BOUWWERKEN VAN DE HAARLEMSE ARCHITECT JACOB VAN DEN BAN (1860-1943) IN BLOEMENDAAL EN HEEMSTEDE
De Haarlemse architect Jacob van den Ban is op 28 december 1860 geboren in Nieuw Helvoet (Hellevoetsluis) en heeft vanaf 1891 tot zijn overlijden op 82-jarige leeftijd in Haarlem gewoond. Op 16-jarige leeftijd volgde hij de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Na enige praktijkjaren volgde zijn studie aan de Polytechnische School onder architect professor E.H. Gugel (1832-1905), de eerste hoogleraar bouwkunde in Delft, die goede verwachtingen van zijn leerling verwachtte. Van den Ban deed van 1884 tot 1886 ervaring op bij de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. De voorkeur gevend aan een vrij beroep was de villa ‘Kennemerheuvel’ nabij de Kleverlaan, in samenwerking met L.J.Ritter, één van zijn eerste ontwerpen (1). Na twee bekroningen bij bouwkundige studieprijsvragen (2) vestigde hij zich tussen 1887 en 1891 als tekenaar-architect in achtereenvolgens Amsterdam, Bloemendaal en Maassluis. In Amsterdam nog in dienst van architect C.A.Bombach. Ten slotte in 1891 na een conflict met Bombach en na zijn huwelijk twee jaar later met Anna Kater (geboren in 1859 te Appingedam) na eerst op het adres Alexanderstyraat 12 voorgoed in de Spaarnestad. In 1891 ging Van den Ban een maatschap aan met zijn collega S.Roog op het adres Nieuwe Gracht 88. In 1893 zijn de Haarlemse architecten Jacques Leijh, Johannes Wolbers en Jacob van den Ban als juryleden aangewezen voor de beoordeling van plantekeningen voor een ontwerp-raadhuis in de gemeente Leeuwarden. Tot 1899 was Van den Ban geassocieerd met architect S.Roog, met wie hij enkele jaren later wederom samenwerkte, zoals hij het ontwerp van ‘Bloemoord’ aan de Binnenweg in Heemstede. Gedurende lange tijd was de heer B.Bouman zijn meest naaste medewerker als chef de bureau. In de jaren twintig bouwkundige A.J.Rubenkamp als opzichter bij hem werkzaam.
Fotoportret van Jacob van den Ban
Vele tientallen gebouwen, zoals stationsgebouwen, fabrieken, kantoren, banken en verenigingsgebouwen en winkelpanden, zijn sindsdien tot midden jaren 20 tot stand gebracht. Ook enige restauraties, geveldecoraties en grafmonumenten.
Inhoudsopgave boek: Jb van den Ban architect Haarlem 1886-1918. Uitgevoerde gebouwen, projecten enz. Haarlem, 1919.
Vervolg inhoudsopgave Jb. van den Ban 1886-1918.
Uit: Algemeen Handelsblad van 13 augustus 1908
Vooral woonhuizen (volkswoningbouw, middenstandswoningen) en het meest herenhuizen en villa’s staan op zijn naam. Die ontwierp hij veelal in opdracht van gefortuneerde Amsterdammers die zich als forens of rentenier in Zuid-Kennemerland vestigden.
Interieur van villa ‘Lommerrijk’ ontworpen voor D. Cohen in de Haarlemmerhout te Heemstede, ontworpen door J.van den Ban (foto Gejah Nijman)
Onder meer in villapark Duin en Daal te Bloemendaal en het Haarlemmerhoutpark en Westerhoutpark (3) tot 1927 deel uitmakend van de gemeente Heemstede. In dat jaar schaarde Van den Ban zich met een aantal andere prominente ingezetenen van Haarlem bij een groep van anti-annexionisten. Een van zijn laatste activiteiten als architect was in 1928 de aanbesteding namens woonstichting ‘Luctor et Emergo’ voor het bouwen van 46 eensgezinswoningen in de Sterrebosstraat.
Al in 1906 had Van den Ban de panden Oosterhoutlaan 1-3 in Heemstede en in 1907 het raadhuis van Schoten ontworpen.
Voormalig raadhuis van Schoten (Haarlem), in 1907 ontworpen door Jacob van den Ban
Hij werkte met enkele uitzonderingen zoals in Tiel, Maassluis, Amsterdam, Lochem (landhuis ‘de Enk’ als zijn zomerverblijf), Den Haag en Zeist voornamelijk in Haarlem en omliggende gemeenten. De architect maakte gebruik van verschillende bouwstijlen, naast de eclectische vooral de Neo-Renaissance en necoclassicistische stijl, Jugendstil en Amsterdamse School. Speciale aandacht gaf hij aan gevelontwerpen (4).
Het linkse pand rechts van het poortje, Kampersingel 70 in Haarlem, was woon- werkhuis van J.van den Ban
Interieur woonhuis J.van den Ban en zijn gezin, Kampersingel 70, Haarlem
Gedurende acht jaar was Jacob van den Ban lid van het hoofdbestuur der Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst, later gereorganiseerd tot Bond van Nederlandse Architecten (B.N.A.), en verder een aantal jaren voorzitter van de afdeling Haarlem en omstreken met architect J.B.van Loghem als secretaris. Als zodanig was hij met F.W.M.Poggenbeek in 1905 betrokken bij het oprichten van een Arbitrage voor de bouwbedrijven in Nederland. Ook heeft Van den Ban zich op maatschappelijk terrein begeven en was hij van 1922 tot 1925 lid van de gemeenteraad voor de Vrijheidsbond. Op latere leeftijd heeft hij jonge architecten bijgestaan. Uit zijn huwelijk zijn drie dochters geboren (5), zijn echtgenote overleed op jonge leeftijd in 1911. Zelf heeft hij van 1901 tot zijn overlijden, 42 jaar nadien, gewoond in het door hem ontworpen huis aan de Kampersingel. Jacob van den Ban is begraven op de begraafplaats te Barchem bij Lochem.
Droste-gebouw aan het Spaarne in Haarlem, ontworpen door J.van den Ban
J.van den Ban, Houtstraat 4 Haarlem. Uit: Het winkelgezicht van Haarlem. 1994.
S.Roog en Jb.van den Ban. Winkel -hoekhuis voor H.J.van Deurzen, Zijlstraat 53 Haarlem
Spaarne 49 1900 (winkelhuis) Algemeene Noord-Hollandsxhe Maatschappij voor Levensverzekering
Jb.van den Ban. Zijlstraat 56-58 Coöperatieve Winkelvereniging ‘Eigen Hulp’/ drie winkelhuizen, later o.a. Stadscafé. Uit: Het winkelgezicht van Haarlem. 1994
Kantoorgebouw van vm. Tweede Hollandsche Maatschappij van Levensverzekering, eerder in 1902 ontworpen door J.van den Ban aan de Kruisweg hoek Parklaan. Thans rijksmonument
Niet gerealiseerd plan van Jacob van den Ban uit 1904 voor verbouwing van schouwburg aan de jansstraat (Uit: ‘Het Geschenk, 2009, pagina 36)
Intussen zijn verscheidene panden op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Zoals de voormalige Droste-branderij aan het Spaarne, Harmenjansweg 129 (1911-1921), het gebouw van de Tweede Hollandsche Maatschappij van Levensverzekeringen, Kruisweg hoek Parklaan/vm.Haarlemsche Melkinrichting Hartelust, Kruisweg 70 (1902), het woonwinkelpand Zijlstraat 56 uit 1913 (6), winkelhuizen Zijlstraat 56 (1913), villa Raamsingel 2 (1900), uitbreiding van villa ‘Duin-ouwe’ in Bloemendaal, Parkweg 18 (1883). In Bloemendaal staat de villa Habeo Horam aan de mr. H.Enschedéweg in Aerdenhout op de gemeentelijke monumentenlijst. In Overveen de villa Aardenburg, Militairenweg 16 (1905). Voorts is de villa Welgelegen, Rijperweg 5 (1897/1905 i.s.m. S.Roog) provinciaal monument, evenals villa Josephina (later Binnenduin, dr.Jac.P.Thijsselaan 3 (1897/1905 i.s.m. S.Roog) (7). De villa De Berg, Rijperweg 15 (1896) in Bloemendaal staat geregistreerd als rijksmonument. Dat geldt ook voor het vm. Burger Weeshuis in Tiel, in 1904 ontworpen door Jacob van den Ban.
De villa Berg, Rijperweg 15 te Bloemendaal, in 1896 gezamenlijk ontworpen door J.van den Ban en S.Roog
Een Van den Banplein van 1958 tot 1995
G.H.Kurtz en J.J.Temminck vermelden in het Haarlemse straatnamenboek ‘De straat waarin wij wonen’: “Van den Banplein. B&W 25 maart 1958, afd,7/3163, Jacob van den Ban, 1860-1943, was een Haarlems architect en lid van de gemeenteraad van 1921-1923. Hij bouwde vele villa’s, woonhuizen en kantoorgebouwen in Haarlem en omstreken. Het gebouw van de Sociëteit ‘Vereniging’ aan de Zijlweg is naar zijn ontwerp uitgevoerd. Het Van den Banplein is opgeheven bij wijkvernieuwing in 1995.”
Jacob van den Ban ontwierp zowel het oude sociëteitsgebouw ‘Vereeniging’ (1894 nu Philharmonie) als het nieuwe gebouw aan de Zijlweg 1. (1923). Op deze afbeelding de gevel met aanduiding
De relatie van C.A.Bombach met J.van den Ban
Wilfred van Leeuwen schreef een artikel over ‘C.A.Bombach Czn. (1857-1917) Ondernemer en architect’ Hij schrijft daarin onder meer: “(…) Over de vraag in hoeverre Bombach zelf de ontwerper van zijn projecten was, bestaat geen absolute zekerheid. In ieder geval had hij talentvolle tekenaars in dienst. Zeker is dat hij rond 1890, mogelijk al vanaf 1886, gebruik maakte van de diensten van Jacob van den Ban (1860-1943), een leerling van professor Eugen Gugel aan de Polytechnische School in Delft, die in de jaren negentig, samen met J.A.G.van der Steur één van de twee leidinggevende neorenaissancistischen in Haarlem zou worden. (In Amsterdam ontwierp hij het rijke woonhuis Leidsekade 76). In een advertentie uit 1891 deelt Bombach mee dat Van den Ban niet meer als opzichter-tekenaar bij hem in dienst is. Mogelijk was dit een reactie op het feit dat de ‘onbeschaamde’ Van den Ban en de Haarlemse (tuin)architect L.J.Ritter vechtend over straat gingen, in de pers en het Bouwkundig Weekblad, over het auteurschap van een Haarlemse villa. Maar mogelijk gaf hij hiermee indirect ook aan dat er voorlopig geen schouwburgen en restaurants meer van hem verwacht hoefden te worden.”
In het midden het fraaie herenhuis Leidsekade 76, in 1890 ontworpen door Jacob van den Ban
Noten
(1) Opmerkelijk is dat toen de fraaie villa al in 1920 was afgebroken Jacob van den Ban 1930 op dezelfde plaats een nieuw (kleiner) huis ontwierp.
(2) Zowel in 1884 als 1885 zijn ontwerpen van Jacob van den Ban bekroond door het Genootschap Architectura et Amicitiae in Amsterdam, te weten ontwerp voor een burgerweeshuis voor Kampen en een koninklijk paleis.
Bekroond ontwerp J.van den Ban prijsvraag Genootschap Architectura et Amicitiae, 1884
(3) In de eerste jaren van de vorige eeuw is op de terreinen van de buitenplaats Westerduin het Westerhoutpark ontwikkeld. Een plan voor grotere huizen, ontwikkeld door de n.v. Eerste Kennemer Bouwmaatschappij waarvan Jacob van den Ban directeur was.
(4) In 1903 won Van den Ban bij de tweede Haarlemse gevelwedstrijd een zilveren medaille voor zijn ontwerp van de villa Lindenhoek, Kleine Houtweg 109, op de hoek van de Kamperlaan.
(5) Te weten: 1) Elze Frederika van den Ban werd stedenbouwkundige, 2) Anna Jacoba (Ans) Meerdink-van den Ban, predikante in Soest en 3) Frederika Elisabeth Hugenholtz-van den Ban. Naar eerstgenoemde Else van den Ban is behalve in Leiden een laan vernoemd in Heerhugowaard. Zij is in 1894 te Haarlem geboren en aanvankelijk woonachtig gebleven in het ouderlijk huis, later verhuisd naar het adres Middenlaan 78, overleden op 25 december 1973. Zij was de eerste vrouw in Nederland die afstudeerde als civiel-ingenieur in Delft. Na haar afstuderen was zij aanvankelijk op het architectenbureau van haar vader werkzaam. Bijna een kwarteeuw had zij een functie bij Provinciale Waterstaat van Noord-Holland als stedenbouwkundige. Als zodanig promootte zij de toepassing van krommingen in de aanleg van straten en wegen.
In 1959 nam Else van den Ban na tien jaar als planoloog te hebben gewerkt bij de Dienst der Zuiderzeewerken in Lelystad.
Tevens werkte Else (Elze) van den Ban als docente van de Academie voor Bouwkunst in Amsterdam en was zij lid van genootschap ‘Kunst zij ons doel’ in Haarlem. Opmerkelijk is dat naar Else van der Ban [met een r bij der in plaats van den] ook straten zijn vernoemd in Spijkenisse en Leiden.
Architect Jacob van den Ban met zijn drie dochters (foto Gejah Nijman)
(Haarlem’s Dagblad, 25-1-1918)
(Citaat uit: Het Vaderland van 16 maart 1922 in een artikel over een Woning- en Bouwcongres in Londen)
In de wijk Stevenshof te Leiden naar Else van den Ban vernoemde straat. (Uit: Vouwen op een Bordje, Leiden, 1993)
(6) In de onderpui bevinden zich in de plint de namen van de architect J. van den Ban en aannemers firma W.A.van Zanten.
(7) Simon Roog, in 1859 geboren te Purmerend was als architect na adressen aan de Nieuwe Gracht en Kampersingel gevestigd op het adres Parklaan 29. Hij bouwde veel herenhuizen aan de Zijlstraat en Wilhelminastraat. Voorts o.a. de Haarlemse Huishoud- en Industrieschool. Was verder enige jaren gemeenteraadslid in de Spaarnestad. De volgende panden zijn heden rijksmonument: 1) Haarlemsche Huishoud- en Industrieschool, Voorhelmstraat 25, 2) woonblok Wilhelminastraat 1, 3) woonblok Wilhelminastraat 24, 4) woonblok Wilhelminastraat 56, 5) Vm. Tweede Volksbadhuis, Leidseplein 49, 6) aanbouw bij hoofdgebouw ‘Vaart en Duin’, Korte Zijlweg 12 in Overveen. In 1903 ontwierp Roog in samenwerking met J.F.Hamersveld (vooral bekend als bouwmeester van het Doelenhotel in Amsterdam) de Haarlemse Huishoud- en Industrieschool; in 1935 geïntegreerd in uitbreiding/nieuwbouw van architect Dick Greiner. Simon Roog was van 1893 tot 1903 voor de liberale lid van de Haarlemse gemeenteraad. In laatstgenoemd jaar verhuisde hij naar Edam, waar hij in 1919 is overleden.
Links oudbouw Van Hamersveld en Roog (1902) en rechts nieuwbouw verbouwing en uitbreiding van de Haarlemsche Huishoud- en Industrieschool (HHIS) met scheidingsmuur door Dick Greiner (1935), Schneevoogtstraat Haarlem.
Voormalig Tweede Volksbadhuis Haarlem, Leidsevaart. Ontwerp van architect S.Roog, 1903. Rijksmonument
Bloemendaalseweg 235, in 1899 ontworpen door S.Roog. Gemeentelijk monument. Uit: ‘De monumenten van de gemeente Bloemendaal’.
Archivalia en literatuur
– Jb van den Ban architect Haarlem 1886-1918. Uitgevoerde gebouwen, projecten enz. Platenboek uitgegeven in Bussum door G.Schueler in 1919. [Deel 5, nummer 2 van Bibliotheek van de moderne Hollandsche Architectuur]. Ingedeeld naar 3 periodes: 1) 1884 tot 1890, 2) 1891 tot 1899 in samenwerking met de architect S.Roog, 3) 1900 tot 1908.
– Bouwkundig Weekblad. Nummer 1, januari 1936. Biografie ter ere van zijn 75e verjaardag.
– Ir. Elze F.van den Ban. Jacob van den Ban (necrologie). In: Jaarboek Haerlem 1943. Haarlem, de erven F.Bohn n.v., 1944, p. 19-22.
– In 1974 is een deel van het archief (tekeningen, ontwerpen, foto’s) van Jacob van den Ban geschonken aan SAM (Stichting Architectuurmuseum) en bevindt zich nu in het Nederlands Architectuur Instituut (NAi). Een plaatsingslijst is op het internet te vinden.
– Bouwkundearchief gemeente Haarlem
– Bibliotheek Noord-Hollands Archief Haarlem [bestek en voorwaarden van een aantal ontwerpen tussen 1893 en 1920]. Bevat o.a. 1) Bestek en voorwaarden voor het bouwen van 74 middenstandswoningen, op de terreinen gelegen aan de Tetterodestraat, de Verspronckweg en de verlengde Wouwerman- en Jan Steenlaan te Haarlem, 2) Bestek en voorwaarden voor het bouwen van 184 eensgezinswoningen op de terreinen gelegen achter het Hofdijkplein en aan de Zomervaart te Haarlem.
– Het winkelbestand van Haarlem; een selectie van winkelgevels in de Haarlemse binnenstad. Haarlem, Schuyt & Co, 1994. Bevat volgende ontwerpen van J.van den Ban: Grote Houtstraat 4, Zijlstraat 53, en 56-58Spaarne 48, Riviervismarkt 13.
– Wim de Wagt. Architectuurgids Haarlem. Rotterdam, uitgeverij 010, 2005. Van J.van den Ban: Bolwerken (bebouwing), Grote Houtstraat 4, Spaarne 48, Kruisweg 70, Rijksstraatweg 22-24 (= vm. raadhuis Schoten), Zijlstraat 56-58, 78-80, Harmenjansweg 129 [=Drostefabriek], Hendrik Figeeweg [= machinefabriek Figee], Lange Begijnestraat 11.
– de Haarlemse Oude Gracht. Haarlem, 1980, blz. 91,92,94,98,155,170.
BLOEMENDAAL
Villa ‘de Berg’ achter het geboomte in het Bloemendaalse Park (Roog en J.van den Ban, 1896)
Villa den Berg in Bloemendaal op een foto uit 1998
Villa ‘Kennemerheuvel’, Bloemendaalseweg in 1883 gebouwd en circa 1920 gesloopt (J.van den Ban)
Villa Welgelegen (Rijperweg 5), in 1905 ontworpen door Van den Ban en Roog als opzichterswoning van het Bloemendaalse Park (foto Noord-Hollands Archief)
Villa ‘Hoogsande’, Saxenburgerweg 5, ontworpen door Roog en Van den Ban in 1909 in opdracht van fabrikant J.C. Laan (in 1926 verbouwd).
Villa ‘Delta, Rijperweg 10, ontworpen door J.van den Ban. Foto uit 1998 (NHA)
Villa ‘Mariaheuvel’, Bloemendaalse Park (J.van den Ban)
Villa ‘Eugenie’, Bloemendaalse Park (J.van den Ban)
Villa ‘Nooit gedacht’, Bloemendaalse Park (J.van den Ban)
Villa Busken Huetlaan 1, Bloemendaal (J.van den Ban)
Villa ‘Louise State’, Duin en Daal, Bloemendaal, Midden Duin en Daalseweg 17 (J.van den Ban) De ‘schilderachtig-rustieke villa’ naar Engels voorbeeld is tussen 1970 en 1980 gesloopt.
Hal van villa ‘Louise State’ in Bloemendaal
Woonkamer van villa ‘Louise State’ in Bloemendaal
Foto van Louise State van Jacob van den Ban, kort voor de sloop.
De eerste villa die in het Bloemendaalse Park werd gebouwd is Parkweg 18. Een villa van grote afmeting, waarin de verticale lijn overheerst, vaak witgepleisterd en voorzien van onregelmatige plattegrond. In deze plattegrond zijn naar Engels voorbeeld verschillende vertrekken voor verschillende functies onderscheiden, rondom de grote hal. Zie linksonder plattegrond van de (helaas gesloopte) villa Louise State
Villa ‘Freya’, Bloemendaalse Park (J.van den Ban)
Villa ‘Freya’, in 1899 ontworpen door J.van den Ban. Saxenburgerweg, Bloemendaal. Foto uit 1998 (NHA)
Villa Mollaan 5, Bloemendaal (J. van den Ban)
Villa, Parkweg 3, Bloemendaal (J.van den Ban)
Villa Parkweg Bloemendaal, in 1899 ontworpen door J.van den Ban, foto uit 1998 (NHA)
Villa ‘Eikenhof’, Rijperweg 7, Bloemendaal (J.van den Ban)
Nog een afbeelding van villa ‘Eikenhof’ door J.van den Ban (foto H.W.J.Bickhoff)
Een druk in groot formaat gedrukt door Joh. Enschedé en Zonen Haarlem bevindt zich in de fotomap met opnamen van H.Bickhoff in ‘Mooi Bloemendaal’, verschenen onder redactie van architect J.Wolbers en aanwezig in het de Heemstede-collectie van het Noord-Hollands Archief, locatie Kleine Houtweg, nummer 993.
Villa ‘Buen Retiro’, Bloemendaalseweg 117, Bloemendaal (J.van den Ban)
Villa hoek Prof. van Vlotenweg/Blekerpad, Bloemendaalseweg 163. In 1903 gebouwd door J.van den Ban. Thans is hier o.a. makelaar Stoel gevestigd. Vroeger Buen Retiro geheten. foto uit 1998 (NHA)
Villa ” ’t Hoekje”, Bloemendaalseweg 119, Bloemendaal (J.van den Ban)
Villa Imhof, Bloemendaal, Bloemendaalseweg165, in 1905 ontworpen door J.van den Ban
Villa ‘Imhof’, Bloemendaal (1901, J.van den Ban)
Villa Imhof (J.van den Ban), Bloemendaaalseweg 165. Tegenwoordig hotel
Villa ‘Delta’, Rijperweg 1, Bloemendaal (J.van den Ban)
Villa ‘Buytentwist’, Bloemendaalseweg 133, Bloemendaal (J.van den Ban)
Nog een foto van ‘Buytentwist’ na 1911 in Engelse landschapsstijl ontworpen door J. van den Ban, terwijl de tuin werd aangelegd door Leonard Springer. In 1979 is de villa door de gemeente Bloemendaal aangekocht om hierin appartementen te vestigen.
Villa ‘Josephina’, later ‘Binnenduin’ geheten, in het Bloemendaalse Park, in 1896 ontworpen door J.van den Ban en S.Roog voor J.B.H.Baro. Provinciaal monument.
Nog een foto van de villa Binnenduin, aan de Jac. P.Thijsselaan 3, waar bioloog en natuurvorser Jac.P.Thijsse woonde. In 1896 gebouwd naar een ontwerp van Roog en Van den Ban.
In het pand BINNENDUIN woonde ook Jo. Th Thijsse, zoon van Jac. P.hijsse,
Over deze zoon publiceerde Frank W.van den Berg een artikel: ‘Jo Th.Thijsse, ‘Bloemendaler en ontwerper van dijken‘, in: Ons Bloemendaal, nummer 2, jaargang 44, zomer 2020, p. p.21-23.
Dubbel woonhuis in Bloemendaal, noordzijde Noorder Stationsweg 21 en 23. Links ‘Henrica’ en rechts ‘Sonne-vanck’ geheten. Foto uit 1999 (NHA)
Villa in Bloemendaal. Bouwjaar 1929. Ontwerp J.van den Ban. (foto NHA)
Villa Emerhade aan de Bloemendaalseweg, in 1900 gebouwd onder architectuur van Jacob van den Ban. Het pand wordt gekenmerkt door opvallende details aan de voorzijde. (NHA)
Beschadiging van ‘Emerhade’ nadat een boom omwaaide bij de storm van 17 november 2015 (Haarlems Dagblad, 19 november 2015)
AERDENHOUT, gemeente Bloemendaal
Villa in Bloemendaal. Ontwerp door J.van den Ban, 1904. Foto uit 1998 (NHA)
Villa Bentveldseduinweg 2, Aerdenhout, in 1905 ontworpen door J.van den Ban
Oude ansichtkaart van villa Maria, Aerdenhout
Villa ‘Maria’, Doodweg, nu mr.H.Enschedéweg, Aerdenhout (J.van den Ban)
Zijgevel villa ‘Maria’, Aerdenhout (J. van den Ban)
De villa Maria aan de Zandvoortselaan is in 1908/1909 ontworpen door Jacob van den Ban in opdracht van A.J.H.Reijnders, een Haarlemse handelaar in bouwmaterialen
In 2017 verscheen het boek ‘Interieurportretten van stadshuizen en villa’s 1875-1945 Zuid-Kennemerland, door Barbara Laan, Esther de Haan en Alexander Westra. Een uitgave van Stokerkade cultuurhistorische uitgeverij, In het boek is een uitvoerige beschrijving te vinden van de Villa Maria (Habeo Horam) door Jacob van den Ban, p. 88-103.
De villa ‘Habeo Horam’, oorspronkelijk villa ‘Maria’ geheten, van Jacob van den Ban. Uit boek Zuid Kennemerland, door Alexander Westra.
De hal en trappenhuis van ‘Habeo Horam’ in Bloemendaal, ontworpen door Jacob van den Ban (uit boek interieurs Zuid Kennemerland, Alexander Westra, pagina 93)
hal op de begane grond van villa Maria door Jacob van den Ban. Uit; Interieurportretten…., pagina 94
Plattegronden Villa Maria op basis van tekeningen uit 1907, pagina 95.
Glas-in-loodramen in het trappenhuis van Habeo Horam, vervaardigd door atelier Sabelis uit Haarlem (uit boek met bijdrage van Alexander Westra, pagina 97)
De villa Habeo Horam aan de mr.H.Enschedéweg 15 in Aerdenhout komt meermaals voor in de literatuur en is voor filmopnamen in gebruik geweest (zoals voor Vliegende Hollanders: Albert Plesman en Antonie Fokker). Anno 2020 staat het te koop voor 2.275.000 euro.
Deel van artikel in het Haarlems Dagblad van 5 mei 2021, gewijd aan de villa ‘Habeo Horam’ in Aerdenhout als filmlocatie. O.a. voor de Aanslag van Fons Rademakers, Villa Achterwerk, Spangas , De Dirigent (van Maria Peters), in 2020 voor de televisieserie ‘De Vliegende Hollands’, voor voor commercials zoals het Monatoetje en Robeco, waarin de sinds 1982 gastvrije Eigenaar ook zelf figureerde.
Huize Habeo Horam als filmlocatie (Nieuwsbrief Kennemer van oud-leerlingen Lyceum, Jac P.Thijsse Lyceum en MMS ’t Kopje , juli 2021)
Vervolg van Habeo Horam in Aerdenhout als filmlocatie
OVERVEEN
Villa ‘Artemitiae’, Zijlweg 31, Overveen
Het pand Zijlweg 31 nu
Woonhuis Zijlweg 48, Overveen (J.van den Ban)
Zijlweg 48, tegenwoordig 308) Overveen (J. van den Ban, 1894).
Woonhuis Zijlweg 78 te Overveen (J.van den Ban)
Villa ‘Aerdenburg’, Kweekduin, Overveen (J.van den Ban)
Villa ‘Funchal’, Zijlweg 110, Overveen (J.van den Ban)
HEEMSTEDE [voor de annexatie van 1927]
Ontwerp van villa ‘Zuiderhoek’, Herenweg 59, door Roog en Van den Ban, 1899 (Bouwtekeningenarchief Heemstede)
Villa ‘Zuiderhoek’ op de hoek van de Herenweg 59/Van Merlenlaan, in 1891 ontworpen door Simon Roog en Jacob van den Ban. Voor de bouw was J.J.van Scheijndel met ƒ 12.365,- de laagste inschrijver. Hier is het met groen bedekte pand te zien op een oude ansichtkaart van begin 1900, uitgegeven door Nauta in Velsen. Het herenhuis met ‘knechtswoning’ is gebouwd voor Van Meeuwen. Na het overlijden van mw. W.J.M.van Meeuwen-Bijvoert in 1922 is de gehele inboedel geveild.
De eerste bewoners van ‘Zuiderhoek’ waren de heer en mevrouw F.C.van Meeuwen-Bijvoet. Bloembollenkweker Van Meeuwen had een kantoor en bloembollenhuis op de hoek van de Herenweg en Manpadslaan.
Oude prentbriefkaart van ‘Bloemoord’ in 1896 gebouwd voor bloembollenkweker H.M.Ruijsenaars aan de Binnenweg in Heemstede (tegenover ’t Nieuw Klooster. nu Winkelgalerij), naar een ontwerp van J.van den Ban en S.Roog
“Ziekte onder de bollen liet kweker Ruijsenaars uit Haarlem er niet van weerhouden de Haarlemse architecten Roog en Van den Ban opdracht te geven tot het ontwerpen van een tentoonstellingsgebouw voor bloemen en planten, met woonhuis te Heemstede. Deze gebouwen zouden worden geplaatst aan de Binnenweg, ongeveer 200 à 300 meter voorbij de Koediefslaan, tegenover het buiten ’t Klooster’ van mevrouw Dolleman. De bijbehorende grond was bestemd voor de kwekerij van bloemen en planten. Het terrein zou echter zodanig worden ingericht, gedacht werd aan een uitspanning, dat het ook voor wandelaars aantrekkelijk was om er te verpozen. Eind mei 1895 vond de aanbesteding plaats. Er waren 11 inschrijvingen voor dit werk, dat werd gegund aan A.G.Capteijn uit Haarlem die met ƒ 18.987,- de laagste inschrijver was. Het geheel kreeg de naam ‘Bloemoord’. In de loop der tijd veranderde ‘Bloemoord’ van bestemming en werd een café. Thans herinnert niets meer aan deze kwekerij.” (Kees de Raadt: 1895. Heemstede, VOHB, 1994)
Villa ‘Lommerrijk’, Wilhelminalaan Heemstede, in 1903 ontworpen door J.van den Ban in opdracht van D.Cohen na sloop van de oude hofstede Lommerrijk.
Huidige pand ‘Lommerrijk’, Wilhelminalaan Haarlem
Eetzaal villa ‘Lommerrijk’, Wilhelminalaan Heemstede (J.van den Ban)
Bouwtekening villa Herenweg 56 (60) voor (bloemist) F.C.van Meeuwen. Getekend 1899/mei 1900 door J.van den Ban, Alexanderstraat 12 Haarlem i.s.m. Roog(Bouwtekeningenarchief Heemstede)
De villa werd als ‘Welgelegen’ gebouwd. In 1921 is het woonhuis gewijzigd.
Villa ‘Eikenhof’, Herenweg 60 Heemstede (J.van den Ban).
Villa naar een ontwerp in de trant van het Rationalisme. Het woonhuis is circa 1915 tot stand gekomen en heeft gevels in rode baksteen op een donkerder plint. Bij de decoratie en de spaarvelden is rood en oranje verblendsteen toegepast. In de bovenlichten van de serre bevindt zich glas-in-lood raamvulling met florale motieven. De samengestelde overstekende kap met wolfeind is bedekt met zwarte kruispannen. De naam ‘Eikenhof’ bevindt zich in art-nouveau-letters boven de parterre.
Huize Eikenhof Heemstede in huidige staat
Villa Eikenhof aan de Herenweg Heemstede, in 1899 ontworpen door Jacob van den Ban
Herenweg 64, tegenwoordig huisvesting van Norske Turist Service
Pand Herenweg 64, tegenwoordig Noorwegenhuis. In opdracht van de Londen woonachtige Leo P.N.Kervel in 1900-1901 naar een ontwerp van J.van den Ban gebouwde villa. In 1928 werd een garage toegevoegd.
Villa ‘Boschkant’ met drie woonhuizen, Westerhoutpark Heemstede (J.van den Ban)
Uit: Het nieuws van den dag van 9 juni 1905.
Villa Westerhoutpark 9, Heemstede (J.van den Ban)
Villa Westerhoutpark, boek Wagenweg Heemstede (J. van den Ban)
Woonhuis Spruitenbosstraat 19, Heemstede (J. van den Ban)
Bouwtekening van de villa Spruitenbosstraat, in 1908 ontworpen door J. van den Ban
Spruitenbosstraat 19 en 21. Architecten: J.van den Ban (links nummer 19) en J.A.G.van der Steur (rechts nummer 21).
“Veel al dan niet professionele architecten ontwierpen slechts een of enkele huizen in het Bosch en vaartkwartier. Tot de weinige bekende architecten onder hen behoren J.van den Ban en J.A.G. van der Steur. Jacob van den Ban was de architect van het grote huis Spruitenbosstraat 19, dat in 1908 werd gebouwd. Opdrachtgeefster was juffrouw Laura Eveline Barfoed, die aanvankelijk zelf op het adres Uit den Bosstraat 1 woonde. Van den Ban was in die jaren een bekende architect die, sinds hij zich in 1893 in Haarlem had gevestigd, een grote verscheidenheid aan gebouwen had ontworpen in Haarlem en directe omgeving: fabrieksgebouwen, winkels, kantoren, bankgebouwen, rusthuizen, onder meer het thans afgebroken Lutherse rusthuis aan het Westerhoutpark, een enkele kerk, een kapel op een begraafplaats, grafmonumenten, pionierswerk op het gebied van de volkswoningbouw, maar vooral talloze woonhuizen en villa’s. Zo had hij ook een grote en ruime villa ontworpen in het Bloemendaalse villapark Duin en Daal, namelijk de inmiddels gesloopte villa Louise State, een ‘schilderachtig-rustieke villa.’ Ook Spruitenbosstraat 19 is groot en ruim. Het is een van de grootste huizen van de hele buurt. De stijl is echter meer neo-renaissancistisch dan schilderachtig-rustiek te noemen. Het pand ernaast, Spruitenbosstraat 21, is in 1905 ontworpen door de andere bekende Haarlemse architect die in het Bosch- en Vaartkwartier heeft gewerkt, namelijk J.A.G.van der Steur.” [Uit: Bosch en Vaart, van Heemsteedse buitenplaats naar Haarlems stadskwartier. Haarlem, 1992, p. 40].
Foto van het huidige pand ‘Marguerite’, Spruitenbosstraat 19 Haarlem
Oosterhoutlaan 1-3, door Jacob van den Ban in 1905 ontworpen in opdracht van graanhandelaar J.Verkleij. (foto Klaas de Jong)
Jacob van den Ban ontwierp ook de villa Oosterhoutlaan 2 (Heemstede, sedert 1927 Haarlem) (foto Klaas de Jong)
Bijlage 1: Huize Lindenhoek, Kleine Houtweg 65 te Haarlem
Hal van huis ‘Lindenhoek’ Haarlem, gebouwd voor H.van Waveren (J. van den Ban)
Huize Lindenhoek, Kleine Houtweg 109 ontworpen door J.van den Ban. Uitgevoerd op een traditionele manier met in blokverband gepleisterde straatgevels. De erkers en loggia refereren aan ontwikkelingen in de Engelse landhuisstijl
Artikel van Wim de Wagt over historie en onzekere toekomst van huize Lindenhoek, uit het Haarlems Dagblad van 11 juni 1991
Kantoorvilla Lindenhoek staat nu te huur.
BIJLAGE 2: SELECTIE VAN OVERIGE PROJECTEN EN BOUWWERKEN VAN JACOB VAN DEN BAN
Burgerweeshuis aan de Achterweg in Tiel, ontworpen door Jacob van den Ban
Het voormalig Burger Weeshuis in Tiel, ontworpen door Jacob van den Ban, in tegenwoordige staat. Rijksmonument.
Landhuis ‘de Enk’, Lochemse Berg, Laren (gemeente Lochem) (J.van den Ban)
De eerste steen voor ‘de Enk’ gelegd door de twee oudste dochters van architect Jacob van den Ban, 17 april 1900: Elisabeth (geb.1894) en Frederika (geb. 1896) (foto Gejah Nijman)
Huis en interieur van huize ‘de Enk’ door en van J. van den Ban in Laren, gemeente Lochem, Gelderland.
‘de Enk’ in de gemeente Lochem in tegenwoordige staat (foto Gejah Nijman)
Woonhuis Nieuwe Gracht 51 Haarlem, in 1891 ontworpen door S.Roog en J.van den Ban.
Harmenjansweg 129: Gids voor industriële monumenten, 1996
Vm. winkelhuizen van winkelvereniging ‘Eigen Hulp’, Zijlstraat 56-58 Haarlem. Ontw. J.van den Ban Rijksmonument
Zijlstraat 56-58. Uit: Gids voor industriële monumenten in Zuid-Kennemerland. 1996
Detail geveldecoratie ‘Welvaart’, Zijlstraat 56-58, Haarlem (J. van den Ban)
Vm. beschuitfabriek aan de Paul Krugerkade te Schoten (J. van den Ban) In een artikel over de industriële erfenis van Haarlem noteerde Jacob van der Meulen dat het pand van de vroegere Union Chocoladefabriek op de Paul Krugerkade er nog prima uitziet. “Dat kun je niet zeggen over de een paar blokken verder richting het Spaarne gelegen koek- en beschuitfabriek Van Dijk. Je kunt er nu in ieder geval naar binnen omdat Restant Tegels er gevestigd is.”
Paul Krugerkade 47. Uit: Gids voor industriële monumenten in Zuid-Kennnemerland. 1996
Het huis Raamsingel 2 werd door J. van den Ban in opdracht van J.J.Beijnes gebouwd. Ansichtkaart uit 1907.
“Een van de opvallendste huizen van de Koninginneweg was het bijzondere huis Raamsingel 2 op de hoek van de Koninginneweg. Dit huis is in opdracht van de Haarlemse fabrikant J.F.Beijnes gebouwd en kent een opmerkelijke geschiedenis. Beijnes was in zijn tijd in Nederland een bekende industrieel en deed zeer veel voor de belangen van de Nederlandse Nijverheid. Vanaf 1891 was hij lid van de Haarlemse Gemeenteraad en vanaf 1890 lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. Voorts was hij bestuurslid van het Departement Haarlem van de Maatschappij van Nijverheid. Het huis is door architect J. van den Ban ontworpen. De bouwtekening van de royale villa ‘Wilhelmina’ dateert van 1900. De grondoppervlakte van het huis bedraagt 360 vierkante meter en bestaat uit een souterrain, bel-etage, eerste verdieping en een zolder. De bel-etage bevat een prachtige vestibule en hal en aan de zijde van de Koninginneweg zijn twee ruime en uitnemend verlichte vertrekken en een suite die vaak voor vergaderingen werd gebruikt, aan de andere kant van de hal bevinden zich eveneens meerdere vertrekken en de toiletten. Op de eerste verdieping waren enkele kamers die ooit voor inwonend personeel waren ingericht. Aan de zijde van de Koninginneweg heeft het pand een breedte van 22 meter en aan de Raamsingel een front van 16 meter.” [Marcel Bulte. Koninginnebuurt, van buitengebied tot voorname stadswijk. 2009, p. 119-120]. In bibliotheek van het Noord-Hollands Archief is aanwezig: Bestek en voorwaarden, waarnaar door den heer J.W.A.Beijnes te Haarlem…zal worden aanbesteed: het amoveeren van het bestaande woonhuis met bijgebouwtjes aan de Parklaan no. 26a…, en het daar ter plaatse bouwen van een gebouw, waarin eetkamer met dessertkamer, keuken en bijkeuken, slaapkamers enz. ter vergroting van het woonhuis aan de Nieuwe Gracht, no. 72.
Villa hoek Raamsingel en Koninginneweg, in 1900 ontworpen door J.van den Ban. Rijksmonument
Vroegere fabrieksgebouwen van de werf ‘Conrad’ aan de Spaarndammerweg te Haarlem, ontworpen door Jacob van den Ban.
Voormalig bankgebouw van de Firma Brinkman & Co, Zijlstraat 78-80 Haarlem, ontwerp van J. van den Ban
Zijlweg 78-80. Uit: Gids voor industriële monumenten in Zuid-Kennemerland. 1996
Bank Brinkman & Co, Zijlstraat 78 nu. In 1913 gebouwd naar een ontwerp van Jacob van den Ban in een neoclassicistische vormentaal. Staat thans als winkelpand te huur.
Spaarndamseweg 138 Haarlem. Uit: Gids voor industriële monumenten in Zuid-Kennemerland. 1996.
Een niet uitgevoerd ontwerp: Schouwburg Jansweg. Uit: De toekomst van gisteren, Niet gebouwd Haarlem. Redactie: Mariëtte Polman. Haarlem Schuyt, 1996
Niet uitgevoerd verbouwingsplan voor schouwburg in de Jansstraat door Jacob van den Ban, 1904 (Het Geschenk; stadsschouwburg Haarlem 1918-2009).
Sociëteitsgebouw ‘Vereeniging’ (opgericht in 1854), Lange Begijnestraat /Klokhuisplein Haarlem. Door Van den Ban en Roog (1894). Latere Concertgebouw, tegenwoordig Philharmonie geheten
Vroegere biljardzaal van sociëteitsgebouw ‘Vereeniging’
de leeszaal in de voormalige huisvesting van sociëteit de Vereeniging
Conversatiezaal in vm. Sociëteitsgebouw ‘Vereeniging’ te Haarlem
Exterieurfoto van de huidige Philharmonie (gebouw met torenachtige hoekpartij)
Eerste steenlegging nieuwe gebouw sociëteit Vereeniging, Zijlweg 1 Haarlem. Verricht door Jantje Erens en om haar heen staan aannemer G.Metselaar en architect J.van den Ban (foto Noord-Hollands Archief)
In 1923 ontwierp architect Jacob van den Ban een geheel nieuw pand voor Sociëteit Vereeniging aan de Zijlweg, dat anno 2013 zijn oorspronkelijke functie heeft behouden. In hetzelfde jaar, namelijk op 24 oktober 1923 is ‘Rusthuis’, Westerhoutpark 34 geopend, ontworpen door J. van den Ban. Gelegen nabij het in 1917 door J.A.G.van der Steur gebouwde ‘Lutherse Wees- en Oudeliedenhuis’, beide gebouwen in 1983 gesloopt om plaats te maken voor het nieuwe verzorgingshuis ‘Vitae Vesper’.
Eerste steenlegging van pand Zijlweg 1 Haarlem in 1923
Bestuur van de Sociëteit Vereeniging Haarlem in 2006. Van links naar rechts: J.L.M.Vergnes, commissaris gebouw, H.A.M.Wulfers, secretaris, R.Doves, commissaris buffet, J.S.Th.Groot, voorzitter, drs.J.V.M.Steefmans, vicevoorzitter, S.P.M.Benneker, penningmeester en C.F.Erkelens, commissaris verhuur
Vooromslag van ‘Sociëteit Vereeniging Haarlem jubileum-gedenkboek 17 mei 1857 – 17 mei 2006: 150 jaar.
Kantoorgebouw van de Algemeene Noord-Hollandsche Maatschappij van Levensverzekering te Haarlem, Spaarne 48, in 1900 ontworpen door Jacob van den Ban. Twee grote tegelplateaus in de portiek zijn vervaardigd door de Amsterdamse plateelbakkerij ‘de Distel’.
Voorgevel Spaarne 48 Haarlem nu (J. van den Ban)
Gebouw der Melkinrichting ‘Hartenlust, Kruisweg hoek Parklaan Haarlem J. van den Ban. Sedert verbouwd
Uit: Gids voor industriële monumenten in Zuid-Kennemerland. 1996
De brug over de Raamsingel, het huis Raamsingel 2, één van de tramstsellen en hoekhuis Koninginnewg/Tuinlaantje. Het huis Raamingel 2 werd door J.van den Ban in opdracht van J.J.Beijnes gebouwd (ansichtkaart collectie Marcel Bulte, poststempel 3 augustus 1907)
Jacob van den Ban heeft ook verscheidene restauraties op zijn naam staan. Nadat het pand Grote Houtstraat 11 (uit 1665) in 1921 was verkocht aan de sociëteit ‘Trou moet Blijcken’ zijn onder diens leiding diverse interne verbouwingen uitgevoerd.
Woonhuis ‘Friedericke’, Boulevard de Favauge te Zandvoort (J.van den Ban). De villa’s en huizen, vaak als pension in gebruik voor badgasten zijn in 1943 met het oog op de zogeheten Atlantikwall in opdracht van de Duitse bezetters gesloopt.
![Een verkleinde 'kopie' van het in 1906 geopende raadhuis van de gemeente Haarlemmerl;iede c.a. [naar tekeningen van architect Jb London] is enige jaren later naar een ontwerp van Jb. van den Ban als havenkantoor gebouwd voor de suikerfabriek in Halfweg.](https://ilibrariana.files.wordpress.com/2013/09/suikerfabriek2.gif)
Een verkleinde ‘kopie’ van het in 1906 geopende raadhuis van de gemeente Haarlemmerliede c.a. [naar tekeningen van architect Jb London] is enige jaren later naar een ontwerp van Jb. van den Ban als havenkantoor gebouwd voor de suikerfabriek in Halfweg.
Villa ‘Bloemenheuvel’ te Hillegom (J. van den Ban)
Kerkgebouw van de Protestantenbond te Hoofddorp (J.van den Ban) Zaalkerk in neoromaanse stijl. Thans in gebruik van de Doopsgezinde Gemeente Haarlemmermeer
Grafmonument Van Rossum, begraafplaats ‘Westerveld’, Driehuis. Ontworpen door J.van den Ban
Bijlage 3 OVERZICHT BOUWWERKEN in: Jb.van den Ban, architect Haarlem 1886-1918 (1919).
Tweede gevelsculptuur ‘Kracht’ , pand Zijlstraat 56-58 (J .van den Ban)
1886 tot 1890
Villa ‘Kennemerheuvel’, Bloemendaalseweg te Bloemendaal, i.s.m. L.J.Ritter
Herenhuis Leidsekade Amsterdam
Herenhuizen in het Sarphatipark Amsterdam
1891 tot 1899 in samenwerking met architect S.Roog
Woonhuis Nieuwe Gracht 51 Haarlem
Villa ‘Artemitiae’, zijlweg 31 Overveen
Villa ‘de Berg’, Bloemendaalse Park, Bloemendaal
Villa ‘Mariaheuvel’, Bloemendaalse Park Bloemendaal
Woonhuis Zijlweg 48 Overveen
Woonhuis Zijlweg 78 Overveen
Woonhuis Boulevard de Favauge Zandvoort
Villa ‘Nooit gedacht’ Bloemendaalse Park Bloemendaal
Villa ‘Eugenie’ Bloemendaalse Park Bloemendaal
Villa Busken Huetlaan 1 Bloemendaal
Eerste Volksbadhuis aan de Afd. Haarlem van het Witte Kruis, Koudenhorn Haarlem
Sociëteitsgebouw ‘Vereeniging’ Haarlem
Winkelhuis Zijlstraat hoek Barteljorisstraat Haarlem
Winkelhuis Grote Houtstraat Haarlem
Winkelhuis Anegang 44 Haarlem
Winkelhuis en Verkooplokaal Zijlstraat, hoek Nassaulaan Haarlem
1900 tot 1918
Woonhuis ‘Emerhade’, Bloemendaalseweg 293, Bloemendaal
Woonhuis ‘Wilhelmina’ Raamsingel hoek Koninginneweg Haarlem
Villa ‘Louisestate’, Duin en Daal te Bloemendaal
Woonhuis ‘Lindenhoek’ Kleine Houtweg 65 Haarlem
Tuinzaal Café Geb. Brinkmann, Grote Markt Haarlem
Villa ‘Freyra’ Bloemendaalse Park Bloemendaal
Villa Mollaan 5 Bloemendaal
Villa Parkweg 3 Bloemendaal
Villa ‘Eikenhof’ Rijperhof 7 Bloemendaal
Villa ‘Buen Retiro’ Bloemendaalseweg 117 Bloemendaal
Villa ‘Aerdenburg’ Kweekduin Overveen
Villa ‘’t Hoekje’ Bloemendaalseweg 119 Bloemendaal
Villa ‘Lommerrijk’ Wilhelminalaan Heemstede
Villa ‘Eikenhof’ Herenweg Heemstede
Woonhuis-kantoor Kampersingel 70 Haarlem
Villa ‘Boschkant’ met drie woonhuizen Westerhoutpark Heemstede
Villa ‘Bloemenheuvel’ Hillegom
Villa ‘Delta’ Rijperweg 1 Bloemendaal
Villa ‘Funchal’ Zijlweg 110 Overveen
Villa Westerhoutpark 9 Heemstede
Villa Westerhoutpark hoek Wagenweg Heemstede
Villa Admiraal de Ruyterweg Sloterdijk
Woonhuis Spruitenbosstraat 19 Heemstede
Landhuis ‘de Enk’ Lochemse Berg te Laren
Villa ‘Buytentwist’ Bloemendaalseweg 130 Bloemendaal
Woonhuis ‘Friedericke’ Boulevard de Favauge Zandvoort
Villa ‘Maria’ Doodweg = Enschedéweg Aerdenhout (Bloemendaal)
Trappenhuis in villa ‘Maria'(BMBeeld2017)
Fabrieksgebouwen en directeurswoning der werf ‘Conrad’ Spaarndammerweg Haarlem
Burgerweeshuis Achterweg Tiel
Beschuitfabriek aan de Paul Krugerkade te Schoten
Fabrieksgebouwen der Caoutchoukfabriek ‘Gebr. Merens’, Zuiden Buitenspaarne Haarlem
Margarinefabriek Leidsevaart 50 Haarlem
Bankgebouw van de Haarlemsche Bankvereeniging Haarlem
Winkelhuis Grote Houtstraat hoek Gedempte Oude Gracht Haarlem
Viswinkel Riviervismarkt 13 Haarlem
Winkelhuis met gerestaureerde bovengevel Botermarkt Haarlem
Winkelhuis met autogarage raaks hoek Zijlvest Haarlem
Winkelhuizen der Winkelvereniging ‘Eigen Hulp’ Zijlstraat 56-58 Haarlem
Winkelhuizen Gedempte Oude Gracht 11-13 Haarlem
Winkelhuizen Gebrs Lamp, Barteljorisstraat 18 Haarlem
Kerkgebouw van de Protestantenbond Hoofddorp
Schoolgebouw in de Hollanderstraat Den Haag
Bankgebouw der firma Brinkman & Co Zijlstraat 78-80 Haarlem
Kantoorgebouw van de Algemeene Noord-Hollandsche Maatschappij van Levensverzekering Spaarne 48 Haarlem
Kantoorgebouw Mees & Ritsema Zijlstraat 61 Haarlem
Derde Volksbadhuis van de Afdeling Haarlem van het Witte Kruis, Schotersingel 4 Haarlem
Grafmonument Van Rossum op de begraafplaats ‘Westerveld te Driehuis
Gebouw der Melkinrichting ‘Hartelust’ Kruisweg hoek Parklaan Haarlem
Gebouw der melkinrichting ‘Hartenlust’ Bijvoegsel van ‘de Bouwwereld’, nr. 36, 1904.
Traphal, kantoorgebouw der Tweede Hollandsche Maatschappij van Levensverzekering Kruisweg hoek Parklaan Haarlem.
Deel voorgevel van ooit drievoudig winkelpand van coöperatieve winkelvereniging ‘Eigen Hulp’ in de Zijlstraat 56, nu in gebruik als winkel-koffiehuis van Douwe Egberts (J. van den Ban)
In het Bosch en Vaartkwartier, tot 1927 gemeente Heemstede, zijn door J.B.van den Ban ontworpen: Spruitenbosstraat 19, Westerhoutpark 9, en 34-44+ 4-10.
Bijlage 4: Door Van den Ban (of i.s.m.Roog) in Bloemendaal ontworpen huizen, met jaartal en eventueel aanvrager. Bron: Wim Post, Bouwen aan Bloemendaal, architectuur en bouwhistorie vanaf 1883 . Haarlem, Schuyt & Co, 1997.
Bloemendaalseweg 142, 1929, N.Cohen (Haarlem)
Bloemendaalseweg 142. In 1943-1944 was hier een ‘Kinderheim’ gehuisvest voor kinderen geboren uit een verhouding van Duitse soldaten met Nederlandse vrouwen.
Bloemendaalseweg 147, 1902, Willigenburg (bakkerij)
Bloemendaalseweg 149, 1910, Overakker (woningbureau)
Bloemendaalseweg 163, 1903, (B.de Jonge)
Villa Bloemendaalseweg 163 in 1903 ontworpen door J. van den Ban
Bloemendaalseweg 165, 1901, Erkelens – ’t Hoekje = villa Imhof (hotel)
Jac. P.Thijsselaan 1, 1898, G.P.Cheriex (Haarlem) [Van den Ban & Roog]
Jac.P.Thijsselaan 3, 1896, J.B.H.Barn [Van den Ban & Roog]
Villa Jac. P.Thijsselaan 3 Bloemendaal ‘Josephina’, later ‘Binnenduin’ geheten (foto Provincie Noord-Holland)
Kleverlaan 11 en 13, 1909, C.Grootegoed (Bloemendaal)
Kleverlaan 115, 1903, L.Zurendonk
Noorder Stationsweg 21 en 23, 1910, J.van Wageningen (Spaarndam)
Oude foto van Noorder Stationsweg 23, 1910 ontworpen door J. van den Ban
Parkweg 5, 1904, C.P.Donker (Benningbroek)
Parkweg 7 en 9, 1899, C.P.Cheriex – Villa Majola
Rijperweg 1, 1903, L.van Rees (Nijmegen)
Rijperweg 2, 1897, J.J.van Schijndel en J.Broers [Van den Ban & Roog]
Rijperweg 8, 1897, G.P.Cheriex (Haarlem)
Rijperweg 15 en 17, 1896, M.Lintner (Bloemendaal) [Van den Ban & Roog]
Villa De Berg, Rijperweg 15, Bloemendaal. Uit: Wim Post, De monumenten van de gemeente Bloemendaal.
Saxenburgerweg 3, 1896, J.Rookmaker (Bloemendaal [Van den Ban & Roog]
Saxenburgerweg 5, 1909, J.C.Laan [Van den Ban & Roog]
Saxenburgerweg 7, 1899, O.Moggestorm
Verbindingsweg 1, 1909, C.Grootegoed (Bloemendaal)
Verbindingsweg 2, 1909, A.H.Bredemeijer
Oude raadhuis van Schoten, ontworpen door J.van den Ban (foto Frank van der Wijden, 2002. Noord-Hollands Archief)
Ontwerp van J.van den Ban voor verbouwing van de schouwburg aan de Jansweg in Haarlem, november 1904. Dit plan is nooit uitgevoerd. (NHA)
Foto door Leonard Baruch met links op de foto op de hok van de Raamsingel en de Koninginneweg in Haarlem de villa ‘Wilhelmina’, omstreeks de vorige eeuwwisseling gebouwd onder architectuur van Jacob van der Ban. Het gebouw heeft een souterrain, een beletage en een zolder. Tussen 1951 en 1975 was het in gebruik door de Sociale Dient. Daarvoor was er een verzekeringsmaatschappij in gevestigd. (Haarlem verdwenen stadsbeelden. 1993, pagina 110).
Bijlage 5: Knipsels Jb. van den Ban via Koninklijke Bibliotheek
Uit: Algemeen Handelsblad van 3 mei 1887
Uit: Het Nieuws van den dag van 9 april 1891.
Uit: Rotterdamsch Nieuwsblad van 6 december 1893
Uit: Leeuwarder Courant van 30 januari 1893
Uit: Haarlem’s Dagblad van 29 juni 1895. De bouw van ‘Bloemoord’ aan de Binnenweg in Heemstede werd gegund aan de laagste inschrijver, aannemer A.F.Capteijn in Haarlem
Uit: Haarlem’s Dagblad van 18 februari 1897
Verkoop café Bloemoord aan de Binnenweg in Heemstede. Adv, uit De Telegraaf van 9 mei 1898. Uitbater werd J.C.van Catz (gehuwd met Geertruida Johanna Alberdina Ruijsenaars) die in 1920 naar Ned. Oost Indië verhuisde. In 1935 is de bloemkwekerij ‘Bloemoord’ in Heemstede van H.M.Ruijsenaars Jz. failliet verklaard.
Bouw door Van den Ban en Roog van villa hoek Herenweg/Van Merlenlaan Heemstede. Uit: De Tijd, 17-6-1899.
Ontbinding van maatschap Roog en Van den Ban. Uit: Het nieuws van den dag, 29-6-1899.
Uit: Algemeen Handelsblad van 22 augustus 1905
Uit: Algemeen Handelsblad van 19-10-1912
![Villa 'Middenhout', Herenweg 32, gebouwd door J. van den Ban [intussen afgebroken]. Uit: De Tijd, 7 december 1921](https://ilibrariana.files.wordpress.com/2013/09/1379752804.jpg)
Villa ‘Middenhout’, Herenweg 32, gebouwd door J. van den Ban. In opdracht van Leonardus Nicolaus Kervel na jarenlang verblijf in Engeland. Op 19 maart 1901 is hij ingeschreven op dit adres met zijn echtgenote Anna Maria Schermer. Beide echtelieden zijn in 1921 overleden (Advertentie uit: De Tijd, 7 december 1921). Na een hernummering is sprake van Herenweg 64.
Villa Middenhout, Herenweg 32/64 Heemstede
Middenhout, Heerenweg 32 Heemstede
(Nieuwe Haarlemsche Courant, 26-11-1921. Vanwege onderlinge verkoop is veiling niet doorgegaan)
Sinds de jaren 80 is het Noorwegenhuis in dit pand aan de Herenweg gevestigd ‘Norske Noorwegen Reizen’, ook exclusief vertegenwoordiger voor de cruisemaatschappij Hurtigruten. (google)
Noorwegenhuis Herenweg 64 Heemstede (voorheen 32)
=====
Uit: Algemeen Handelsblad van 20 april 1928. Woningstichting Luctor et Emergo is voortgekomen uit een bouwvereniging voor typografen, gesticht in 1924. Voor de 46 woningen in de Sterrebosstraat werd een lening van ƒ 150.000,- afgesloten bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds onder garantie van de gemeente. De hoogte van de huur hing aanvankelijk af van het inkomen. In 1974 is gefuseerd met woningstichting Ons Belang. Een fusie in 1979 bracht de huizen onder woningstichting Patrimonium.
Uit: Haarlem’s Dagblad van 28-12-1940
Jacob van den Ban en zijn verzorgster op latere leeeftijd Lena de Vree
Overlijdensadvertentie Jacob van den Ban. Uit: Haarlemsche courant van 28 augustus 1943
Bijlage VILLA DELTA, RIJPERWEG 1 OVOOR DAVID ELIAZER LIONI ONTWORPEN DOOR JACOB VAN DEN BAN: Ons Bloemendaal, nummer 2, jaargang 44, zomer 2020, p.8-9.
Librariana 
Hallo Hans,
Bloemendaalseweg 142 in Bloemendaal ,waar ik woonde van 1969 tot 1990 is ook door van de Ban gebouwd in 1928 , meen ik voor ene Cohen.
Kun je daar nog iets van vinden?
Interessant . Rijperweg 15 , villa Berg , daar woonde mijn collega Uiterwaal destijds en dat huis ken ik heel goed.
Hartelijke groet, Ruud
Deze aanvulling klopt. Het pand Bloemendaalsweg 142 is naar een ontwerp van J.van den Ban in 1929 gebouwd voor de heer N.Cohen uit Haarlem [dossiernummer 1755 Publieke Werken Bloemendaal]. Met dank!
Beste mijnheer Krol,
Ik woon in Villa Eikenhof aan de Herenweg in Heemstede. Op de gevel is een herdenkingssteen aangebracht met het jaartal 1899.
Ik ben benieuwd waar u de foto heeft gevonden en wat de datering is.
Is er in de literatuur meer te vinden over ons huis?
Met vriendelijke groet,
Antoinette Koomen
Goededag,
De (oude) foto van ‘Eikenhof’ is afkomstig uit een publicatie met vrijwel uitsluitend foto’s: Uitgevoerde gebouwen, projecten etc. van Jb van den Ban, architect Haarlem 1886-1918. Ongedateerd, maar uitgegeven in 1919 of 1920 en aanwezig in o.a. bibliotheek en ‘Heemstede-collectie’ van het Noord-Hollands Archief. De tekening van de villa voor de heer W.C.van Meeuwen, is vervaardigd door Jb van den Ban, en gedateerd mei 1910. Zie: bouwkundearchief van de gemeente Heemstede op het internet. De naam ‘Eikenhof’, een veel voorkomend toponiem in ons land, was bekend, maar niet dat een jaarsteen ‘1899’ is aangebracht. Met een groet, Hans Krol
wat geweldig mooi om dit hier te zien. Ben echt trots op de fam. van den Ban.
nog even een reactie, frieda van den Ban, zij woonde in lochem en was gehuwd met philip reinhard hugenholtz. Zij was schrijfster en publiceerde veel in het blad van de anwb. Vooral reisverhalen. Ook heeft zij een boek geschreven, onder pseudoniem maryanne van Lochem.
Beste mijnheer Krol,
Een uitstekend verhaal!
Maar hoe bent u aan de wetenschap gekomen dat mijn opa P.M.J. Tijssen een bloembollenbedrijf had aan de Kadijk in Heemstede/De Glip? En zijn er misschien nog meer foto’s van waarop iets meer van de omgeving staat dan alleen de molen De Nachtegaal?
Op mijn site vindt u, weliswaar zeer beperkt, wat meer informatie (http://members.ziggo.nl/janpiet.tyssen/index/janpiet.htm).
Mijn opa is van de Kadijk naar ‘De Bulb’ (tussen Leidsevaart en Vogelenzangseweg) verhuisd omdat de grond aan de Kadijk te droog was (drainage naar de Haarlemmermeer; naar verluidt via ondergrondse een grindlaag).
Ik mis het mooie vrijstaande huis Kleverlaan 115 (1898).
Dat pand is vermeld in bijlage 4, weliswaar zonder afbeelding.
Geachte heer Krol,
Eén van de interieurfoto’s komt twee maal voor in uw verhaal, echter elk met een ander onderschrift.
x Interieur woonhuis J.van den Ban en zijn gezin, Kampersingel 70, Haarlem
x Interieur ‘de Enk’ in Lochem, ontworpen door J.van den Ban en door hem als
zomerverblijf aangewend.
Welk onderschrift is het juiste?
Met vriendelijke groet,
G.J. Kater
Ja, het is HAARLEM Of ‘De Enk’ in Lochem. Ik zal dat binnenkort nakijken in bibliotheek van het Noord-Hollands Archief en daarna corrigeren. Het betreft een interieurfoto van woonhuis Kampersingel 70, Haarlem
Geachte heer Kater, bent u familie van Anna Kater? De vrouw van Jacob van den Ban?
interieur de enk klopt niet. Daar hebben wij helaas geen foto’s van. Ik heb nog wel een foto, wel duidelijk maar niet gepast om te plaatsen van zijn afstudeerwerk.
Het landhuis de Enk staat in Lochem, en niet in Laren.
Beste Hans,
Weet jij misschien de architect van het huis Rijperweg 4-6? Wij gaan wonende op nr. 6. De originele bouwtekeningen lijken op die van Roog & Van den Ban maar ik zie geen naam van een architect. Het huis heeft wel de stijl van huizen in de buurt (m.n. villa Binnenduin).
Vriendelijke groet
P. Van Opstal
Hans, Ik weet het niet ! Groet, Ruud
Het nai heeft alle werken van jacob van den ban. Waarschijnlijk kunt u daar antwoord krijgen. Groeten gejah nijman (hij was mijn overgrootvader)
In antwoord kan ik het volgende berichten. Expert bij uitstek van Bloemendaalse panden is de heer Wim Post uit Bloemendaal, Hij publiceerde in 1997 het boek: ‘Bouwen aan Bloemendaal; architectuur en bouwhistorie vanaf 1883’. Daaruit blijkt dat de huizen Rijperweg 1, 2, 8, 15 en 17 tot stand kwamen onder architectuur van J. van den Ban, ten dele in samenwerking met Roog. Dubbelhuis Rijperweg 4 en 6 staat op naam van de architect Jac van Gelderen, gebouwd in 1912, dossiernummer publieke werken Bloemendaal 1079. Aanvragers voor de bouw waren G.Steentjes en J.N.Hooialler.
Is Jacob van den Ban de architect van de drie huizen “en bloc” aan de Schotersingel 67 in Haarlem?
Geachte heer Krol,
Dat de heer van den Ban in Lochem het huis ´de Enk` heeft gebouwd is algemeen bekend, maar is u iets bekend over een huis aan de Barchemseweg 76 te Lochem, dat omstreeks 1906 gebouwd zou zijn voor zijn dochter?
met vriendelijke groet,
Pier Horensma
Goedendag, dat was mij niet bekend. Dat moet dan zijn gebeurd door Frederika Else van den Ban (1894-1973) die aanvankelijk op het bureau van het vader in Haarlem werkzaam was en later een bekend stedenbouwkundige is geworden, naar wie liefst 3 straten zijn vernoemd in Heerhugowaard, Leiden en Spijkenisse. Meet vriendelijke groet, Hans Krol
daar weet ik ook helaas niets van. Els Meerdink-van den Ban woonde niet in lochem. Haar zus Ans “tante Bob” was predikante, maar woonde volgens mij ook niet in lochem. Het betreffende huis heeft ook geen jaartal in de gevel. Iets wat jacob van den Ban altijd deed.
oh Ans heeft in het huis in haarlem gewoond, totdat het huis door de duitsers gevorderd werd. Toen moest zij hals over kop naar de Middellaan verhuizen.
Beste Hans,
Huis ter Vaart (nu Cornelia Catharina) op het Houtmanpad 4 is ook door Roog & van der Ban ontworpen. De benedenverdieping is nog weinig verbouwd, de originele keuken is nog aanwezig. Ook de ornamenten, de schouwen en het beschilderde plafond zijn nog intact.
Met vriendelijke groet,
Machteld van der Burgt
er staat een fout bij de foto van jacob van den ban. Hij staat hier op de foto met zijn 3 dochters. Zijn vrouw Anna Kater was al overleden in 1912.
Goedendag. Op de geplaatste foto van Gejah Nijman stond het al goed, echter niet op een overgenomen artikel uit het blad Ons Bloemendaal. Met dank, daarop in het onderschrift heden gecorrigeerd.
Oh, het naambordje van Else van der Ban bevat een fout! Stedebouwkundige = Stedenbouwkundige
Klopt, is echter vermeld op een (historisch) bordje in de gemeente Leiden