Tags

, , , , , ,

Foto van Marta Hari en haar echtgenoot Rudolf MacLeod, waarschijnlijk uit 1895. Kort voor of na het huwelijk. Wordt voorjaar 2022 aangeboden bij de 62ste veiling Shereton & Peel van René Hillesum Filatelie, Zwijndrecht. Zie: http://www.filatelist.com
Oude foto van het pand Leidsekade 79 in Amsterdam, Voor zover bekend, tot op heden nog niet aan Mata Hari gelinkt. Vermoed wordt dat zij hier kort voor haar huwelijk heeft gewoond dan wel verbleven (Foto’s komen uit een Bonefaas-nalatenschap en worden via René Hillesum Filatelie voorjaar 2022 geveild.
(Achterzijde van foto Leidsekade 79)
Bericht van postzegelveilinghuis van René Hillesum Filatelie in Zwijndrecht

====

Zoldervondst Mata Hari wordt geveild bij De Zwaan in Amsterdam (Haarlems Dagblad, 15 oktober 2021).
mata100

BREAKING NEWS: veiling van brieven aan Mata Hari aan de kunstenaar Piet van der Hem bij veilinghuis Bubb Kuyper in Haarlem, 28 mei – 1 juni 2018

‘Mon Piet. je t’embrasse’ door Jaap Timmers (Haarlems Dagblad, 2 mei 2018)

10 brieven van Mata Hari aan Piet van der Hem worden geveild bij Bubb Kuyper. Taxatieprijs 25.000- 35.000 euro. Omdat het bodembedrag niet werd gehaald is de verkoop ingetrokken.

Hem2

Deel van artikel over Mata Hari door Jos van Veen, in: De Nieuwe Amsterdammer, 23 januari 2015

Hem3

Tekening van Piet van der Hem in  De Nieuwe Amsterdammer, 23 januari 2015, pagina 2

Mata Hari als ballet opgevoerd door het Nederlands Bllet in het Amsterdams gebouw van de Nederlandse Opera

achter

Achteromslag van brievenboek Margaretha Geertruida Zelle voordat zij vanuit Parijs faam verwierf als danseres Mata Hari: ”Denk niet dat ik slecht ben’. 2016. (Tevens met vertalingen in het Engels)

denk

Het boek ‘Denk niet dat ik slecht ben’ is gebaseerd op 48 brieven uit het onaangeroerde familiearchief van een kleinzoon MacLeod, verluchtigd met onbekende foto’s, bewerkt door Lourens Oldersma en met een voorwoord door mw. Marita Mathijsen-Verkooijen. Uitgave van Bornmeer Gorredijk en Tresoar Leeuwarden, 2016.

Bovenstaand geannoteerd brievenboek is gebaseerd op een in 2014 ontvangen schenking van twee bundeltjes brieven en enkele foto’s. O.a. 21 brieven van Margaretha Geertruida Zelle uit de periode 1903-1904, voordat zij naar Parijs afreisde en daar wereldfaam zou bereiken. De overige brieven zijn uit dezelfde periode van andere afzenders, die betrekking hebben op de relatie tussen Gretha Zelle en haar man die van tafel en bed gescheiden waren. Veel brieven zijn geadresseerd aan Edward Donald Henry MacLeod (1840-1922), een neef van Rudolph (John) MacLeod. Na het overlijden van Edward is de correspondentie in bezit gekomen van zoon Donald MacLeod (1871-1962) en vervolgens diens dochter Anna Angenot-Macleod (1912-2000) en via haar van haar zoon Edmond Angenot die alle documentatie schonk aan  het Fries archief Tresoar.

mata1

Mata Hari, artikel in National Geographic, HISTORIA. ,ummer 4, 2017

Margaretha Zelle als schoolmeisje bij juffrouw Buys in Leeuwarden (Catawiki)

mataguimard

Mata Hari met haar exotische dansen in 1905 voor het eerst optredende in de bibliotheek van Musée Guimet, Parijs

mata1.jpg

Margareta Zelle begon haar schitterende loopbaan als Hindoe-danseres onder de naam ‘Mata Hari’ in 1905 in de bibliotheek van museum Museum Guimet in Parijs. Na een succesvol optreden voor een groter publiek in de zaak van Museum Guimet volgende optredens elders in Parijs en verder in Europese hoofdsteden als Wenen, Madrid en Berlijn.

mata3

Mata Hari:

mata4

Façade: de wereld van Mata Hari (Muziektheater Transparant)

Mata Hari in Parijs

mata2

Mata Hari in en creatie van Poiret

Mata

Maandag 27 maart zijn bij veilinghuis de Zwaan in Amsterdam 90 documenten en voorwerpen geveild in relatie tot Mata Hari, o.a. brieven aan haar toenmalige echtgenoot Rudolf MacLeod. Een klein deel is vorig jaar al onder de hamer gekomen en bracht toen 17.000 euro op (foto ANP) 27 maart bedroeg de opbrengst ruim 45.000 euro.

broche

In 2017 voor 4.300 euro bij veilinghuis de Zwaan in Amsterdam geveilde broche van Mata Hari. Zij had deze ontvangen van Rudolf MacLeod. Later wilde zij deze via een Duitse officier bij haar dochter Non laten bezorgen , welke zij na haar echtscheiding niet meer heeft gezien, maar de Duitser wachtte te lang met de uitvoering van haar wens met als gevolg dat Non al bleek te zijn overleden, in 1919. Mata Hari was zelf al gefusilleerd in 1917.

mata1

Op 15 oktober 2017 bij het Fries Museum in Leeuwarden verschenen boek ‘Mijn Mata Hari’ van Hanneke Boonstra [Omslagfoto met portret Mata Hari uit fotostudio Reutlingen, in Bibliothèque Nationale de France, Parijs]

mata2

Pagina uit het boek van Hanne Boonstra over Mata Hari. 2017

mata3

Achteromslag van het boek van Hanneke Boonstra; ‘Mijn Mata Hari’.

mata3

Mata Hari gedanst door Raniya www.mata-hari.eu

Raniya

Raniya dansend  in het Fries Museum te Leeuwarden

DE WEDUWE VAN RUDOLF MacLEOD (1ste echtgenoot van Mata Hari) GRIETJE MEIJER IN HEEMSTEDE

Geboortebeicht margaretha Zelle als dichter van Anna Zelle van der Meulen en Adam Zelle (Leeuwarder Courant, augustus 1876)

portret

Portret van Rudolf MacLeod

Mac1

Kapitein Rudolphe MacLeod te paard

Toen ik in 1983 in Heemstede kwam, woonde tegenover mij mevrouw MacLeod-Meijer. Ze was op dat moment 91 jaar oud maar was ondanks haar leeftijd nog een zeer krasse dame. Lichamelijk was misschien niet meer zo kwiek, maar haar geest was nog goed in orde. Ze kon prachtig vertellen over het verleden en maakte ingewikkelde zinnen, die ze altijd weer tot een goed einde wist te brengen. Ik leerde een hoop over de toenmalige en vroegere bewoners van de buurt waar ik woon. Van een buurvrouw hoorde ik dat mevrouw MacLeod weduwe was van iemand die met Mata Hari [= Maleis voor ‘Oog van de Dageraad’] getrouwd was geweest.

advertentie

Advertentie van Rudolf MacLeod uit: Nieuws van de Dag, 11-2-1895

huwelijk

Het huwelijk tussen Margaretha Geertruida Zelle en Rudolf MacLeod – zijn roepnaam was overigens John – had plaats op 11 juli 1895 in het stadhuis van Amsterdam. Zij 19 jaar, hij bijna het dubbele aantal jaren, een drinker en gokker. Margaretha Zelle viel al vroeg op uniformen.

mata2

Aankondiging van huwelijk Rudolf Mac Leod en Margaretha Geertruida Zelle. Amsterdam, 9 juli 1895.

huwelijk1

Huwelijksbericht van R.MacLeod en Margaretha Geertruida Zelle uit het Algemeen Handelsblad van 12 juli 1895

Margareta Zelle (links)  en twee bruidsmeisjes bij haar huwelijk

Ik vond het maar een raar verhaal. Ik dorst er tegenover mevrouw MacLeod niet over te beginnen. Het enige dat ze zich eens liet ontvallen was dat ze wel van mannen in uniform hield. Dat zou ze wel eens met Margaretha Zelle – zoals Mata Hari eigenlijk heette – gemeen kunnen hebben. In haar huis was een kamer ingericht met veel oud meubilair, het bureau van haar overleden man en veel zilveren spullen. Ze zei: als hij terugkomt, moet er alles nog zo uitzien als hij het heeft achtergelaten. Ze was toen al 55 jaar weduwe. Ik heb mevrouw MacLeod nog vijf jaar mogen meemaken. Ze was van het type dat zoveel mogelijk zelfstandig blijft. Ze deed alles zelf in haar woning en liep nog naar de supermarkt, zo’n 700 meter van haar huis verwijderd. Alleen de laatste jaren maakte ze gebruik van de service Tafeltje Dekje. Op een dag in het voorjaar van 1988 is ze gevallen en heeft ze haar heup gebroken. Ze heeft een halve dag op hulp moeten wachten en is in een verzorgingshuis terecht gekomen. Dat heeft haar waarschijnlijk geestelijk gebroken, binnen een paar dagen was ze overleden. Het verhaal van Mata Hari bleef me intrigeren. Ik besloot het uit te gaan zoeken. Mijn eerste aanknopingspunt was de encyclopedie die bij mij op de plank staat. Onder Mata Hari (geboren 7 augustus 1876 in Leeuwarden, overleden in Vincennes, 1917) trof ik het volgende aan: ‘trok na haar huwelijk met de KNIL-kapitein Rudolf MacLeod (1895) met hem naar Nederlands-Indië, maar verliet hem en vestigde zich in Parijs (1903)’.

foto6

Margaretha Geertruida Zelle, helemaal vooraan links  en achter haar echtgenoot Rudolf MacLeod aan boord van stoomschip Prinses Amalia vanuit Southampton op weg naar Nederlands-Oost Indië

Op de rouwkaart die me was toegezonden stond dat mijn buurvrouw Grietje Meijer (1896-1988) heette. In het Nederlands Patriciaat, een boek met genealogische gegevens over mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Nederlandse samenleving, met al hun nazaten, vond ik haar man. Rudolf MacLeod werd geboren op 1 maart 1856 te Heukelom (Gelderland, voormalige gemeente in Zuid-Holland), uit oorspronkelijk Schotse voorouders.  Op 11 juli 1895 trouwde hij op 38-jarige leeftijd met Margaretha Geertruida Zelle, dochter van Adam Zelle en Antje van der Meulen, geboren op 7 augustus 1907. Uit dit huwelijk zijn twee kinderen geboren: Norman John MacLeod (1897-1899) en Jeanne Louise MacLeod (Non genoemd) (1898-1919) Rudolf hertrouwt in 1907 met Elisabeth Christina van der Mast. Hij scheidt nog een tweede keer. Zijn derde vrouw was Grietje Meijer, geboren 5 december 1891 te Warffum, dochter van Albert Meijer en Gerritdina Schoonveld. Op 3 oktober 1917 treden zij te Rhenen in het huwelijk en op 30 januari 1921 is daar hun enige dochter, ook Jeanne Louise met roepnaam Non geboren. Zij is in 2000 overleden als Non van Mourik-MacLeod. Weer een andere buurvrouw vertelde mij dat Mata Hari wel eens in het huis van de MacLeods is geweest. Dat is een anachronisme. Onze huizen in de Bloemenbuurt zijn omstreeks 1925 gebouwd. Rudolf MacLeod is in 1928 overleden en in een graf te Rheden begraven met zijn in 1919 overleden dochter Non.

Arrest van de Arrondisementsrechtbank in Amsterdam over de scheiding

Grietje

Foto en geveilde memorabilia met Grietje Meijer,  Non MacLeod en Rudolf MacLeod.

Uit album Mata Hari, 1905 (Simon van der Woude)

mata1

Mata Hari gefotografeerd in 1913 (Tresoar)

mata9

Mata Hari op de dag van haar arrestatie in 1917

foto5

In de gevangenis van Parijs in 1917 genomen foto van een vermoeide Mata Hari

Mata Hari voor de bijzondere rechtbank in Parijs, 1917

De laatste ambtelijk genomen foto van Margaretha Geertruida Zelle kort voordat zij in 1917 op beschuldiging van spionage voor de Duitse vijand in Frankrijk werd doodgeschoten

voltrekking

Voltrekking van de executie van Mata Hari op 16 oktober 1917 om 6.15 uur.

mata-hari-execution-768x512

Mata Hari na de executie in Vincennes

Execution de Mata Hari

De vermeende spionne, voor wie sommigen nu om rehabilitatie vragen, stierf op 16 oktober 1917 voor een Frans executiepeloton, twaalf dagen na het huwelijk van Rudolf en Grietje.

Brits persbericht over executie Mata Hari, 15-10-1917

René Wassenaar.

ENIGE BIOGRAFISCHE EN FOTOGRAFISCHEAANVULLINGEN

geboortehuis

Geboortehuis van Margaretha Geertruida Zelle, de latere Mata Hari (‘oog van de dageraad’:  in Leeuwarden

De vader van Mata Hari, Adam Zelle behoorde tot de gegoede burgerij in Leeuwarden. Hij was opgenomen in de illustere erewacht die koning Willem III verwelkomde bij diens bezoek aan de Friese hoofdstad in 1873. Zittend van links naar Rechts: de heren Bienema, H.W.de Bocq van Scheltinga, M.Simon, S.Salverda, A.Baron van Panhuys (commandant), D.de Blocq van Scheltimnga (ondercommandant), Adam Zelle (vaandeldager), jhr.M.van Andringa de Kempenaer en J.Bieruma Oosting. Staande v.l.n.r.: W.Sprenger, J.G.van Wicheren, mr.J.Baron van Harinxma thoe Slooten, Lichtenvoorde Cats, P.Dorhout, H.D.F.Sixma Baron van Heemstra, C.H.F.A. Corbeyn Batterd, jhr. A.E.van Boelens van Eysinga, jhr. Vegelin van Claerbergen en jhr,. mr,C.van Eysinga ((uit: H.W.Keikes,Het meisje Mata Hari. Den Haag, Kruseman, 1974, pagina 31)

Adam Zelle als vaandeldrager in 1873

advertentie

Advertentie van A.Zelle, magazijn voor hoeden en petten

Van het geboortehuis van Mata Hari zijn de bovenverdiepingen onveranderd gebleven

vader

Schilderij van vader Adam Zelle te paard bij het ereregiment voor het bezoek van koning Willem III in Keeuwarden

Foto van Mata Hari te paard nabij Parijs

bokkenwagen

Bij haar zesde verjaardag obnving Margaretha van haar ouders een bokkenwagenEen bijschrift invoeren

MacLeod2

Voor ‘Hotel de l”Europe’ te Koetradja. Links in het rijtuig G.J.Kugelman, eigenaar van het hotel en rechts staand in het midden kapitein [later bevorderd tot majoor] Rudolf MacLeod, 1892 (foto KITVL, Leiden)

matahari1

Mata Hari (studio Merkelbach Amsterdam. 1915) Een dochter van Merkelbach onthulde in de Libelle van 1970, 44, p.66-87, dat haar vader die een fotostudio had in het gebouw Hirsch Margaretha Zelle via eer retouche rondborstiger heeft afgebeeld dan ze in werkelijkheid was.

matahari2

Mata Hari (Studio Merkelbach Amsterdam, 1915)

mata2

Mata Hari aan het begin van haar carrière als exotisch denseres in Parijs, 1905

 

MacLeod

                              Rudolf MacLeod  met zijn eerste echtgenote Margaretha Zelle in 1897

Toen officier bij de landmacht MacLeod, geboren in 1856, vanuit Ned.Oost-Indië in Nederland op vakantie kwam, plaatste hij een huwelijksadvertentie in ‘Het Nieuws van den Dag’, waarop de 17-jarige Margaretha Zelle die bij haar oom in Den Haag logeerde, reageerde. Hun eerste ontmoeting was in maart 1895 in het Rijksmuseum en in juli van dat jaar trouwden zij. In 1897 werd hun zoon Norman John geboren en in mei van dat jaar vertrok het echtpaar naar Oost-Indië, waar op 2 mei 1898 dochter Louise Jeanne, Non genoemd, is geboren. Het huwelijk verslechterde (1) mede naar aanleiding van de plotselinge dood van hun zoon keerde men terug naar  ons land en is de echtscheiding uitgesproken, waarna MacLeod met zijn dochter in Velp ging wonen.

Brief van Gretha Zelle aan haar ouders over de dood van Norman. Medan, 21 juli 1899.

Zowel uit zijn tweede huwelijk Martina Christina van der Mast is nog een dochter geboren (Norma) evenals uit zijn derde huwelijk met Grietje Meijer (Jeanne Louise – ook bijgenaamd Non).

norma

Overlijdensbericht van Norma MacLeod, geboren op 29-1-1909 in Velp en ongehuwd overleden op 15-10-1935 te Amersfoort. Begraven in Soesterberg.

Komende uit Rheden is Norma op 21-5-1913 ingeschreven te ‘s-Gravenhage ten huize van haar toekomstige stiefvader Leonardus Marinus Leijh, wonende te Amersfoort (1935). Bron: Kwartierstaat Van Schothorst, generatie 8, op basis ook van gegevens uit het Centraal Bureau voor Genealogie.

Mast

Overlijdensadvertentie van Elisabeth Martine Christine Leygh,geboren van der Mast (1894-1936), eerder getrouwd geweest zijnde met Rudolf MacLeod

norman

Rudolf MacLeod met zoontje Norman John die onder onopgehelderde reden op 27-6-1899 in Medan (Sumatra)  overleed, naar wordt gezegd vanwege vergiftiging door zijn baboe.

grafjenormanmedan

Het grafje van Norman MacLeod in Medan (NOI)

MacLeodnon

Majoor R.MacLeod, geboren in 1856, hier samen met dochter van hem en ‘Mata Hari’. Hij besloot eind 1900 ontslag uit de militaire dienst te nemen en keerde in maart 1902 terug naar Nederland. Kort daarna volgde de scheiding tussen hem en Margaretha Geertruida Zelle. In 1907 hertrouwde hij met Elisabeth Martina Christina van der Mast en na een scheiding in 1912, officieel vastgelegd in 1917,  in datzelfde jaar met Grietje Meijer.

Links het graf van Non en haar vader  Rudolf MacLeod op begraafplaats ‘Heiderust in Rheden (Tim van Scheijen, 1917(

non

Dochter Louise Jeanne, bijgenaamd Non, op zeventienjarige leeftijd. Na terugkeer in Nederland vanuit Ned. Oost-Indië heeft zij geen kontakt meer gehad met haar moeder. Vier jaar later zou zij, intussen onderwijzeres,  overlijden – mogelijk als gevolg van een hersenbloeding – en in Rheden bij haar in 1918 gestorven vader worden begraven.

dagvaarding

Dagvaarding Margaretha Geertruida Zelle, die zich sinds 1905 in Parijs bevond waar ze furore maakte als exotisch danseres, (Arnhemsche Courant, 3-2-906)

mata4

Eerste aankondiging vandoor de rechtbank in Arnhem  ontbonden huwelijk (Arnhemche Courant, 15-1-1907). Op 12 februari 1907 volgde een tweede aankondiging.

mata5

Derde aankondiging van echtscheiding Rudolph Mac Leod en Margaretha Geertruida Zelle (Arnhemsche Courant, 15-3-1907).

mata3

Advertentie waarin Rudolph Mac Leod bij vonnis van 1902. De ontbinding van het huwelijk had niet in 1906, maar in 1907 plaats.

foto van de Duitse officier Alfred Kiepert en zijn echtgenote. Mata Hari ontmoette hem in Monaco reisde met de Duitser naar Egypte en vervolgens Berlijn (Fries Museum)

Mata Hari in Monaco. Ze vertelde na haar installatie aan de Franse ondervragers: ‘In februari 1910 ging ik naar de opera van Monte Carlo. daar ben ik de maitresse geworden van luitenant Alfred Kiepert. Ik ben 3 jaar bij hem gebleven. Hij installeerde me in Berlijn, was heel rijk en heeft me onderhouden. Hij heeft me 300.000 marken meegegeven’ (Fries Museum)

meijer

Twee onlangs geveilde familiefoto’s uit 1919  Links, vervaardigd in De Steeg, met  vooraan gezeten Grietje Meijer en staande Non en haar vader Rudolf MacLeod in uniform, ondanks zijn pensionering.  Rechts een portretfoto, gemaakt op 16 maart 1919 door H.C.den Drijver van dochter Jeanne Louise (Non), vermoedelijk de laatste voor haar overlijden 19 augustus 1919. Achterop de foto is geschreven: ‘slechte foto’

Tekening/cartoon van een dansende Mata Hari in Théatre Marigny op een illustratie uit 1906 (Maional Geographic, Historia, 2017.

Check van Palace Hotel in Parijs voor mw. MacLeod dite Mata Hari, 7 mei 1905

israels

Isaac Israëls: Mata Hari als statige dame in 1916 geschilderd toen zij tijdelijk in Den Haag verbleef

portret

Ook uit 1916 en vervaardigd in Frankrijk is bovenstaande portrettekening van Mata Hari door Henri Rudoux

Tekening van Mata Hari door de kunstenaar Piet van der Hem

In december 1914 vervaardigde de Friese tekenaar Piet van der Hem nog een tekening van zijn vriendin Mata Hari

Foto van Mata Hari door G.G.Bain

mata4

Mata Hari als verleidelijke, oosterse vrouw (uit haar plakboek, Fries Museum Leeuwarden)

In 1908 uitgeven prentbriefkaart met Mata Hari (Delcampe)

ansicht van Mata Hari uit circa 1910 (Delcampe)

In juni 1912 verschenen kaart van Mata Hari (Delcampe)

   

Moderne kaart van Mata Hari, verschenen in Oekraïne

matahari11

Baron Henro de Rothschild. Uit:’Mijn Mata Hari’ door Hanneke Boonstra.

mata6

Mata Hari dansend in de tuin van haar huis in Neuilly op muziek van het orkest van Inayat Khan, 1912 (Fries Museum) Een bijschrift invoeren

                    

mata9

Mata Hari als exotisch danseres (‘danse indienne’) in Olympia Parijs, 1907 (Delcampe)

Louise Jeanne [‘Non’] MacLeod is op slechts 21-jarige leeftijd overleden, maar de doodsoorzaak is helaas niet vastgesteld. Op de begraafplaats Heiderust in Rheden is een graf met een grafsteen waarop staat gegraveerd: ‘Onze Non, 2 mei 1898 – 10 augustus 1919 en haar vader 1 maart 1856 – 9 januari 1928’. 

matanon

Foto van Louise Jeane (Non) omstreeks 1903

Macleodgraf

Graf van vader Rudolf MacLeod en dochter Non in Rheden, Gelderland

In 1907 hertrouwde MacLeod met de 20 jaar jongere Martina Christina van der Mast, met wie hij een dochter Norma kreeg, welk huwelijk in een nieuwe echtscheiding eindigde. Ten slotte hertrouwde hij in 1917 met Grietje Meijer, uit welke echtverbintenis dochter Jeanne Louise (ook ‘Non’ genoemd) (2) is geboren. Deze Jeanne Louise is 30-3-1921 in Velp geboren en 30-7-2000 te Roden overleden. Op 5 juli 1939 verhuisden moeder en dochter van Rheden naar Heemstede.  Na de Kweekschool nam zi een baan aan als onderwijzeres op een basisschool  in Westzaan, en 1952 als lerares op een school voor kinderen met leer-en opvoedingsproblemen te Eelde. Zij trouwde op 1-11-1950 met Dirk Hendrik van Mourik (geboren Schiedam 21-4-1921, overleden in Leek 13-12-1980)

clivilaan

De Hortensialaan/Clivialaan te Heemstede in 1993 (NHA)

Non werd onderwijzeres in Westzaan en trouwde in 1950 te Heemstede met Dirk Hendrik van Mourik.

d1c7f081-424e-43d9-eec3-af3d7c6e99dd

Aankondiging huwelijk van Dirk Hendrik van Mourik en Non MacLeod in 1950

ddd_011019192_mpeg21_p009_image

Overlijdensbericht van Dirk Hendrik van Mourik, uit: Nieuwsblad van het Noorden, 18-12-1980; Non van Mourik-MacLeod overleed 30 juli 2000

Na de verschijning van een boek van de Duits-Amerikaanse schrijver Kurt Singer, ‘Vrouwen en spionage, van Mata Hari tot Odette’(1952), waarin Rudolf MacLeod zeer negatief werd voorgesteld, spande de weduwe. Grietje Meijer,  een rechtszaak wegens smaad aan. Zij won weliswaar het proces maar voor het overige blijft de berichtgeving over MacLeod tot op de dag van vandaag overwegend negatief.

ddd_110585679_mpeg21_p003_image

ddd_110585679_mpeg21_p003_image (1)

‘Kurt Singer beschuldigd van haat’ (De Telegraaf 6-12-1952)

mac1

Deel uit: Algemeen Indisch Dagblad, 13-1-1953

mac

‘Vrijspraak voor uitgever van boek over Mata Hari, uit: Friese Koerier van 3-1-1953

Singer

Het gewraakte boek van Kurt Singer in een Spaanse editie

mata20

(Nieuwsblad van het Noorden, 18-12-1954) Uiteindelijk volgde vrijspraak.

Mevrouw Grietje MacLeod-Meijer stief in 1988 op 96-jarige leeftijd in Haarlem. Woonachtig in Arnhem is zij kort voor WO11 naar het adres Clivilaan (oorspronkelijk Hortensialaan 1) verhuisd.

MacLeodcondoleanceTekst van rouwkaart Grietje MacLeod-Meijer uit 1988,geboren in 1891 op 96-jarige leeftijd gstorven

VERVOLG DE LEGENDARISCHE MATA HARI

mata hari1

Mata Hari op oude prentbriefjaart (Delcampe)

mata hari2.jpg

Mata Hari (Delcampe)

mata1

Mata Hari bij een optreden in Parijs

mata4

Een van de nieuw opgedoken foto’s van Margaretha Zelle

mata8

In 2016 geveilde foto van Mata Hari

mata.jpg

Mata Hari in verschillende poses

mata1

Mata Hari poserend voor een kunstschilder

Mata Hari als 12-jarig schoolmeisje bij juffrouw Buis (Catawiki)

mata5

Mata Hari, circa 1910

Haar man Rudolf MacLeod, in Heukelom geboren en stammend uit een Schots geslacht, was in 1928 op 72-jarige leeftijd in Velp overleden. Dochter Marie Louise (Non) is in 2000 gestorven.

macleod_coatofarms-1

                                       Heraldisch wapen van het Schots clangeslacht MacLeod

jong

Rudolf MacLeod gefotografeerd als jong officier

Genealogische gegevens betreffende Grietje MacLeod-Meijer: 5 december 1891 geboren in Warffum als dochter van Albert Meijer en Gerritdina Schoonveld. Zij trouwde 3 oktober 1917 met Rudolf MacLeod. Samen kregen zij in 1921  1 dochter: Jeanne Louise ‘Non’ MacLeod (1921-2000), die in 1950 huwde met Dirk Hendrik van Mourik (13-12-1980 overleden). ‘Non’ van Mourik-MacLeod is 30 juli 2000 kinderloos gestorven.

Rudolf MacLeod was voor zijn derde huwelijk tweemaal getrouwd en gescheiden, met 1) Margaretha Geertruida ‘Griet’ Zelle (1876-1917) en 2) Louise Jeanne Elisabeth Martina Christina van der Mast (1856-1928), getrouwd in 1907 en scheiding in 1917.

Grietje MacLeod-Meijer is 29 mei 1988 op 96-jarige leeftijd  in Haarlem overleden; na eerder gewoond te hebben in Rheden, vervolgens Heemstede; crematie had plaats 2 juni 1988 in Velsen-Driehuis. 

Margreet Zelle

mata in indonesie

Margaretha Zelle gefotografeerd in Nederlands Oost-Indië, 1900

Mata Hari in blauwe jurk

mata8

Marijke Huisman:  Mata Hari (1876-1917): de levende legende

achter.jpg

Achteromslag van boekuitgave Mata Hari door Marijke Huisman

Voor een uitvoerig artikel over  haar echtgenoot, zie:  Marijke Huisman: ‘ Rudolf MacLeod, het zwarte schaap in de levensgeschiedenis van Mata Hari’, in: Biografisch Bulletin, najaar 2000, p.38-45. (ook op het internet te vinden).

mata1

“Die Schönheit”, Heft 5. Dresden 1997. 84 pagina’s, waarvan 22 gewijd aan Mata Hari

mata2

Uit: Die Schönheit. Mata Hari

mata7

Mata Hari omstreeks 1900 (ingekleurde foto)

mata3

Optreden van Mata Hari Oosterse dracht in Parijs, 1906 (collectie HCL)

tekening.gif

Tekening van Mata Hari door kunstschilder Piet van der Hem

Mata Hari

mata5

Mata Hari als Salomé; schilderij dat zich in Rome  zou bevinden (collectie MataHari, Fries Museum)

tafelzilver

In 2016 is o.a. tafelzilver uit 1886 en 1888 afkomstig van MacLeod geveild bij veilinghuis De Zwaan In Amsterda, Initialen ML duit op MacLeod

Mata Hari

mata6

Mata Hari on stage in Paris

Autogram Mata Hari vanuit Milaan (Scala)

mata5

Mata Hari

mata3

Mata Hari in 1906

mata4

Mata Hari dansend n de bibliotheek van museum Guimet in Parijs> op de achtergrond een Shiwa sculptuur  (1905)

Van de exotische danseres, courtisane en vermeend – (dubbel)spionne Mata Hari alias Margaretha Zelle wordt gezegd dat zij haar leven lang geobsedeerd was door mannen in uniform. Over haar publiceerde Sam Wagenaar op basis van o.a. twee bewaard gebleven plakboeken een biografie onder de titel: ‘De echte Mata Hari was niet zo onschuldig…’(herziene uitgave, 1981), tevens verschenen in het Engels.

mata

   Vooromslag van een van de boeken van Sam Wagenaar gewijd aan Mata Hari (Catawiki)

handschrift.png

Handschrift van Mata Hari; haar laatste brief geschreven vanuit de gevangenis in 1917

mata

Uit het plakboek van Mata Hari, tentoongesteld in het Fries Museum

mata

Reclamekaart Mata Hari Leeuwarden, augustus 2010

Oorbellen met de beeltenis van Mata Hari

Mata Hari postzegels 1917-2017 van de Centraal Afrikaanse Republiek

Mata Hari potzegels van Sierra Leone, 2017

postzegel

Postzegelvel Mata Hari, Sierra Leone Le 5000.  Emissiejaar 2001 (Catawiki)

mata10

Mata Hari op eerstedagsenveloppe uit Spanje (Delcampe)

Mata Hari op Duitse postzegels van Biber Post

poststempel Mata Hari op Italiaanse poststukken

Bronzen penning van Russisch Ballet Rudolf Nureyev met afbeelding van Mata Hari

speelkaarten Mata Hari

doosje speelkaarten Mata Hari (2014 Goodwin Champions)

mata6

Beeldje van danseres Mata Hari

mata7

Bronzen beeld geïnspireerd op danseres Mata Hari

klantenpas van supermarktconcern Aldi in Hongarije, ‘Mata Hari’

keramische tegel met voorstelling Mata Hari

Mata Hari in museum Madame Tussaud in Amsterdam

bar

Bar en restaurant vernoemd naar Mata Hari in Brazilië

mata2

Het Mata Hariplein in Leeuwarden

Filmaffiche met Greta Garbo als Mata Hari

mata8

Vooromslag van boek: Ik Mata Hari door Josine van Dalsum. 1981.

sigaar

Mata Hari op een sigarenbandje verbeeld (Catawiki)

mata2

Sigarenbandje Mata Hari van Thompon Cigar Co. (Catawiki)

blik

Blik met afbeelding van Mata Hari door de kunstenaar J.Knowles

mata

spelkaart met afbeelding van Mata Hari (Catawiki)

Bronzen sculptuur van Mata Hari ontworpen door J.H.de Vogel., in brons gegoten bij de Plastiek in Bloemendaal.

mata11

Mata Hari op button verbeeld

Mata Hari kaas (Zuivelhoeve winkels)

jeugdfoto

Jeugdfoto van Margaretha Zelle

Recensie van het voortreffelijke boek door H.W.Keikes, het meisje Mata Hari. Den Haag, Kruseman, 2007.

mata2

Mata Hari, de rode danseres, film uit 1927 met Magda Silvia

De befaamde Franse actrice Mistinguette als Mata Hari in Olympia, Parijs

Actrice en ballerina Josephine Baker als Mata Hari

De Franse filmster Jeanne Morreau als Mata Hari

De Nederlandse filmster Sylvia Kristel als Mata Hari

Mata Hari gaf haar naam aan een huis in Zeist, aan uitgaansetablissementen ,aan een parfum etc. Voorts is zij te zien bij Madame Tusseaud in Amsterdam (H.W.Keikes)

greta

Actrice Greta Garbo als Mata Hari in film uit 1931

mata1

Affiche van film Mata Hari van Jean Louis Tritnignant met Jeanne Moreau in de hoofdrol

mata2

Mata Hari  (François Truffaud/Jean-Louis Richard) met nogmaals Jeanne Moreau in de hoofdrol (dvd)

mata12

Mata Hari de musical door Gregory J.Curtis

musical1

Nederlandse musical. Affiche Circustheater 1991 (Haags Stadsarchief)

mata

Yannick Murphy. Signed Mata Hari

Pacaud

Serge Pacaud:  Memoires en images Mata Hari

Le Mata-Hari. Album. Michel Schetter Cargo, 1987

mata2

Yannick Murphy. Waas getekend, Mata Hari

vooromslag van ‘Eye of Dwan; the rise and fall of Mata Hari’ by Erika Ostrovsky

vooromslag van roman The red dancer; the life and times of Mata Hari, by Richard Skinner

Frans boek van Jean-Marc Loubier: Mata Hari La sacrifiée.

l’Affaire Mata Hari, enquête sure une machination  par Leon Schirmann

Mata Har. Verlag Neue Kritik

mata1

Voorzijde thriller van Thomas Ross: De tranen van Mata Hari

mata11

H.W.Heikes. Mata Hari (roman) Catawiki

mata1

Franse prentbriefkaart van Mata Hari ‘Danse Indienne’

mata

Mata Hari in buikdans kostuum

mata2

Wereldwijd zijn over Mata Hari een paarhonderd boeken verschenen in de meeste Westerse talen, o.a. Italië

mata4

Vooromslag van ‘Femmes Fatales’ door Goldmann, te beginnen met Mata Hari

mata1.jpg

Recent verschenen Franstalig boek: Les cocottes Reines du Paris 1900′ van Catherine Cognon, met Mata Hari uiteraard voorop.

mata2.jpg

Foto van Mata Hari uit het boek ‘Les cocottes’.

mata6

Mata Hari tijdens een optreden in Parijs

mata5

Russische uitgave gewijd aan danseres-spion Mata Hari

mata3

Duitse dvd gewijd aan Mata Hari

flipperkast

flipperkast Mata Hari

grammofoonplaat

grammofoonplaat Mata Hari (single) door Eddy & Jerry

film

Documentaire film, Mata Hari The Naked Spy. 2017 Geproduceerd en geregisseerd door Machiel Amorison en Susan Wolf met in de hoofdrol  de Nederlandse actrice Thekla Reuten als de stem van Mata Hari

naomi

Brits topmodel Naomi Campbell als Mata Hari

wiegel

Een aan Commissaris van de Koningin van Friesland Hans Wiegel  in Leeuwarden aangeboden boek door balletdanseres Tessa Wijdeveld, verkleed als Mata Hari (Fries beeldarchief)

josine

Actrice Josine van Dalsum als Mata Hari

kristel

Filmster Sylvia Kristel als Mata Hari

Ansichtkaart Mata Hari

Een in Frankrijk verzonden prentbriefkaart met afbeelding van Mata Hari als danseres

mata1

Tot in onze tijd inspireert Mata Hari allerlei kunstenaars. Bovenstaand portret is vervaardigd door Reinier Knol

wandschildering

Kunstenaar Roy Schreuder bezig aan een wandschildering  van Mata Hari op een muur in het centrum van Leeuwarden. De afbeelding is gebaseerd op een publiciteitsfoto uit 1905, het jaar van haar doorbraak als danseres door Léopold Reutlinger (aanwezig in Bibliothèqie Nationale de France)

Mata Hari, opgevoerd door het Nationale Opera & Ballet in Amsterdam

Uit: Vera Ros. Erfgoed Mata Hari, in: Museumtijdschrift, nummer 7, oktober-november 2017

Uit: Museumtijdschrift, nummer 7 oktober/november 2017

Mata Hari, uit: Museumtijdschrift, nummer 7, oktober-novemer 2017

mata13

Mata Hari als inspiratiebron voor stripboeken. De schat van Mata Hari. 1979.

Permissie van de Franse overheid voor Mata Hari om zich naar het buitenland te begeven, 1915

arrestatie1

Arrestatiebevel Mata Hari 13 februari 1917 na een onderzoek door de Franse contraspiongedient sinds juni 1916.

arrestatie2

Vervolg van arrestatiebevel de dato 13 februari 1917

mata4

George Ldoux, chef van de Franse spionageafdeling tijdens de Eerste Wereldoorlog

Mata Hari devant le Conseil de Guerre

Mata Hari appearing before the War Council in Paris, 1917

officieren

Mata Hari ontkende dat ze voor de Duitsers had gespioneerd. Ze gaf in een verhoor toe met bankiers en diplomaten te dineren en haar leven lang van officieren te hebben gehouden. Citaat uit verhoren: ‘Ik heb altijd geleefd voor de liefde en het plezier (…) Ik houd van officieren, ik heb mijn hele leven lang  gehouden van officieren. Ik houd er meer van dat maitresse te zijn van een arme officier dan van een rijke bankier. Mijn grootste plezier is om met hen te kunnen slapen zonder aan geld te hoeven denken en verder houd ik van het maken van vergelijkingen tussen verschillende volken.’

Ook in de Conciergerie, een voormalig paleis en sinds de Franse Revolutie staatsgevangenis werd Mata Hari enige tijd vastgehouden.

mata5

De vrouwengevangenis van Saint-Lazaire in Parijs

mata13

Binnenplaats van de gevangenis Saint Lazare in  Parijs waar Mata  Hari de laatste maanden voor haar executie verbleef

bericht1

Bericht in Franse krant Le Petit Parisienne, 16 maart 1917 over de dood van Mata Hari

matahari14

De executie van Mata Hari buiten Parijs, Vincennes, 15 oktober 1917  (film)

bouchardon

Links: kapitein Pierre Boucheron, officier-commissaris van de derde Conseil de Guerre (Krijgsraad) en rechts kapitein officier van justitie, gefotografeerd op de dag van de executie van Mata Hari)

mata5

Bulletin nummer 1 van het Franse Ministerie van Justitie betreffende eis tot doodstraf voor Margaretha Zelle, 21 juli  1917

overlijdensakte-van-mata-hari

Overlijdensakte van Mata Hari

mata1

Resultaten van het geheime spionagedossier van de oorlogsraad in 2001 uitgegeven door Jean-Pierre Turberque.. De uitspraak van de krijgsraad telde 16 pagina’s met het vonnis en de uitspraak van beroep 4 pagina’s. Het gehele dossier 12275 bladzijden. Conclusie: zij was een informante, maar met de doodstraf te zwaar gestraft, bij het vonnis heeft haar losbandige leven meegespeeld

Beschuldigd van spionage voor de (Duitse) vijand is zij na een terdoodveroordeling door de derde krijgsraad te Parijs op 15 oktober 1917 gefusilleerd. Een telegram van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Franse regering om doodstraf te wijzigen in gevangenisstraf kwam te laat aan… Aan haar leven zijn sindsdien 5 films en talrijke publicaties gewijd. Nog eind vorige eeuw kwamen 2 boeken in Frankrijk op de markt. Op basis van de processtukken is een heropeningsonderzoek ingediend bij de Franse minister van justitie. In november 2000 kwam tijdens opnames van het tv-programma ‘Tussen kunst en kitsch’ in Leeuwarden een portrettekening van Mata Hari te voorschijn. Deze is vervaardigd door de Franse kunstenaar Henri Rudaux, vermoedelijk een van haar laatste minnaars. In het Fries Museum is sinds 1997 een permanente Mata Hari-tentoonstelling ingericht. Tevens zijn in het Letterkundig Museum te Leeuwarden herinneringen aan Mata Hari ondergebracht, in het huis waar Mata Hari haar jeugd doorbracht. In januari 2000 dook een tot nu toe onbekend gedicht van Margaretha Zelle op, op twaalfjarige leeftijd in het poëziealbum van een vriendin geschreven. Ook na meer dan een eeuw blijft Mata Hari internationaal tot de verbeelding van velen spreken.                               Hans Krol

gedicht

Vondst gedichtje van Mata Hari (Haarlems Dagblad, 14-11-2000)

(1) Zo snel als het huwelijk was gesloten, zo snel maakte de liefde plaats voor wederzijdse haat. MacLeod noemde Margreet een snol die al zijn geld er doorheen joeg, een loeder en een rapailleschepsel met een innig bedorven ploertennatuur. Aan zijn zuster vroeg hij: ‘Wat moet je doen om van zo’n beest af te komen? Margreet beschreef haar man in brieven aan haar vader als gierig, overspelig, bruut en wreed.

(2)            Een verhaal over de eerste ‘Non’ Louise Jeanne MacLeod en de tweede non als dochter van Grietje Meijer: Jeanne Louise is door Frans van Elk gepubliceerd in ‘Tussen Boom en Stroom’, september 2014, nummer 110. Zie ook: http://www.engelfriet.net/Alie/Gastenboek/mcleod.htm

mata1

In deze schaarse op Java geïnspireerde kledij als exotisch danseres op het toneel in Parijs  kreeg Mata Hari  bekendheid (1910)

Mata Hari getekend door Oskar Kokoschka, 1906 of 1907

mata1

Foto van Mata Hari, 23 maart 1905 gefotografeerd in Musés Guimet, Parijs

mata2

Mata Hari (gefotografeerd door Gaston Menier of Paul Boyer?)

matahari

Mata Hari in winters Berlijn

Mata Hari in Parijs

Mata Hari in Berlijn (Alfred Kiepert)

Mata Hari

Foto van Mata Hari (Margareta Geertruida Zelle), circa 1900 (Spaarnestad Photo)

mata2

In de Duitse versie is Mata Hari ten onrechte veroordeeld en doodgeschoten Haags Gemeentearchief

mata

Aan het leven van Mata Hari zijn talrijke boeken, films en toneelstukken gewijd

paul

Cabaretier en buurtbewoner Paul van Vliet onthulde in 1982 een gedenkplaat aan de gevel van het huis, Nieuwe Uitleg 16 in Den Haag, waar Margaretha Zelle heeft gewoond (foto Haag Gemeentearchief, Ben Hansen)

plaquette

De plaquette met beeltenis van Mata Hari aangebracht op het pand Nieuwe Uitleg 16 Den Haag. In at huis woonde later de actrice Fie Carelsen, die in een toneelstuk de rol van Mata Hari heeft gespeeld.

Mata Hari inspiratie door Art nouveau kunstenaar

Mata Hari – oorbellen

vistekaartje

Visitekaartje M.G.Zelle, Nieuwe Uitleg 16 Den Haag. Zij woonde daar in 1915 na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 toen ze nog in Berlijn optrad.

beeld

Beeld van Mata Hari in haar geboorteplaats Leeuwarden

amsterdam

In Amsterdam (foto) maar ook in o.a. Lumio (Frankrijk) en Pattaya (Thailand) zijn restaurants vernoemd naar Mata Hari

mata1

Mata Hari door Perrier (White) naar Andy Warhal, 1981.

outfit

Mata Hari’s bekende outfit in het Fries Museum

mata

Uit:  ‘Uit het Leven gegrepen’; samengesteld door Leonard de Vries, 1978.

mata15

Naar Mata Hari vernoemde Indische sigaret

cd

cd: Mata Hari dioor Amerikaanse band Iron Jewel Guru

mata

Uit: Bert Sliggers.: Herbert Lewandowski, boekhandelaar en pornografisch uitgever in Utrecht. in: De Boekenwereld, 33 nummer 3, 2017, pagina 53

mata2

Vooromslag  van Das Tagebuch der Mata Hari (Amsterdam, J.Craemelinck).

mata

Vooromslag boek van Enrique Gómez Carillo: Mata Hari Das Geheimnis ihres Lebens und ihres Todes.

mata16

Naar Mata Hari vernoemde likeur

blik

Antiek Blik met portretje van Mata Hari aan de bovenzijde Mata Hari als danseres afgebeeld

Mata Hari op een koffiemok; één van de tientallen producten met een voorstelling van Mata Hari, op het internet aangeboden door Zazzle.

bier

Mata Hari bier

matapaspoort

Paspoort van Zelle -gezegd  Mata Hari

cartoon

Cartoon Mata Hari door Diglee, 2017

Olympia

Mata-Hari optredend in Olympia, Parijs

programma

Programma met optredens van danseres Mata Hari, 1912

mata3

Léon Schirmann. Mata-Hari autopsie d’une machination. Paris, 2001, 349 pagina’s. Een bijschrift invoeren

Mata Hari bij een reclamefolder van het Franse medicijn Aspranan

matahari

                Spullen van Mata Hari te koop aangeboden. (Haarlems Dagblad, 18 maart 2016)

mata5

In maart 2016 bij veilinghuis De Zwaan in Amsterdam geveilde eigendommen afkomstig van Margareta Zelle/Mata Hari

mata3parfum

Een in de Verenigde Staten populaire Mata Hari parfum

Vooromslag van Michelle Moran: Mata Hari’s last dance, a novel 2016

Achteromslag van boek Mata Hari’s last dance  door Michelle Moran

Collas

Philippe Collas. Mata Hari Ihre wahre Geschichte. Piper, 2010 (Delcampe)

coelho

Vooromslag van te verschijnen boek van de Braziliaanse schrijver Paulo Coelho: De spion; Mata Hari, haar enige fout was dat ze een vrij en onafhankelijke vrouw was.

‘De van oorsprong Friese Mata Hari (1876-1917) was de meest begeerde vrouw van haar tijd: een beroemde exotische danseres die omging met grootheden. In de grote Europese en Amerikaanse steden in de theaters stonden het publiek schokte en vervoerde met haar erotisch geladen optredens. In  De spion’ gebruikt Paulo Coelho zijn verbeeldingskracht om het even glamoureuze als tragische leven van Mata Hari te herscheppen. Haar moeilijke jeugd, haar ongelukkige huwelijk dat haar naar Nederlands-Indië voerde, de trieste lotgevallen van haar kinderen, haar komeetachtige opkomst als danseres, haar intieme omgang met hooggeplaatste militairen en politici die haar uiteindelijk op een beschuldiging van spionage en hoogverraad kwam te staan. Dit is het verhaal van een vrouw die de moed had zichzellf te bevrijden van het moralisme en het bekrompen burgerfatsoen van de vroege twintigste eeuw.’

achteromslag

Achteromslag van nieuwe boek van Paulo Coelho: ‘De spion’. Van zijn bekendste boek ” De Alchemist’ zijn wereldwijd meer dan 200 miljoen exemplaren verkocht.

Coelho

27 september 2016  verschijnt bij de Arbeiderspers van Paulo Coelo: De spion. Ontwerp omslag door Nico Richter.

TRESOAR in Leeuwarden ontvangt bundel onbekende brieven Mata Hari. Het gaat om 48 brieven van Margaretha Zella. Ze zijn afkomstig uit de nalatenschap van Edward MacLeod, een neef van de eerste echtgenoot van Mata Hari, Rudolf MacLeod. Naast de brieven zijn 13 originele foto’s van Zelle overgedragen, welke haar en huiselijke omstandigheden tonen en voorzichtig poserend als model.

coelho

Het boek ‘de spion’ van de Braziliaan Paulo Coelho verscheen in het Portugees en behalve in het Nederlands in nog 30 vertalingen, van Albanees en Lets tot Vietnamees en Saoedi-Arabisch.  ‘Met ‘de spion’ neemt Coelho een voorschot op de herdenking van Zelles honderdste sterfjaar in 2017, als de Franse archieven over haar veroordeling opengaan. Verwacht in Nederland: nieuwe boeken over Zelles leven, waaronder een biografie door Angela Dekker en Jessica Voeten (Atlas Contact) en de vertaling van Pat Shipmans ‘Love, Lies and Unknown Life of Mata Hari’ bij de Arbeiderspers. Wederom ontworpen door Nico Richter, die in 2017 wel de vrije hand hoopt te hebben’ (De Volkskrant, 15 oktober 2016).

Coelho1

Voorzijde folder van uitgeverij Diogenes met portret van Paulo Coelho

Coelho2

Door Diogenes zijn alle boeken van Coelho uit het Portugees in het Duits vertaald en uitgegeven

mata2

Het meisje Mata Hari door H.W.Keikes, 1974 (roman)

mata1

H.W.Keikes. De moord in het huis van Mata Hari.

‘I am Mata Hari the life of the world’s most famous dancer, courtisan and spy, by Richard William Short

mata1.jpg

Beschrijving boek De Spion door Paulo Coelho, in”Boekenkrant”, december 2016.

mata2

Vervolg van De Spion door Paulo Coelho, in: “Boekenkrant”, december 2016.

mata10

Poseleinen beeldje van Mata Hari door de Italiaan V.Sabatin

praalwagen

Foto van een praalwagen gewijd aan Mata Hari bij een dorpsfeest en met een citaat uit een van haar brieven: ‘Denk niet dat ik slecht ben’.

mata12

Sigarenbandje Mata Hari Thompson Cigar Co. (Catawiki)

mata13

Sigarenbandje Mata Nari Havana-karakter (Catawiki)

Muurschildering (street art) Mata Hari in Leeuwarden (blog: Wilma Takes a Break)

absint

Behalve o.a. parfum verscheen absint met als merknaam Mata HariEen bijschrift invoeren

absint

etiket  voor absint, geïmporteerd uit Bohemen

iron

Kunstobject van metalen kunststof,  getiteld ‘Iron Maiden Gothic” door Seymour Likely, 1988, een kunstenaarscollectief uit de Verenigde Staten. Bevat 10 strijkijzers en twee kruiwagens is afgedekt met een metalen plaat. Per plaat zijn in een cirkel de namen gegraveerd van 16 Power-vrouwen uit het verleden. Op de ene: Maria Callas, Marilyn Monroe, Cleopatra, Marie Antoinette, Catharina de Grote, Madame Curie, Ulrike Meinhof, Jeanne d’Arc, Golda Meir, Moeder Theresa, Eva Peron, Indira Ghandi, MATA HARI, Marquerite Yourcenar, Angela Davis en Isadora Duncan.

astrologiekaart Mata Hari

Herman

Herman van Veen exposeert ‘Sculdig of naïef’ beeldende kunst over leven, werk en dood van Mata hari in KBC-Toren (Boerentoren) te Antwerpen, 2012Een bijschrift invoeren

tresoar.png

Een van de aan Tresoar geschonken unieke foto’s van Margaretha Zelle, wandelend in de omgeving van Nijmegen

mata

Nieuw boek over Mata Hari door Pat Shipman. Uit: Sir Edmund, de Volkskrant, 13 mei 2017.

mata2

Vooromslag van Engelstalige editie van ‘Femme Fatale’ door Pat Shipman

Het Fries Museum ontvangt het materiaal in bruilkeen voor de grote tentoonstelling over het leven van Margaretha Geertruida Zelle, zoals Mata Hari echt heette. Het is in 2017 precies 100 jaar geleden dat de Friezin door het Franse leger werd gedood op verdenking van spionage.  

coelokrol1

Danseres Jolanda Slot-Krol (Raniya)  uit Haarlem als Mata Hari optredend tijdens Manuscripta-manifestatie , 3 september 2016 in Amsterdam en een week daarvoor tijdens Uit- en Boekenmarkt in Amsterdam

Raniya2

Raniya  in de rol van Mata Hari

mata-hari

Artikel over Jolanda Slot-Krol als Mata Hari uit het Haarlems Dagblad van 19 oktober 2016

Bijlage: in het boek’Spiegel van bekende Friezen’ zijn de levens en daden van 24 vermaarde Friesen beschreven (VVV Friesland, 1978). Te weten:  Greate Pier, Alma Tadema, Tjerk Hiddes, dr.J.Hiddes Halbertsma, Eise Eisinga, Titus Brandsma, Pieter Jelles Troelstra, Mata Hari, Bonifacius, Pieter Stuyvesant, Vredeman de Vries, Menno Simons, Sjoerd Sierksma, Pieter Sjoerds Gerbrandy, ’t Bokwerder Collectief, Eeltje Holtrop v.d.Zee, Bintje-Binsma, Willem Brarends, Gysbert Japicx en Menno van Coehoorn.  Onderstaand 8 pagina’s betreffende Mata Hari (Margaretha G.Zelle).

mata1

Mata Hari (1)

mata2

Mata Hari (2)

mata3

Mata Hari (3)

mata4

Mata Hari (4)

mata5.jpg

Mata Hari (5)

mata6

Mata Hari (6)

mata7

Mata Hari (7)

mata8.jpg

Mata Hari (8 en slot)

mata2

Leeuwarder balletdanseres Tessa Wijdeveld danst als Mata Hari (Tresoar)

De zaak Mata Hari, gepresenteerd door de Kleine Opera in Haarlem

matahari-kopie

Pastiche-opera in de maak gewijd aan Mata Hari en Paul Witteman in de maak naar een libretto van Xandra Mizée (Haarlems Dagblad, 3 december 2016)

mata hari.png

Mata Hari gedanst door Raniya uit Haarlem in Leeuwarden   http://www.mata-hari.eu

Button

De Britse kunstenaar Gill Button (geboren in 1973) maakte een aantal tekeningen van Mata Hari, mei 2017 tentoongesteld in de Bijenkorf Amsterdam

mata2

‘I am Mata Hari”, bekroonde roman van Richard William Short uit Canada

mata2

Tuberque was de eerste die het geheime Mata Hari dossier mocht inzien. Enkele documenten ontbreken overigerns. Intussen heeft de Franse staat 1.275 aan documenten betreffende het proces op het internet geplaatst. Een bijschrift invoeren

mata hari4.jpg

Mata Hari op postzegelblok van Spanje (Delcampe)

mata hari3

100ste sterfjaar van Mata Hari door Sierra Leone herdacht op postzegels (Delcampe)

penning2

In de Verenigde Arabische Emiraten verscheen in 1997 een penning gewijd aan Mata Hari en afgebeeld als vis

penning1

Een Russische penning met balletdanseres Margot Fonteyn als Mata Hari en Nurejef als McLeod

scptuur

Sculptuur van Mata Hari door J.H.de Vogel

tussaud

Mata Hari als wassen beeld in het museum van Madame Tussaud Amsterdam

mata1

Mata Hari tentoonstelling in Leeuwarden (Haarlems Dagblad van 14 augustus 2017)

hari

Uit: Spoor, 2017, nummer 4

mata

In Oktober  2017 verschijnt bij Atlas Contact een biografie van Jessica Voeten Angela Dekker:  ‘Moed en overmoed;  leven en tijd van Mata-Hari” (De Volkskrant 12 augustus 2017). Ook in oktober komt het boek uit ‘Mijn Mata Hari’, door Haneke Boonstra, uitgeverij Passage.

mata

Tentoonstelling in Fries Museum Leeuwarden (Kampioen, nummer 10/11, oktober 2017)

mata

mata3

Anna Tsygankova danst de hoofdrol van Mata Hari bij het Nationaal Opera en Ballet in de Stopera Amsterdam, 2017

mata1

Op 15 oktober 2017 gepresenteerd boek ‘Mijn Mata Hari’, geschreven door Hanneke Boonstra op verzoek van het Fries Museum in Leeuwarden

mata4

Boekenleggers uitgegeven door het Fries Museum, 2017

boekenleggers mata

boekenleggers Mata Hari, uitgegeven door het Fries Museum

boekenlegger van uitgeverij Wijdemeer verschenen naar aanleiding van de boekuitgave ‘De hoedjes van Mata-Hari’ door Lida Dijkstra en Natascha Stenvert

P1010071

Etalage van de Fryske  kadowinkel in Leeuwarden, gewijd aan Mata Hari

mata8

Mata Hari “Lady of Fashion” mode uit de jaren 1900-1930 in ’t andere Museum van Oldtimer tot Kant

mata9

De zaak Mata Hari, geschreven door Xandra Mizée (De Kleine Opera)

mata10

Informatie over: De Zaak Mata Hari; een productie van Stichting De Kleine Opera in Haarlem. Geschreven door Xandra Mizée

mata11

Portretpose Mata Hari, Parijs 1905 (collectie Fries Museum)

Foto van Mata Hari in Wenen, 1907

mata1

Mata Hari aankomend op het circuit van de Grand Prix in Longchamps.

Mata Hari

Mata Hari

Mata Hari in Milaan gefotografeerd

Mata Hari in een Duits blad uit 1917

Mata Hari op een Franse kaart

Danspose van Mata hari

Mata Hari

Mata Hari in danskostuum

Mata Hari op haar best

mata12

Mata Hari op de renbaan Longchamps. Parijs, oktober 1911 (Fries Museum)

mata1

Mata Hari als blikvanger op voorzijde van het Franse blad ‘Nouvelle Mode’

mata13

Mata Hari in oriëntaals kostuum. Parijs 906 (Fries Museum)

mata14

Prentbriefkaart met foto van Mata Hari gemaakt door fotostudio Reutlinger. Parijs, zonder datum (Fries Museum)

foto

Foto van Mata Hari (Spaarestad Fotoarchief)

mata11

Citaat van Mata Har1

mata12

Mata Hari in Oosterse kledij

mata14

Mata Hari in fraaie kledij

mata15

Mata Hari in zondagse kledij met hoed (haar vader  had een  hoedenzaak in Leeuwarden)

mata2

Mata Hari tijdens een sensuele dans (Life)

mata1

Mata Hari dansend in de tuin van haar huis te Neuilly op muziek van het orkest van Inayat Jhan, oktober 1912

matahari

Mata Hari

mata13

Mata Hari als danseres in Parijs

mata1

Mata Hari

mata10

Mata Hari met haar exotische Oosterse dansen

mata1

Mata Hari

mata2

Mata Hari

SELECTIE VAN IN 2019 VIA DELCAMPE GEVEILDE OUDE PRENTBRIEFKAARTEN MET AFBEELDINGEN VAN MATA HARI

kaart Mata Hari (Delcampe)

Affiche Mata Hari in Olympia (Delcampe)

kaart Mata Hari (Delcampe)

Cartoonkaart Mata Hari (Delcampe)

prentbriefkaart Mata Hari als Indische danseres (Delcampe)

mata7

Beeld van Margarettha Zelle (Mata Hari)  in Leeuwarden

matahari1

Uit de brochure: Mata ari de mythe en het meisje. Tekst Grytsje Klijnstra. Uitgave van het Fries Museum

matahari2

Vervolg uit brochure Mata Hari de mythe en het meisje. Fries Nuseum 2017

mata15

Mata Hari. Parijs, 1905 (collectie Fries Museum)

Zelle

In 1906 verscheen van A.Zelle Czn., de moeder van Margaretha, het boek ‘Mata_Hari, mevr.M.G.Mac Leod-Zelle, de levensgeschiedenis mijner dochter en mijne grieven tegen haar vroegeren echtgenoot. Amsterdam, G.L.G.Veldt, 1906.

Hollandse

In het tijdschrift ‘De Hollandsche Lelie’ verscheen in de edities van 13 maart 1907 en 17 april 1907 een boekbespreking over de publicatie A.Zelle door mw.C.Schlimmer-Arntzenius, gevolgd door een commentaar van Jeanne C.L.Helfrich

mata11

Mata Hari in Wenen. In Ons Erfdeel van augustus 2017 verscheen een bijdrage van Reinier Salverda: ‘Een Libertijnse Grande  Dame; honderd jaar na de executie van Mata Hari’, p.58–69.

mata12

Literatuuropgave Mata Hari door Reinier Salverda

matahari12

Selectie van boeken over Mata Hari. Uit: Hanneke Boonstra. ‘Mijn Mata Hari’. 2017

matahari13

Vooromslagen Mata Jari Boeken (Hanneke Boonstra: ‘Mijn Mata Hari’2017)

matahari14

Vervolg van vooromslagen Mata Hari boeken (Hanneke Boonstra, ‘Mijn Mata Hari’ 2017)

matahari15

Nog meer vooromslagen van Mata Hari boeken (Hanneke Boonstra, ‘Mijn Mata Hari’, 2017) Worldcat vermeldt onder het trefwoord ‘Mata Hari’ meer dan 3.000 treffers

Parijs

Mat Hari bij een optreden in Parijs

Een nog jonge Mata Hari

In het  hoofdstuk ‘Driedubbelpionne’ schrijft Salverda: ‘Ze was één van de grootste sterren van de belle époque, maar de laatste vijf jaren van haar leven werd het allemaal minder. Niet alleen haar schoonheid, maar ook haar dansen, theateroptredens, inkomen en relaties liepen  achteruit. Ze kwam niet in de Ballets Russes van Sergej Djagilev, en kreeg van Richard Strauss ook niet de rol van Salomé. Wel is er het prachtige schilderij dat Isaac Israëls in 1916 van haar heeft gemaakt en dat tegenwoordig in het Kröller-Museum hangt. En nog steeds kon ze als Nederlandse onderdaan van een neutrale staat in de Eerste Wereldoorlog, veel reizen, al werd dat wel steeds moeilijker. Tegelijk wekte ze daarmee de interesse van de spionagediensten der oorlogvoerende partijen. Uit geldnood liet ze zich door verschillende landen rekruteren, eerst in de herfst van 1915 door de Duitsers als agent H21, daarna in 1916 door de Franse contraspionage. Verraden door de Duitsers en door Scotland Yard, werd ze in 1917 gearresteerd in Frankrijk. In een klimaat dat werd beheerst door angst voor verraad en muiterij werd ze als zondebok voor de militaire tegenslagen van Franktijk veroordeeld wegens spionage voor de Duitsers. En hoewel vrijwel niemand verwachtte dat dot vonnis ook werkelijk  uitgevoerd zou worden, was het spel nu uit: op 15 oktober 1917 werd ze geëexecuteerd door een vuurpeleton in Vincennes.’

mata14

Door het Fries Museum zijn knipselalbums ofwel ‘scrapbooks” in een beperkt aantal als facsimile-uitgaven  op de indrukwekkende  tentoonstelling in te zien

mata1

Mata Hari met haar jonge minnaar (verloofde), een halfblinde Russische officier Vladimir de Massloff, in Parijs omstreeks 1916.

mata3

Twee diplomaten met wie Mata Hri een affaire had, links de Duitser Arnold Kalle en rechts de Fransman Jules Cambon

mata1

Mata Hari

mata2

Mata Hari

mata3

Mata Hari als danseres in 1906

Odeon

Mata Hari in Odeon Parijs, 1915

portret2

Portrettekening  van Mata Hari door Piet van der Hem (Fries Museum)

Artikel over opera Mata Hari van zussenXandra en Nicolien Mizée uit Haarlems Dagblad van 16 november 2017

EEN BUITENECHTELIJKE DOCHTER VAN MATA HARI: JOANNA LOUIZA MACLEOD, GENAAMD BANDA, ALS SPIONNE IN NOORD-KOREA GEFUSILLEERD?

mata3

Banda ofwel Jeanne Louiza zou omstreeks 1900 het levenslicht hebben gezien in Banyu Biru in de omgeving van Semarang uit een buitenechtelijke relatie met Mata Hari met een Nederlander, en volgens Singer in 1950 als spionne in communistisch Noord-Korea zijn gefusilleerd.

Banda1

‘Mata Hari dochter gefusilleerd’ (Leidse Courant, 10 mei 1952)  [Mata Hari woonde enkele jaren in Ned.Oost-Indië (Java en Sumatra), maar had geen Indisch bloed]

Banda2

vervolg uit: Leidse Courant van 10 mei 1952

mata3

Belgisch affiche van film ‘De dochter van Mata Hari met in de hoofdrol Ludmilla Tcherina (Catawiki)

Affiche van film’La fille de Mata Hari’

Rusland

In Rusland verscheen een film met in de hoofdrol  Ludmilla Tschernova als spionne en dochter van Mata Hari (persfoto)

cecil

vooromslag boek door Cecil St. Laurent. Die Tochter der Mata Hari. (Delcampe)

===================

Beknopte biografie van MATA HARI uit: 1000 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, samengesteld door Els Kloek. Uitg. Van Tilt, 2003.

mata1

Mata Hari (begin)

mata2

Mata Hari (vervolg)

mata3

Mata Haru (slot)

Brugman

Collecties van ‘Matahariana’ bevinden zich o.a. in Tresoar en het Fries Museum in Leeuwarden. Voorts in de Bibliothèque Nationale de France in Parijs. Een privéverzamelaar is de heer Jan Brugman uit Leeuwarden. Op de foto met een aanwinst voor zijn collectie, een portret van een schoonzus van Margaretha Geertruida Zelle.

Mata Hari, Frieslands beroemdste dochter. Uit: National Geographic, Historia, 4/2017

Mata Hari, spionne op het dek. Uit: National Geographic, Historia, 4/2017

Vervolg van Mata Hari, spionne op het witte doek. Uit: National Geographic, Historia, 24/2017

Mata Hari meer dan naakte spion; Haarlemse regisseur werpt nieuw licht op het turbulente leven van danseres en mens Mata Hari (Haarlems Dagblad, 26 februari 2018)

vervolg van: Mata Hari meer dan naakte spion (Haarlems Dagblad, 26 februari 2018)

Een nieuwe ster aan het firmament Mata Hari (Het Leven, 1910)

Vervolg Mata Hari (Het Leven, (1910))

Margaretha Zelle – Mata Hari – in Parijs ter dood gebracht. Haar eerste en haar laatste optreden (Het Leven, 1917)

Vervolg Mata Hari (Het Leven 1917)

 

Mata Hari onder de hamer: persoonlijke bezittingen Friese danseres geveild. Bericht in de Volkskrant door Cécile Narinx, 27 oktober 2021.

Enkelband van Mata Hari in Huis Doorn (De Telegraaf, 4 februari 2022)
Sculptuur Mata Hari door Ralph Lambertz op beeldententoonstelling in Zandvoorts Museum 2022

Ralph Lambertz. Mata Hari

===================

Geschiedenis docent Richard Zuiderveld publiceerde een kinderboek over ‘powervrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. De Volkskrant schreef daarover een artikel op zaterdag 29 mei 2022 met bovenstaande illustratie waarop de volgende vrouwen zijn afgebeeld: 1. Weyn Ockers, 2. Maria Catharina “goeie Mie”, 3. Fanny Blankers-Koen, 4. Hannie Schaft, 5. MARGARETHA ZELLE (beter bekend als MATA HARI), 6. Anna van Egmont, 7. Dr. Aletta Jacobs, 8. Koningin Wilhelmina, 9. Anna van Saksen.
In het boek

In het boek ‘Spiegel van bekende Friezen uit 1979 Zijn de volgende beknopte levensbeschrijvingen opgenomen van Marijke Meu (1688-1765), Piet Paaltjens (ps, van Francois Haverschmift, 1835-1894), Mees Toxopeus (ov.1974), admiraal Ton Pouce (Jan Hannema) , Alma Tadema Terk Hiddes de Vries, dr.Joost Hiddes Halbertsma, EiseEisingam Titus Brandsma, Pieter Jelles Troelstra,MATA HARI, Bonifatius, Pieter Stuyvesant, Vredeman de Vries, Menno Simons, Sjoerd Sierksma, Pieter Sjoerds Gerbrandy, Doeke Vaartjes, Eeeltjke Holtrop van der ZeeBintje JanasmaGijsbert JapicxMenno van Coehoorn.

Slot van ‘Spiegel van bekende Friezen: Mata Hari; door H.W.Keikes. 1978.