 1971 tot 2011 fungeerde Ton van Uchelen als redacteur van het boekentijdschrift ‘Querendo’. In het vernieuwde ‘De Boekenwereld’, jaargang 29, nummer, 2013, is een bijdrage gewijd aan de laureaat. De bemoedigingsprijs ging naar Nick ter Wal. Voornoemd tijdschrift bevat als bijlage een affiche met een lezende Marilyn Monroe (1926-1962) op een foto van het Amerikaanse sekssymbool uit 1954 waarin zij poseert met het boek ‘Ulysses’ van James Joyce, opengeslagen op vrijwel de laatste bladzijde……
MARILYN MONROE READING
Marilyn zittend/liggend voor haar boekenkast
Dankzij Arthur Miller werd Marilyn Monroe veelvuldig geconfronteerd met boeken
Marilyn Monroe lezend in ‘Motion Picture Daily’
===================================
=============================================
DOLLY PARTON’S IMGAGINATION LIBRARY: free books for kids
De Amerikaanse actrice en zangeres DOLLY PARTON (*1946) heeft met haar ‘Imagination Library’ het laatste kwarteeuw meer dan 1 miljoen boeken bezorgd aan kinderen in kansarme plaatsen in de Verenigde Staten, Groort-Brittannië en Ierland. Als hun ouders hebben ingetekend, krijgen de kinderen van hun geboorte tot hun eerste studiejaar elke maand gratis een bvoek. Parton komt zelf uit een straatarm emn kinderrijk gezin waarin waarin geen geld was voor cultuur, maar “Met een boek in de hand kun je overal raken. Je kunt nooit te veel boeken aan kinderen geven, aldus Dolly Parton die na een carrière van 55 jaar (2020) een onaantastbare status in de countrywereld heeft verworven
=======================
========
Een tamelijk nieuw verzamelobject zijn deurhangers uit hotels. Drie verzamelaars, de Duitser Rainer Weichert, de Italiaan Edoardo Flores en de Zwitser Jean-François Vernetti brachten samen ruim 25.000 deurhangers bij elkaar uit heden en verleden en van alle continenten. Daarbij naast eenvoudige drukwerkjes ook hoogstandjes van grafische vormgeving. Als een wereldprimeur van 25 november tot en met 10 februari 2103 een tentoonstelling georganiseerd met ongeveer 1.000 voorbeelden onder de titel ‘DO NOT DISTURB’ in het Grafisch Museum Groningen.
Den Haag kandidaat voor UNESCO City of Literature. ’s-Gravenhage was een van de 5 steden die mee deden in de strijd om Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. Na het mislukken van deze kandidatuur aast de stad nu op een andere titel, namelijk van Unesco City of Literature. Daartoe hebben eind februari 2013 achttien literaire organisaties, samen het Haags Letterenoverleg vormende, een manifest met actieplan gepresenteerd. BOEKENVEILINGNIEUWS Nog niet gemeld is een veiling door Piasa in Parijs georganiseerd in samenwerking met Moulinsart (Molensloot), beheerder van de Hergé-nalatenschap. Die leverde 20 november 2012 in totaal 274.250 Euro. Topstukken waren een gesigneerd exemplaar van ‘Raket naar de maan’, gesigneerd door Hergé en drie astronauten, dat 35,225 euro opleverde. Twee albums van het eerste Kuifje-album ‘Tintin au pays des Sovjets’ gingen voor respectievelijk 21.605 euro en 12.115 euro onder de hamer. Voorts werd een oorspronkelijk uitgave van ‘Le lotus bleu’ uit 1936 verkocht voor 14.605 euro en een eerste druk van ‘L’étoile mystérieuze’ met een opdracht voor koning Boudewijn 11.730 euro. Het handschrift van een vers uit de vroege periode van 19e eeuwse schrijver Oscar Wilde bracht bij een veiling van Bonham in Londen 67.250 euro ofwel bijna 80.000 euro. Wilde (1854-1900) schreef het gedicht ‘Heart’s Yearnings’ [= Hunkeringen van het hart] in 1874. Vooraf was de opbrengst geraamd op 12.000 tot 15.000 pond. Het manuscript van een ander gedicht ‘Les Ballons’ bracht ‘slechts’ 16.250 euro op. [BBC-20 mei 2013] 12 december 2012 zijn bij Sotheby’s in Londen zes brieven van Charlotte Brontë uit 1836, geschreven in een periode dat sprake was van een religieuze crisis, geveild voor 220.000 pond, aanzienlijk boven de raming van 100.000 tot 150.000 Engelse pond. Veel interesse bleek ook voor liefdesbrieven van Mick Jagger verzonden aan Marsha Hunt in de zomer van 1969. In totaal bracht deze veiling bijna 2 miljoen pond op. Piet Zwart op veiling Bubb Kuyper Op 28 mei worden door veilinghuis Bubb Kuyper vijftig kavels met bladen uit het persoonlijk archief van typograaf Piet Zwart (1885-1971) geveild. Daarbij zijn onder meer ontwerpen voor Bruynzeel, P.T.T. en N.K.F. (Nederlandse Kabel Fabrikant) Van deze collectie is een speciale catalogus uitgegeven naast de bekende halfjaarlijkse catalogi resp. boeken en grafiek met in totaal meer dan 6.000 nummers. De verzameling doubletten van Piet Zwart [zijn eigenlijke collectie wordt bewaard in het Gemeentemuseum Den Haag], geraamd op 20.000 euro, bracht uiteindelijk ongeveer 3,5 keer zoveel op. Een ets van Reinier Nooms, getaxeerd voor 1500 Euro bracht liefst 30.000 euro op!
Burgersdijk en Niermans veilt Boonekamp-collectie In de mei-veiling van Burgersdijk en Niermans in Leiden is het eerste deel (A-K) geveild van de Nederlandse literatuur-collectie van navorser en verzamelaar Gert Boonekamp, veel boeken met opdrachten, roofdrukken etc. omvattend. Daarbij als voorbeeld 74 signaturen in handelsedities en bibliofiele edities van dichter Benno Barnard (zoon van dichter Willem Barnard). Nick ter Wal van antiquariaat Fokas Holthuis schreef over de Leidse literaire handtekeningenlawine op zijn blogspot o.a.: “’The Boonekamp Collection’ omvat honderden en honderden naoorlogse dichtbundels en romans, stuk voor stuk voorzien van een handtekening en/of opdracht.” Slechts een kwart van de kavels bleef onverkocht. In de november-veiling volgt het tweede deel (L-Z). De virtuele verzamelsite Catawiki houdt sinds enige tijd vaak regelmatig digitale veilingen van o.a. strips, curiosa, kunst, munten, platen, postzegels en tegenwoordig ook boeken, waarbij wekelijks 150 kavels van bijzondere boeken worden aangeboden. Voetnoten van letterkundigen geveild Op 22 mei kwamen bij Sotheby’s vijftig boeken onder de hamer die door hun auteurs en illustratoren van voetnoten zijn voorzien. Daarbij onder meer een exemplaar van het eerste Harry Potter-boek, de eerste versie van ‘Het dagboek van Bridget Jones’, ‘Het leven van Pi’ en ‘De dag van de jakhals’. De opbrengst van de auctie gaat naar een project dat de vrijheid van schrijven en publiceren wereldwijd bevordert. Organisator was Rick Gekoski die maar een maand nodig had om 50 gerenommeerde schrijvers bereid te vinden medewerking te verlenen. Sommige auteurs brachten in handschrift veranderingen aan, illustratoren zoals Quentin Blake en Ralph Stedman maakten nieuwe tekeningen bij een eerste druk. Thans is bekend gemaakt dat de auctie 439.000 Britse pond opbracht ofwel 513.310 euro. Dat geld komt ten goede van de Britse PEN-organisatie van literaire schrijvers en zal aangewend worden om de vrijheid van drukpers te promoten. Het hoogste bedrag is genoteerd voor een eerste editie van ‘Harry Potter and the Philospher’s Stone’ met originele aantekeningen van J.K.Rowling dat voor 150.000 pond [175.459 euro] werd afgeslagen. Een ‘Matilda’ van Roald Dahl met nieuwe illustraties door Quentin Blake is afgehamerd voor 35.470 pond [53.187 euro]
De André Meyer muziekcollectie bracht op 16 en 17 oktober 2012 bij Sotheby’s in Parijs 3.3 miljoen euro op. Werken van Chopin, Arnold Schönberg, J.S.Bach brachten respectievelijk 252.750, 240.750 en 228.750 euro op. 14 december 2012 noteerde Sotheby’s in New York een opbrengst van 2.126.632 dollar op. De eerst in een krant gedrukte ‘Declaration of Independence’, geschat op 400.000 dollar behaalde een prijs van 722.500 dollar. Een veiling van zeldzame reisboeken, atlassen, en fotoalbums uit de op de markt gebrachte collecties van Sefil Atabey, Beriah Botfield en de graaf van Bradford brachten 28 februari 2013 bij Sotheby’s Londen in totaal 2.496.940 pond op. Een van de topstukken was ‘Oriental Scenery’ van Thomas en William Daniell dat 337.250 pond opbracht. Een 550 jaar oud boek dat naar verwachting 5 miljoen dollar zou opbrengen is in overleg met de eigenaar de heer Steinhardt vooraf gekocht door (gezamenlijk) het Israël museum en het Metropolitan Museum of Art. Aldus meldde Sotheby’s New York op 29 april. Het gaat om de ‘Misneh Toreh’, een vroege editie van de code van Joodse wetten verzameld door Maimonides. De aangekondigde veiling van de boekerij van Michael Steinhardt en zijn vrouw Judy wordt de belangrijkste privéverzameling Judaica sinds een halve eeuw genoemd 29 en 30 april veilde Sotheby’s in Parijs het eerste deel van de privébibliotheek met zo’n 10.000 boeken der graven van Luynes, uit het kasteel van Dampierre. Door het veilinghuis aangekondigd als de belangrijkste kasteelbibliotheekveiling sinds 1987 toen de boekencollectie van het kasteel La Roche-Guyon onder de hamer kwam O.a. een uniek album, uitgegeven door de stad Parijs en gewijd aan de festiviteiten in 1745 ter gelegenheid van het huwelijk van de zoon van Louis XV (de ‘dauphin”) met de Spaanse infanta. Een manuscriptkaart van La Fayette bracht zelfs 373.500 euro op. Het vervolg komt in de herfst van 2013 onder de hamer.
14 mei bracht een veiling bij Sotheby’s Londen van reisboeken, atlassen, kaarten en natuurlijke historie een bedrag op van meer dan 3 miljoen pond. Een recordbedrag van 362.500 werd geboden op Piri Reis’s ‘Kitab-i Bahriye’ [= Boek van navigatie] vooraf geraamd op 150.000 pond. 15 mei is door het veilinghuis Lyon & Turnbull in Edinburgh de nagelaten bibliotheek geveild van de in 2012 overleden leraar Engels aan een Londense school Bruce Ritchie uit Stirling. Die verzamelde gedurende zijn leven eerste drukken van Engelstalige literatuur. De totale opbrengst bedroeg 226.000 pond. Enkele resultaten: F.Scott Fitzgerald, Great Gatsby: 1875 pond; Charles Dickens, A Christmas Carol: 2.700 pond; T.S.Eliot, Prufrock: 3.600 pond; James Joyce, Ulysses: 4.400 pond; Joyce, Dubliners: 3.600 pond; Evelyn Waugh, Brideshead Revisited: 1.600 pond. 29 mei 2013 zullen bij Sotheby’s Parijs 17 liefdesbrieven van J.J.Rousseau aan madame d’Hourdetot onder de hamer komen. Deze zijn geschat op 250.000 tot 350.000 euro. 4 juni wordt bij Sotheby’s New York de exclusieve boekerij van een Amerikaanse verzamelaar geveild met een te verwachten opbrengst van een paar miljoen dollar. De collectie omvat 250 lots met als hoogtepunten 7 boeken die afkomstig zijn uit de Mount Vernon bibliotheek van president George Washington met zijn handtekening op de titelpagina en voorzien van Washington’s ex libris.
Aanvulling: “New York – Zeven boeken die eens hebben gestaan in de bibliotheek van George Washington, hebben gisteren op een veiling bij Sotheby’s in New York 1,2 miljoen dollar (910.000 euro) opgebracht. Op de veiling werden 180 boeken aangeboden uit de collectie van een anonieme Amerikaanse verzamelaar met een grote passie voor de geschiedenis van de VS. De eerste Amerikaanse president bewaarde de zeven boeken in zijn landhuis in Mount Vernon. Alle dragen zijn handtekening. Sinds 1904 zijn volgens Sotheby’s niet zoveel boeken uit de bibliotheek van Amerika’s eerste president tegelijk geveild.” (Haarlems Dagblad, 5 juni 2013). Een zeldzaam pamflet ‘Common Sense’ van Thomas Paine bracht 545.000 dollar op. De totale opbrengst van deze veiling bedroeg 4.9 miljoen dollar. December 2012 ontstond enige ophef in Boston nadat de Old South Church had bekendgemaakt één van de twee exemplaren van de ‘Bay Psalm Book’ te willen veilen. Dat is het eerste in Noord-Amerika gedrukte exemplaar uit 1640. Van deze editie zijn nog 11 exemplaren overgebleven. Men heeft het geld nodig om het kerkgebouw in stand te kunnen houden. Het kerkbestuur bracht het voorstel tot veiling in stemming bij de gemeenteleden, die met ruime meerderheid voor verkoop stemden (271 stemmen voor en 34 tegen). In 1947 is het laatste exemplaar van een ‘Bay Psalm Book’ geveild en bracht toen een recordbedrag op van 151.000 dollar, rekening houdend met inflatie nu ongeveer 1.56 miljoen dollar. Van het op 26 november 2013 te veilen boek wordt een opbrengst verwacht van minimaal 15 miljoen maar wellicht zelfs 30 miljoen dollar, in welk geval sprake zal zijn van het meest kostbare boek ter wereld, duurder dan 1 exemplaar van Audubon’s ‘Birds of America’, dat bij een auctie 10 miljoen dollar opbracht. Voor het zover is zal het psalmenboek worden tentoongesteld in Philadelphia, Chicago, Los Angeles en Dallas.
==================================================================== “Ik vind het absurd dat Hogeschool Inholland de bibliotheek opdoekt. Het kan haast geen toeval zijn dat hun studenten er met de pet naar gooien, zoals vorig jaar duidelijk werd.” (professor Lisa Kuitert, in: De Volkskrant van 2 maart 2013) Nieuws van Nederlandse bibliotheken en archieven In 2013 gedenken de volgende 9 openbare bibliotheken het 100-jarig bestaan, namelijk Amersfoort, Den Helder, Franeker, Helmond [oorspronkelijk opgericht als Rooms-Katholieke openbare leeszaal], Tilburg [idem oorspr. R.K.], Veendam, Vlissingen, Weesp en Zaanstad. Ook de muziekafdeling van de openbare bibliotheek ’s-Gravenhage jubileert met een eeuwfeest. Van ‘vieren’ zal overigens weinig sprake kunnen zijn. Behalve een percentage van hooguit 15% eigen inkomsten is de openbare bibliotheek grotendeels afhankelijk van gemeentesubsidie. Ten gevolge van de gemeentelijke bezuinigingen worden van alle gesubsidieerde instellingen in talrijke gemeenten het meest getroffen. Na bibliotheken volgen cultuureducatie, amateurkunst, podia en podiumkunsten, musea en daarna de overige kunsten, aldus volgens een onderzoek van DSP-groep. De bezuinigingen hebben al geleid tot sluiting van tientallen filialen, welk aantal komende tijd nog aanzienlijk zal toenemen. Dat bekent ook dat het aantal ingeschreven leden, van 3.900.000 in enkele jaren zal dalen naar minder dan 3 miljoen. Amsterdam uitgeroepen tot beste bibliotheek De Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) is in 2012 door organisator ‘Bibliotheekblad’ verkozen tot de beste bibliotheek van Nederland, na Delft in 2009; Almere en Wassenaar in 2010 en Hengelo in 2011. Voor de jaarlijkse titel waren 12 instellingen genomineerd. Schrijver Ronald Giphart was ditmaal juryvoorzitter. Die deelde mede dat Amsterdam het hoogst scoorde op onderdelen als locatie, collectie, service en klantgerichtheid. De bibliotheek in Spijkenisse kwam op de tweede plaats en Makkum eindige als derde. De Vereniging van Openbare Bibliotheken heeft vastgesteld dat de bibliotheek nieuwe klanten trekt. Het blad Intermediair publiceerde onlangs een lijst van de tien beste werkplekken in Nederland. In die top tien stonden drie bibliotheken: in Almere, Amsterdam en Tilburg. Bij het DOK in Delft is dec gemiddelde verblijfsduur van gasten inmiddels opgelopen van tien minuten naar 2,5 uur. Bij de zogeheten ‘gespot pagina’s’ van sociale media als Facebook zijn de leeszalen van onder meer de universiteitsbibliotheken Amsterdam, Utrecht en Groningen populair, maar ook openbare bibliotheken blijven niet achter. Tienmiljoenste bezoeker nieuwe OBA Nadat al in 2010 de 5 miljoenste bezoeker was geregistreerd is zaterdag 20 april 2013 in de centrale openbare bibliotheek Amsterdam – sinds de opening op 7 juli 2007 – de tienmiljoenste bezoeker verwelkomd. Dat was mevrouw Sirleny Rodrigues Garcia die een gratis bibliotheekpas voor tien jaar ontving. Dat gebeurde in aanwezigheid van o.a. de minister van cultuur, mevrouw Jet Bussemaker.
Borstbeeld van Hella Haasse in OBA onthuld In de centrale openbare bibliotheek Amsterdam zijn verspreid over het gebouw de volgende bustes van letterkundigen te vinden: 1) Simon Vestdijk, vervaardigd door Pieter d’Hont in 1972 (bruikleen van mevrouw M.Vestdijk-van der Hoeven), 2) Willem Frederik Hendrik, door Sylvia Willink-Quiël, 3) Simon Vinkenoog, door Jeroen Spijkers, 2011, 4) Simon Carmiggelt, door Erwin de Vries, 1978 (bruikleen van de kunstenaar), 5) Harry Mulisch, door Lancelot Samson, 1992. Op 2 februari 2013 is een borstbeeld in de Hella Haasse-zaal onthuld door een dochter bij gelegenheid van de 95ste geboortedag van de schrijfster. Het beeld is vervaardigd door beeldhouwster Ellen Wolff uit Heemstede. Hella Haasse, in 1918 geboren te Batavia, woonde in 1924, toen haar moeder in een sanatorium in Davos was opgenomen, gedurende ongeveer 1 jaar bij haar grootouders van moederskant, dr. A.G.C.de Vries en Hélène Serafia Weitzel op het adres Jeroen Boschlaan 7. De Vries (1872-1936) was in zijn tijd een bekend antiquaar en veilinghouder in Amsterdam, die vanwege drukke werkzaamheden weinig tijd aan zijn kleindochter besteedde.
Vernieuwde locatie van Noord-Hollands Archief in Haarlem officieel geopend Op 8 november 2012 is het volledig verbouwde gebouwencomplex van het Noord-Hollands Archief aan de Kleine Houtweg 18 te Haarlem geopend door commissaris van de koningin Johan Remkes. De fraaie restauratie is al bekroond met een architectuurprijs. Wegens bezuinigingen is het archief voor het publiek nog maar op twee dagen per week open op dinsdag en donderdag. De hoofdlocatie in de historische Janskerk is nog wel alle werkdagen opengesteld, behalve op maandag, van 9 – 17 uur. Fraai vormgeven en met illustraties van Eric Coolen verscheen in mei 2013: ‘Balans en perspectief; Beleidsplan 2013-2016’.
===================================================
HARM BOTMAN (1952-2012) OVERLEDEN; EEN TERUGBLIK
Op zondag 23 december 2012 is fotograaf en vormgever/meesterdrukker Harm Botman uit Hillegom op slechts 60-jarige leeftijd overleden. Geboren te Vogelenzang-Bloemendaal in 1952 bleef hij zijn omgeving trouw en woonde o.a. in Heemstede en Haarlem alvorens in Hillegom zijn woonstee te vinden. In het Lexicon Geschiedenis van de Nederlandse Fotografie staat over hem: ‘Harm Botman is op velerlei manieren actief in de Nederlandse fotowereld, onder meer als fotograaf en vormgever, als initiator en ontwerper van fototentoonstellingen en -boeken en als meesterdrukker van zwart-wit fotografie voor fotografen, musea en verzamelaars. Midden jaren tachtig zette hij zich actief in voor het behoud van het Spaarnestad Fotoarchief en was hij medeoprichter en bestuurslid van het Nederlands Foto- & Grafisch Centrum in Haarlem.’ Feitelijk autodidakt was hij sinds 1973 docent fotografie te Haarlem. Een aantal jaren was hij lid van het Bibliofiel- en Grafisch Genootschap Het Beschreven Blad. In zijn ‘Heemsteedse’ tijd maakte hij vanuit een professioneel oogpunt prachtige foto’s van de historische Blekersvaart(weg),toen nog met vijf schoorsteenpijpen die sindsdien successievelijk zijn verdwenen. Deze foto’s bevinden zich in de archiefcollectie van de Historische Vereniging Heemstede Bennebroek (HVHB). De laatste jaren van zijn leven heeft Harm veel foto’s van Zuid-Kennemerland gemaakt vanuit de lucht via een fotocamera onder een zelfgebouwd radiografisch-bestuurbaar vliegtuigje. In o.a. ‘Ons Bloemendaal’ van jaargang 37, nummer 1, voorjaar 2013 is een In Memoriam aan Harm Botman gewijd. geschreven door Joanne Sluijter-Uyterhoeven.
Fotobijdrage van Harm Botman voor ‘Het Beschreven Blad’, september 1991
Harm Botman: ‘Je kan op vlinders jagen…’, in: Beschreven Bladen, jaargang 3, nummer 5, juni 1993, p.225.
Enkele publicaties: FOTO (diverse malen); New Dutch Photography, 1980; Flash Foto, Barcelona, 1981; European Photography 7; Duinen: gomdrukken van de Amsterdamse waterleidingduinen, 1992. Exposities: o.a. Fotomania Barcelona, 1981; Photographic Gallery, Cardiff, 1981; ABN Amsterdam, 1981; FNAC-Etoile, Parijs, 1981.Duinen, Bloemendaal, 1992; Emmy Andriesse, Joods Historisch Museum, 2012. Nota Bene: de kunstfotograaf Machiel Botman (geboren in 1955 te Vogelzang) is een broer van harm BotmanH
Harm Botman in zijn privébibliotheek (november 1994, foto Jan Dekker)
Op 13 juni 1987 schreef het Haarlems Dagblad n.a.v. een interview met fotograaf Harm Botman: “‘Al heel lang werk ik in twee-, drie- en veelluiken omdat dat de spanning in het beeld versterkt en het anekdotische daardoor vervloeit. Inmiddels ben ik bezig met langlopende projekten, sommige al meer dan vijf jaar: mijn Carli-serie, de Akke-serie en een van de moeilijkste: de duinen, een gebied waar ik van hou, simpele landschapsfoto’s in grote 2 en 3-gomdrukken. HARM BOTMAN. Oud: 35 jaar. Kleur haar: donker (lichtgrijzend). Kleur ogen: blauw-groen. Bijzondere kenmerken: droomt altijd dat ie kan vliegen. Camera: allerlei, van Instamatic tot Hasselflex. Papier: alle soorten mooie zilver-papieren. Eerste foto: 25 jaar geleden, op 9-jarige leeftijd. Eerste expositie: Café De Geus Haarlem 1975. Vele expo’s, o.a. Haarlem, Amsterdam, Rotterdam. En in het buitenland: Frankrijk, Engeland, Spanje, Portugal, Italië en Verenigde Staten. Groot aantal publicaties en artikelen. Gespecialiseerd in gomdruk en zwart-witafdruk, waarvan veel in opdracht. Recentelijke opdracht van WVC: alle Breitnernegatieven af te drukken. Mede-stimulator Nederlands Foto- en Grafisch Centrum in Haarlem. “Ik werk autobiografisch, altijd al veel zelfportretten. Het vergeten beeld, bekrast en als verloren teruggevonden, dat fascineert me. En dan de vrienden, de vogels, de reizen, de gevonden voorwerpen, een intuïtief verslag: foto’s als het dagboek van mijn leven, niet geconstrueerd, vaak wel gereconstrueerd. Elk moment dat ik fotografeer ben ik weer even verbaasd dat je door middel van de zon een beeld mee naar huis neemt. Je maakt beelden, vergeet ze, stopt ze weg, maakt weer volgende beelden. Er zit een afstand tussen het beeld dat je meeneemt en het beeld dat er eerder was, het beeld dat je eerder vond. Die afstand verbind ik, dat is groeien.”‘
In 1982 publiceerde Alice Verwey een uitvoerig artikel over fotograaf en natuurliefhebber Harm Botman en zijn toenmalige atelier aan de Blekersvaart te Heemstede in de Heemsteedse Courant van 12 augustus. Collega-fotograaf Leo Divendal schreef in het Haarlems Dagblad van 2 juni 1988 over: ‘Reis door Breitners tijd. Haarlemmer Botman redt fotowerk van schilder.’
DE AKKE-SERIE VAN HARM BOTMAN
“De manier waarop een kind een foto maakt, intuïtief reageert op zijn/haar omgeving is zo ongelooflijk rechtstreeks en kan een sleutel zijn voor ons allen bezig zijn met dit medium’ aldus Harm Botman in zijn brief aan Ingeborg Th. Leijerzapf (Prtentenkabinet van de Rijksuniversiteit van Leiden). De Akke-serie die gepresenteerd wordt, vormt een onderdeel van het jeugdwerk van Harm Botman. Hij maakte deze foto’s op elf- en twaalfjarige leeftijd met een kamera die zijn broer eens cadeau gekregen had. Negen zwart-wit films vol vergeten jeugdherinneringen vond hij enige tijd terug in een la, drukte ze af en selecteerde een aantal tot wat hij nu zijn ‘Akke serie’ noemt. De serie bestaat uit een 25-tal drukken die als gemeenschappelijk thema hebben: de ervaringen en fantasieën van een blij, levenslustig kind. Niet gehinderd door kennis van grondregels speelde Harm met zijn kamera zoals hij met zijn kameraadjes speelde: ontdekkend, uitdagend en overmoedig (…)’ Uit: Perspectief, nr.8, juli/augustus 1981, p.14-19 en 31.
Harm Botman: Op ’n ongewoeld bed…, in: Beschreven Bladen, jaargang 1, nummer 2, juni 1991, pagina 69
Foto van Ernst Braches door Harm Botman, uit: ‘Van pen tot laser’, Amsterdam, De Buitenkant, 1996.
Harm Botman door kunstbroeder Willem Snitker gefotografeerd. Laatstgenoemde schreef op 24 april 2015: ‘Ik mis veel vrienden maar zeker Harm Botman “jongens waren we maar aardige jongens”.
Willem Snitker en Harm Botman op expositie in gemeentehuis Bloemendaal (Heemsteedse Courant, 18-10-1979). Snitker sprak mooie woorden bij de uitvaartplechtigheid van zijn vriend en kunstbroeder Botman, thans is ook Willem Snitker overleden, op 16 december 2015.:
In 2007 is de collectie van het Joods Historisch Museum te Amsterdam verrijkt met 54 foto’s van de fotografe Emmy Andriesse (1914-953). Het museum kocht deze van afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Leiden, de beheerder van het archief van Emmy Andriesse. Het betreft nieuwe afdrukken, die speciaal voor deze aankoop werden vervaardigd door Harm Botman, fotograaf en drukker te Hillegom. De verworven foto’s hebben betrekking op de Tweede Wereldoorlog en het joodse leven in Amsterdam. van 27 april tot 30 september 2012 zijn de foto’s geëxposeerd in het Joods Historisch Museum
Harm Botman: Berkenrode in Heemstede vanuit een drone gefotografeerd
In de Heemstede-collectie van het Noord-Hollands Archief, doos Harm Botman, bevindt zich een overzicht uit ScherpteDiepte met 1) Biografie, 2) Beschouwing,3) Documentatie (14 pagina’s).
=====================================================
ARCHIVARIS NICO VRIEND (33) wint prestitieuze Mr.F.J.Duparc-prijs 2013
Op dinsdag 11 juni is tijdens de studiedagen van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen (KVAN) de Mr.F.J.Duparc-prijs 2013 uitgereikt aan Nico Vriend, functionaris afdeling publieksdiensten bij het Noord-Hollands Archief. Hij ontving deze bekroning voor zijn thesis: ‘Het informatiesysteem en -netwerk van de Verenigde Oostindische Compagnie in de achttiende eeuw. Nico Vriend schreef zijn werkstuk als afstudeerscriptie voor zijn master History, subtrack Archival Studies, aan de Universiteit Leiden. In het Haarlems Dagblad van 14 juni wordt aandacht besteed aan deze vernieuwende studie waarin op basis van archiefstukken uit de periode 1737-1750 wordt aangetoond hoeveel moeite de VOC had om de overzeese activiteiten te coördineren.
Erik of Het klein insectenboek van Godfried Bomans boek van NEDERLAND LEEST 2013 Het honderdste geboortejaar van Godfried Bomans gaat niet onopgemerkt voorbij. Verschillende acteurs dragen werk van hem voor. Elsevier gaf een foto-boekuitgave uit onder de titel ‘Ter herinnering 1913-1971 Godfried Bomans. Op de weblog ilibrariana zijn ruim 250 foto’s geplaatst uit de Heemsteedse Bomans-collectie in het Noord-Hollands Archief. Neerlandicus Jac Aarts publiceerde deel 5 van Bomansstudies, getiteld ‘De tweede verdieping’ met bijdragen van hemzelf en van Jeroen Aarten, Marloes Clemens, Maurice de Valk, Aral Dijksman, Frank van der Voordt, Hans Krol, Gerrit Bosch, Harry Broshuis, Mari van de Ven, Michel Pellaers, Andries van den Berg, Martijn de Vries en. Madelon van den Hurk. Het boek telt 265 bladzijden en is uitgeven door Boekscout.nl in Soest. Op 21 mei is door Postnl een herdenkingspostzegel verschenen van de schrijver, evenals van 4 andere letterkundigen: Louis Couperus (150 jaar geleden geboren), Adriaan Roland Holst (125 jaar), Simon Carmiggelt (ook 100 jaar) en Gerrit Kouwenaar (90 jaar). De roman die leest als een sprookje Erik of het klein insectenboek verscheen eind 1940 en is intussen meer dan 100 maal herdrukt. Het boek wordt tijdens de campagneperiode van 1 tot en met 30 november gratis verstrekt aan leden van openbare bibliotheken. ‘Nederland Leest’ vindt dit jaar voor de achtste keer plaats en is een initiatief van de CPNB in samenwerking met de Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB). Een lofrede op Bomans’ boek zal door Midas Dekker worden geschreven en als inleiding opgenomen. De aftrap van de landelijke campagne vindt op 1 november plaats in museum Naturalis te Leiden.
Stationsbibliotheek Haarlem populair; primeur is een bibliotheek in sauna Schiedam Begin 2013 bedroeg het aantal leden van de Haarlemse stationsbibliotheek op het middenperron 925 die samen zo’n 16.000 boeken leenden. Het aantal bezoekers bedroeg in 2012 ruim 40.000, aldus organisatie Probiblio. De openingstijden zijn verruimd: maandag tot en met vrijdag 7.30 – 9.0 uur en 16.00 – 19.00 uur. Cycling for Libaries’2013: “Ruim honderd bibliothecarissen uit het buitenland brengen woensdag 19 juni een bezoek aan de Stationsbibliotheek in Haarlem in het kader van ‘Cycling for Libraries’. Deze groep bibliothecarissen fietst van Amsterdam naar Brussel. Een inspirerende fietstocht met als doel ideeën uit te wisselen, te netwerken en om bibliotheken te bezoeken.” (Haarlems Dagblad, 7 juni 2013).
Eind mei 2013 opent de Thermen Bibliotheek Schiedam, Nederlands eerste bibliotheek in de sauna. Dit nieuwe concept is tot stand gekomen dankzij een samenwerking tussen Thermen Holiday en de Bibliotheek Schiedam. De thermengasten kunnen gebruik maken van luxe fauteuils waaraan een e-reader is bevestigd; daarnaast zijn uiteraard ook op papier gedrukte boeken te vinden.
Nieuw wereldrecord voorlezen aan baby’s Op 26 juni is in de centrale openbare bibliotheek van Utrecht het wereldrecord voorlezen aan baby’s gevestigd. Voorleesambassadeur Ruben Nicolai las tegelijkertijd voor uit ‘Nijntje en de wilde dieren’ aan 327 baby’s. De recordpoging vond plaats in het kader van het Jaar van het Voorlezen en het 5-jarig bestaan van BoekStart. Het startsein werd gegeven door burgemeester Aleid Wolfsen. Ouders en begeleiders lazen simultaan het Dick Bruna-boek voor aan jun baby.
Dick Reumer overleden
Op 29 januari 2013 stierf in zijn geboorteplaats Zaandam op 80-jarige leeftijd de heer Dick Reumer, officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij was van 1971 tot 1990 directeur van het Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum (NBLC), welke organisatie in die twee decennia groeide van 30 tot 300 werknemers. Onder zijn leiding zijn in 1972 vijf bibliotheekorganisaties gefuseerd tot het NBLC. Ook was hij internationaal actief binnen IFLA, vooral met betrekking tot de Antillen en Indonesië. Persoonlijk bewaar ik alleen maar goede herinneringen aan Dick Reumer. Vooral aan de periode eind jaren zestig van de vorige eeuw toen hij directeur was van de Provinciale Bibliotheek Centrale, destijds gevestigd in het Huis van Looy. Als stagiair van de Frederik Muller Academie leerde ik hem kennen. Met bibliothecaresse Marijke Engels vormde hij een gouden duo. Niet bibliothecaris-zijnde, namelijk komende van de HEMA, ging met hem een nieuwe wind waaien in de openbare bibliotheek. Hij was enthousiast en energiek, gezegend met een Bourgondische inborst. Ik denk aan de introductie van koffieautomaten, aan het maatschappelijk documentatiecentrum Spaarnberg en het aantrekken van Marcel Dorel (in 2010 overleden) voor de vormgeving van eigentijds drukwerk. Hij gaf mensen vertrouwen en ik blijf hem levenslang dankbaar dat hij de gelegenheid gaf het gebouw open te stellen om buiten de kantooruren van de stencilmachine gebruik te kunnen maken. Later als directeur van het NBLC dacht hij aan de toekomst en vergat daarbij niet het verleden. Er kwam een populaire lezerskrant en in de Taco Scheltemastraat-huisvesting is een bibliotheekmuseum ingericht.
Een man, met zijn karakteristieke pijp, die die door mensen welke hem persoonlijk gekend hebben niet snel zal worden vergeten. Thriller-schrijfster Margreet Wijnstroom uit Haarlem wijdde aan hem een humoristische detective: ‘Steekspel in de bibliotheekarena: een Dick Reumer mysterie.’ (1990). Eerder verscheen in 1985 de publicatie ; ‘Zaankanter Almanak; of Hoe Dick Reumer een kwarteeuw bibliotheekhistorie maakte’.
Uit: Leesbevordering overdaad of noodzaak? Nederlandse Voekverkoperverbond, 1988, met voordracht van Dick Reumer, p. 60-69.
=======
MR.MARGREET WIJNSTROOM (1922-2018)
De zes door Margreet Wijnstroom geschreven romans zijn: 1990 Steekspel in de bibliotheekarena, 1995: Misslag, 1995/1996: Bloedig perkament, 1998: Bevroren in de eeuw 1999, Familiespel, 2000 en Moord onder vrienden 2002.
In 2001 had drs. Cees van Steijnen, medisch specialist en o.a. voorzitter van de historische vereniging Haerlem, een uitvoerig interview met Margreet Wijnstroom over haar romans die zich in de regio Zuid-Kennemerland, vooral Bloemendaal, afspelen. Gepubliceerd in het blad ‘Beschreven Bladen’ van het bibliofiel en grafisch genootschap ‘Het Beschreven Blad’, jaargang 11, nummer 5, juni 2001: ‘In gesprek met Margreet Wijnstroom (1922)’, p.232-241.
M.Taverne schreef als bachelorscriptie aan de Universiteit Utrecht in 2011 een studie onder de titel: ‘Een exploratief onderzoek naar vrouwelijke speurders in de Nederlandstalige misdaadroman’. Zij bestudeerde de detectives van Ina Bouman en Margreet Wijnstroom en stelt een geslaagde kruising vast tussen Miss Marple en Jessica Fletcher. De conclusie van haar studie is: ‘(…) De auteurs Margreet Wijnstroom en Ina Bouman hebben allebei meerdere romans geschreven met een vrouwelijke speurder in de hoofdrol. In de verhalen van Wijnstroom was die rol weggelegd voor Ali van Mourik, een oudere dame die zaken oplost in n rond haar woonplaats Bloemendaal. Bouman schreef over haar lesbische speurder, Jos Welling. Na het maken van een karakterschets over beide speurders en het vergelijken van deze twee schetsen met elkaar en met de geschiedenis en tradities van de Angelsaksische misdaadliteratuur is gebleken, dat beide series passen in de tradities en de geschiedenis van de misdaadliteratuur. Wijnstroom heeft zich laten inspireren door Agatha Christie en heeft zo van Ali van Mourik een moderne “Miss Marple” gemaakt, terwijl Bouman zich aansluit bij de feministische misdaadromans die op het moment dat zij haar eerste twee romans schreef erg populair waren. Vooral deze romans over Jos Welling zouden in het licht van het feminisme interessant kunnen zijn voor verder onderzoek.’
Het is buitengewoon opmerkelijk dat in de openbare catalogus van de Stadsbibliotheek Haarlem (Zuid-Kennemerland) anno 2018 geen enkele titel van de publicaties van nota bene oud personeelsfunctionaris Margreet Wijnstroom (noch fictie, noch non-fictie) meer is opgenomen. In 2015 berichtte de heer Gertjan van de Klashorst uit Bloemendaal hoeveel moeite hij had moeten doen om de detectives van Margreet Wijnstroom in handen te krijgen ‘Eén kwam zelfs uit Egeland. Ik heb ze met veel plezier gelezen’.
Eén van de talrijke publicaties van mr.Margreet Wijnstroom: De openbare bibliotheek in Europa (Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum Den Haag, 1976)
Curriculum Vitae mej.mr.M.Wijnstroom:
26 augustus 1922 geboren te Bloemendaal
opleiding: gymnasium-A, assistent-bibliothecaris/directeursopleiding CV,
Nederlands recht Universiteit van Amsterdam
1940-1945 assistent Stadsbibliotheek Haarlem, OB-s’Gravenhage
1947-1953 bibliothecaresse Stadsbibliotheek Haarlem
1954-1957 public relations Openbare bibliotheek Amsterdam
1958-1970 algemeen secretaris CV
1971-1987 secretaris-generaal IFLA
(van haar talrijke nevenfuncties noem ik slechts: secretaris van het pensioenfonds personeel openbare bibliotheken van 1959 tot 1969 en lid van de Bibliotheekraad namens de openbare bibliotheken van 1975-1978)
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/034003528701300301?journalCode=iflb
In zijn memoires ”Stap voor stap langs kronkelwegen'(De Nederlandsche Boekhandel, 1976), schrijft bibliothecaris en cultuurhistoricus dr. Ger Schmook op pagina 436 het volgende over Margreet Wijnstroom: ‘(…) Eerst een intermezzo, want ik zou we ooit Mr. Margreet Wijnstroom toe willen overhalen het portret te snijden van de twee hier aan de haak opgehangen leidende figuren: de Nederlander Brummel, de Belg Liebaers in hun beleidspraktijk, in hun overleg en spontaneïteit. Slanke, hoogblonde, ook sportieve, Meester in de rechten, Margreet Wijnstroom die aan de hand van beide bewindvoerders carrière heeft kunnen maken in het hele aardse universum van het boek. Zij weet immers wat knap te verwoorden hoe de zaken op zeker moment in een vergadering, in een kongres, in een kollokwium ergens staan of dreigen te verzanden. Ik herinner mij bijv hoe zij te Namen in het geestelijk lijf aan lijf gevecht in een Raad van Europazitting, tussen gedegen O.B.principe (het Noorden) en een “prime sautière” C.C.-honger (het Zuiden) met daartussenin het wikkel wakkel “Volksbibliotheek”-spel van een gevaarlijk speels niet geëngageerd land Oostenrijk, de puntjes op de i’s zette en een Belgische in de materie niet te ervaren zoetgevooisde André van Aelbrouck – tenzij theoretisch ! – er taktisch toe dwong de enig gezonde instellingen in de eindresoluties te verwerken. Mooi werk in twee korte interventies”.
Margreet Wijnstroom werkte vooral binnen IFLA veelvuldig samen met mr. Wim (Willem) Koops, directeur van de universiteitsbibliotheek Groningen. Bij diens afscheid verscheen een artikel : De passie van bibliothecaris Willem Koops‘ in weekblad Elsevier van 29-9-1990
Foto’s van 47e IFLA Conferentie in Leipzig, DDR, 1981
AFSCHEIDSBIJEENKOMST MARGREET WIJNSTROOM
op dinsdag 9 oktober 2018 namen we in de aula van de begraafplaats/crematorium Akendam in Haarlem Noord met een beperkt gezelschap van ongeveer 60 personen waardig afscheid van mr.Margreet Wijnstroom. In haar lange leven van 96 jaar single gebleven heeft zij toegewijd aan haar werk talrijke mensen meegemaakt en mee samen gewerkt, die zelf intussen merendeels het tijdelijke voor het eeuwige hebben verwisseld. Vanuit de bibliotheekwereld waren aanwezig mw.Marian Koren (FOBID), Dick Scheepstra (o.a. Probiblio), Sjoerd Koopman (IFLA), Eduard Duijker (NBLC) en Hans Krol (bibliotheek Heemstede). Namens de familie sprak de heer Jan Willem Wijnstroom, zoon van de in 2014 overleden Ton Wijnstroom (bekend als verzetsman en politiecommissaris in Velsen, broer van Margreet). Hij releveerde haar activiteiten in de sport, hockey, later golf, haar reizen (waarbij ze altijd cadeautjes voor haar neef meenam), als bestuurder, in het bibliotheekwezen en ten slotte als schrijfster van detectives. Hij haalde haar min of meer laatste woorden aan: ‘‘Ik ga tevreden heen omdat mijn leven uit keuzen bestond die pasten bij mijn talenten en karakter. Zo kon ik wat bijdragen aan het bestaan van anderen via mijn beste kunnen’. Voorts sprak een familielid die Margreet meenam naar uitvoeringen van het Haarlems Bachkoor. Ten slotte wijdde de jurist mr.F.M.J.van de Loo waarderende woorden aan Margreet Wijnstroom die van 1969 tot 1969 secretaris was van het Pensioenfonds Bibliotheekpersoneel, van welke organisatie hijzelf langdurig voorzitter is geweest van 1959 tot 1981 [zie het kloeke gedenkboek: ‘Ter verlichting van het gewicht der jaren; een geschiedenis van de pensioenregeling voor het personeel van openbare bibliotheken 1914-1996’door Joost van Genabeek en Georg Reudink, Amsterdam 1997]. De bijeenkomst op was gelardeerd met muziek van o.a. Johan Seastiaan Bach, en op verzoek van de overledene aan het eind de song ‘We’ll meet again’ van Vera Lynn’. Op en rond de baar lagen fraaie bloemstukken o.a. een met lint van de International Federation of Library Associations. Na afloop van de plechtigheid hebben we in de ontvangkamer van Akendam wat herinneringen aan haar opgehaald en met een glaasje jus d’orange postuum getoast op mr.Margreet Wijnstroom, een dame van grote allure waaraan het bibliotheekvak veel dank verschuldigd is.
Uit de nalatenschap ontving ik een aantal boeken uit haar bibliothecaire leven waarvan nog een opgave zal verschijnen. Van de ontvangen ‘vriendenboeken’ vermeld ik: 1) Libretto Amicorum verschenen bij gelegenheid van Aart Blom als directeur van de Nederlandse Bibliotheek Dienst. NBD, 30 mei 2002; 2) Arie Willemsen, Bibliothecaris[adj.directeur Koninklijke Bibiotheek] en Groot-Nederlander (overdruk van interview door Hans van der Hoeven en Clemens de Wolf, 18 mei 2000) + A.W.Willemsen: ‘Koninklijke Bibliotheek en Nederlands Bibliotheekbeleid. ‘s-Gravenhage, K.B., 1991; 3) Over Piet Schoots ‘you keep it not for possible’, bundel ter gelegenheid van Piet Schoots als directeur van de Gemeentebibliotheek Rotterdam 10 maart 1995 (1); 5) Opstellen aangeboden aan prof. dr.L.Brummel. Bibliotheekleven, septembernummer van de 47ste jaargang, 1962, p.375-644 – bevat van Margreet Wijnstroom een artikel ‘Het uitleenrecht van de openbare bibliotheek, p.626-639; 6) Amour de la Court; beschouwingen over heden en toekomst van de openbare bibliotheek. NBLC, 1988 (2); 7) Reedijk Festival KB Centraal; voortzetting van Lange Voorhout 34, huisorgaan van de Koninklijke Bibliotheek Jaargang XV, speciaal nummer, september 1986. 133p. (3) + Opstellen over de Koninklijke Bibliotheek en andere studies. Bundel samengesteld door medewerkers van dr.C.Reedijk ter gelegenheid van zijn aftreden als bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek te ‘s-Gravenhage (Hilversum, Verloren, 1996) + Boek, bibliotheek en geesteswetenschappen. Opstellen door vrienden en collega’s van dr.C.Reedijk geschreven ter gelegenheid van zijn aftreden als bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek te s-Gravenhage (Hilversum, Verloren, 1986); 8) Boeken vezamelen. Opstellen aangeboden aan mr.J.R.de Groot bij zijn afscheid als bibliothecaris der Rijkuniversiteit te Leiden. 1983.
8) Herman Liebaers, Meestal in opdracht; Brusselse kanttekeningen van een bibliothecaris. Martinus Nijhoff, 1982 + ‘Herman Liebaers, van boek tot kroon’, overdruk met opdracht, gedateerd 15 oktober 1991 + Liber Amicorum Herman Liebaers. Bruxeles, 1984. 625 p. Bevat als bijdrage van Margreet Wijnstroom: IFLA Presidents: the prophets of the library profession?, p. 157-175, Voorts bijdragen van Clark Stillman, Erna Jacobs, Robert J.M.Gabriël, Edmond L.Applebaum, Jean-Pierre Clavel, Hans-Peter Geh, Frans Heymans, Kenneth W.Humphreys, Thérèse Kleindienst, Claudine Lemaire, Rutherford D.Rogers, Mgr. José Ruysschaert, Guy Sylvestre, Robert Vosper, Ferdinand Baudin, Julian Behrstock, Pierre Cockshaw, Elly Cokx-Indestege, John Dreyfus, Jean-Marie Duvosquel, Robert Escarpit, Alan Fern, Bellary S.Kesavan, Ruari McLean, Cornelis Reedijk, Hendrik D.L.Vervliet, Leon Voet, Frans Baudouin, Elisa Bermejo, Albert Chatelet, Charles D.Cuttler, Roger-A. d”Hulst, Colin T.Eisler, Richard Judson, Kurt Köster, James H.Marrow, Kathleen Morand, Nicole Walch; + Herman Liebaers Ad Amicos Suos. Bruxelles, 1984. Bevat als losse bijlage: ‘Interview met I.M.Levidov. bibliograaf/literatuurdeskundige, met M.I.Rudomino (1900-1990) Zij was directrice van de bibliotheek voor buitenlandse literatuur in Moskou van 1900 tot 1973 (!). (vrij vertaald en bekort door Irina Roebtsova) + een brief van M.I.Rudomino (Moskou, 23 maart 1990):
9) Med boken som bakgrunn); Festskrift til Harlald L.Tveteras. Oslo, 1964 + Synopsis informasjon om informasjon, Oktober 1974, nummer 6 , bevat opdracht + losse bijlage betreffende geschiedenis Noors bibliotheekwerk; 10) Homage to Clark E.Stillman (The Pierpont Morgan Library, New York, October 18, 1993 / Royal Library Albert I, Brussels, February 17, 1994): 11) Ross Shimmon. Selected Writings 1999-2004. IFLA, 2004; 12) Festschrift Georg Leyh; Aufsätze zum Bibliothekwezen und zur Forschungsgeschichte dargebracht zum 60. Gebuertstag am 6. Juni 1937 von Freunden und Fachgenossen. Leipzig, Otto Harrassowitz, 1937. 427p. ; 13) International Librarianhip today and tomorrow. A Festschrift for William J.Welsh [was Deputy Librarian of Congress], compiled by Joseph W.Price and Mary S.Price. New York etc., K.G.Saur, 1985. 14) Influencing change in research librarianship. A Festschift for Warren J.Haas. Edited by Martin M.Cummings.Washington, Council on Library Recources, Inc. 1988;
15) Erich Schröter zum 70. Geburtstag. Ein Wegbereiter sozialistischer Bibliotheksarbeit. Berlin, Zentralinstitut für Bibliothekswesen, 1964. 179 p.; 16) Festschrift Eugen Stollreither zum 75. Geburtstage gewidmet von Fachgenossen, Schülern, Freunden. Herausgegeven von Fritz Redenbacher. Erlangen, Universitätsbibliothek, 1950. 403 p. + XXXII fotopagina’s; 17) ‘Weite Welt und breites Leven Festschrift für Karl Bulling. Leipzig, VEB Bibliographisches Institut Leipzig, 1966, 304p.;18) Erik Allerlev Jensen Festskrift I Anledning Af 80 Ars Dagen den 22 Maj 1991 (Statens Bibliotekstjeneste 1991), 18. “Weite Welt und breites Leben’= Festschrift prof.dr.Phil. Karl Bulling. Leipig, VEB Bibliographisches Institut, 1966; 19, Bibliothekswelt und Kulturgeschichte; eine internationale Festgabe für Joachim Wieder zum 65. Geburtstag. Munchen, Verlag Dokumentation, 1977.
20) Festskrift Fast til Folge ELSE GRANHEIM. Staten Bibliotektilsyn, 1991
(1) Dit liber amicorum bevat bijdragen van o.a. Kees Weeda, Gabriella Bekman, D.Scheepstra, Aart Blom, Chris Wiersma, Ann en Rolf Schuursma, Eduard Duijker, Wim Renes, Dick Reumer, Cor Epping, Rob van den Booren, Tony Steenbreker, Look Costers, Wil Wijma, J.Riezenkamp, Hans van der Kroft, Jaap Schalekamp, Auke van der Kooi, Minnie Hol, John den Broeder, Henk Middelveld, Marcus Bakker, Marian Koren, Margreet Wijnstroom, Leo Voogt, Anton Bossers, Coen Schimmelpenninck van der Oije, Huub Leenen, Harry van Heugten, Jan Bronder, Aad Booij en Rob Scherjon.
(2) Amour de la Court verscheen met medewerking van F.P.Backer, drs.C.van Dijk, J.B.Dijkman, H.van der Graaf, drs.C.M.J.van den Hoek, mw.W.Hol, A.Koster, drs.M.M.A.Knul, mw.W.van der Kwaak, H.Mozes, J.A.Nuiver, mr.L.B.van Ommen, W.Pnders, D.Reumer, drs.F.A.van der Roer, dr.P.Schneiders, E.Slot, drs.F.J.W.Stein, dr. P.J.van Swigchem, A.Tilstra, R.van de Velde, H.van Velzen, mw.E.Verhagen, R.Visser en mw.mr.M.Wijnstroom + bibliografie van de publikaties van W.de la Court, samengesteld door Willy van der Kwaak, alsmede biografische gegevens Willem de la Court.
(3) Bevat o.a. toespraken van drs.W.G.van Pijpen, dr.J.Storm van Leeuwen, drs.A.R.de Boer, drs.A.J.Korteweg, drs.K.Kooijmans, F.Mayer, Chr.M.Bijl, mr.M.Wijnstroom, dr.R.J.in ’t Veld, A.K.Eschauzier, dr.A.W.Willemsen, drs.P.A.Tichelaar. m.W/R.H.Koops, P.J.Th.Schoots, rs.Th.J.Jansen, prof. dr.S.Dresden en dr.H.Liebaers.
Op de site van de Vereniging Senioren Landelijke Bibliotheekorganisaties (SLBO) heeft de heer Aart Blom, voormalig directeur van de Nederlandse Bibliotheek Dienst (NBD), zijn herinneringen aan Margreet Wijnstroom beschreven. http://www.slbo.nl/nieuws.php
===================================
Bibliotheek van het Rijksmuseum in oude staat hersteld Met de opening van het totaal vernieuwde Rijksmuseum is thans ook de imposante bibliotheek te bezichtigen. De Cuypersbibliotheek is de grootste kunsthistorische bibliotheek van Nederland en na een grondige restauratie in de oorspronkelijke staat teruggebracht.
Boek Erasmus voor een koopje De centrale bibliotheek in Rotterdam beschikt over een grote collectie Erasmiana: boeken van en over de Rotterdam geboren denker Desiderius Erasmus (1456-1536). Tot voor kort ontbrak een unieke editie van Erasmus naast ‘Lof der zotheid populaire werk ‘Colloquia’, in 1535 gedrukt door Martin de Keyser in Antwerpen. Een Latijns lesboek van Erasmus dat bijna 40 verzonnen gesprekken bevat over alledaagse verhandelingen zoals onderwijs voor vrouwen en bijgeloof, maar ook kritiek op ceremonieën als de biecht en de beeldenverering. De publicatie, die voor het eerst verscheen in 1518, stond lange tijd op de r.k. index van verboden boeken. Voor slechts 1.500 euro kon het door een antiquariaat in Wenen aangeboden boek worden verworven. Uit een aantekening op de titelpagina blijkt dat het boek o.a. in bezit is geweest van een kloosterbibliotheek in het Duitse Ingolstadt.
Drukker van Spinoza ontdekt “Dat je in de bibliotheek nog steeds spannende dingen kunt ontdekken, bewijzen volgens Steph Scholten twee studenten van de Universiteit van Amsterdam die deze week ontrafelden wie de drukker is van Spinoza (1632-1677). Ondanks verwoede pogingen van vroegere onderzoekers bleef het een raadsel welke boekdrukker schuilging achter de valse namen en adressen op de titelpagina’s. Door typografisch onderzoek hebben Trude Dijkstra en Rindert Jagersma 350 jaar na dato ontdekt: de Amsterdamse drukker Israël de Paul (1630-1680). De filosoof Spinoza schreef in de ‘Tractatus theologico-politicus’ teksten over de godsdienstvrijheid en tolerantie die in zijn tijd gevaar opleverden. Dus schreef hij anoniem en de drukker bleef ook geheim. Het boek kreeg heftige kritiek en werd zelfs enige tijd verboden.” (Rien Floris, in Haarlems Dagblad van 18 mei 2013). Bladen uit de negende eeuw ontdekt In de band van een zestiende-eeuws boek in Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam hebben twee Britse onderzoekers twee perkamenten bladen ontdekt uit een negende-eeuws manuscript. Deze bladen maakte ooit deel uit van een lectionarium, een liturgisch handschrift, uit het persoonlijke bezit van keizer Karel de Kale (823-877), kleinzoon van keizer Karel de Grote. De vondst werd gedaan door Nicholas Pickwoad, een prominent kenner van boekbanen en mediëviste Rosamund McKitterick, deskundige op het gebied van manuscripten uit de Karolingische tijd. Na de Reformatie zijn veel rooms-katholieke ofwel ‘paapse’ gebedenboeken e.d. versneden en soms hergebruikt in andere boeken. Opmerkelijk is dat de in april ontdekte bladen zijn gebruikt om het werk van Calvijn, grondlegger van het calvinisme, in te binden. Bovendien is het in 1565 in Genève verschenen boek ‘In viginti prima Ezechielis Prophetae capita Proelectionis’ in bezit geweest van Germain Colladon, de rechter die Calvijns tegenstander Michel Servet tot de brandstapel veroordeelde. Bij de analyse van de bladen is medewerking verleend door o.a. de Katholieke Universiteit Leuven en afdeling radiologie van het Academisch Medisch Centrum.
Bijzondere Collecties UvA actief in verwervingen van collecties Zoals eerder bericht wordt de mediatheek van het Nederlands Theater Instituut in Amsterdam wegens bezuinigingen opgeheven. De boeken en archieven zullen verhuizen naar Bijzondere Collecties UvA. In mei 2013 is de schenking bekend gemaakt van een collectie van meer dan 2.000 19e en 20e eeuwse gedrags- ,huishoud- en kookboeken. Deze zijn bijeengebracht door boek- en kerkhistoricus Willem Heijting, voormalig adjunct-directeur van de Universiteitsbibliotheek van de Vrije Universiteit, en zijn echtgenote Coby Heijting-Klein. Bij de verzameling zitten veel zeldzame uitgaven over etiquette en zijn verder kookboeken sterk vertegenwoordigd. Eén voorbeeld: ‘Eenvoudige (berekende) recepten van Martine Wittop Koning, waarvan de collectie 42 (her)drukken bevat. Ter gelegenheid van de overdracht op 16 mei vond een minisymposium plaats over de geschiedenis van de Nederlandse eetcultuur. Eerder zijn in maart van dit jaar meer dan 400 boeken over drank uit 90 landen naar Bijzondere Collecties overgedragen. Het gaat om bekroonde kookboeken van de ‘Gourmand World Cookbook Awards 2012’, sinds 1995 georganiseerd. Voor de competitie van 2012 werden meer dan 8.000 boeken uit 162 landen ingezonden door auteurs, uitgevers en lezers van over de hele wereld. Tot de Nederlandse bekroonde boeken behoren ‘De banketbakker’ door Cees Holtkamp en ‘Koken met kruidnoten’.
Op 18 mei 2013 is het Wim Crouwel Instituut voor erfgoed grafische vormgeving en typografie gepresenteerd. Daarbij bundelen de Bijzondere Collecties (UvA) en het Nederlands Archief Grafisch Ontwerpers (NAGO) hun krachten. De collecties zijn bijeengebracht bij Bijzondere Collecties en geven een historisch overzicht van het typografisch vakgebied, met o.a. de archieven van lettergieterij Tetterode en van ontwerpers als Otto Treumann, Jurriaan Schrofer, Gerrit Noordzij en Irma Boom. 1 september 2013 sluit KIT information en Library services definitief. Het Koninklijk Instituut voor de Tropen moet een ingrijpende reorganisatie doorvoeren waarbij 90 banen verdwijnen, waarvan 32 bij de bibliotheek. Deze boekerij, die 230 jaar bestaat, omvat een ook een historische collectie over de voormalige Nederlandse koloniën en telt in totaal ongeveer 900.000 boeken, tijdschriften, kaarten en andere papieren documenten.
De Volkskrant publiceerde op 24 mei een artikel: ‘Tropenmuseum ontmantelt boekencollectie wegens bezuiniging’ en schrijft dat voor materiaal van voor 1950 vanwege ‘publieke zorgplicht van de overheid’ andere bestemmingen gezocht worden, waarbij Bas Savenije, directeur van de Koninklijke Bibliotheek, betrokken is. Wat overblijft dreigt te worden ‘gerecycled’. Zie: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/ en verder de site van ‘Boekendingen’.
Intussen is bekend geworden dat het Tropenmuseum in ieder geval tot 2016 is gered met geld van het ministerie van Cultuur. Een fusie is voorzien met het Museum Volkenkunde in Leiden en Afrika Museum in Berg en Dal. De bibliotheek moet eigendom worden van het Rijk. Ook dient het Tropenmuseum losgemaakte te worden van het Koninklijk Instituut voor de Tropen.
De bibliotheek van het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) is wegbezuinigd en het personeel ontslagen. Een enorme collectie bladmuziek wordt geëlimineerd, al zijn intussen meer dan 5.000 werken uit de collectie gedigitaliseerd en voor iedereen beschikbaar via www.muziekschatten.nl Intussen zijn plannen ontvouwd voor een Nationale Muziekbibliotheek met ingang van 2018 in Den Haag. Daarbij zouden voornoemde muziekbibliotheek uit Hilversum, en de muziekcollecties van het Nederlands Muziekinstituut (NMI), het Koninklijk Conservatorium en de Openbare Bibliotheek van Den Haag kunnen worden bijeengebracht.
NOG OP TIJD GERED VAN MOGELIJKE KAALSLAG:
KB zet 80 tijdschriften op het internet De Koninklijke Bibliotheek heeft de inhoud van tachtig Nederlandse tijdschriften op het internet gezet, in totaal ongeveer 1,5 miljoen pagina’s bevattend. Het gaat om periodieken uit de periode 1850-1940 op de terreinen van literatuur, religie, wetenschap, recht, politiek, cultuur en sport. ‘E-boeken vanaf 2015 voor iedereen te leen Vanaf 2015 moet iedere Nederlander via het internet elektronische boeken kunnen lezen. De Raad van Cultuur staat achter het wetsvoorstel hiervoor, maar waarschuwt voor de gevolgen voor kleine, lokale bibliotheken. Alle openbare bibliotheken vallen in het nieuwe stelsel onder de Koninklijke Bibliotheek (KB). De KB krijgt een sleutelrol in een landelijke digitale bibliotheek. Volgens de raad ligt de nadruk van het wetsvoorstel te veel op de oprichting van de digitale bibliotheek en ontbreekt er een vernieuwend perspectief op de funktie en het bereik van de lokale bibliotheken. De raad vreest dat gemeenten bibliotheekvoorzieningen verder afbouwen omdat de landelijke digitale bibliotheek de burger al voldoende bedient (ANP-bericht, 6 juni 2013). Intussen is bekend geworden dat de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) een proefproces aanspant tegen de Stichting Leenrecht om een principiële uitspraak te krijgen over het lenen van e-books in bibliotheken. Conflict over deel Anne Frank-archieven Het Anne Frank Fonds en de Anne Frank Stichting voeren strijd over de nalatenschap van Otto Frank, de vader van Anne Frank die in 1980 overleed. Het Fonds dat in het Zwitserse Bazel zetelt wil documenten en foto’s terug van de Stichting in Amsterdam om onder te brengen in een nieuw te stichten Familie Frank Stichting in Frankfurt. De Amsterdamse stichting is echter van mening dat van het materiaal niet vaststaat wie de juridische eigenaar is, aldus bericht De Volkskrant 8 mei. Dagboekarchief bij Meertens Instituut In februari 2013 is de collectie van het Nederlands Dagboekarchief, opgericht door Monica Soeting en Mirjam Nieboer, verhuisd naar het Meertens Instituut. Het handelt om circa 600 ongepubliceerde dagboeken, autobiografieën en memoires, ofwel persoonlijke levensverhalen van gewone mensen. De inhoud is puur bestemd voor onderzoek ten behoeve van historici, psychologen e.d. en bij publicatie wordt een contract met de uitgever afgesloten. Twintig vrijwilligers werken momenteel aan het inscannen voor een databank. Aanvulling Ehrenfest-archief naar museum Boerhaave Het museum Boerhaave met bibliotheek en archief ontvangt twee dozen documenten zoals brieven, kladjes e.d. uit een legaat van de biograaf van Paul Ehrenfest, Martin Klein (Amerikaans wetenschapshistoricus in 2009 overleden). Dit materiaal heeft betrekking tot de fysicus Paul Ehrenfest (1880-1933) en betekent een aanvulling op het al aanwezige wetenschappelijk archief van voornoemde Leidse natuurkundige, die Oostenrijker van geboorte was en in 1933 zelfmoord pleegde. Naar aanleiding hiervan vindt op 31 mei 2013 een internationaal symposium plaats. Nieuw centrum voor geesteswetenschappen De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) wil de onder haar vallende organisaties versterken door hen samen te brengen in een nieuw instituut, het KNAW Humanities Center. Het gaat om een samenvoeging van o.a. 1) Huygens/ING, 2) het Meertens Instituut, 3) het Koninklijk Instituut voor Taal-, land- en Volkenkunde (KITLV), het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS), 4) Meertens Instituut, 5) Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies (NIOD, voorheen RIOD). Het Huygens Instituut en NIAS hebben geen noemenswaardige collecties, het KITVL wèl, maar nagegaan wordt nog of deze in Leiden kan blijven. Resteren het Meertens Instituut en het NIOD welke verzamelingen zouden moeten verhuizen naar het gebouw van het huidige Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), een instelling ressorterend onder de KNAW. Het NIOD verzet zich tegen opheffing van de thans zelfstandig functionerende instelling en vreest dat de publieksfunctie en wetenschappelijke onafhankelijkheid verloren gaan. Staatssecretaris Dekker van Wetenschap heeft al laten weten dat het NIOD niet op steun in de wens om blijvende zelfstandigheid hoeft te te rekenen. Volgens KNAW directeur Theo Mulder is 5 miljoen euro beschikbaar om de integratie van een zevental instituten en collecties te realiseren, die onder meer door samenwerking en verdergaande digitalisering [voor het NIOD op dit moment ongeveer 2,4 procent] de geesteswetenschappen een impuls moeten geven. Eén ding staat nochtans vast: van die 5 miljoen euro kunnen geen pakweg 30 miljoen pagina’s worden gedigitaliseerd, uiteraard wèl voor hooguit een paar ton de verhuiskosten van de collecties van het Meertens Instituut en het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie worden betaald. Op 26 mei maakte het bestuur van de KNAW bekend de bezwaren van het NIOD over mogelijke scheiding van wetenschappelijke staf en collecties te erkennen en opnieuw moet worden bezien in hoeverre samenwerking met andere organisaties alsnog kan worden gerealiseerd. Terzijde: door het NIOD is het archief van dr.ir.H.Th.Bussemaker, oud-voorzitter van de Vereniging Kinderen uit de Japanse Bezetting en Bersiap 1941-1949, geïnventariseerd. Deze omvat de periode 1995 tot 2005. De heer Bussemaker had de stukken bij overdracht al chronologisch geordend.
Biblionef De stichting Biblionef Nederland, gevestigd in het K.B.complex in Den Haag verzorgt sinds 1992 dankzij partners, sponsors en vrijwilligers kinderboeken in ontwikkelingslanden om het lezen van kinderen te bevorderen. Allen al voor Suriname, Curaçao en Aruba zijn in de tweede helft van 2012 18.420 Nederlandse jeugdboelen verzonden, geschonken door een aantal uitgeverijen en andere instanties. Voorts lopen enige tientallen projecten in Afrikaanse en Aziatische landen. Zie website: www.biblionef.nl
BELGIE Begin van nieuwe stadsbibliotheek Gent
Op 18 mei 2013 is na jaren van voorbereiding door burgemeester Termont zowel fysiek als digitaal de eerste steen gelegd voor de nieuwe stedelijke bibliotheek van Gent. Het moet de grootste en modernste openbare bibliotheek van België worden. Aangekondigd als ‘Bibliotheek van de Toekomst’ is het ontwerp van de Catalaans-Vlaamse vennootschap RCR Arquitectes en Coussee & Goris. De Gentse bibliotheek telt ongeveer 79.000 ingeschreven leners en de huidige hoofdbibliotheek telt gemiddeld 2.567 bezoekers per dag, welk aantal na de opening van een nieuw gebouw aan de Waalse Krook aanzienlijk zal toenemen.
Het Mundaneum, rond 1900 opgericht door de Belgen Paul Otlet (1868-1944) en Henri la Fontaine (1854-1943, had tot doel het verzamelen en toegankelijk maken en verspreiden van kennis met als uiteindelijk doel de wereldvrede te bevorderen. Mede omdat de Volkenbond zich niet in Brussel vestigde trok de Belgische overheid haar steun in en in 1934 de deuren van het Palais Royal.
Intussen was een deel van de wereldliteratuur gecatalogiseerd in een zoeksysteem met uiteindelijk tussen de 15 en 16 miljoen kaartjes. In 1941 vernietigden de nazi’s vanwege een tentoonstelling over het Derde Rijk een deel van het archief (63 ton aan materiaal). Wat resteerde is naar Bergen (Mons) in Henegouwen overgebracht naar het museum Mundaneum. Daar is nog tot 1 juli van dit jaar een tentoonstelling ingericht, getiteld: Renaissance.2.0 over de historie van het ordenen van kennis, vanaf de kleitabletten van de Sumeriërs tot de zoekmachine van Google, met uiteraard ook veel aandacht voor het werk van Paul Otlet. In het tijdschrift ‘de ingenieur’ van 21 december 2012, nr.20/21, verscheen een uitvoerig artikel ‘Het papieren internet; Mundaneum ordende kennis met behulp van kaartjes. Zie verder: www.mundaneum.org
Eindeloze catalogusbakken in het Mundaneum
Ludo Simons schrijft cultuurgeschiedenis van het boek in Vlaanderen Prof. Dr. Ludo Simons (Turnhout, 1939) is emeritus hoogleraar Boek- en bibliotheekwetenschap en oud-directeur van de Antwerpse stadsbibliotheek, publiceerde eerder een ‘Geschiedenis van de uitgeverij in Vlaanderen’(1984/1987). Hij publiOtlet2eert nu: ‘Het boek in Vlaanderen sinds 1800; een cultuurgeschiedenis. Zijn nieuwe standaardwerk komt 3 juni uit bij uitgeverij Lannoo. Gebonden met stofomslag en 640 pagina’s tellende is de verkoopprijs bepaald op 49.99 euro.
Catalogus Fernand Baudin prijs 2012 beschikbaar Fernand Baudin (1918-2005) was een vooraanstaand Belgisch typograaf. Tevens docent en auteur van boeken over drukkunst. Naar hem is een prijs voor de best verzorgde boeken in Brussel en Wallonië vernoemd. De catalogus van de vijfde editie 2012 verscheen voorjaar 2013 en is behalve aan de prijswinnaars tevens gewijd aan de naamgever. Het boek telt 272 pagina’s en telt een Franse, Nederlandse en Engelse tekst. ISBN 9782960119510 Verkoopprijs 15 euro. LUXEMBURG Nieuwe universiteitsbibliotheek in Belval voorzien In de gemeente Belval nabij Esch-sur-Alzette in het Luxemburgse groothertogdom Luxemburg is op 23 mei 2013 de eerste steen gelegd voor een gigantische universiteitsbibliotheek van staal en glas. Belval is bekend vanwege de daar aanwezige hoogovens. De naam zal zijn ‘Maison du livre’. De bibliotheek omvat nu nog ongeveer 250.000 documenten. In het gebouw van circa 15.000 vierkante meter zijn 1.060 werkplaatsen voor studenten voorzien. De openstelling is begin 2016 te verwachten. De kosten van het project bedragen 59,5 miljoen euro. DUITSLAND: uitbreiding staatsbibliotheken in Berlijn en München
Sinds 8 jaar verschijnt 3 x per jaar een uitvoerig tijdschrift als gezamenlijke uitgave van de Staatsbibliothek in Berlijn (Preusschischer Kulturbesitz), gevestigd in 3 gebouwen: Haus unter den Linden (in voormalige DDR), Haus Potsdamer Strasse (West-Berlijn) en de Kinder- und Jungendabteilung/Zeitungsabteilung im Westhafen, Westhafenstrasse 1, èn de Bayerische Staatsbibliothek in München. In Bibliotheksmagazin 2013/2 is een artikel gewijd aan de nieuwe leeszalen in de huisvesting Unter den Linden, aan het eind van WOII verwoest, en een bijdrage over de bouw en uitbreiding van de Bayerische Staatsbliotheek in München. Naast deze instellingen beschikt Duitsland nog over 2 nationale bibliotheken in Frankfurt en Leipzig (Deutsche Bücherei).
GROOT-BRITTANNIE Boekendief geeft zich postuum aan In Lambeth Palace te Londen zetelt de aartsbisschop van Canterbury. De in 1610 opgerichte bibliotheek bevat een rijke historische collectie boeken. Deze instelling was het slachtoffer van een omvangrijke diefstal die lang onopgelost bleef. De dief was werkzaam bij de bibliotheek en nam omstreeks 1974 steeds boeken mee naar huis en liet bovendien de cataloguskaarten verdwijnen. Ondanks vermoedens van verdwijningen in 1975 was het moeilijk na te gaan om welke publicaties het ging. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bij een bominslag minstens 10.000 boeken verloren gegaan dan wel ernstig beschadigd en al snel werd gedacht wanneer een boek werd vermist dat het de oorlog niet had overleefd. O.a. de verdwijning van een vroege editie van Shakespeare’s werken liep in de gaten en midden jaren 70 is een politieonderzoek verricht waarbij ook het personeel werd ondervraagd, maar dat leverde niets op. De ontvreemding is na zijn overlijden door de dief aan het licht gebracht. Via een advocaat ontving de Lambeth Palace Library een brief waarin de bergplaats van de gestolen boeken werd onthuld. Op een zolder vond men 1.400 kostbare historische werken terug die intussen opnieuw zijn gecatalogiseerd en in de collectie opgenomen.
Handgeschreven songteksten van The Beatles gedoneerd aan British Library Schrijver Hunter Davies heeft handgeschreven songteksten van The Beatles geschonken aan de British Library in Londen. “Ik wil dat mijn Beatles-collectie bij elkaar wordt gehouden op één plek en continu ten toon wordt gesteld, dus de Britse Bibliotheek is er de perfecte plaats voor’ , aldus Davies tegen de BBC. De verzamelaar die hij doneert bevat onder meer kladversies van ‘Strawberry Fields Forever’ en ‘My Life’, met een verwijzing naar ‘Penny Lane’. De 77-jarige Hunter Davies schreef in 1968 de enige officiële biografie van de Beatles en hij was goed bevriend met John Lennon, van wie hij sinds de jaren zestig een briefwisseling bijhield. De schenking levert Davies een belastingvoordeel van circa 350.000 euro op. (Nu.nl) Keith Richards heeft nog openstaande boete van 3.000 pond Rockster Keith Richards blijkt nog een openstaande boete te hebben staan bij de bibliotheek van zijn jeugd van intussen 3.000 pond, circa 3.308 euro. De gitarist van de Rolling Stones leende 50 jaar geleden boeken uit de openbare bibliotheek van Dartford (graafschap Kent) en heeft die nooit teruggebracht. Richards heeft bekend dat hij de boeken nog altijd bezit. De bibliothecaresse Cath Anley is intussen verheugd dat Richards heeft verklaard dat hij de bibliotheek erg nuttig vond tijdens zijn jeugd. Als hij de bieb bezoekt is zij bereid de boete kwijt te schelden (Algemeen Dagblad)
Universiteitsbibliotheek Cambridge Een dakloze heeft het gepresteerd om gedurende zes weken onopgemerkt in de prestigieuze UB van Cambridge te overnachten, voordat hij werd betrapt. De man liep uiteindelijk tegen de lamp door enkele oplettende studenten. Hen was opgevallen dat hij elke dag dezelfde kleren droeg, deed alsof hij boeken las en soms zat te snurken. Zij alarmeerden de autoriteiten die de man zonder toegangskaart sommeerden het gebouw te verlaten. De ongenode gast liep steeds achter studenten ’s avonds het gebouw binnen, door te doen of hij bij de groep hoorde. De bibliotheek van het St.John’s College is dag en nacht open. De voordeur van de bibliotheek is open zolang er bewakingspersoneel aanwezig is. De indringer glipte buiten die tijden met studenten mee naar binnen via de achterdeur. Hij bladerde in de leeszaal regelmatig in boeken en maakte gebruik van de computer maar viel dan in slaap. Highclere Castle library in beeld In 2012 en begin 2013 verscheen op de Engelse televisie het historisch drama ‘Downton Abbey 3’, ook uitgekomen bij Universal Pictures op dvd. In ons land uitgezonden door de NCRV. Het is een Victoriaans spektakelstuk, opgenomen in Highclere Castle, door eigenaar Lord Carnarvon een aantal maanden beschikbaar gesteld voor crew en cast van de succesvolste Britse serie ooit. Het kasteel beschikt over een prachtige historische bibliotheek waar ook veel opnamen zijn gemaakt.
Brand in Nationale Bibliotheek van Wales Op 26 april 2013 brak brand uit in de National Library of Wales, ontstaan op het dak toen loodgieters daar met een reparatie bezig waren. Bij het blussen is een deel van de boekencollectie aangetast door bluswater in een deel van vijf van de zes etages nodig om de brand onder controle te krijgen. Nadien zijn deze boeken naar een restauratieteam in Oxford overgebracht. De schade bedraagt volgens een eerste raming 5 miljoen Engelse pond en met de verzekeringsmaatschappij en de regering van Wales wordt overlegd in hoeverre een en ander wordt vergoed.
Centrale bibliotheek van Liverpool vernieuwd. Midden 19e eeuw ontstond in Engeland de ‘public library movement’ en in zijn de Britse steden openbare bibliotheekgebouwen opgericht, zo ook in Liverpool. Na 10 jaar van voorbereiding had vanaf 2010 tot 2013 een grote renovatie plaats die 55 miljoen pond heeft gekost. In het gebouw is een atrium met roltrappen aangebracht en de historische schatten, tevens van het stadsarchief, zijn nu voorzien van een hoognodige klimaatbeheersing. Een uitbreiding had plaats voor tenminste 4 miljoen boeken en andere media. Verder zijn 130 nieuwe computers geplaatst. Op 17 mei vond de opening plaats en de verwachting is dat gedurende het eerste jaar van openstelling minstens 1 miljoen bezoekers de bibliotheek zullen betreden.
Worchester: integratie van openbare en universiteitsbibliotheek
Nieuwe bibliotheek van Birmingham nadert voltooiing Alle Britse bezuinigingen op bibliotheekwerk ten spijt wordt tegelijkertijd in Birmingham gewerkt aan de grootste openbare bibliotheek van Europa, van 32.000 vierkante meter, en ontworpen door het Mecanoo Architects onder leiding van Francine Houben in Delft. Naar het nieuwe gebouw is de originele Shakespeare Memorial Room, in 1882 ontworpen door John Henry Chamberlain, integraal verplaatst. Eerste minister David Cameron die afgelopen jaar de ‘oude’ bibliotheek bezocht prees daarbij de innovatieve kracht van Birmingham. De nieuwe bibliotheek van Birmingham zal in september 2013 voor het publiek open gaan.
C.V. Francine Houben. Voor het gebouw van de openbare bibliotheek Birmingham, bijgenaamd ‘People’s Palace’ werd zij in 2014 genomineerd voor de RIBA Striling Prize. (Elsevier, 19 december 2015)
Uitreiking Prins Bernhard Cultuurprijs 2015 in het BIN-Huis te Amsterdam door koningin Maxima aan architecte Francine Houben
200 Britse bibliotheken gesloten in 2012 In Groot-Brittannië zijn het afgelopen jaar ruim 200 openbare bibliotheken gesloten. In diezelfde periode verminderde het personeelsbestand met 8 procent. Vrijwilligers nemen ten dele taken van 1.883 fulltime betaalde krachten over. Het totale aantal uitleningen nam iets af, maar er zijn wel meer kinderboeken uitgeleend. Volgens het Chartered Institute of Public Finance and Accountancy toont de toegenomen interesse voor kinderboeken en het aantal vrijwilligers aan dat bibliotheken nog steeds een belangrijke gemeenschapsfunctie in Engeland hebben. (www.informatieprofessional.nl) Britten willen Thatcher eren met een museum en bibliotheek De Britse premier David Cameron heeft zich achter het plan gesteld om de overleden oud-premier Margaret Thatcher (1925-2013) te eren met een instelling. Het complex zal Margaret Thatcherbibliotheek heten naar het voorbeeld van de ‘presidential libraries’ in de Verenigde Staten en moet in het centrum van Londen komen, aldus meldden de Britse media. De kosten gaan volgens een eerste planning omgerekend ongeveer 17,5 miljoen euro bedragen. FRANKRIJK Bouw nieuwe bibliotheek van Caen, ontworpen door OMA. van start gegaan De bouw van de Bibliothèque Multimediale à Vocation Régionale (BMVR), ontworpen door het Nederlandse architectenbureau OMA, in het Noord-Franse Caen is begonnen. De bibliotheek verrijst aan de waterkant en maakt deel uit van de revitalisatie van het industriële havengebied in het centrum van Caen. De X-vorm (in vier verdiepingen) maakt het mogelijk de circa 150.000 boeken overzichtelijk te verdelen over de afdelingen. De thema’s kunst, wetenschap, technologie, humanistiek en literatuur worden onderverdeeld over de vier vleugels. Er komen 810 zitplaatsten, naast een auditorium voor 150 personen en een restaurant. Het gebouw vormt op meerdere manieren een brug tussen oud en nieuw. De bibliotheek wordt door projectleider Clement Blanchet van OMA een symbool van het 21ste eeuwse laterale denken genoemd, omdat de kruisende lijnen vier tegengestelde thema’s samenbrengen. Blanchet hoopt dat de bibliotheek de rol van boeken versterkt in de huidige grotendeels digitale wereld.
De protestantse instelling Médiathèque Protestante in de Franse stads Straatsburg is sinds dit jaar beschikbaar op de portal Alsatica.eu. Alsatica, opgericht in 2009, wil een overkoepelende catalogus zijn voor alle bibliografische databanken in de Elzas. De bibliotheek is ontstaan in 1544 als Colegium Wilhelmitanum en telt ruim 80.000 boeken en zo’n 10.000 andere media. In Pierrefitte-sur-Seine is op 11 februari 2013 het derde gebouw van de Archives Nationales officieel geopend door president François Hollande. Het Nationaal Archief van Frankrijk is vanouds gevestigd in het centrum van Parijs, in een gebouw aangeduid als ‘l’Hôtel de Soubise. Voorts wordt beschikt over een tweede gebouw in Fontainebleau. Vanwege een toenemend aantal archieven was een derde huisvesting noodzakelijk, welke is gerealiseerd in Pierrefitte-sur-Seine, in het noord van Saint-Denis, ongeveer 10 kilometer van het centrum van Parijs gelegen. Dit gebouw is ontworpen door de architecten Massimiliano en Doriana Fuksas.
ZWEDEN Na een storm van mediakritiek heeft de grootste Zweedse kinderboekenbibliotheek in het Cultuurhuis van Stockholm besloten om de Kuifje stripboeken niet meer uit de schappen te halen. Daarvoor was besloten dat wel te doen omdat de directie van mening was dat “onwenselijk kolonialisme niet meer van deze tijd is.” Vooral had men bezwaar tegen ‘Kuifje in Afrika’. De censuur werd via sociale media door de talrijke Kuifje-fans niet gepikt, waarna werd besloten de Kuifje-albums weer in de kasten te plaatsen. Koninklijke Bibliotheek Stockholm Niek Smaal uit Wageningen bezocht Stockholm en was zo goed documentatie van de Nationale Bibliotheek voor mijn librariana-collectie mee te nemen. Over zijn bezoek schreef hij: “Op donderdag 20 juli 2012 zijn wij naar Stockholm gevlogen. In Nederland was get ongeveer 31 graden en in Zweden ongeveer 19. Voor het eerst in mijn leven was ik blij dat het op mijn reisbestemming koel was. In een voor ons nieuwe stad na aankomst in het hotel even de directe omgeving verkend. Tegenover het hotel ligt een winkelgalerij en direct daar achter een park, de Humblegarden. In het park staat een groot vrijstaand classicistisch gebouw waar de Kunglika Biblioteket is gevestigd. De bibliotheek is in 1661 gesticht en sinds die tijd moet alles wat er in Zweden wordt gedrukt aangemeld worden bij deze instelling. De enorme collectie uit alle voorgaande eeuwen past niet meer in het gebouw en daarom is er in het park onder de grond een enorm magazijn gebouwd met ruimte voor 137 kilometer boekenplank. Het depot is niet open voor het publiek. Het oude gebouw is daarentegen vrij toegankelijk en er is een aantal ruimten permanent geopend voor bezoekers. Bij binnenkomst kom je direct in een informatieruimte waar medewerkers zaken kunnen opzoeken, maar het is ook mogelijk om zelf in de kaartenbakken te zoeken. Het ademt een 19e eeuwse sfeer. Er zijn drie grote leeszalen, de oudste is gebouwd in 1878 en staat vol met naslawerken uit de hele wereld in vele talen. Er is een omgang van 3 verdiepingen waar de naslaweken en bibliografieën per land zijn gerubriceerd. Zo zijn er 4 kasten met Nederlandse encyclopedieën en woordenboeken, waaronder het WNT en 2 edities van de Winkler Prins, verscheidene edities van Van Dale en verder jaaruitgaven van ‘Nederland’s Adelsboek’ tot 2002. Verder bevinden zich in het gebouw diverse tentoonstellingsruimten waar gedurende de zomer een overzicht van de schatten uit de kaartencollectie te bezichtigen was. De KB Stockholm is een rustige plek om te bezoeken in een redelijk drukke stad.”
RUSLAND Rusland geeft honderden boeken van een waardevolle collectie terug aan Oostenrijk. Het Sovjetleger had de boeken aan het eind van de Tweede Wereldoorlog naar Moskou overgebracht. De teruggave gebeurt óp basis van wederkerigheid’ sinds in 2012 een medaillon van tsaar Peter I naar Moskou is teruggegeven met hulp van de Oostenrijkse autoriteiten. In Rusland bevinden zich zeker duizend boeken uit de bibliotheek van prins Esterházy uit de 16e tot 18e eeuw, waaronder geschriften van Luther. (Haarlems Dagblad, 9 april 2013). De Universiteitsbibliotheek van Göttingen in Duitsland geeft NS-roofgoed, zoals boeken en kaarten terug aan de rechtmatige eigenaars in Frankrijk. Esterhazy-bibliotheek keert terug naar Oostenrijk Rusland en Oostenrijk zijn overeengekomen dat per 1 september de waardevolle verzameling boeken uit het slot Esterhazy terugkeert naar de oorspronkelijke plaats, de burcht Forchtenstein. De ‘Bibliotheca Esterhazyana’ is sinds de 17e eeuw opgebouwd. 977 van de meest kostbare werken zijn in het voorjaar van 1945 in Eisenstadt in kisten verpakt en op vrachtwagens door Sowjet-soldaten als oorlogsbuit naar Rusland vervoerd. Afgesproken is ook dat vanaf december 2014 een selectie uit de schatkamer van vorst Esterhazy in het Kremlin-museum te Moskou zal worden tentoongesteld.
ISRAEL Na oprichting van de staat Israël is de Universiteitsbibliotheek in Jeruzalem tegelijkertijd Nationale Bibliotheek geworden. Een nieuwe huisvesting van de Nationale Bibliotheek wordt wenselijk geacht. Een speciale commissie sprak met een aantal vooraanstaande architecten in het land en gaf nadat een eerder ontwerp van een Israëlisch architect was afgevallen opdracht voor een ontwerp aan drie internationale bureaus, op basis waarvan de keuze is gevallen op het Zwitserse architectenbureau Herzog & Meuron.
De Israëlische Nationale Bibliotheek heeft een ruim 1000 jaar oud joods document verworven dat in Afghanistan is gevonden. Het document telt 29 pagina’s en bevat onder meer religieuze teksten van de 10e eeuwse rabbijn Saadia Gaon, aldus de krant Haaretz. Het handschrift maakte deel uit van oude geschriften die per toeval door boeren waren gevonden, nabij de grens met Iran en Oezbekistan. Volgens de bibliotheek is het een belangrijke vondst, omdat het inzage geeft in de joodse cultuurgeschiedenis in de regio. Rabbijn Saadia Gaon (892-942) was een vermaard wetenschapper die in Babylon les gaf. Hij vervaardigde een Hebreeuws-Arabisch woordenboek en zou ook delen van het Oude Testament in het Arabisch hebben vertaald. Over de aankoopprijs is niets bekend gemaakt. Andere delen van de vondst zijn in bezit van antiekhandelaren. De bibliotheek probeert deze geschriften ook te verwerven.” (Haarlems Dagblad, 7 januari 2013)
Oudste thorarol in Italiaanse bibliotheek gevonden Een professor heeft bij toeval in de bibliotheek van de Universiteit van Bologna de oudst bekende complete thorarol ter wereld ontdekt. De 36 meter lange en 64 centimeter brede rol met de vijf boeken van Mozes stamt uit de 12e of 13e eeuw en is van schapenhuid gemaakt. De met de hand geschreven thorarollen worden tot de heiligste voorwerpen in het Jodendom gerekend. (Haarlems Dagblad, 30 mei 2013)
QATAR Ook Doha, hoofdstad van het oliestaatje Qatar krijgt een nieuwe Nationale Bibliotheek. Daarbij is gekozen voor de Nederlandse architect Rem Koolhaas (OMA), die eerder de openbare bibliotheek van Seattle (2004) ontwierp en momenteel de bibliotheek van Caen (Frankrijk). Het project in Qatar moet in 2014 gereed komen.
JAPAN Het Shiba Ryotaro Memorial Museum in het Japanse Higashioska is gebouwd als een blijvende hommage aan de Japanse schrijver Shiba Ryotaro. Het gebouw is ontworpen door de befaamde architect Tadao Ando. De boeken in de bibliotheek lijken tot in de hemel te reiken.
VERENIGDE STATEN In de Verenigde Staten opent in het najaar van 2013 de eerste papiervrije bibliotheek met louter e-books. Ofschoon elektronische boeken ook in ons land in opmars zijn zal het nog jaren duren voordat Nederland zover is. Wèl is in Nederland begonnen met een digitale infrastructuur via bibliotheek.nl Intussen met 40.000 boektitels die rechtenvrij zijn, waarvan de schrijver minstens 70 jaar geleden is overleden, naast 500 titels waarop nog wel rechten zitten en voor moet worden betaald. De elektronische bibliotheek van slechts 463 vierkante meter wordt momenteel gebouwd in de omgeving van San Antonio in de staat Texas en zal ‘BiblioTech’ gaan heten. Het idee is afkomstig van Nelson Wolff, een Texaanse politicus. In samenwerking met uitgeverijen zullen om te beginnen minimaal 10.000 titels beschikbaar zijn. Het zal ook mogelijk zijn e-readers te lenen.
Gedrukte boeken houden toekomst Een nieuwe studie verscheen in januari 2013 van het ‘Pew Internet and American Life Project’, zie: http://www.pewinternet.org , over de toekomst van bibliotheken. Pew stelde vast dat in het afgelopen jaar 53% van de Amerikanen van 16 jaar of ouder een bibliotheek bezochten, 25% raadpleegde een bibliotheeksite, en 13% deed dat via een smartphone of tablet. Ondanks alle elektronische vernieuwingen bleek bij het onderzoek veel steun voor de traditionele bibliotheek. Van de personen die de afgelopen 12 maanden een bibliotheek bezochten zei 73% dat te doen om gedrukte boeken te lenen. Op de vraag of een nieuwe bibliotheek papieren boeken zou moeten wegdoen om plaats te maken voor computers, leesruimten en culturele activiteiten, stond 20% hier positief tegenover, 39% twijfelde en 36% zei hier beslist tegen te zijn. Schadevergoeding voor vernietiging Occupy-bibliotheek Occupy in New York krijgt geld voor onterechte ontruiming van de People’s Library. De gemeente New York heeft een rechtszaak geschikt die tegen de stad was aangespannen door Occupy. Inzet was de vernietigde openluchtbibliotheek van de protestbeweging. Bij de ontruiming van het kamp in het Zuccoti park in 2011 werd ook de bibliotheek weggehaald. Van de 3.600 door de opruimdienst meegenomen boeken, zijn er ongeveer 1.000 teruggegeven, de rest is vernietigd. De stad New York betaalt de bibliotheekcommissie van Occupy ruim 233.000 dollar. (www.informatieprofessional.nl )
Uitbreiding van de New York Public Library Het vlaggenschip van de New York Public Library aan de 5th Avenue krijgt een uitbreiding aan de zijde van 42nd street met opslag- en publieksruimten ter grootte van zeven voetbalvelden. Het project zal in 2018 gereed komen.
De New York Public Library opent in 2015 een nieuw groot filiaal (28.000 vierkante meter) in W 53rd Street ten noorden van het Rockefeller Center. De kosten zijn geraamd op ruim 20 miljoen dollar. Voor informatie over ontwerp etc. en illustraties, zie: www.boekendingen.nl 9 februari 2013 maakte de Amerikaanse pers bekend dat een filiaal in New York een boek terugontving dat volgens het uitleenkaartje op 10 april 1958 was uitgeleend. Het betrof ‘Fire of Francis Xavier’ van de auteur Arthur McGratty. Van een uitleenboete is afgezien en het boek is weer in de collectie opgenomen.
De New York Public Library begon 2013 goed. Bekend gemaakt werd dat een 88-jarige vrouw uit de stad bij haar overlijden 10 miljoen dollar, ongeveer 7.5 miljoen euro, had nagelaten aan de New York Public Library, en nog eens 10 miljoen dollar aan de stad schonk om Central Park te onderhouden. Mary McConnell werkte tijdens haar leven als vrijwilligster in een ziekenhuis en enkele scholen. Zij leefde zuinig en had haar fortuin geërfd. In februari 2011 overleed ze op 88-jarige leeftijd maar pas eind 2012 ontvingen bibliotheek en park een cheque van 10 miljoen dollar. (Het Parool, 02-01-2013). Bibliotheek diefstallen kosten Austin meer dan 1 miljoen dollar in vijf jaar Bij een onderzoek is gebleken dat bij de openbare bibliotheek van Austin in de staat Texas gedurende vijf jaar boeken niet zijn teruggebracht ofwel gestolen met een waarde van 1,1 miljoen dollar. De bibliotheek bezit ongeveer 1,5 miljoen boeken en andere media. In het vergelijkbare Denver is na een inventarisatie over de periode 2008-2012 sprake van een verlies met een waarde van 1,3 miljoen dollar. In de praktijk blijkt dat vooral populaire en duurdere boeken vermist worden. Omdat in principe onbeperkt kon worden verleend heeft men hert aantal in Austin nu beperkt tot maximaal 50 boeken per keer en verder zullen eerder aanmaningen worden verzonden. In 2010 leende iemand in één keer 112 items die nog terugkeerden en een geschatte waarde van 3.765 dollar. De bibliotheek van Austin beschikt over een jaarbudget van 26 miljoen dollar, waarvan 2,8 miljoen dollar voor de aanschaf van media. Seattle vestigt nieuw record dominobaan van boeken Om de zomerse leescampagne 2013 ludiek te ondersteunen werden eind mei in de openbare bibliotheek van Seattle 2.130 opstaande boeken achter elkaar geplaatst die zoals met dominoreeks omgingen. Eén van de delen van de ketting vormde het woord READ. Een aantal studenten had geholpen bij het opzetten van de boeken. Voor een filmpje op youtube, zie: http://www.youtube.com/watch?v=Np450xMSncE
Library of Congress archiveert tweets Op grond van een overeenkomst met Twitter heeft de Library of Congress in Washington intussen het Twitter-archief 2006-2010 evenals de sindsdien verschenen tweets gearchiveerd. Bij elkaar een aantal van ruim 170 miljard tweets en elke dak komen daar gemiddeld een half miljard tweets bij. (Persbericht LoC) George W.Busch Presidential Library geopend Op 24 april is de 13 presidentiële bibliotheek en museum, gewijd George W.Busch, officieel geopend in University Park, Dallas County,Texas. Dat gebeurde in aanwezigheid van president Obama en de nog levende ex-presidenten Carter, Clinton, George Bush sr en George Bush jr. Het complex van 14.000 vierkante meter heeft 250 miljoen dollar gekost, vrijwel geheel gefinancierd uit particuliere fondsen. George W.Bush was gedurende 8 jaar de 43ste president van de USA. Daarvoor was hij 6 jaar gouverneur van de deelstaat Texas. Naar aanleiding van de opening verschenen talrijke cartoons gewijd aan de ‘Bush’ library’, bestaande uit 1 boek ‘The Pet Goat’, het kinderboek van Siegfried Engelmann en Elaine C.Bruner, dat hij op een lagere school voorlas toen 11 september 2001 de aanvallen op het Word Trade Center plaatsvonden. Nu al wordt gespeculeerd waar in de toekomst de Obama presidentiële bibliotheek zal worden gebouwd, de twee universiteiten van Hawaii en Chicago doen moeite het project te verwerven, maar uiteindelijk ligt de beslissing bij Obama.
Bibliotheek Sydney verhuist boeken van Armstong naar afdeling fictie Een openbare bibliotheek in Sydney, Australië, heeft na bekendmaking van wielrenner Lance Armstrong dat hij jarenland doping gebruikte, de boeken over hem die in de non-fictie rubriek sport stonden demonstratief te verhuizen naar de romanafdeling. Het gaat daarbij om publicaties als ‘Images of a Champion’, ‘The Lance Armstrong Performance Program’, en ‘Lance Armstrong: World’s Greatest Champion.’ . (De Volkskrant, 21-1-2013). Aardbevingen Bij de grote aardbeving van 2010 in Nieuw Zeeland liepen enkele bibliotheken enorme schade op, o.a. van de universiteiten in Canterbury en Lincoln. Ook de centrale openbare van Christchurch die momenteel wordt herbouwd. Bij de tsunami in Japan zijn meer dan 1 miljoen boeken uit de stellingen van de Mediatheek van Sendai gevallen, maar bleef het gebouw op de nodige schade na daar wel gespaard.
EGYPTE: Koptische patriarch huldigt kloosterbibliotheek in De Koptisch-orthodoxe patriarch Tawadros II heeft de gerestaureerde bibliotheek van het klooster van Deir-el-Surian ingehuldigd. De bibliotheek met circa 3.000 oude boeken bevat enkel van de oudste en meest kostbare handschriften in het Koptisch, het Syrisch, het Ethiopisch, het Arabisch en het Grieks. Daarmee is het een van de kostbaarste verzamelingen van christelijke literatuur uit het eerste millennium. Inmiddels werd een aanzienlijk deel van de collectie gedigitaliseerd en toegankelijk gemaakt voor wetenschappers in de gehele wereld. De inrichting van de nieuwe bibliotheek werd mogelijk dankzij de Levantinestichting, een organisatie die door de Britse conservatrice Elizabeth Sobczynski werd opgericht met het oog op de bescherming van vroegchristelijke boeken uit het Nabije Oosten. Sobczynski nam het initiatief nadat zij tijdens een bezoek aan het klooster had vastgesteld dat vele manuscripten door insecten en het vocht werden aangetast. Dankzij de buitenlandse steun en de moderne technieken worden de handschriften voortaan in ideale omstandigheden bewaard (Kerknet, 22 mei 2013)
Timboektoe (MALI) Het Afrikaanse land Mali heeft een eeuwenoude culturele traditie. Tienduizenden Arabische manuscripten, teruggaande tot de 11e eeuw en vele daterend uit de 13e tot 16 eeuw zijn van familie op familie overgeleverd. Na de bloei kwam een lange periode van verval, met vandaag de dag veel analfabeten, maar de waarde van de handschriften heeft men altijd onderkend. Naast religie zijn ook manuscripten met wetenschappelijke onderwerpen als chemie, natuurkunde, biologie, wiskunde, geneeskunde, geschiedenis e.d. bewaard. Pas in 2010 is een met financiële steun uit Zuid-Afrika een modern bibliotheekgebouw tot stand gekomen, het Ahmed Baba Instituut, in Timboektoe. Door geleerden beschouwd als de schatkamer van de Sahel-cultuur. Op 28 januari 2013 kwam naar buiten via burgemeester Ousmane Halle dat opstandelingen, islamitische strijders, op hun vlucht de bibliotheek in brand zouden hebben gestoken. 30 januari bleek overigens dat veel van de oude manuscripten waren gered door inwoners van de stad voor extremisten de brand stichtten. Uit een telling bleek dat 2.000 handschriften verloren gingen tegenover ongeveer 20.000 tijdig geredde boeken.
Abdel Kader Haidare met antieke familiemanuscripten in Timbuktu, Mali (foto A. Vitale)
Zie ook: ‘How Timbuktu’s manuscripts were smuggled to safety’ ; door Noveena Kottoor. http://www.bbc.co.uk/news/magazine-22704960
Eeuwenoude manuscripten vallen ten prooi aan schimmels “Enkele maanden geleden zijn in het diepste geheim duizenden eeuwenoude documenten uit de Noord-Malinese stad Timboektoe in veiligheid gebracht. Rebellerende groepen dreigden de documenten te vernietigen. Ook het Nederlandse Prins Claus Fonds en het ministerie van Buitenlandse Zaken leverden een financiële bijdrage aan de reddingsoperatie. Nu dreigt een tweede ramp voor de zeldzame boeken, die in de Malinese hoofdstad Bamako terecht zijn gekomen. De manuscripten worden bij particulieren thuis bewaard. Door het gebrek aan airconditioning en de hoge luchtvochtigheid in Mali vallen de boeken nu ten prooi aan schimmel. In Timboektoe werden de boeken eeuwenlang in een droog woestijnklimaat bewaard. Omdat tot nu toe slechts een fractie van de manuscripten is gekopieerd en gedigitaliseerd dreigt unieke informatie verloren te gaan. Dat schrijft BBC News in een achtergrondartikel over de reddingsoperatie. In Timboektoe hadden sommige manuscripten overigens last van termieten en de droogte leidde tot scheuren in het leer. Omdat de politieke situatie nog slechts instabiel is, keren de oude werken voorlopig niet terug naar Timboektoe.” [www.informatieprofessional.nl] Vanuit de universiteiten van Oslo en Kaapstad zijn stappen genomen de Malinese manucripten te conserveren, restaureren en digitaliseren
Van de Sahel-landen bezit ook Mauretanië over historisch erfgoed van de Arabische wereld. Behalve enkele instituten zijn daar nog 200 tot 300 particuliere bibliotheken met oude geschriften. Ahmad Mohamed Yahya, directeur van manuscripten aan het Institut Mauritanien de Recherche Scientifique (IRMS) kon een aantal jaren geleden zijn geluk niet op toen hij ontdekte dat ’s werelds enige bekende complete manuscript van een werk over de grammatica van de grote Spaans-Arabische arts en wijsgeer Ibn Rushd, in het Westen bekend als Averroës te voorschijn kwam. Het oudst bekende manuscript is een verzameling adviezen van Imam al-Hadrami, die stierf in 1097.
Selectie van 25 recent verschenen boeken over boeken, bibliofilie en bibliotheken – Bubb Kuyper. Het Hofje van Boeken, Manuscripten en Grafiek. Kroniek van 56 veilingen tussen 1986 tot 2012 gehouden aan de Jansweg te Haarlem. Haarlem, Bubb Kuyper Veilingen, 2012. [Caspar Wechgelaer schreef hierover in Boekenpost 124, 2013: “We werden wel verwend door Bosch & Blankevoort, dit keer. Naast de beide standaard catalogi kwam ook de eerste trance van ‘The Library of Gerrit Komrij’ mee plus het werkelijk geweldige boekje dat oprichter en oud eigenaar Bubb Kuyper ter gelegenheid van de verhuizing naar het Kenaupark schreef over de 56 veilingen die tussen BK tussen 1986 en 2012 hield. Kuyper opent met een zin van vijf regels waarin maar liefst 60 woorden en stelt mij ook op de volgende 203 pagina’s niet teleur. Wat in andere herdenkingsboekjes al gauw een saaie opsomming annex geschiedbeschrijving wordt, blijft hier een uitermate boeiend en smeuïg verhaal waarin Kuypers zelfs het voorste deel van zijn tong nog niet laat zien. Laat staan het achterste. Naast veel geveilde titels en hun opbrengsten schitteren in het boek namelijk nog meer de anekdotes, bijzondere voorvallen en ‘petites histores’ uit de wonderlijke wereld van het oude boek en nog veel wonderlijker lieden die daar rondlopen.”]
– Piet J.Buijnsters. Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in België (1830-2012). Nijmegen, Vantilt, 2013.
– Mooi Marginaal 2010-2011. De mooiste Nederlandse en Vlaamse bibliofiele en marginale uitgaven. Haarlem, Stichting Laurens Janszoon Coster, 2012. – Philip Elchers 25 jaar in vijfentwintig bijzondere boekuitgaven. ISBN 9789050482509. Verkoopprijs 15 euro. – Ernst Braches. Vijf bijdragen over Nieuwe Kunst. Uitgeverij De Buitenkant, 2012. 88p. Verkoopprijs 15 euro. – Jaarboek van Nederlandse boekgeschiedenis. 19e jaargang 2012. 256p. Uitgeverij Vantilt. [Themanummer gewijd aan vormgeving en design van boeken vanaf de Middeleeuwen tot vandaag]. – Gert Jan Bestebreurtje. De wereld in vogelvlucht [over historische reizen in boeken vastgelegd] De Bataafsche Leeuw, 2013. Verkoopprijs 25 euro. – Frank de Glas. De regiekamer van de literatuur. Een eeuw Meulenhoff 1895-2005. In 2012 verschenen in de reeks Bijdragen tot de Geschiedenis van de Nederlandse Boekhandel. ISBN 9789057308666. Verkoopprijs 29,50 euro. – Koen Hilberdink. Boekenmanie: de geboorte van Johan Polak als uitgever. ISBN 9789024570008 Verkoopprijs 14,95 euro. – Boudien de Vries. ‘Een machtig middel om de beschaving vooruit te brengen’. De openbare bibliotheek in Groot-Brittannië en Nederland. In: Negentiende eeuw, 36 (2012) 1, blz. 12-27.
– 5 jaar Centrale Bibliotheek Amsterdam. 5 x 5. Amsterdam, OBA, 2012. Bundel met verhalen, columns, interviews en foto’s (van aanwezige borstbeelden), verschenen ter gelegenheid van het eerste lustrum van de OBA op het Oosterdokseiland. – Marcel Raadgeep. Annie M.G.Schmidt en de bibliotheek. Openbare Bibliotheek Amsterdam, 2012.
– Alex C.Klugkist en Sybren Sybrandi. Van knekelhuis tot kloppend hart: Geschiedenis van de Bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen. 2012. ISBN 9789491431180. Verkoopprijs 24,95 euro. – Eeuwenlang letters: Lettervormen in de Koninklijke Bibliotheek. Bekking & Blitz uitgevers, 2012. 20,90 euro [bevat columns van Jos.A.A.M.Biemans en Gerard Unger]. – Ad Leerintveld. Constantijn Huygens – de collectie van de Koninklijke Bibliotheek. Amersfoort, Bekking & Blitz, 2013. 128p. Verkoopprijs 9.90 euro. – J.M.H.van de Sande;’s Bibliotheca Pharmacia. Gelijknamige publicatie van een tentoonstelling najaar 2012 in de Universiteitsbibliotheek Leiden over de rijke verzameling die apotheker en bibliofiel Jaap van dec Sande (1916-2001) heeft bijeengebracht. Die collectie is in 2010 tegelijk met boekuitgaven van Dante Alighieri van zijn echtgenote mw. Tilly van de Sande-Swart (1918-2010) aan de bibliotheek geschonken. De genoemde publicatie is voor 15 euro te bestellen bij de U.B.Leiden. – Jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen 2012. Amsterdam, De Buitenkant, 2012. Verkooprijs 35 euro. – Liefde, leven en devotie. Poëzie uit het Gruuthusehandschrift. Samenstelling Herman Brinkman. Amersfoort, Bekking & Blitz, 2013. 104p. 14.99 euro. [Het Gruuthusehandschrift maakt sinds 2007 deel uit van de collectie der Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Tot en met 23 juni 2013 is het Gruuthusehandschrift met andere cultuurschatten uit omstreeks 1400 te zien in een tentoonstelling in het Gruuthusepaleis te Brugge]. – Joseph A.Dane. What is a book? The study of Early Printed Books. University of Notre Dame Press, 2013. – Annette Seemann. Weimar: eine Kulturgeschichte. München, C.H.Beck, 2012. – Ina Kok. Woodcuts in Incunabula printed in the Low Countries. Dissertatie uit 1994. Reprint and updated door Hes & De Graaf Publishers met illustraties van alle houtsneden in Nederlandse wiegedrukken. [Naar aanleiding van de herdruk had op 12 april 2013 een internationaal symposium plaats in de aula van de Koninklijke Bibliotheek]. – Jan van Herreweghe. Buiten zinnen van leeswoede. De vrolijke avonturen van een boekenneuroot. 2012. Vijfde deel van ‘Het menselijk tekort bij een teveel aan papier’, een cyclus over de vele aspecten van bibliofilie. – Wolf D. von Lucius. Das Glück der Bücher. Berlin, University Press, 2012. – Thomas Ross. De nachtwaker, het koningscomplot. Uitgeverij Cargo, 2013. [Over een verloren gewaand document en een mysterieus schilderij die het voortbestaan van het koningshuis bedreigen. De thriller begint in de bibliotheek van het Rijksmuseum]. – Niels Bokhove. De drempelschroom verdrijven. Literaire activiteiten in de jaren 1932-1973 bij Boekhandel Broese onder Chris Leeflang. Utrecht, Gusto, 2013. 303 pagina’s. ISBN 978-90-77348-15-4. Prijs circa 20 euro.
De samensteller Niels Bokhove, filosoof, Kafka-kenner en actief op het gebied van literatuurgeschiedenis, geeft een reconstruerend overzicht – met mooie verhalen en rijk geïllustreerd – van de reeks voordrachten, lezingen en tentoonstellingen die in een lange periode van 40 jaar in de toen landelijk befaamde Boekhandel Broese aan de Utrechtse Nachtegaalstraat hebben plaatsgevonden onder de gedreven leiding van Chris Leeflang, lange tijd CPNB-voorzitter (en bedenker van het Boekenbal). Hoofddoel voor hem was het toegankelijk maken van boekhandel èn literatuur, vandaar de titel. Belangrijke bron was de uitvoerige documentatie (170 mappen!), die Bokhove tijdens de voorbereidingen op het spoor kwam en die al tientallen jaren verloren leken. Ze bleken de briefwisseling met de uitgenodigde auteurs, brochuremateriaal en vele knipsels bevatten. Bovendien maakte hij gebruik van een zestigtal zeldzame ‘Broese Boekengidsen’, waarvan nog maar 2 exemplaren in openbare bibliotheken te vinden zijn. Deze uitgave is de goedkope publieksversie van de luxe-editie alleen voor leden van Stichting De Roos.
DE OPKOMST VAN DE LITTLE FREE LIBRARIES OFWEL INFORMELE MINI-BIBLIOTHEKEN
De Amerikaan Todd H.Boll (1956-2018) plaatste in 2009 de eerste ‘free little library’ in de plaats Hudson (Wisconsin). In 2012 stichtte hij mede de Little Free Library non profit Organisation. Bij zijn overlijden in 2018 waren wereldwijd al meer dan 100.000 minibibliotheekjes geplaatst!
Boekspot tussen Centraal Station Utrecht en Hoog Catharijne. (Uit: Spoor, 2016, nummer 2).
(Uit: Haarlems Dagblad van 20april 2016)
In Westerpark, van Hallstraat Amsterdam is in 2022 een mega ofwel XXL free little library ingericht in een wachthuisje
Frije bibleteek (gratis) in Gaastmeer, provincie Friesland (foto Marloes van Buuren)
Free Little Library in Lexington, Kentucky, USA (Koen van Buuren)
De van oorsprong Amerikaanse ‘Little Free Libraries’ (LFL) zijn in 2009 opgericht door Todd Bol en zijn compagnon Rick Brooks met als doel van de non-profit organisatie om door middel van leesbevordering en het ruilen van boeken de gemeenschapszin in lokale gemeenschappen te versterken. De beweging ving aan in Hudson (Wisconsin) bij de Humboldt Park School en waaierde uit naar alle Amerikaanse staten. Mensen mogen gratis een boek uitkiezen en meenemen en een ander boek daarvoor de in de plaats zetten. Dergelijke minibibliotheken zijn intussen in minstens 38 landen, vooral China, maar ook in ons land te vinden. In de Verenigde Staten sinds 1 januari 2013 al meer dan 5.000. Andere benamingen zijn ruilbibliotheken, boekenasiels, zwerfbibliotheken, leesbozen, zelfbedieningsbibliotheken, kastbibliotheken, telefooncelbibliotheken, straatbibliotheken, book crossing, zelfs guerillabibliotheken. Jo Han Khouw wijdt een uitvoerig artikel aan het verschijnsel en spreekt van informele bibliotheken. Zie: http://jodoc.wordpress.com/2013/04/27/de-informele-bibliotheek-8-in-het-nieuws-2/
In ons land zijn er nu minstens 25 tot 30 van dergelijke LFL ofwel minibibliotheekjes, in o.a. Zutphen, Delfgauw (gemeente Pijnacker-Nootdorp), Den Haag, Scheveningen, Beesd, Emmen, Amersfoort, Zwijndrecht, Oss, Eindhoven Wijnjewoude, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Horst, Arnhem en Nijmegen, maar de verwachting is dat het aantal de komende tijd snel zal toenemen.
Zie: http://pollewopboeken.blogspot.nl
Mobiele free little library op Java, Indonesië
DRIE ORIGINELE ‘LITTLE FREE LIBRARIES’ IN DE VERENIGDE STATEN UIT EEN SERIE VAN ’23 OF THE MOST CREATIVELY DESIGNED LITTLE FREE LIBRARIES’ (MOTHER MATURE NETWORK)
============================================================
Jo Han Khouw meent dat er geen reden is om te veronderstellen dat deze ‘informele ruilbibliotheken’ het draagvlak van de onder druk staande professionele openbare bibliotheken zullen aantasten. Misschien valt eerder zelfs te denken aan versterking. In Nederland bevinden zich de boeken zich veelal in eigengebouwde of bestaande kastjes in de openlucht. In China gaat men verder en zijn selfservice bibliotheken in geavanceerde automaten geplaatst waarin meer dan 400 boeken passen. In hoofdstad Beijing zijn al 150 van dergelijke machines te vinden.
De leners moeten zelf het lenen via een identificatiekaart registeren. Momenteel wordt al 30% van alle via openbare bibliotheken geleende boeken op deze wijze in Beijing gebruikt. Voordeel is dat men hiervan 24 uur per dag gebruik kan maken. De uitleentermijn bedraagt 4 weken. Shenzhen Seaver Intelligent Technology Co. die de automaten ontwierp en levert heeft intussen al ongeveer 1.000 van dergelijke zelfbedieningsautomaten geleverd. In ons land is de eerste zogeheten Plug-in-bibliotheek als pilot gestart in Rotterdam, gevolgd door o.a. Gouda.
O.a. op het Centraal station van Rotterdam staat ook een boekenautomaat waar men vergelijkbaar met snacks boeken kan kopen. Geëxperimenteerd wordt ook met ‘Theek-away’ in Noord-Brabantse bibliotheken.
Coronavirus: culturele gevolgen. Alle biebs dicht? De Groningers kunnen de straat op. Jurre van den Berg in De Volkskrant van donderdag 9 april 2020
“Buurtbieb” teeds populairder (De Telegraaf, Amsterdam, 30 maart 2021)
Vervolg van “Buurtbieb”steeds populairder (De Telegraaf, 30 maart 2021)
Minibibliotheken in Haarlem en omgeving. 2020
==================================================
LIBRARY CARTOONS – BIBLIOTHEEKCARTOONS
BIBLIOTHEEKCARTOONS
Tekening van Gustave Doré: ‘La Bibliothèque, in Les différtents publics de Paris’.
Just been to the library
———————————————————————
Cartoon door Zak in De Morgen, 14 maart 2015
(uit Haarlems Dagblad, 4 juni 2016)
CONAN THE LIBRARIAN
Conan the librarian
Conan, the librarian
In 2012 verscheen een kalender met 12 maanden en cartoonplaten Great Monuments in Library History, uitgegeven door The Library Resorces Group, Inc, http://www.Libraryworls.com. Onderstaand een viertal voorbeelden
===========================================================================
==========================================================================
Duurste appartement in Monaco bevat ruime bibliotheek
=================
Minibibliotheken in BLOEMENDAAL (EN HEEMSTEDE) De Buitenbieb, in: B. magzine [glossy Bloemendaal], jaargang 8, nummer 20, zomer 2021
Librariana 
Mooie ode aan mijn vaders werk en leven