BREAKING NEWS: veiling van brieven aan Mata Hari aan de kunstenaar Piet van der Hem bij veilinghuis Bubb Kuyper in Haarlem, 28 mei – 1 juni 2018
‘Mon Piet. je t’embrasse’ door Jaap Timmers (Haarlems Dagblad, 2 mei 2018)
10 brieven van Mata Hari aan Piet van der Hem worden geveild bij Bubb Kuyper. Taxatieprijs 25.000- 35.000 euro. Omdat het bodembedrag niet werd gehaald is de verkoop ingetrokken.
Deel van artikel over Mata Hari door Jos van Veen, in: De Nieuwe Amsterdammer, 23 januari 2015
Tekening van Piet van der Hem in De Nieuwe Amsterdammer, 23 januari 2015, pagina 2
Mata Hari als ballet opgevoerd door het Nederlands Bllet in het Amsterdams gebouw van de Nederlandse Opera
Achteromslag van brievenboek Margaretha Geertruida Zelle voordat zij vanuit Parijs faam verwierf als danseres Mata Hari: ”Denk niet dat ik slecht ben’. 2016. (Tevens met vertalingen in het Engels)
Het boek ‘Denk niet dat ik slecht ben’ is gebaseerd op 48 brieven uit het onaangeroerde familiearchief van een kleinzoon MacLeod, verluchtigd met onbekende foto’s, bewerkt door Lourens Oldersma en met een voorwoord door mw. Marita Mathijsen-Verkooijen. Uitgave van Bornmeer Gorredijk en Tresoar Leeuwarden, 2016.
Bovenstaand geannoteerd brievenboek is gebaseerd op een in 2014 ontvangen schenking van twee bundeltjes brieven en enkele foto’s. O.a. 21 brieven van Margaretha Geertruida Zelle uit de periode 1903-1904, voordat zij naar Parijs afreisde en daar wereldfaam zou bereiken. De overige brieven zijn uit dezelfde periode van andere afzenders, die betrekking hebben op de relatie tussen Gretha Zelle en haar man die van tafel en bed gescheiden waren. Veel brieven zijn geadresseerd aan Edward Donald Henry MacLeod (1840-1922), een neef van Rudolph (John) MacLeod. Na het overlijden van Edward is de correspondentie in bezit gekomen van zoon Donald MacLeod (1871-1962) en vervolgens diens dochter Anna Angenot-Macleod (1912-2000) en via haar van haar zoon Edmond Angenot die alle documentatie schonk aan het Fries archief Tresoar.
Mata Hari, artikel in National Geographic, HISTORIA. ,ummer 4, 2017
Margaretha Zelle als schoolmeisje bij juffrouw Buys in Leeuwarden (Catawiki)
Mata Hari met haar exotische dansen in 1905 voor het eerst optredende in de bibliotheek van Musée Guimet, Parijs
Margareta Zelle begon haar schitterende loopbaan als Hindoe-danseres onder de naam ‘Mata Hari’ in 1905 in de bibliotheek van museum Museum Guimet in Parijs. Na een succesvol optreden voor een groter publiek in de zaak van Museum Guimet volgende optredens elders in Parijs en verder in Europese hoofdsteden als Wenen, Madrid en Berlijn.
Mata Hari:
Façade: de wereld van Mata Hari (Muziektheater Transparant)
Mata Hari in Parijs
Mata Hari in en creatie van Poiret
Maandag 27 maart zijn bij veilinghuis de Zwaan in Amsterdam 90 documenten en voorwerpen geveild in relatie tot Mata Hari, o.a. brieven aan haar toenmalige echtgenoot Rudolf MacLeod. Een klein deel is vorig jaar al onder de hamer gekomen en bracht toen 17.000 euro op (foto ANP) 27 maart bedroeg de opbrengst ruim 45.000 euro.
In 2017 voor 4.300 euro bij veilinghuis de Zwaan in Amsterdam geveilde broche van Mata Hari. Zij had deze ontvangen van Rudolf MacLeod. Later wilde zij deze via een Duitse officier bij haar dochter Non laten bezorgen , welke zij na haar echtscheiding niet meer heeft gezien, maar de Duitser wachtte te lang met de uitvoering van haar wens met als gevolg dat Non al bleek te zijn overleden, in 1919. Mata Hari was zelf al gefusilleerd in 1917.
Op 15 oktober 2017 bij het Fries Museum in Leeuwarden verschenen boek ‘Mijn Mata Hari’ van Hanneke Boonstra [Omslagfoto met portret Mata Hari uit fotostudio Reutlingen, in Bibliothèque Nationale de France, Parijs]
Pagina uit het boek van Hanne Boonstra over Mata Hari. 2017
Achteromslag van het boek van Hanneke Boonstra; ‘Mijn Mata Hari’.
DE WEDUWE VAN RUDOLF MacLEOD (1ste echtgenoot van Mata Hari) GRIETJE MEIJER IN HEEMSTEDE
Geboortebeicht margaretha Zelle als dichter van Anna Zelle van der Meulen en Adam Zelle (Leeuwarder Courant, augustus 1876)
Portret van Rudolf MacLeod
Kapitein Rudolphe MacLeod te paard
Toen ik in 1983 in Heemstede kwam, woonde tegenover mij mevrouw MacLeod-Meijer. Ze was op dat moment 91 jaar oud maar was ondanks haar leeftijd nog een zeer krasse dame. Lichamelijk was misschien niet meer zo kwiek, maar haar geest was nog goed in orde. Ze kon prachtig vertellen over het verleden en maakte ingewikkelde zinnen, die ze altijd weer tot een goed einde wist te brengen. Ik leerde een hoop over de toenmalige en vroegere bewoners van de buurt waar ik woon. Van een buurvrouw hoorde ik dat mevrouw MacLeod weduwe was van iemand die met Mata Hari [= Maleis voor ‘Oog van de Dageraad’] getrouwd was geweest.
Advertentie van Rudolf MacLeod uit: Nieuws van de Dag, 11-2-1895
Het huwelijk tussen Margaretha Geertruida Zelle en Rudolf MacLeod – zijn roepnaam was overigens John – had plaats op 11 juli 1895 in het stadhuis van Amsterdam. Zij 19 jaar, hij bijna het dubbele aantal jaren, een drinker en gokker. Margaretha Zelle viel al vroeg op uniformen.
Aankondiging van huwelijk Rudolf Mac Leod en Margaretha Geertruida Zelle. Amsterdam, 9 juli 1895.
Huwelijksbericht van R.MacLeod en Margaretha Geertruida Zelle uit het Algemeen Handelsblad van 12 juli 1895
Margareta Zelle (links) en twee bruidsmeisjes bij haar huwelijk
Ik vond het maar een raar verhaal. Ik dorst er tegenover mevrouw MacLeod niet over te beginnen. Het enige dat ze zich eens liet ontvallen was dat ze wel van mannen in uniform hield. Dat zou ze wel eens met Margaretha Zelle – zoals Mata Hari eigenlijk heette – gemeen kunnen hebben. In haar huis was een kamer ingericht met veel oud meubilair, het bureau van haar overleden man en veel zilveren spullen. Ze zei: als hij terugkomt, moet er alles nog zo uitzien als hij het heeft achtergelaten. Ze was toen al 55 jaar weduwe. Ik heb mevrouw MacLeod nog vijf jaar mogen meemaken. Ze was van het type dat zoveel mogelijk zelfstandig blijft. Ze deed alles zelf in haar woning en liep nog naar de supermarkt, zo’n 700 meter van haar huis verwijderd. Alleen de laatste jaren maakte ze gebruik van de service Tafeltje Dekje. Op een dag in het voorjaar van 1988 is ze gevallen en heeft ze haar heup gebroken. Ze heeft een halve dag op hulp moeten wachten en is in een verzorgingshuis terecht gekomen. Dat heeft haar waarschijnlijk geestelijk gebroken, binnen een paar dagen was ze overleden. Het verhaal van Mata Hari bleef me intrigeren. Ik besloot het uit te gaan zoeken. Mijn eerste aanknopingspunt was de encyclopedie die bij mij op de plank staat. Onder Mata Hari (geboren 7 augustus 1876 in Leeuwarden, overleden in Vincennes, 1917) trof ik het volgende aan: ‘trok na haar huwelijk met de KNIL-kapitein Rudolf MacLeod (1895) met hem naar Nederlands-Indië, maar verliet hem en vestigde zich in Parijs (1903)’.
Margaretha Geertruida Zelle, helemaal vooraan links en achter haar echtgenoot Rudolf MacLeod aan boord van stoomschip Prinses Amalia vanuit Southampton op weg naar Nederlands-Oost Indië
Op de rouwkaart die me was toegezonden stond dat mijn buurvrouw Grietje Meijer (1896-1988) heette. In het Nederlands Patriciaat, een boek met genealogische gegevens over mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Nederlandse samenleving, met al hun nazaten, vond ik haar man. Rudolf MacLeod werd geboren op 1 maart 1856 te Heukelom (Gelderland, voormalige gemeente in Zuid-Holland), uit oorspronkelijk Schotse voorouders. Op 11 juli 1895 trouwde hij op 38-jarige leeftijd met Margaretha Geertruida Zelle, dochter van Adam Zelle en Antje van der Meulen, geboren op 7 augustus 1907. Uit dit huwelijk zijn twee kinderen geboren: Norman John MacLeod (1897-1899) en Jeanne Louise MacLeod (Non genoemd) (1898-1919) Rudolf hertrouwt in 1907 met Elisabeth Christina van der Mast. Hij scheidt nog een tweede keer. Zijn derde vrouw was Grietje Meijer, geboren 5 december 1891 te Warffum, dochter van Albert Meijer en Gerritdina Schoonveld. Op 3 oktober 1917 treden zij te Rhenen in het huwelijk en op 30 januari 1921 is daar hun enige dochter, ook Jeanne Louise met roepnaam Non geboren. Zij is in 2000 overleden als Non van Mourik-MacLeod. Weer een andere buurvrouw vertelde mij dat Mata Hari wel eens in het huis van de MacLeods is geweest. Dat is een anachronisme. Onze huizen in de Bloemenbuurt zijn omstreeks 1925 gebouwd. Rudolf MacLeod is in 1928 overleden en in een graf te Rheden begraven met zijn in 1919 overleden dochter Non.
Arrest van de Arrondisementsrechtbank in Amsterdam over de scheiding
Foto en geveilde memorabilia met Grietje Meijer, Non MacLeod en Rudolf MacLeod.
Uit album Mata Hari, 1905 (Simon van der Woude)
Mata Hari gefotografeerd in 1913 (Tresoar)
Mata Hari op de dag van haar arrestatie in 1917
In de gevangenis van Parijs in 1917 genomen foto van een vermoeide Mata Hari
Mata Hari voor de bijzondere rechtbank in Parijs, 1917
De laatste ambtelijk genomen foto van Margaretha Geertruida Zelle kort voordat zij in 1917 op beschuldiging van spionage voor de Duitse vijand in Frankrijk werd doodgeschoten
Voltrekking van de executie van Mata Hari op 16 oktober 1917 om 6.15 uur.
Mata Hari na de executie in Vincennes
Execution de Mata Hari
De vermeende spionne, voor wie sommigen nu om rehabilitatie vragen, stierf op 16 oktober 1917 voor een Frans executiepeloton, twaalf dagen na het huwelijk van Rudolf en Grietje.
Brits persbericht over executie Mata Hari, 15-10-1917
René Wassenaar.
ENIGE BIOGRAFISCHE EN FOTOGRAFISCHEAANVULLINGEN
Geboortehuis van Margaretha Geertruida Zelle, de latere Mata Hari (‘oog van de dageraad’: in Leeuwarden
De vader van Mata Hari, Adam Zelle behoorde tot de gegoede burgerij in Leeuwarden. Hij was opgenomen in de illustere erewacht die koning Willem III verwelkomde bij diens bezoek aan de Friese hoofdstad in 1873. Zittend van links naar Rechts: de heren Bienema, H.W.de Bocq van Scheltinga, M.Simon, S.Salverda, A.Baron van Panhuys (commandant), D.de Blocq van Scheltimnga (ondercommandant), Adam Zelle (vaandeldager), jhr.M.van Andringa de Kempenaer en J.Bieruma Oosting. Staande v.l.n.r.: W.Sprenger, J.G.van Wicheren, mr.J.Baron van Harinxma thoe Slooten, Lichtenvoorde Cats, P.Dorhout, H.D.F.Sixma Baron van Heemstra, C.H.F.A. Corbeyn Batterd, jhr. A.E.van Boelens van Eysinga, jhr. Vegelin van Claerbergen en jhr,. mr,C.van Eysinga ((uit: H.W.Keikes,Het meisje Mata Hari. Den Haag, Kruseman, 1974, pagina 31)
Adam Zelle als vaandeldrager in 1873
Advertentie van A.Zelle, magazijn voor hoeden en petten
Van het geboortehuis van Mata Hari zijn de bovenverdiepingen onveranderd gebleven
Schilderij van vader Adam Zelle te paard bij het ereregiment voor het bezoek van koning Willem III in Keeuwarden
Foto van Mata Hari te paard nabij Parijs
Bij haar zesde verjaardag obnving Margaretha van haar ouders een bokkenwagenEen bijschrift invoeren
Voor ‘Hotel de l”Europe’ te Koetradja. Links in het rijtuig G.J.Kugelman, eigenaar van het hotel en rechts staand in het midden kapitein [later bevorderd tot majoor] Rudolf MacLeod, 1892 (foto KITVL, Leiden)
Mata Hari (studio Merkelbach Amsterdam. 1915) Een dochter van Merkelbach onthulde in de Libelle van 1970, 44, p.66-87, dat haar vader die een fotostudio had in het gebouw Hirsch Margaretha Zelle via eer retouche rondborstiger heeft afgebeeld dan ze in werkelijkheid was.
Mata Hari (Studio Merkelbach Amsterdam, 1915)
Mata Hari aan het begin van haar carrière als exotisch denseres in Parijs, 1905
Rudolf MacLeod met zijn eerste echtgenote Margaretha Zelle in 1897
Toen officier bij de landmacht MacLeod, geboren in 1856, vanuit Ned.Oost-Indië in Nederland op vakantie kwam, plaatste hij een huwelijksadvertentie in ‘Het Nieuws van den Dag’, waarop de 17-jarige Margaretha Zelle die bij haar oom in Den Haag logeerde, reageerde. Hun eerste ontmoeting was in maart 1895 in het Rijksmuseum en in juli van dat jaar trouwden zij. In 1897 werd hun zoon Norman John geboren en in mei van dat jaar vertrok het echtpaar naar Oost-Indië, waar op 2 mei 1898 dochter Louise Jeanne, Non genoemd, is geboren. Het huwelijk verslechterde (1) mede naar aanleiding van de plotselinge dood van hun zoon keerde men terug naar ons land en is de echtscheiding uitgesproken, waarna MacLeod met zijn dochter in Velp ging wonen.
Brief van Gretha Zelle aan haar ouders over de dood van Norman. Medan, 21 juli 1899.
Zowel uit zijn tweede huwelijk Martina Christina van der Mast is nog een dochter geboren (Norma) evenals uit zijn derde huwelijk met Grietje Meijer (Jeanne Louise – ook bijgenaamd Non).
Overlijdensbericht van Norma MacLeod, geboren op 29-1-1909 in Velp en ongehuwd overleden op 15-10-1935 te Amersfoort. Begraven in Soesterberg.
Komende uit Rheden is Norma op 21-5-1913 ingeschreven te ‘s-Gravenhage ten huize van haar toekomstige stiefvader Leonardus Marinus Leijh, wonende te Amersfoort (1935). Bron: Kwartierstaat Van Schothorst, generatie 8, op basis ook van gegevens uit het Centraal Bureau voor Genealogie.
Overlijdensadvertentie van Elisabeth Martine Christine Leygh,geboren van der Mast (1894-1936), eerder getrouwd geweest zijnde met Rudolf MacLeod
Rudolf MacLeod met zoontje Norman John die onder onopgehelderde reden op 27-6-1899 in Medan (Sumatra) overleed, naar wordt gezegd vanwege vergiftiging door zijn baboe.
Het grafje van Norman MacLeod in Medan (NOI)
Majoor R.MacLeod, geboren in 1856, hier samen met dochter van hem en ‘Mata Hari’. Hij besloot eind 1900 ontslag uit de militaire dienst te nemen en keerde in maart 1902 terug naar Nederland. Kort daarna volgde de scheiding tussen hem en Margaretha Geertruida Zelle. In 1907 hertrouwde hij met Elisabeth Martina Christina van der Mast en na een scheiding in 1912, officieel vastgelegd in 1917, in datzelfde jaar met Grietje Meijer.
Links het graf van Non en haar vader Rudolf MacLeod op begraafplaats ‘Heiderust in Rheden (Tim van Scheijen, 1917(
Dochter Louise Jeanne, bijgenaamd Non, op zeventienjarige leeftijd. Na terugkeer in Nederland vanuit Ned. Oost-Indië heeft zij geen kontakt meer gehad met haar moeder. Vier jaar later zou zij, intussen onderwijzeres, overlijden – mogelijk als gevolg van een hersenbloeding – en in Rheden bij haar in 1918 gestorven vader worden begraven.
Dagvaarding Margaretha Geertruida Zelle, die zich sinds 1905 in Parijs bevond waar ze furore maakte als exotisch danseres, (Arnhemsche Courant, 3-2-906)
Eerste aankondiging vandoor de rechtbank in Arnhem ontbonden huwelijk (Arnhemche Courant, 15-1-1907). Op 12 februari 1907 volgde een tweede aankondiging.
Derde aankondiging van echtscheiding Rudolph Mac Leod en Margaretha Geertruida Zelle (Arnhemsche Courant, 15-3-1907).
Advertentie waarin Rudolph Mac Leod bij vonnis van 1902. De ontbinding van het huwelijk had niet in 1906, maar in 1907 plaats.
foto van de Duitse officier Alfred Kiepert en zijn echtgenote. Mata Hari ontmoette hem in Monaco reisde met de Duitser naar Egypte en vervolgens Berlijn (Fries Museum)
Mata Hari in Monaco. Ze vertelde na haar installatie aan de Franse ondervragers: ‘In februari 1910 ging ik naar de opera van Monte Carlo. daar ben ik de maitresse geworden van luitenant Alfred Kiepert. Ik ben 3 jaar bij hem gebleven. Hij installeerde me in Berlijn, was heel rijk en heeft me onderhouden. Hij heeft me 300.000 marken meegegeven’ (Fries Museum)
Twee onlangs geveilde familiefoto’s uit 1919 Links, vervaardigd in De Steeg, met vooraan gezeten Grietje Meijer en staande Non en haar vader Rudolf MacLeod in uniform, ondanks zijn pensionering. Rechts een portretfoto, gemaakt op 16 maart 1919 door H.C.den Drijver van dochter Jeanne Louise (Non), vermoedelijk de laatste voor haar overlijden 19 augustus 1919. Achterop de foto is geschreven: ‘slechte foto’
Tekening/cartoon van een dansende Mata Hari in Théatre Marigny op een illustratie uit 1906 (Maional Geographic, Historia, 2017.
Check van Palace Hotel in Parijs voor mw. MacLeod dite Mata Hari, 7 mei 1905
Isaac Israëls: Mata Hari als statige dame in 1916 geschilderd toen zij tijdelijk in Den Haag verbleef
Ook uit 1916 en vervaardigd in Frankrijk is bovenstaande portrettekening van Mata Hari door Henri Rudoux
Tekening van Mata Hari door de kunstenaar Piet van der Hem
In december 1914 vervaardigde de Friese tekenaar Piet van der Hem nog een tekening van zijn vriendin Mata Hari
Foto van Mata Hari door G.G.Bain
Mata Hari als verleidelijke, oosterse vrouw (uit haar plakboek, Fries Museum Leeuwarden)
In 1908 uitgeven prentbriefkaart met Mata Hari (Delcampe)
ansicht van Mata Hari uit circa 1910 (Delcampe)
In juni 1912 verschenen kaart van Mata Hari (Delcampe)
Moderne kaart van Mata Hari, verschenen in Oekraïne
Baron Henro de Rothschild. Uit:’Mijn Mata Hari’ door Hanneke Boonstra.
Mata Hari dansend in de tuin van haar huis in Neuilly op muziek van het orkest van Inayat Khan, 1912 (Fries Museum) Een bijschrift invoeren
Mata Hari als exotisch danseres (‘danse indienne’) in Olympia Parijs, 1907 (Delcampe)
Louise Jeanne [‘Non’] MacLeod is op slechts 21-jarige leeftijd overleden, maar de doodsoorzaak is helaas niet vastgesteld. Op de begraafplaats Heiderust in Rheden is een graf met een grafsteen waarop staat gegraveerd: ‘Onze Non, 2 mei 1898 – 10 augustus 1919 en haar vader 1 maart 1856 – 9 januari 1928’.
Foto van Louise Jeane (Non) omstreeks 1903
Graf van vader Rudolf MacLeod en dochter Non in Rheden, Gelderland
In 1907 hertrouwde MacLeod met de 20 jaar jongere Martina Christina van der Mast, met wie hij een dochter Norma kreeg, welk huwelijk in een nieuwe echtscheiding eindigde. Ten slotte hertrouwde hij in 1917 met Grietje Meijer, uit welke echtverbintenis dochter Jeanne Louise (ook ‘Non’ genoemd) (2) is geboren. Deze Jeanne Louise is 30-3-1921 in Velp geboren en 30-7-2000 te Roden overleden. Op 5 juli 1939 verhuisden moeder en dochter van Rheden naar Heemstede. Na de Kweekschool nam zi een baan aan als onderwijzeres op een basisschool in Westzaan, en 1952 als lerares op een school voor kinderen met leer-en opvoedingsproblemen te Eelde. Zij trouwde op 1-11-1950 met Dirk Hendrik van Mourik (geboren Schiedam 21-4-1921, overleden in Leek 13-12-1980)
De Hortensialaan/Clivialaan te Heemstede in 1993 (NHA)
Non werd onderwijzeres in Westzaan en trouwde in 1950 te Heemstede met Dirk Hendrik van Mourik.
Aankondiging huwelijk van Dirk Hendrik van Mourik en Non MacLeod in 1950
Overlijdensbericht van Dirk Hendrik van Mourik, uit: Nieuwsblad van het Noorden, 18-12-1980; Non van Mourik-MacLeod overleed 30 juli 2000
Na de verschijning van een boek van de Duits-Amerikaanse schrijver Kurt Singer, ‘Vrouwen en spionage, van Mata Hari tot Odette’(1952), waarin Rudolf MacLeod zeer negatief werd voorgesteld, spande de weduwe. Grietje Meijer, een rechtszaak wegens smaad aan. Zij won weliswaar het proces maar voor het overige blijft de berichtgeving over MacLeod tot op de dag van vandaag overwegend negatief.
‘Kurt Singer beschuldigd van haat’ (De Telegraaf 6-12-1952)
Deel uit: Algemeen Indisch Dagblad, 13-1-1953
‘Vrijspraak voor uitgever van boek over Mata Hari, uit: Friese Koerier van 3-1-1953
Het gewraakte boek van Kurt Singer in een Spaanse editie
(Nieuwsblad van het Noorden, 18-12-1954) Uiteindelijk volgde vrijspraak.
Mevrouw Grietje MacLeod-Meijer stief in 1988 op 96-jarige leeftijd in Haarlem. Woonachtig in Arnhem is zij kort voor WO11 naar het adres Clivilaan (oorspronkelijk Hortensialaan 1) verhuisd.
Tekst van rouwkaart Grietje MacLeod-Meijer uit 1988,geboren in 1891 op 96-jarige leeftijd gstorven
VERVOLG DE LEGENDARISCHE MATA HARI
Mata Hari op oude prentbriefjaart (Delcampe)
Mata Hari (Delcampe)
Mata Hari bij een optreden in Parijs
Een van de nieuw opgedoken foto’s van Margaretha Zelle
In 2016 geveilde foto van Mata Hari
Mata Hari in verschillende poses
Mata Hari poserend voor een kunstschilder
Mata Hari als 12-jarig schoolmeisje bij juffrouw Buis (Catawiki)
Mata Hari, circa 1910
Haar man Rudolf MacLeod, in Heukelom geboren en stammend uit een Schots geslacht, was in 1928 op 72-jarige leeftijd in Velp overleden. Dochter Marie Louise (Non) is in 2000 gestorven.
Heraldisch wapen van het Schots clangeslacht MacLeod
Rudolf MacLeod gefotografeerd als jong officier
Genealogische gegevens betreffende Grietje MacLeod-Meijer: 5 december 1891 geboren in Warffum als dochter van Albert Meijer en Gerritdina Schoonveld. Zij trouwde 3 oktober 1917 met Rudolf MacLeod. Samen kregen zij in 1921 1 dochter: Jeanne Louise ‘Non’ MacLeod (1921-2000), die in 1950 huwde met Dirk Hendrik van Mourik (13-12-1980 overleden). ‘Non’ van Mourik-MacLeod is 30 juli 2000 kinderloos gestorven.
Rudolf MacLeod was voor zijn derde huwelijk tweemaal getrouwd en gescheiden, met 1) Margaretha Geertruida ‘Griet’ Zelle (1876-1917) en 2) Louise Jeanne Elisabeth Martina Christina van der Mast (1856-1928), getrouwd in 1907 en scheiding in 1917.
Grietje MacLeod-Meijer is 29 mei 1988 op 96-jarige leeftijd in Haarlem overleden; na eerder gewoond te hebben in Rheden, vervolgens Heemstede; crematie had plaats 2 juni 1988 in Velsen-Driehuis.
Margreet Zelle
Margaretha Zelle gefotografeerd in Nederlands Oost-Indië, 1900
Mata Hari in blauwe jurk
Marijke Huisman: Mata Hari (1876-1917): de levende legende
Achteromslag van boekuitgave Mata Hari door Marijke Huisman
Voor een uitvoerig artikel over haar echtgenoot, zie: Marijke Huisman: ‘ Rudolf MacLeod, het zwarte schaap in de levensgeschiedenis van Mata Hari’, in: Biografisch Bulletin, najaar 2000, p.38-45. (ook op het internet te vinden).
“Die Schönheit”, Heft 5. Dresden 1997. 84 pagina’s, waarvan 22 gewijd aan Mata Hari
Uit: Die Schönheit. Mata Hari
Mata Hari omstreeks 1900 (ingekleurde foto)
Optreden van Mata Hari Oosterse dracht in Parijs, 1906 (collectie HCL)
Tekening van Mata Hari door kunstschilder Piet van der Hem
Mata Hari
Mata Hari als Salomé; schilderij dat zich in Rome zou bevinden (collectie MataHari, Fries Museum)
In 2016 is o.a. tafelzilver uit 1886 en 1888 afkomstig van MacLeod geveild bij veilinghuis De Zwaan In Amsterda, Initialen ML duit op MacLeod
Mata Hari
Mata Hari on stage in Paris
Autogram Mata Hari vanuit Milaan (Scala)
Mata Hari
Mata Hari in 1906
Mata Hari dansend n de bibliotheek van museum Guimet in Parijs> op de achtergrond een Shiwa sculptuur (1905)
Van de exotische danseres, courtisane en vermeend – (dubbel)spionne Mata Hari alias Margaretha Zelle wordt gezegd dat zij haar leven lang geobsedeerd was door mannen in uniform. Over haar publiceerde Sam Wagenaar op basis van o.a. twee bewaard gebleven plakboeken een biografie onder de titel: ‘De echte Mata Hari was niet zo onschuldig…’(herziene uitgave, 1981), tevens verschenen in het Engels.
Vooromslag van een van de boeken van Sam Wagenaar gewijd aan Mata Hari (Catawiki)
Handschrift van Mata Hari; haar laatste brief geschreven vanuit de gevangenis in 1917
Uit het plakboek van Mata Hari, tentoongesteld in het Fries Museum
Reclamekaart Mata Hari Leeuwarden, augustus 2010
Oorbellen met de beeltenis van Mata Hari
Mata Hari postzegels 1917-2017 van de Centraal Afrikaanse Republiek
Mata Hari potzegels van Sierra Leone, 2017
Postzegelvel Mata Hari, Sierra Leone Le 5000. Emissiejaar 2001 (Catawiki)
Mata Hari op eerstedagsenveloppe uit Spanje (Delcampe)
Mata Hari op Duitse postzegels van Biber Post
poststempel Mata Hari op Italiaanse poststukken
Bronzen penning van Russisch Ballet Rudolf Nureyev met afbeelding van Mata Hari
speelkaarten Mata Hari
doosje speelkaarten Mata Hari (2014 Goodwin Champions)
Beeldje van danseres Mata Hari
Bronzen beeld geïnspireerd op danseres Mata Hari
klantenpas van supermarktconcern Aldi in Hongarije, ‘Mata Hari’
keramische tegel met voorstelling Mata Hari
Mata Hari in museum Madame Tussaud in Amsterdam
Bar en restaurant vernoemd naar Mata Hari in Brazilië
Het Mata Hariplein in Leeuwarden
Filmaffiche met Greta Garbo als Mata Hari
Vooromslag van boek: Ik Mata Hari door Josine van Dalsum. 1981.
Mata Hari op een sigarenbandje verbeeld (Catawiki)
Sigarenbandje Mata Hari van Thompon Cigar Co. (Catawiki)
Blik met afbeelding van Mata Hari door de kunstenaar J.Knowles
spelkaart met afbeelding van Mata Hari (Catawiki)
Bronzen sculptuur van Mata Hari ontworpen door J.H.de Vogel., in brons gegoten bij de Plastiek in Bloemendaal.
Mata Hari op button verbeeld
Mata Hari kaas (Zuivelhoeve winkels)
Jeugdfoto van Margaretha Zelle
Recensie van het voortreffelijke boek door H.W.Keikes, het meisje Mata Hari. Den Haag, Kruseman, 2007.
Mata Hari, de rode danseres, film uit 1927 met Magda Silvia
De befaamde Franse actrice Mistinguette als Mata Hari in Olympia, Parijs
Actrice en ballerina Josephine Baker als Mata Hari
De Franse filmster Jeanne Morreau als Mata Hari
De Nederlandse filmster Sylvia Kristel als Mata Hari
Mata Hari gaf haar naam aan een huis in Zeist, aan uitgaansetablissementen ,aan een parfum etc. Voorts is zij te zien bij Madame Tusseaud in Amsterdam (H.W.Keikes)
Actrice Greta Garbo als Mata Hari in film uit 1931
Affiche van film Mata Hari van Jean Louis Tritnignant met Jeanne Moreau in de hoofdrol
Mata Hari (François Truffaud/Jean-Louis Richard) met nogmaals Jeanne Moreau in de hoofdrol (dvd)
Mata Hari de musical door Gregory J.Curtis
Nederlandse musical. Affiche Circustheater 1991 (Haags Stadsarchief)
Yannick Murphy. Signed Mata Hari
Serge Pacaud: Memoires en images Mata Hari
Le Mata-Hari. Album. Michel Schetter Cargo, 1987
Yannick Murphy. Waas getekend, Mata Hari
vooromslag van ‘Eye of Dwan; the rise and fall of Mata Hari’ by Erika Ostrovsky
vooromslag van roman The red dancer; the life and times of Mata Hari, by Richard Skinner
Frans boek van Jean-Marc Loubier: Mata Hari La sacrifiée.
l’Affaire Mata Hari, enquête sure une machination par Leon Schirmann
Mata Har. Verlag Neue Kritik
Voorzijde thriller van Thomas Ross: De tranen van Mata Hari
H.W.Heikes. Mata Hari (roman) Catawiki
Franse prentbriefkaart van Mata Hari ‘Danse Indienne’
Mata Hari in buikdans kostuum
Wereldwijd zijn over Mata Hari een paarhonderd boeken verschenen in de meeste Westerse talen, o.a. Italië
Vooromslag van ‘Femmes Fatales’ door Goldmann, te beginnen met Mata Hari
Recent verschenen Franstalig boek: Les cocottes Reines du Paris 1900′ van Catherine Cognon, met Mata Hari uiteraard voorop.
Foto van Mata Hari uit het boek ‘Les cocottes’.
Mata Hari tijdens een optreden in Parijs
Russische uitgave gewijd aan danseres-spion Mata Hari
Duitse dvd gewijd aan Mata Hari
flipperkast Mata Hari
grammofoonplaat Mata Hari (single) door Eddy & Jerry
Documentaire film, Mata Hari The Naked Spy. 2017 Geproduceerd en geregisseerd door Machiel Amorison en Susan Wolf met in de hoofdrol de Nederlandse actrice Thekla Reuten als de stem van Mata Hari
Brits topmodel Naomi Campbell als Mata Hari
Een aan Commissaris van de Koningin van Friesland Hans Wiegel in Leeuwarden aangeboden boek door balletdanseres Tessa Wijdeveld, verkleed als Mata Hari (Fries beeldarchief)
Actrice Josine van Dalsum als Mata Hari
Filmster Sylvia Kristel als Mata Hari
Ansichtkaart Mata Hari
Een in Frankrijk verzonden prentbriefkaart met afbeelding van Mata Hari als danseres
Tot in onze tijd inspireert Mata Hari allerlei kunstenaars. Bovenstaand portret is vervaardigd door Reinier Knol
Kunstenaar Roy Schreuder bezig aan een wandschildering van Mata Hari op een muur in het centrum van Leeuwarden. De afbeelding is gebaseerd op een publiciteitsfoto uit 1905, het jaar van haar doorbraak als danseres door Léopold Reutlinger (aanwezig in Bibliothèqie Nationale de France)
Mata Hari, opgevoerd door het Nationale Opera & Ballet in Amsterdam
Uit: Vera Ros. Erfgoed Mata Hari, in: Museumtijdschrift, nummer 7, oktober-november 2017
Uit: Museumtijdschrift, nummer 7 oktober/november 2017
Mata Hari, uit: Museumtijdschrift, nummer 7, oktober-novemer 2017
Mata Hari als inspiratiebron voor stripboeken. De schat van Mata Hari. 1979.
Permissie van de Franse overheid voor Mata Hari om zich naar het buitenland te begeven, 1915
Arrestatiebevel Mata Hari 13 februari 1917 na een onderzoek door de Franse contraspiongedient sinds juni 1916.
Vervolg van arrestatiebevel de dato 13 februari 1917
George Ldoux, chef van de Franse spionageafdeling tijdens de Eerste Wereldoorlog
Mata Hari appearing before the War Council in Paris, 1917
Mata Hari ontkende dat ze voor de Duitsers had gespioneerd. Ze gaf in een verhoor toe met bankiers en diplomaten te dineren en haar leven lang van officieren te hebben gehouden. Citaat uit verhoren: ‘Ik heb altijd geleefd voor de liefde en het plezier (…) Ik houd van officieren, ik heb mijn hele leven lang gehouden van officieren. Ik houd er meer van dat maitresse te zijn van een arme officier dan van een rijke bankier. Mijn grootste plezier is om met hen te kunnen slapen zonder aan geld te hoeven denken en verder houd ik van het maken van vergelijkingen tussen verschillende volken.’
Ook in de Conciergerie, een voormalig paleis en sinds de Franse Revolutie staatsgevangenis werd Mata Hari enige tijd vastgehouden.
De vrouwengevangenis van Saint-Lazaire in Parijs
Binnenplaats van de gevangenis Saint Lazare in Parijs waar Mata Hari de laatste maanden voor haar executie verbleef
Bericht in Franse krant Le Petit Parisienne, 16 maart 1917 over de dood van Mata Hari
De executie van Mata Hari buiten Parijs, Vincennes, 15 oktober 1917 (film)
Links: kapitein Pierre Boucheron, officier-commissaris van de derde Conseil de Guerre (Krijgsraad) en rechts kapitein officier van justitie, gefotografeerd op de dag van de executie van Mata Hari)
Bulletin nummer 1 van het Franse Ministerie van Justitie betreffende eis tot doodstraf voor Margaretha Zelle, 21 juli 1917
Overlijdensakte van Mata Hari
Resultaten van het geheime spionagedossier van de oorlogsraad in 2001 uitgegeven door Jean-Pierre Turberque.. De uitspraak van de krijgsraad telde 16 pagina’s met het vonnis en de uitspraak van beroep 4 pagina’s. Het gehele dossier 12275 bladzijden. Conclusie: zij was een informante, maar met de doodstraf te zwaar gestraft, bij het vonnis heeft haar losbandige leven meegespeeld
Beschuldigd van spionage voor de (Duitse) vijand is zij na een terdoodveroordeling door de derde krijgsraad te Parijs op 15 oktober 1917 gefusilleerd. Een telegram van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Franse regering om doodstraf te wijzigen in gevangenisstraf kwam te laat aan… Aan haar leven zijn sindsdien 5 films en talrijke publicaties gewijd. Nog eind vorige eeuw kwamen 2 boeken in Frankrijk op de markt. Op basis van de processtukken is een heropeningsonderzoek ingediend bij de Franse minister van justitie. In november 2000 kwam tijdens opnames van het tv-programma ‘Tussen kunst en kitsch’ in Leeuwarden een portrettekening van Mata Hari te voorschijn. Deze is vervaardigd door de Franse kunstenaar Henri Rudaux, vermoedelijk een van haar laatste minnaars. In het Fries Museum is sinds 1997 een permanente Mata Hari-tentoonstelling ingericht. Tevens zijn in het Letterkundig Museum te Leeuwarden herinneringen aan Mata Hari ondergebracht, in het huis waar Mata Hari haar jeugd doorbracht. In januari 2000 dook een tot nu toe onbekend gedicht van Margaretha Zelle op, op twaalfjarige leeftijd in het poëziealbum van een vriendin geschreven. Ook na meer dan een eeuw blijft Mata Hari internationaal tot de verbeelding van velen spreken. Hans Krol
Vondst gedichtje van Mata Hari (Haarlems Dagblad, 14-11-2000)
(1) Zo snel als het huwelijk was gesloten, zo snel maakte de liefde plaats voor wederzijdse haat. MacLeod noemde Margreet een snol die al zijn geld er doorheen joeg, een loeder en een rapailleschepsel met een innig bedorven ploertennatuur. Aan zijn zuster vroeg hij: ‘Wat moet je doen om van zo’n beest af te komen? Margreet beschreef haar man in brieven aan haar vader als gierig, overspelig, bruut en wreed.
(2) Een verhaal over de eerste ‘Non’ Louise Jeanne MacLeod en de tweede non als dochter van Grietje Meijer: Jeanne Louise is door Frans van Elk gepubliceerd in ‘Tussen Boom en Stroom’, september 2014, nummer 110. Zie ook: http://www.engelfriet.net/Alie/Gastenboek/mcleod.htm
In deze schaarse op Java geïnspireerde kledij als exotisch danseres op het toneel in Parijs kreeg Mata Hari bekendheid (1910)
Mata Hari getekend door Oskar Kokoschka, 1906 of 1907
Foto van Mata Hari, 23 maart 1905 gefotografeerd in Musés Guimet, Parijs
Mata Hari (gefotografeerd door Gaston Menier of Paul Boyer?)
Mata Hari in winters Berlijn
Mata Hari in Parijs
Mata Hari in Berlijn (Alfred Kiepert)
Foto van Mata Hari (Margareta Geertruida Zelle), circa 1900 (Spaarnestad Photo)
In de Duitse versie is Mata Hari ten onrechte veroordeeld en doodgeschoten Haags Gemeentearchief
Aan het leven van Mata Hari zijn talrijke boeken, films en toneelstukken gewijd
Cabaretier en buurtbewoner Paul van Vliet onthulde in 1982 een gedenkplaat aan de gevel van het huis, Nieuwe Uitleg 16 in Den Haag, waar Margaretha Zelle heeft gewoond (foto Haag Gemeentearchief, Ben Hansen)
De plaquette met beeltenis van Mata Hari aangebracht op het pand Nieuwe Uitleg 16 Den Haag. In at huis woonde later de actrice Fie Carelsen, die in een toneelstuk de rol van Mata Hari heeft gespeeld.
Mata Hari inspiratie door Art nouveau kunstenaar
Mata Hari – oorbellen
Visitekaartje M.G.Zelle, Nieuwe Uitleg 16 Den Haag. Zij woonde daar in 1915 na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 toen ze nog in Berlijn optrad.
Beeld van Mata Hari in haar geboorteplaats Leeuwarden
In Amsterdam (foto) maar ook in o.a. Lumio (Frankrijk) en Pattaya (Thailand) zijn restaurants vernoemd naar Mata Hari
Mata Hari door Perrier (White) naar Andy Warhal, 1981.
Mata Hari’s bekende outfit in het Fries Museum
Uit: ‘Uit het Leven gegrepen’; samengesteld door Leonard de Vries, 1978.
Naar Mata Hari vernoemde Indische sigaret
cd: Mata Hari dioor Amerikaanse band Iron Jewel Guru
Uit: Bert Sliggers.: Herbert Lewandowski, boekhandelaar en pornografisch uitgever in Utrecht. in: De Boekenwereld, 33 nummer 3, 2017, pagina 53
Vooromslag van Das Tagebuch der Mata Hari (Amsterdam, J.Craemelinck).
Vooromslag boek van Enrique Gómez Carillo: Mata Hari Das Geheimnis ihres Lebens und ihres Todes.
Naar Mata Hari vernoemde likeur
Antiek Blik met portretje van Mata Hari aan de bovenzijde Mata Hari als danseres afgebeeld
Mata Hari op een koffiemok; één van de tientallen producten met een voorstelling van Mata Hari, op het internet aangeboden door Zazzle.
Mata Hari bier
Paspoort van Zelle -gezegd Mata Hari
Cartoon Mata Hari door Diglee, 2017
Mata-Hari optredend in Olympia, Parijs
Programma met optredens van danseres Mata Hari, 1912
Léon Schirmann. Mata-Hari autopsie d’une machination. Paris, 2001, 349 pagina’s. Een bijschrift invoeren
Mata Hari bij een reclamefolder van het Franse medicijn Aspranan
Spullen van Mata Hari te koop aangeboden. (Haarlems Dagblad, 18 maart 2016)
In maart 2016 bij veilinghuis De Zwaan in Amsterdam geveilde eigendommen afkomstig van Margareta Zelle/Mata Hari
Een in de Verenigde Staten populaire Mata Hari parfum
Vooromslag van Michelle Moran: Mata Hari’s last dance, a novel 2016
Achteromslag van boek Mata Hari’s last dance door Michelle Moran
Philippe Collas. Mata Hari Ihre wahre Geschichte. Piper, 2010 (Delcampe)
Vooromslag van te verschijnen boek van de Braziliaanse schrijver Paulo Coelho: De spion; Mata Hari, haar enige fout was dat ze een vrij en onafhankelijke vrouw was.
‘De van oorsprong Friese Mata Hari (1876-1917) was de meest begeerde vrouw van haar tijd: een beroemde exotische danseres die omging met grootheden. In de grote Europese en Amerikaanse steden in de theaters stonden het publiek schokte en vervoerde met haar erotisch geladen optredens. In De spion’ gebruikt Paulo Coelho zijn verbeeldingskracht om het even glamoureuze als tragische leven van Mata Hari te herscheppen. Haar moeilijke jeugd, haar ongelukkige huwelijk dat haar naar Nederlands-Indië voerde, de trieste lotgevallen van haar kinderen, haar komeetachtige opkomst als danseres, haar intieme omgang met hooggeplaatste militairen en politici die haar uiteindelijk op een beschuldiging van spionage en hoogverraad kwam te staan. Dit is het verhaal van een vrouw die de moed had zichzellf te bevrijden van het moralisme en het bekrompen burgerfatsoen van de vroege twintigste eeuw.’
Achteromslag van nieuwe boek van Paulo Coelho: ‘De spion’. Van zijn bekendste boek ” De Alchemist’ zijn wereldwijd meer dan 200 miljoen exemplaren verkocht.
27 september 2016 verschijnt bij de Arbeiderspers van Paulo Coelo: De spion. Ontwerp omslag door Nico Richter.
TRESOAR in Leeuwarden ontvangt bundel onbekende brieven Mata Hari. Het gaat om 48 brieven van Margaretha Zella. Ze zijn afkomstig uit de nalatenschap van Edward MacLeod, een neef van de eerste echtgenoot van Mata Hari, Rudolf MacLeod. Naast de brieven zijn 13 originele foto’s van Zelle overgedragen, welke haar en huiselijke omstandigheden tonen en voorzichtig poserend als model.
Het boek ‘de spion’ van de Braziliaan Paulo Coelho verscheen in het Portugees en behalve in het Nederlands in nog 30 vertalingen, van Albanees en Lets tot Vietnamees en Saoedi-Arabisch. ‘Met ‘de spion’ neemt Coelho een voorschot op de herdenking van Zelles honderdste sterfjaar in 2017, als de Franse archieven over haar veroordeling opengaan. Verwacht in Nederland: nieuwe boeken over Zelles leven, waaronder een biografie door Angela Dekker en Jessica Voeten (Atlas Contact) en de vertaling van Pat Shipmans ‘Love, Lies and Unknown Life of Mata Hari’ bij de Arbeiderspers. Wederom ontworpen door Nico Richter, die in 2017 wel de vrije hand hoopt te hebben’ (De Volkskrant, 15 oktober 2016).
Voorzijde folder van uitgeverij Diogenes met portret van Paulo Coelho
Door Diogenes zijn alle boeken van Coelho uit het Portugees in het Duits vertaald en uitgegeven
Het meisje Mata Hari door H.W.Keikes, 1974 (roman)
H.W.Keikes. De moord in het huis van Mata Hari.
‘I am Mata Hari the life of the world’s most famous dancer, courtisan and spy, by Richard William Short
Beschrijving boek De Spion door Paulo Coelho, in”Boekenkrant”, december 2016.
Vervolg van De Spion door Paulo Coelho, in: “Boekenkrant”, december 2016.
Poseleinen beeldje van Mata Hari door de Italiaan V.Sabatin
Foto van een praalwagen gewijd aan Mata Hari bij een dorpsfeest en met een citaat uit een van haar brieven: ‘Denk niet dat ik slecht ben’.
Sigarenbandje Mata Hari Thompson Cigar Co. (Catawiki)
Sigarenbandje Mata Nari Havana-karakter (Catawiki)
Muurschildering (street art) Mata Hari in Leeuwarden (blog: Wilma Takes a Break)
Behalve o.a. parfum verscheen absint met als merknaam Mata HariEen bijschrift invoeren
etiket voor absint, geïmporteerd uit Bohemen
Kunstobject van metalen kunststof, getiteld ‘Iron Maiden Gothic” door Seymour Likely, 1988, een kunstenaarscollectief uit de Verenigde Staten. Bevat 10 strijkijzers en twee kruiwagens is afgedekt met een metalen plaat. Per plaat zijn in een cirkel de namen gegraveerd van 16 Power-vrouwen uit het verleden. Op de ene: Maria Callas, Marilyn Monroe, Cleopatra, Marie Antoinette, Catharina de Grote, Madame Curie, Ulrike Meinhof, Jeanne d’Arc, Golda Meir, Moeder Theresa, Eva Peron, Indira Ghandi, MATA HARI, Marquerite Yourcenar, Angela Davis en Isadora Duncan.
astrologiekaart Mata Hari
Herman van Veen exposeert ‘Sculdig of naïef’ beeldende kunst over leven, werk en dood van Mata hari in KBC-Toren (Boerentoren) te Antwerpen, 2012Een bijschrift invoeren
Een van de aan Tresoar geschonken unieke foto’s van Margaretha Zelle, wandelend in de omgeving van Nijmegen
Nieuw boek over Mata Hari door Pat Shipman. Uit: Sir Edmund, de Volkskrant, 13 mei 2017.
Vooromslag van Engelstalige editie van ‘Femme Fatale’ door Pat Shipman
Het Fries Museum ontvangt het materiaal in bruilkeen voor de grote tentoonstelling over het leven van Margaretha Geertruida Zelle, zoals Mata Hari echt heette. Het is in 2017 precies 100 jaar geleden dat de Friezin door het Franse leger werd gedood op verdenking van spionage.
Danseres Jolanda Slot-Krol (Raniya) uit Haarlem als Mata Hari optredend tijdens Manuscripta-manifestatie , 3 september 2016 in Amsterdam en een week daarvoor tijdens Uit- en Boekenmarkt in Amsterdam
Raniya in de rol van Mata Hari
Artikel over Jolanda Slot-Krol als Mata Hari uit het Haarlems Dagblad van 19 oktober 2016
Bijlage: in het boek’Spiegel van bekende Friezen’ zijn de levens en daden van 24 vermaarde Friesen beschreven (VVV Friesland, 1978). Te weten: Greate Pier, Alma Tadema, Tjerk Hiddes, dr.J.Hiddes Halbertsma, Eise Eisinga, Titus Brandsma, Pieter Jelles Troelstra, Mata Hari, Bonifacius, Pieter Stuyvesant, Vredeman de Vries, Menno Simons, Sjoerd Sierksma, Pieter Sjoerds Gerbrandy, ’t Bokwerder Collectief, Eeltje Holtrop v.d.Zee, Bintje-Binsma, Willem Brarends, Gysbert Japicx en Menno van Coehoorn. Onderstaand 8 pagina’s betreffende Mata Hari (Margaretha G.Zelle).
Mata Hari (1)
Mata Hari (2)
Mata Hari (3)
Mata Hari (4)
Mata Hari (5)
Mata Hari (6)
Mata Hari (7)
Mata Hari (8 en slot)
Leeuwarder balletdanseres Tessa Wijdeveld danst als Mata Hari (Tresoar)
De zaak Mata Hari, gepresenteerd door de Kleine Opera in Haarlem
Pastiche-opera in de maak gewijd aan Mata Hari en Paul Witteman in de maak naar een libretto van Xandra Mizée (Haarlems Dagblad, 3 december 2016)
De Britse kunstenaar Gill Button (geboren in 1973) maakte een aantal tekeningen van Mata Hari, mei 2017 tentoongesteld in de Bijenkorf Amsterdam
‘I am Mata Hari”, bekroonde roman van Richard William Short uit Canada
Tuberque was de eerste die het geheime Mata Hari dossier mocht inzien. Enkele documenten ontbreken overigerns. Intussen heeft de Franse staat 1.275 aan documenten betreffende het proces op het internet geplaatst. Een bijschrift invoeren
Mata Hari op postzegelblok van Spanje (Delcampe)
100ste sterfjaar van Mata Hari door Sierra Leone herdacht op postzegels (Delcampe)
In de Verenigde Arabische Emiraten verscheen in 1997 een penning gewijd aan Mata Hari en afgebeeld als vis
Een Russische penning met balletdanseres Margot Fonteyn als Mata Hari en Nurejef als McLeod
Sculptuur van Mata Hari door J.H.de Vogel
Mata Hari als wassen beeld in het museum van Madame Tussaud Amsterdam
Mata Hari tentoonstelling in Leeuwarden (Haarlems Dagblad van 14 augustus 2017)
Uit: Spoor, 2017, nummer 4
In Oktober 2017 verschijnt bij Atlas Contact een biografie van Jessica Voeten Angela Dekker: ‘Moed en overmoed; leven en tijd van Mata-Hari” (De Volkskrant 12 augustus 2017). Ook in oktober komt het boek uit ‘Mijn Mata Hari’, door Haneke Boonstra, uitgeverij Passage.
Tentoonstelling in Fries Museum Leeuwarden (Kampioen, nummer 10/11, oktober 2017)
Anna Tsygankova danst de hoofdrol van Mata Hari bij het Nationaal Opera en Ballet in de Stopera Amsterdam, 2017
Op 15 oktober 2017 gepresenteerd boek ‘Mijn Mata Hari’, geschreven door Hanneke Boonstra op verzoek van het Fries Museum in Leeuwarden
Boekenleggers uitgegeven door het Fries Museum, 2017
boekenleggers Mata Hari, uitgegeven door het Fries Museum
boekenlegger van uitgeverij Wijdemeer verschenen naar aanleiding van de boekuitgave ‘De hoedjes van Mata-Hari’ door Lida Dijkstra en Natascha Stenvert
Etalage van de Fryske kadowinkel in Leeuwarden, gewijd aan Mata Hari
Mata Hari “Lady of Fashion” mode uit de jaren 1900-1930 in ’t andere Museum van Oldtimer tot Kant
De zaak Mata Hari, geschreven door Xandra Mizée (De Kleine Opera)
Informatie over: De Zaak Mata Hari; een productie van Stichting De Kleine Opera in Haarlem. Geschreven door Xandra Mizée
Portretpose Mata Hari, Parijs 1905 (collectie Fries Museum)
Foto van Mata Hari in Wenen, 1907
Mata Hari aankomend op het circuit van de Grand Prix in Longchamps.
Mata Hari
Mata Hari
Mata Hari in Milaan gefotografeerd
Mata Hari in een Duits blad uit 1917
Mata Hari op een Franse kaart
Danspose van Mata hari
Mata Hari
Mata Hari in danskostuum
Mata Hari op haar best
Mata Hari op de renbaan Longchamps. Parijs, oktober 1911 (Fries Museum)
Mata Hari als blikvanger op voorzijde van het Franse blad ‘Nouvelle Mode’
Mata Hari in oriëntaals kostuum. Parijs 906 (Fries Museum)
Prentbriefkaart met foto van Mata Hari gemaakt door fotostudio Reutlinger. Parijs, zonder datum (Fries Museum)
Foto van Mata Hari (Spaarestad Fotoarchief)
Citaat van Mata Har1
Mata Hari in Oosterse kledij
Mata Hari in fraaie kledij
Mata Hari in zondagse kledij met hoed (haar vader had een hoedenzaak in Leeuwarden)
Mata Hari tijdens een sensuele dans (Life)
Mata Hari dansend in de tuin van haar huis te Neuilly op muziek van het orkest van Inayat Jhan, oktober 1912
Mata Hari
Mata Hari als danseres in Parijs
Mata Hari
Mata Hari met haar exotische Oosterse dansen
Mata Hari
Mata Hari
SELECTIE VAN IN 2019 VIA DELCAMPE GEVEILDE OUDE PRENTBRIEFKAARTEN MET AFBEELDINGEN VAN MATA HARI
kaart Mata Hari (Delcampe)
Affiche Mata Hari in Olympia (Delcampe)
kaart Mata Hari (Delcampe)
Cartoonkaart Mata Hari (Delcampe)
prentbriefkaart Mata Hari als Indische danseres (Delcampe)
Beeld van Margarettha Zelle (Mata Hari) in Leeuwarden
Uit de brochure: Mata ari de mythe en het meisje. Tekst Grytsje Klijnstra. Uitgave van het Fries Museum
Vervolg uit brochure Mata Hari de mythe en het meisje. Fries Nuseum 2017
Mata Hari. Parijs, 1905 (collectie Fries Museum)
In 1906 verscheen van A.Zelle Czn., de moeder van Margaretha, het boek ‘Mata_Hari, mevr.M.G.Mac Leod-Zelle, de levensgeschiedenis mijner dochter en mijne grieven tegen haar vroegeren echtgenoot. Amsterdam, G.L.G.Veldt, 1906.
In het tijdschrift ‘De Hollandsche Lelie’ verscheen in de edities van 13 maart 1907 en 17 april 1907 een boekbespreking over de publicatie A.Zelle door mw.C.Schlimmer-Arntzenius, gevolgd door een commentaar van Jeanne C.L.Helfrich
Mata Hari in Wenen. In Ons Erfdeel van augustus 2017 verscheen een bijdrage van Reinier Salverda: ‘Een Libertijnse Grande Dame; honderd jaar na de executie van Mata Hari’, p.58–69.
Literatuuropgave Mata Hari door Reinier Salverda
Selectie van boeken over Mata Hari. Uit: Hanneke Boonstra. ‘Mijn Mata Hari’. 2017
Vooromslagen Mata Jari Boeken (Hanneke Boonstra: ‘Mijn Mata Hari’2017)
Vervolg van vooromslagen Mata Hari boeken (Hanneke Boonstra, ‘Mijn Mata Hari’ 2017)
Nog meer vooromslagen van Mata Hari boeken (Hanneke Boonstra, ‘Mijn Mata Hari’, 2017) Worldcat vermeldt onder het trefwoord ‘Mata Hari’ meer dan 3.000 treffers
Mat Hari bij een optreden in Parijs
Een nog jonge Mata Hari
In het hoofdstuk ‘Driedubbelpionne’ schrijft Salverda: ‘Ze was één van de grootste sterren van de belle époque, maar de laatste vijf jaren van haar leven werd het allemaal minder. Niet alleen haar schoonheid, maar ook haar dansen, theateroptredens, inkomen en relaties liepen achteruit. Ze kwam niet in de Ballets Russes van Sergej Djagilev, en kreeg van Richard Strauss ook niet de rol van Salomé. Wel is er het prachtige schilderij dat Isaac Israëls in 1916 van haar heeft gemaakt en dat tegenwoordig in het Kröller-Museum hangt. En nog steeds kon ze als Nederlandse onderdaan van een neutrale staat in de Eerste Wereldoorlog, veel reizen, al werd dat wel steeds moeilijker. Tegelijk wekte ze daarmee de interesse van de spionagediensten der oorlogvoerende partijen. Uit geldnood liet ze zich door verschillende landen rekruteren, eerst in de herfst van 1915 door de Duitsers als agent H21, daarna in 1916 door de Franse contraspionage. Verraden door de Duitsers en door Scotland Yard, werd ze in 1917 gearresteerd in Frankrijk. In een klimaat dat werd beheerst door angst voor verraad en muiterij werd ze als zondebok voor de militaire tegenslagen van Franktijk veroordeeld wegens spionage voor de Duitsers. En hoewel vrijwel niemand verwachtte dat dot vonnis ook werkelijk uitgevoerdzou worden, was het spel nu uit: op 15 oktober 1917 werd ze geëexecuteerd door een vuurpeleton in Vincennes.’
Door het Fries Museum zijn knipselalbums ofwel ‘scrapbooks” in een beperkt aantal als facsimile-uitgaven op de indrukwekkende tentoonstelling in te zien
Mata Hari met haar jonge minnaar (verloofde), een halfblinde Russische officier Vladimir de Massloff, in Parijs omstreeks 1916.
Twee diplomaten met wie Mata Hri een affaire had, links de Duitser Arnold Kalle en rechts de Fransman Jules Cambon
Mata Hari
Mata Hari
Mata Hari als danseres in 1906
Mata Hari in Odeon Parijs, 1915
Portrettekening van Mata Hari door Piet van der Hem (Fries Museum)
Artikel over opera Mata Hari van zussenXandra en Nicolien Mizée uit Haarlems Dagblad van 16 november 2017
EEN BUITENECHTELIJKE DOCHTER VAN MATA HARI: JOANNA LOUIZA MACLEOD, GENAAMD BANDA, ALS SPIONNE IN NOORD-KOREA GEFUSILLEERD?
Banda ofwel Jeanne Louiza zou omstreeks 1900 het levenslicht hebben gezien in Banyu Biru in de omgeving van Semarang uit een buitenechtelijke relatie met Mata Hari met een Nederlander, en volgens Singer in 1950 als spionne in communistisch Noord-Korea zijn gefusilleerd.
‘Mata Hari dochter gefusilleerd’ (Leidse Courant, 10 mei 1952) [Mata Hari woonde enkele jaren in Ned.Oost-Indië (Java en Sumatra), maar had geen Indisch bloed]
vervolg uit: Leidse Courant van 10 mei 1952
Belgisch affiche van film ‘De dochter van Mata Hari met in de hoofdrol Ludmilla Tcherina (Catawiki)
Affiche van film’La fille de Mata Hari’
In Rusland verscheen een film met in de hoofdrol Ludmilla Tschernova als spionne en dochter van Mata Hari (persfoto)
vooromslag boek door Cecil St. Laurent. Die Tochter der Mata Hari. (Delcampe)
===================
Beknopte biografie van MATA HARI uit: 1000 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, samengesteld door Els Kloek. Uitg. Van Tilt, 2003.
Mata Hari (begin)
Mata Hari (vervolg)
Mata Haru (slot)
Collecties van ‘Matahariana’ bevinden zich o.a. in Tresoar en het Fries Museum in Leeuwarden. Voorts in de Bibliothèque Nationale de France in Parijs. Een privéverzamelaar is de heer Jan Brugman uit Leeuwarden. Op de foto met een aanwinst voor zijn collectie, een portret van een schoonzus van Margaretha Geertruida Zelle.
Mata Hari, Frieslands beroemdste dochter. Uit: National Geographic, Historia, 4/2017
Mata Hari, spionne op het dek. Uit: National Geographic, Historia, 4/2017
Vervolg van Mata Hari, spionne op het witte doek. Uit: National Geographic, Historia, 24/2017
Mata Hari meer dan naakte spion; Haarlemse regisseur werpt nieuw licht op het turbulente leven van danseres en mens Mata Hari (Haarlems Dagblad, 26 februari 2018)
vervolg van: Mata Hari meer dan naakte spion (Haarlems Dagblad, 26 februari 2018)
Een nieuwe ster aan het firmament Mata Hari (Het Leven, 1910)
Vervolg Mata Hari (Het Leven, (1910))
Margaretha Zelle – Mata Hari – in Parijs ter dood gebracht. Haar eerste en haar laatste optreden (Het Leven, 1917)
Vervolg Mata Hari (Het Leven 1917)
===================
In het boek ‘Spiegel van bekende Friezen uit 1979 Zijn de volgende beknopte levensbeschrijvingen opgenomen van Marijke Meu (1688-1765), Piet Paaltjens (ps, van Francois Haverschmift, 1835-1894), Mees Toxopeus (ov.1974), admiraal Ton Pouce (Jan Hannema) , Alma Tadema Terk Hiddes de Vries, dr.Joost Hiddes Halbertsma, EiseEisingam Titus Brandsma, Pieter Jelles Troelstra,MATA HARI, Bonifatius, Pieter Stuyvesant, Vredeman de Vries, Menno Simons, Sjoerd Sierksma, Pieter Sjoerds Gerbrandy, Doeke Vaartjes, Eeeltjke Holtrop van der ZeeBintje JanasmaGijsbert JapicxMenno van Coehoorn.
Slot van ‘Spiegel van bekende Friezen: Mata Hari; door H.W.Keikes. 1978.
boekenland21 gezegd:
Ik wil u graag aanvullende foto’s betreffende Mata Hari sturen. Waar kan ik die naar toe sturen?
Hans Krol gezegd:
Deze twee foto’s intussen op blog gewijd aan MacLeod en Mata Hari geplaatst.